Καταπίεση και απελευθέρωση
Οργή για τους προστάτες βιαστών

14/7, Κινητοποίηση του ΣΕΗ κατά της αποφυλάκισης Λιγνάδη. Φωτό: Μάνος Νικολάου

Ένοχο έκρινε στις 13/7 το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο τον Δ. Λιγνάδη για δυο βιασμούς σε βάρος ανήλικων -τότε- θυμάτων. Ο Λιγνάδης δικάστηκε στη διάρκεια των τελευταίων 5 μηνών για τέσσερις βιασμούς, ενώ οι καταγγελίες σε βάρος του, που δεν έφτασαν σε δίωξη και δίκη, είχαν πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας. Το κίνημα #metoo που εξέφρασε την κατακραυγή ανάγκασε τους κρατικούς μηχανισμούς να στραφούν εναντίον του Λιγνάδη τον Φλεβάρη του 2021, μετά από χαρακτηριστική κωλυσιεργία που του έδωσε τον χρόνο να εξαφανίσει στοιχεία. Ωστόσο η ανακρίτρια και η εισαγγελέας τον έκριναν τότε επικίνδυνο τέλεσης νέων εγκλημάτων και διέταξαν την προφυλάκισή του.

Το ΜΟΔ που δίκαζε τον Λιγνάδη τον έκρινε αθώο λόγω αμφιβολιών για τον τρίτο βιασμό με τις ψήφους δυο ενόρκων και τριών δικαστών. Η πρόταση του εισαγγελέα ήταν να κηρυχθεί ένοχος. Για τον τέταρτο βιασμό κρίθηκε ομόφωνα αθώος λόγω αμφιβολιών, καθώς ο καταγγέλλοντας δεν εμφανίστηκε στη δίκη. Το δικαστήριο επέβαλε στον βιαστή την ποινή των 12 ετών κάθειρξης χωρίς αναστολή και χωρίς να του αναγνωριστεί κανένα ελαφρυντικό. Ωστόσο δέχθηκε ότι η έφεση έχει ανασταλτική ισχύ κι έτσι ύστερα από 17 μήνες ο Λιγνάδης αποφυλακίστηκε. Το δικαστήριο έπραξε δηλαδή αντίθετα από τις δικαστικές λειτουργούς που τον προφυλάκισαν καθώς τον είχαν θεωρήσει επικίνδυνο να τελέσει νέα εγκλήματα -και παρά το γεγονός ότι το ίδιο έκρινε ότι είναι πράγματι βιαστής!

Η απόφαση αυτή ξεσήκωσε αντιδράσεις από την πρώτη στιγμή. Το βράδυ που με κάλεσμα των φοιτητικών συλλόγων και των Ομοσπονδιών στα Πανεπιστίμια, φοιτητές/τριες και πανεπιστημιακοί διαδήλωναν ενάντια στον νόμο πλαίσιο της Κεραμέως στις 14/7, το ΣΕΗ καλούσε σε συγκέντρωση ενάντια στην αποφυλάκιση Λιγνάδη και άλλες συλλογικότητες για την ικανοποίηση των αιτημάτων του κρατούμενου απεργού πείνας Γ. Μιχαηλίδη. Έτσι, χιλιάδες κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους μέσα στο κατακαλόκαιρο ενάντια στην κυβέρνηση της ΝΔ – θυμίζοντας τον τρόπο με τον οποίο ξεκίνησε τη θανατερή της “θητεία” πριν 3 χρόνια.

Η Μάνια Παπαδημητρίου που συμμετείχε στην κινητοποίηση δήλωσε στην ΕΑ: “Το να καταγγέλλεται κάτι τόσο σημαντικό, να αποδεικνύεται πρωτοδίκως ότι αυτό συνέβη κι αντί να πηγαίνει φυλακή, να πηγαίνει σπίτι του, έχει αφήσει άναυδο όλο τον κλάδο και όλη την Ελλάδα. Το κίνημα μπορεί να παίξει ρόλο, αλλά πρέπει να στηριχθεί από κάπου γιατί απ' ό,τι φαίνεται, αν τα πράγματα δεν δικαιωθούν τότε όλοι οι άνθρωποι που έχουν τολμήσει να μιλήσουν αισθάνονται ανυπεράσπιστοι”. 

Η Δώρα Χρυσικού επίσης τόνισε: “Όπως η αποφυλάκιση Κορκονέα, Χορταριά.. αυτή είναι η τρίτη απόφαση τέτοιου τύπου που είναι και επικίνδυνη. Δίνει ένα μήνυμα στον πολίτη που έχει πια χάσει κάθε εμπιστοσύνη στους θεσμούς και δη στη δικαιοσύνη ότι κάποιοι είναι περισσότερο ίσοι απέναντι στον νόμο από κάποιους άλλους. Επειδή όμως έχουμε παγώσει με το θέμα της αναστολής και παίζουμε το επικοινωνιακό παιχνίδι του κ. Κούγια, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Λινγάδης είναι πρωτόδικα καταδικασμένος για δυο βιασμούς. 

Συσχετισμοί

Η μεγάλη αξία του #metoo είναι ότι τούμπαρε τους συσχετισμούς. Τέτοιοι άνθρωποι πριν λίγα χρόνια ήταν στο απυρόβλητο. Σήμερα, από τρία παιδιά που δεν ήταν προβεβλημένα, που το ταξικό τους πρόσημο ήταν οξύ, κατορθώσανε να κάτσουν αυτόν τον άλλοτε κραταιό άνθρωπο στο εδώλιο. Δεν είναι μια αμελητέα νίκη και εμείς θα συνεχίσουμε μέχρι την τελική δικαίωση. Η κοινωνία πρέπει να έχει τα αντανακλαστικά της σε εγρήγορση και πρέπει να πιέσει για απόδοση δικαιοσύνης. Όχι με τη μορφή όχλου, αλλά κινηματικά”.

Τις επόμενες μέρες οι αντιδράσεις από τον καλλιτεχνικό κόσμο εξελίχθηκαν σε ντόμινο. Στις 15/7, στην έναρξη του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας χορευτής βγήκε στη σκηνή με πλακάτ που έγραφε “Rapists must be in jail” και χειροκροτήθηκε. Η Μενδώνη και ο Γιατρομανωλάκης έφυγαν μόλις ενημερώθηκαν ότι θα γινόταν αυτό. Το ίδιο βράδυ διαβάστηκε το κείμενο – παρέμβαση του ΣΕΗ για την αποφυλάκιση Λιγνάδη στην Τύρινθα, στην παράσταση «Ανατολή» και στη Μικρή Επίδαυρο στις «Ρίζες από βαμβάκι». Το κείμενο διαβάστηκε στον «Προμηθέα Δεσμώτη», στο φεστιβάλ Ολύμπου, στην «Ηλέκτρα» στο Θέατρο Αλτιναλμάζη στην Αλεξανδρούπολη, στο «8 Γυναίκες Κατηγορούνται» στη Σαντορίνη, στο «Ο σκύλος, η νύχτα και το μαχαίρι» στην Πειραιώς, στους «Πέρσες» στην Επίδαυρο, όπου επίσης άνοιξε ένα τεράστιο πανό στις κερκίδες με τις λέξεις “ΒΙΑΣΤΗΣ ΕΙΝΑΙ”. Παρέμβαση έγινε και στη συναυλία των ΘΡΑΞ ΠΑΝΚC στην Καβάλα και στη συναυλία του Θ. Παπακωνσταντίνου στο Κατράκειο Θέατρο της Νίκαιας.

Από άκρη σε άκρη της χώρας, εργάτες/τριες της τέχνης, μαζί με όλο τον υπόλοιπο κόσμο ξεσηκώνονται. Πριν τρία χρόνια ο Λιγνάδης είχε ανεβάσει τους «Πέρσες» στην Επίδαυρο. Έκλεισε την παράσταση προσκυνώντας μια μινιατούρα του Παρθενώνα μπροστά από τον Μητσοτάκη – ένας εξόφθαλμος συμβολισμός της σύνδεσή τους και των “αξιών” που τους συνδέουν. Η προσπάθεια να πέσει στα μαλακά αυτός ο βιαστής-εκλεκτός του Μητσοτάκη και της Μενδώνη έκανε την οργή να γεμίζει και να ξεχειλίζει τα θέατρα.

Απέναντι σε αυτή την εξέλιξη όλα τα δεκανίκια της ΝΔ έχουν βαλθεί να ξεπλύνουν τον Λιγνάδη στους 90 βαθμούς και να δικαιολογήσουν την αποφυλάκισή του πέρα από κάθε λογική. Δεκάδες άρθρα έχουν κατακλύσει τα κυβερνητικά μέσα, άλλα επικαλούμενα τις κατακτήσεις ως προς τα δικαιώματα των κατηγορούμενων κι άλλα προπαγανδίζοντας ψευδώς ότι για την αποφυλάκιση Λιγνάδη ευθύνεται ο νόμος Παρασκευόπουλου. 

Στοιχεία

Η πραγματικότητα είναι ότι το δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει να μην αναστείλει την εκτέλεση της ποινής μέχρι την έφεση αν το κρίνει απαραίτητο – και στην περίπτωση Λιγνάδη το όφειλε και είχε τα στοιχεία, με τις μαρτυρίες για τη συστηματικότητα της δράσης του, τον τρόπο στοχοποίησης των θυμάτων του και την εκμετάλλευση της θέσης και της ισχύος του για να καλύπτεται. 

Τα ΜΜΕ που τόσο κόπτονται για τα κατακεκτημένα δικαιώματα δεν έγραψαν μια γραμμή που με φετινό νόμο της ΝΔ μπορεί κανείς να πάει φυλακή από την πρώτη δίκη για πλημμέλημα, μια σπασμένη τζαμαρία πχ, αν το δικαστήριο κρίνει ότι έγινε στο πλαίσιο εγκληματικής οργάνωσης! Δεν βγάζουν κιχ ή ακόμα χειρότερα αναπαράγουν τρομολαγνεία που άνθρωποι όπως ο Γ. Μιχαηλίδης ζητούν τα δικαιώματά τους όπως προβλέπει ο νόμος. Τρομολαγνεία που ο Γιωτόπουλος βγήκε με άδεια που δικαιούται ύστερα από 20 χρόνια στη φυλακή. 

Τα ίδια μέσα που έστησαν λαϊκό δικαστήριο απέναντι στη Ρούλα Πισπιρίγκου πριν καν συλληφθεί, κουνάνε το δάχτυλο (αν δεν επιτίθενται απροκάλυπτα) θυμίζοντας ξανά και ξανά ότι το τεκμήριο της αθωώτητας διατηρείται μέχρι μια υπόθεση να τελεσιδικήσει σε βάρος του κατηγορούμενου. Η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων έκανε λόγο για “στοχευμένη και εκβιαστική παρέμβαση στο έργο της Δικαιοσύνης” από τον ...οργισμένο κόσμο. Η Μενδώνη, που είχε ματαιώσει τη μετάδοση της “Λίμνης των Κύκνων” στο πλαίσιο κυρώσεων για τη Ρωσία, μίλησε για “εργαλειοποίηση” του πολιτισμού.

Όλα αυτά δεν αποκαλύπτουν τίποτα άλλο παρά τον πανικό τους μπροστά στον γενικότερο εκτροχιασμό της κατάστασης. Ο ίδιος ο Λιγνάδης τη μέρα της αποφυλάκισής του είπε: “Δεν είναι η στιγμή να πω πολλά πράγματα. Θα 'ρθούνε κι αυτές οι στιγμές... Νομίζω τώρα δικαιούμαι να αρχίσω να μιλάω κι εγώ” - ένα μήνυμα που φαίνεται να απευθύνεται περισσότερο στην ίδια του την κλίκα παρά στην αριστερά και στο #metoo. 

Αλλά ο μεγαλύτερος φόβος τους δεν είναι μήπως “αρχίσει να μιλάει” ο Λιγνάδης. Είναι το ότι ήδη μιλάει η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου που τον σιχαίνεται και θέλει να δει πίσω από τα σίδερα όλο το σινάφι των Λιγνάδηδων και των Μητσοτάκηδων. Η ΝΔ πέρασε το περσινό καλοκαίρι στην κόψη του ξυραφιού με το “Μητσοτάκη γαμιέσαι” να αντηχεί απ' άκρη σ' άκρη της χώρας καθώς όλοι την έβλεπαν να γίνεται στάχτες. Ακόμη και μέσα στον Αύγουστο χιλιάδες διαδήλωσαν την οργή τους στο κέντρο της Αθήνας. 

Φέτος, που για πρώτη φορά ύστερα από 3 χρόνια γίνονται όλα τα φεστιβάλ κανονικά, σηκώνονται πανό και πλακάτ στα θέατρα και τις συναυλίες που θυμίζουν ότι στον κύκλο του Μητσοτάκη εκκολάπτεται ένα Σαλό. Και η τάξη και το κόμμα των πλούσιων (εκ)βιαστών δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο για να το καλύψει, πέρα από κινήσεις που ολοένα και υπονομεύουν την εμπιστοσύνη του κόσμου στους θεσμούς – όπως το να στρώνει τον δρόμο στην αποφυλάκιση του Λιγνάδη. Το σινάφι του Μητσοτάκη φοβάται τη μέρα που αυτή η οργή και η δυσπιστία θα εκραγούν.