Πολιτισμός
Αντίο Ζαν Λυκ

“Εμείς μιλάμε για αλληλεγγύη με φοιτητές και εργάτες”. Γκοντάρ και Τρυφώ στο φεστιβάλ των Καννών το 1968

Ο θάνατος του Ζαν Λυκ Γκοντάρ αναγκάζει τα ΜΜΕ να αφήσουν για λίγο στην άκρη τις βλακείες για τη βασίλισσα Ελισάβετ και να τιμήσουν το σινεμά του «Νέου Κύματος». Σαν πρώτο φόρο τιμής στο μεγάλο σκηνοθέτη θυμίζουμε εδώ τη συμμετοχή του στο κίνημα. Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από το άρθρο του Πάνου Κατσαχνία στο περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω Νο 151 που ήταν αφιερωμένο στη Μόνικα Βίτι.

Τον Μάιο του 1968 η Μόνικα Βίτι ήταν μέλος της Κριτικής Επιτροπής του 21ου Φεστιβάλ των Καννών, όπου με την έκρηξη των απεργιών του Γαλλικού Μάη και στον κλάδο του κινηματογράφου (από τις σχολές των ηθοποιών, μέχρι τα συνεργεία των τεχνικών) και την πόλωση που υπήρξε, ανάμεσα στο κράτος, το κοινό, τους καλλιτέχνες και τους κριτικούς για το αν τελικά το Φεστιβάλ θα πραγματοποιούντο ή όχι, παραιτήθηκε.

 Όταν η Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Γαλλίας ζήτησε από τους διοργανωτές να σταματήσουν οι προβολές στις 12 του Μάη, ως ένδειξη συμπαράστασης στη γενική εθνική απεργία που είχε προκηρυχθεί, το αίτημα δεν έγινε φυσικά δεκτό από τον πρόεδρο του Φεστιβάλ, Ρομπέρ Φαβρ Λε Μπρε που δήλωσε χαρακτηριστικά ότι οι προβολές θα συνεχιστούν κανονικά, εκτός αν προκύψει «ανωτέρα βία»…

Με τα 2/3 του εργατικού δυναμικού της Γαλλίας να βρίσκονται πλέον σε απεργία, το πανεπιστήμιο της Σορβόννης να βρίσκεται υπό κατάληψη και οι καθημερινές οδομαχίες στο Παρίσι να κορυφώνονται με τη «Νύχτα των Οδοφραγμάτων», στη διάρκεια της οποίας αστυνομικοί εισβάλλουν στο οχυρωμένο από φοιτητές Καρτιέ Λατέν, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των τεχνικών κινηματογράφου, αποφασίζουν γενική απεργία όλων των στούντιο, ενώ το παράδειγμά τους ακολουθούν και οι φοιτητές των κινηματογραφικών σχολών που έμπλεοι ενθουσιασμού και μαχητικότητας, δηλώνουν με τη σειρά τους πως «ήρθε η ώρα το Φεστιβάλ των Καννών να λάβει τέλος»… Ο πρόεδρος του Φεστιβάλ είχε επαληθευτεί πανηγυρικά!

Με πρωτεργάτες τους Φρανσουά Τρυφώ και Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, αρχίζουν οι παραιτήσεις μελών της Κριτικής Επιτροπής καθώς και η απόσυρση ταινιών από το πρόγραμμα από τους ίδιους τους δημιουργούς τους, ως μια «πολιτική διαμαρτυρία για την αναγκαιότητα διακοπής του Φεστιβάλ, σε ένδειξη συμπαράστασης προς τους εργαζόμενους και τους φοιτητές και ως επίθεση στην απαρχαιωμένη γαλλική κινηματογραφική βιομηχανία, η οποία προτιμά το εμπόριο σε βάρος της τέχνης». Μέσα σε καθεστώς ασφυκτικής πίεσης πλέον, ο Φαβρ Λε Μπρε προτείνει ως έσχατη λύση και συμβιβασμό, το να προβληθούν δωρεάν όλες οι εναπομείνασες ταινίες χωρίς απονομή βραβείων. Τότε είναι που ο Γκοντάρ, απαντά το περίφημο: «Κάψτε όλες τις κόπιες»!