Η Άποψή μας
Πανελλαδικό Συμβούλιο του ΣΕΚ - Επαναστατικές απαντήσεις μέσα στη χειρότερη κρίση των από πάνω

25/8, Διαδήλωση ενάντια στην κυβέρνηση των υποκλοπών στην Αθήνα. Φωτό: Στέλιος Μιχαηλίδης

Την Κυριακή 4 Σεπτέμβρη συνεδρίασε το Πανελλαδικό Συμβούλιο του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος με συμμετοχή αντιπροσώπων από τους τοπικούς πυρήνες του. 

Η συζήτηση έγινε σε δυο σκέλη, πρώτα για τις διαστάσεις τις κρίσης που συγκλονίζει το σύστημα και στη συνέχεια για τα καθήκοντα της επαναστατικής αριστεράς. 

Εδώ παρουσιάζουμε τις εισηγήσεις που έκαναν εκ μέρους της ΚΕ οι σ. Πάνος Γκαργκάνας και Μαρία Στύλλου και στις σελίδες 14-15 επιλογές από τις 40 παρεμβάσεις αντιπροσώπων στη συζήτηση που ακολούθησε.

 

Η φράση «πάμε για ένα καυτό φθινόπωρο» μπορεί να φαίνεται κλισέ αλλά φέτος δεν είναι. Χρειάζεται να προσέξουμε το σημείο που βρισκόμαστε. Η κρίση χειροτερεύει και στην Ελλάδα και διεθνώς. 

Οι απαντήσεις που προσπαθούν να δοθούν από πάνω διχάζουν την άρχουσα τάξη για το προς τα που πρέπει να πάνε. Να ανεβάσουν τα επιτόκια και μέχρι που; Να κλιμακώσουν τον πόλεμο σε στρατιωτικό και οικονομικό επίπεδο και μέχρι που θα φτάσουν εν όψει του χειμώνα; Αυτές οι ταλαντεύσεις μεταφράζονται σε πολιτικές κρίσεις. Όταν η άρχουσα τάξη είναι διχασμένη, τα κόμματα που την εκφράζουν αντιμετωπίζουν όλα τα προβλήματα σε σχέση με τον κόσμο και το αν μπορούν να διαχειριστούν την οργή του αλλά και σε σχέση με τις επιλογές τους για τη διαχείριση της κρίσης. 

Το φετινό φθινόπωρο η πολιτική κρίση έχει χτυπήσει κόκκινο ειδικά στην ελληνική περίπτωση. Πάμε προς την κορύφωση της κρίσης με την πιο αδύναμη κυβέρνηση. Και την ίδια στιγμή η ανεπάρκεια της ρεφορμιστικής αριστεράς υπογραμμίζεται με χίλιους δυο τρόπους. Χρειάζεται να τα συζητήσουμε αυτά γιατί μεγαλώνουν οι ευκαιρίες για τους επαναστάτες αλλά μεγαλώνουν και τα καθήκοντα.

Επίθεση με τα επιτόκια

Αρχίζοντας από το επίπεδο της Οικονομίας, πάντα ήταν το υπόβαθρο, αλλά τώρα είναι και η αιχμή της κρίσης. Οι Κεντρικές Τράπεζες αποφάσισαν να αρχίσουν να ανεβάζουν τα επιτόκια με επιθετικούς ρυθμούς. Δύσκολη επιλογή αλλά προχωρούν σε αυτή παρά τις ταλαντεύσεις. Πρώτα η Αμερικάνικη Κεντρική Τράπεζα κι ακολουθούν και οι άλλες, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να έχει το μεγαλύτερο δίλημμα για το πώς θα προχωρήσει. 

Η άνοδος των επιτοκίων γίνεται στο όνομα της καταπολέμησης του πληθωρισμού. Αλλά δεν καταπολεμούν τον πληθωρισμό. Την εργατική τάξη πολεμούν. Άνοδος των επιτοκίων σημαίνει μεγαλύτερη οικονομική ύφεση. Σημαίνει ότι η στασιμότητα της οικονομίας θα ακολουθηθεί από βουτιά. Πολλές επιχειρήσεις ανέβασαν το δανεισμό τους για να τα βγάλουν πέρα την περίοδο της πανδημίας. Τώρα είναι υπερχρεωμένες και η άνοδος των επιτοκίων θα τις οδηγήσει στη χρεοκοπία. Αυτό σημαίνει επιτάχυνση της πορείας προς την ύφεση, άνοδο της ανεργίας και χτύπημα των μισθών. Άμεση συνέπεια θα είναι οι απολύσεις. Και αυτή δεν είναι η μόνη διάσταση.

Η κρίση παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις γιατί δημιουργεί κρίση χρέους σε περισσότερες χώρες. Ξέρουμε στην Ελλάδα τι σημαίνει κρίση χρέους, το ζήσαμε όλη την περασμένη δεκαετία των μνημονίων. Και τώρα επανέρχεται. Η Σρι Λάνκα είναι ένα παράδειγμα. Η εξέγερση πυροδοτήθηκε από τη χρεοκοπία. Στην Αφρική οι περισσότερες χώρες έχουν κρίση χρέους, είτε προς το ΔΝΤ, είτε προς την Κίνα. Το Πακιστάν, την ώρα της μεγαλύτερης κλιματικής καταστροφής, την ώρα που οι πλημμύρες έχουν καταστρέψει το ένα τρίτο της χώρας, απειλείται με χρεοκοπία.

 Η Ευρώπη δεν είναι έξω από αυτά. Συζητάνε ανοιχτά την απειλή κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη λόγο ανόδου των επιτοκίων. Παράδειγμα γι’ αυτό είναι η Ιταλία. Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης. Το spread, η διαφορά του επιτόκιου που πληρώνει το ιταλικό δημόσιο από το γερμανικό, μεγαλώνει κι απειλεί να φτάσει στις διαστάσεις του 2008, όταν ξέσπασε η κρίση.

Κρίση χρέους

Κι αν αυτά ισχύουν για την Ιταλία, ισχύουν ακόμα περισσότερο για την Ελλάδα. Το χρέος μεγάλωσε λόγω των μέτρων της καραντίνας και σήμερα είναι μεγαλύτερο από το 2010. Χρειάζονται έκτακτο πρόγραμμα για να το αντιμετωπίσουν, το λεγόμενο ΤΡΙ (Transition Protection Instrument). H EΚΤ θα αγοράζει κατ’ εξαίρεση τα ομόλογα της Ιταλίας και της Ελλάδας για να μην ξεφύγουν. Αυτό το πρόγραμμα είναι υπό αμφισβήτηση. Δεν μπορεί να εφαρμοστεί επ’ αόριστον. Οι κερδοσκόποι ήδη έχουν αρχίσει να στοιχηματίζουν ότι η ΕΚΤ δεν θα μπορέσει να επιδοτεί το ιταλικό και το ελληνικό χρέος. Τα στοιχήματα των hedge funds φτάνουν στα επίπεδα του ...2008.

Η κρίση χρέους  χτυπάει τη στιγμή που οι άλλες πλευρές της κρίσης συνεχίζουν και χειροτερεύουν: 

Η κλιματική καταστροφή. Το Πακιστάν είναι το μεγαλύτερο παράδειγμα αυτή τη στιγμή για το τι σημαίνει καταστροφικός καπιταλισμός. Σε συνθήκες ανθρωπιστικής καταστροφής, αντί για ανθρωπιστική βοήθεια, επιβάλλεται μνημόνιο για να πάρει δάνειο από το ΔΝΤ.

Ο πόλεμος. Οι συγκρούσεις Δύσης - Ρωσίας στην Ουκρανία συμπλήρωσαν τους 6 μήνες. Μέσα στο καλοκαίρι άνοιξε το ενδεχόμενο πολέμου στην Ταϊβάν, διευρύνοντας τη σύγκρουση από τη μεριά των ΗΠΑ και με την Κίνα. Μια απειλή κολοσσιαίων διαστάσεων. Και είναι τρομακτική η κλιμάκωση και του οικονομικού πολέμου. Οι κυρώσεις στη Ρωσία αλλά πολύ περισσότερο στην Κίνα απειλούν με τεράστια οικονομική αποσταθεροποίηση.

Η ενεργειακή κρίση. Ο ανταγωνισμός σχετικά με τις εξορύξεις και τους αγωγούς, το ποιος ελέγχει τί και από πού εξασφαλίζει ενέργεια, οξύνεται και το ίδιο οξύνεται και η εμπλοκή του ελληνικού καπιταλισμού.

Όλα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία της πολιτικής κρίσης. Φτάνουν σε αυτό το σημείο καμπής με την κυβέρνηση στη χειρότερη πολιτική κρίση. Ξέσπασε το σκάνδαλο των υποκλοπών όπου ο Μητσοτάκης και οι κολλητοί του έδωσαν εντολή στην ΕΥΠ να παρακολουθεί το τηλέφωνο του Ανδρουλάκη την περίοδο που παιζόταν το αν θα είναι υποψήφιος για αρχηγός του ΠΑΣΟΚ. Βγαίνουν ο Βενιζέλος κι ο Αλεβιζάτος κι επιβεβαιώνουν ότι αυτό που ήθελε η ΝΔ είναι να έχει στο χέρι την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, για να εξασφαλίσει ότι θα μπορεί να συγκυβερνήσει μαζί του μετά τις επόμενες εκλογές. Έσπρωχναν γι’ αυτό το σκοπό το Λοβέρδο αλλά την πατήσανε. Το σκάνδαλο των υποκλοπών χειροτερεύει την πολιτική κρίση διαλύοντας το σενάριο συγκυβέρνησης της ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ. 

Και τι σημαίνει να πηγαίνουμε σε κορύφωση της κρίσης με μια τέτοια αδύναμη κυβέρνηση; Μην πάμε μακριά. Το 2012 η κυβέρνηση του Παπαδήμου, ήταν μια κυβέρνηση τεχνοκρατών, υποτίθεται από τις ισχυρότερες. Που είχε τη στήριξη ΠΑΣΟΚ και ΝΔ με πλειοψηφία 200 βουλευτών στη Βουλή. Και τσακίστηκαν. Κι αν τσακίστηκαν το 2012 με μια τέτοια κυβέρνηση, τι θα γίνει τώρα με τον Μητσοτάκη σε αυτή την κρίση;

Η ρεφορμιστική αριστερά δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Χιλιάδες κόσμος έχει την εμπειρία του τι επιλογές κάνουν οι ηγεσίες τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και του ΚΚΕ. Βλέπει τον ΣΥΡΙΖΑ σε συνθήκες τέτοιας κρίσης να προσπαθεί να πείσει ότι είναι «υπεύθυνη δύναμη». Έχει δει πολλές φορές το ΚΚΕ να τραβάει χειρόφρενο τις κρίσιμες στιγμές. Υπάρχει κενό και χρειάζεται να συζητήσουμε πως η επαναστατική αριστερά θα το καλύψει παλεύοντας με όλον αυτόν τον κόσμο και δίνοντάς του την προοπτική.

Η εργατική τάξη και οι επαναστάτες στο κέντρο

Έχουμε να αντιμετωπίσουμε δύο ζητήματα: πώς οι εξελίξεις της κρίσης βάζουν την εργατική τάξη στο κέντρο τους και πως ένα επαναστατικό κόμμα μπαίνει να παίξει καθοριστικό ρόλο σε αυτές.

Στο καινούργιο τεύχος του Σοσιαλισμός από τα Κάτω αναφέρεται μια διεθνής έρευνα που λέει ότι το 60% του κόσμου εμπιστεύεται τους εργαζόμενους και ειδικά τους υγειονομικούς και τους εκπαιδευτικούς, μόλις το 12% εμπιστεύεται τους πολιτικούς κι αντίστοιχα μικρά ποσοστά συγκεντρώνουν οι τραπεζίτες και οι επιχειρηματίες. Είναι ένα ακόμα δείγμα για το πώς έχουν αλλάξει οι ιδέες. Όταν αλλάζουν οι ιδέες του κόσμου οι επαναστάτες πρέπει να είναι πολύ μπροστά για να τις μετατρέπουν σε δράση και για να καθορίσουν τη στρατηγική του πως αυτός ο κόσμος μπορεί να αλλάξει την κατάσταση που ζούμε. 

Δεν είναι μια απλή δημοσκόπηση. Όπου και να κοιτάξει κανείς παγκόσμια θα το δει. Στη Λατινική Αμερική για παράδειγμα. Στο Λίβανο, που ταλανίζεται από κρίση χρέους κι ο κόσμος είναι στο δρόμο ενάντια στους τραπεζίτες. Παντού ανοίγει το ζήτημα αν σε αυτές τις εκρηκτικές συνθήκες θα υπάρξει ένα επαναστατικό κόμμα που θα καθορίσει τη συνέχεια. 

Τη θέληση του κόσμου χρειάζεται όχι απλά να την οργανώσουμε αλλά και να της δώσουμε κατεύθυνση. Σημαντικό να βγαίνει αυθόρμητα ο κόσμος στους δρόμους. Αλλά δεν φτάνει. Θέλουμε τον κόσμο μέσα στους εργατικούς χώρους, τις σχολές και τις γειτονιές να οργανώνει ότι παλεύει ενάντια σε αυτό το σύστημα. Ότι μπορεί κι έχει τη δύναμη να χτίσει μια νέα κοινωνία. Χρειάζεται να οργανώσουμε μαζί, να παλέψουμε και να τραβήξουμε με τη μεριά μας όλους αυτούς που έχουν αυταπάτες για τους ρεφορμιστές.

Δεν είναι η πρώτη φορά που χτυπάει αυτό το καμπανάκι. Χρειάζεται να γυρίσουμε στον Λένιν. Έδινε τη μάχη για το ότι η ελπίδα είναι στα πρωτοπόρα κομμάτια της εργατικής τάξης που παλεύουν και που πρέπει να οργανωθούν σε επαναστατικό κόμμα για να μπορέσουν να τινάξουν το σύστημα στον αέρα. Ήταν ανοιχτό το ερώτημα για το ποιος μπορεί να δώσει συνέχεια μετά την Κομμούνα του Παρισιού. Και μια σειρά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, με πιο ισχυρό το γερμανικό SPD, υποστήριζαν ότι «δεν χρειάζεται επανάσταση. Μπορούμε να χτίσουμε μαζικά κόμματα που θα παλεύουν για μέτρα μέσα στο κοινοβούλιο και τους θεσμούς που παρέχει η αστική δημοκρατία». Κι έμοιαζε ρεαλιστικό τότε. Αλλά δεν ήταν και φάνηκε στη συνέχεια. Ο Λένιν απαντούσε λοιπόν ότι χρειάζεται επαναστατικό κόμμα της εργατικής πρωτοπορίας. Χρειάζεται να συγκρουστούμε με τους θεσμούς και το κράτος της άρχουσας τάξης. Η αστική δημοκρατία είναι δημοκρατία της μειοψηφίας. Χρειάζεται στη θέση της να χτίσουμε τη δημοκρατία της πλειοψηφίας.

Το σκάνδαλο με την ΕΥΠ δεν είναι μικρό. Η ΕΥΠ είναι το κομμάτι του κράτους που ελέγχει και καθοδηγεί όλο τον κατασταλτικό μηχανισμό. Γι’ αυτό η μάχη που δώσαμε για το συλλαλητήριο ενάντια στις υποκλοπές στις 25 Αυγούστου ήταν από τις πιο σημαντικές που έχουμε δώσει. Για δύο λόγους: Ανοίξαμε κεντρικά μια πολιτική μάχη που κανείς από τους ρεφορμιστές δεν τόλμησε να το κάνει παρά μόνο με ερωτήσεις στη Βουλή. Και την ανοίξαμε ενωτικά. Κι αυτό παίζει ρόλο. Γιατί ο ρόλος ενός επαναστατικού κόμματος δεν είναι μόνο να δίνει τις μάχες αλλά να κερδίζει σε αυτές όλο τον κόσμο που θέλει να παλέψει. 

Η συνέχεια είναι στις 9 και 10 Σεπτέμβρη στη ΔΕΘ. Να οργανώσουμε μαζί με τον κόσμο που παλέψαμε στις 25 Αυγούστου και να διαδηλώσουμε μαζί του στη Θεσσαλονίκη. Θα είναι ένα ακόμα βήμα στο τσάκισμα αυτής της κυβέρνησης και στο πώς οργανώνουμε τις οικονομικές και πολιτικές μάχες. 

Ο Λένιν μέσα σε 15 χρόνια – από το 1902 έως το 1917 – έδωσε την εικόνα πως μπορείς να χτίσεις ένα επαναστατικό κόμμα, τι σημαίνει ενιαίο μέτωπο, πως κερδίζεις τον κόσμο των ρεφορμιστών στην κοινή δράση και τις επαναστατικές ιδέες. Αυτοί είναι και δικοί μας στόχοι. Κι άμα βάζουμε τέτοιους στόχους το βασικό είναι να μπορέσεις να μεγαλώσεις. Να έχεις το μέγεθος για να μπορείς να καθορίσεις σε όλους τους χώρους πώς δίνουμε τις μάχες σε όλα τα επίπεδα.

Πιο δυνατοί

 Στις σχολές για παράδειγμα. Με όλη η νεολαία που κατεβαίνει στο δρόμο, θα παλέψουμε μαζί της ενάντια στην πανεπιστημιακή αστυνομία αλλά και θα την κερδίσουμε και στον μαρξισμό, στη σύγκρουση με τις χρεοκοπημένες ιδέες της κυρίαρχης ιδεολογίας που σερβίρονται στα αμφιθέατρα. Αντίστοιχα και στους εργατικούς χώρους. Η προσπάθεια δεν περιορίζεται στο αν ο κόσμος εκεί θα οργανώσει τη μάχη του. Αλλά στο αν μετά τη μάχη, αυτοί που θα την έχουν δώσει θα έχουν βγει πιο δυνατοί αριθμητικά, πολιτικά και πιο οργανωμένοι. Αυτό σημαίνει κόμμα της εργατικής πρωτοπορίας. Ο ρόλος που έχουμε να παίξουμε σε κάθε χώρο δεν είναι μόνο συνδικαλιστικός, είναι πολιτικός, οργανωτικός και στοχεύει στο να βγει το μαχητικό κομμάτι του κόσμου πιο δυνατό και πιο οργανωμένο.

Αυτό σημαίνει στρατολογίες, δυνάμωμα και ρίζωμα σε κάθε εργατικό χώρο. Τώρα κι όχι αργότερα. Οι τοπικοί πυρήνες έχουν να παίξουν βασικό ρόλο σε αυτό. Δεν είναι μια καλή παρέα. Τους καθορίζει το τι συμβαίνει έξω, στους εργατικούς χώρους και στη γειτονιά τους. Είναι πυρήνες επαναστατών που χτίζουν τη σχέση τους με την κίνηση της τάξης. Κι αλλάζοντας τις συνθήκες απ’ έξω αλλάζεις κι εσύ ο ίδιος. 

Είμαστε ένα κόμμα 50 ετών και λόγω αυτής της πορείας μας έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε καθαρές ιδέες και καθαρή στρατηγική. Μέσα στην κρίση των από πάνω έχεις τη δυνατότητα να μιλάς γι’ αυτά ακόμα περισσότερο. Να βάζεις σαν απάντηση την εργατική εναλλακτική. Με αυτή την προοπτική θα πάμε να οργανώσουμε τις άμεσες επόμενες μάχες:

Στις 9 και 10 Σεπτέμβρη στις διαδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη. Στις 18 και 28 Σεπτέμβρη ενάντια στους φασίστες. Τη μάχη για αλληλεγγύη στους πρόσφυγες. Και στις 6 Νοέμβρη να φέρουμε όλον τον κόσμο που δώσαμε μαζί αυτές τις μάχες σε ένα μεγάλο μονοήμερο συζητήσεων για την Επαναστατική εναλλακτική στην κρίση του συστήματος.