Ιδέες
Νέο τεύχος ΣΑΚ: Στρατηγική της ανατροπής

Με κύριο τίτλο «Από την Τεχεράνη μέχρι την Αθήνα – Γυναίκες Ζωή Ελευθερία» κυκλοφόρησε το νέο τεύχος του περιοδικού Σοσιαλισμός από τα Κάτω (νο155 Νοέμβρης – Δεκέμβρης). Το εξώφυλλο κοσμεί η ολοσέλιδη φωτογραφία των γυναικών εργαζομένων του Βοήθεια στο Σπίτι από την πανελλαδική απεργία τους στις 21/10.  

Τα άρθρα του περιοδικού ανοίγουν με αυτό της Μαρίας Στύλλου που καλεί μέσω τίτλου και περιεχομένου «Να αποτελειώσουμε την κυβέρνηση».

Η Μαρία Στύλλου ξεκινάει από την πολλαπλή κρίση του συστήματος σε παγκόσμιο επίπεδο που «αποτελεί την αφετηρία για να καταλάβουμε την κρίση που συγκλονίζει την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας καθώς βουλιάζει από σκάνδαλο σε σκάνδαλο και χτυπάει άγρια την εργατική τάξη, τη νεολαία, τις γυναίκες, τους πρόσφυγες και τους μετανάστες». Ωστόσο απαριθμώντας τις μάχες του τελευταίου διαστήματος συμπεραίνει ότι «η εργατική αντίσταση είναι πιο δυνατή από το κράτος της καταστολής» και θέτει τους στόχους του κινήματος: «Σήμερα, ο άμεσος πολιτικός στόχος των αγώνων των εργατών, της νεολαίας, των γυναικών, του αντιφασιστικού και αντιρατσιστικού κινήματος είναι η ανατροπή της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Παλεύουμε για να το πετύχουμε αυτό και δεν σκοπεύουμε να χαρίσουμε τις νίκες του κινήματος σε κάποια γενικά και αόριστα “προοδευτική” κυβέρνηση που θα βάλει φρένο στη δυναμική τους στο όνομα της “ανασυγκρότησης της οικονομίας”. Παλεύουμε για να αποκτήσει η οργανωμένη εργατική τάξη τη δύναμη να επιβάλλει τη δικαίωση των διεκδικήσεών της με τις δικές της δυνάμεις. Κάθε βήμα εργατικής δημοκρατίας μέσα στους σημερινούς αγώνες μπορεί να είναι ένα βήμα για την εργατική δημοκρατία σαν συνολική εναλλακτική. Αλλά αυτό προϋποθέτει μια αριστερά επαναστατική που οργανώνεται και οργανώνει με βάση αυτή την προοπτική».

Την εικόνα του πρώτου άρθρου έρχεται να τεκμηριώσει το κείμενο του Πάνου Γκαργκάνα «Η χειρότερη κρίση από τον Μεσοπόλεμο». Ο Πάνος Γκαργκάνας σκιαγραφεί τις διεθνείς εξελίξεις υπό το πρίσμα της κρίσης κάνοντας τους παραλληλισμούς με την προηγούμενη «μεγαλύτερη κρίση του καπιταλισμού», τη δεκαετία του 1930. Η πολιτικοοικονομική κρίση στη Μ. Βρετανία, η εκλογή της φασίστριας Μελόνι στην Ιταλία, ο πόλεμος στην Ουκρανία, περιγράφονται κι αναλύονται, το ίδιο και οι διαφορετικές απαντήσεις που προτείνονται από τη ρεφορμιστική και την επαναστατική αριστερά. «Η ατολμία του ρεφορμισμού να αφήσει το άλογο της εργατικής τάξης να καλπάσει και να το οδηγήσει στη νίκη είχε τραγικό κόστος στη δεκαετία του 1930. Δεν πρέπει να αφήσουμε κάτι τέτοιο να επαναληφθεί σήμερα» επισημαίνει ο Π. Γκαργκάνας.

«Η συζήτηση για το κράτος, τη δημοκρατία και τη στρατηγική της Αριστεράς επανέρχεται πιεστικά από όλες τις εξελίξεις σε έναν καπιταλισμό που συγκλονίζεται από μια βαθιά πολιτική κρίση. Τί είναι το κράτος, από που προήλθε; Πόσο δημοκρατικό μπορεί να είναι στον καπιταλισμό; Γιατί η δημοκρατία είναι υπόθεση της εργατικής τάξης και μέχρι που μπορεί να φτάσει στην πάλη γι’ αυτήν;». Αυτά είναι ερωτήματα που επιχειρεί να απαντήσει ο Λέανδρος Μπόλαρης με το άρθρο του «O Μάρξ και το κράτος», χρησιμοποιώντας τα εργαλεία και την εμπειρία που προσφέρει η κληρονομιά του Μαρξ και του Ένγκελς.

Στη συνέχεια ο Γιώργος Πίττας στρέφεται στην εξέγερση που έχει ξεσπάσει στο Ιράν μετά τη δολοφονία της Μαχσά Αμινί. Δίνει το χρονικό της εξέγερσης, δίνει φωνή στους ίδιους τους εξεγερμένους/ες, γυρνάει πίσω στην ιστορία των ταξικών συγκρούσεων από την επανάσταση του 1979 μέχρι σήμερα κι εξηγεί γιατί «η Αριστερά και το εργατικό κίνημα έχουν καθήκον να σταθούν δίπλα στην εργατική τάξη που παλεύει ενάντια στο καθεστώς. Αλλά ταυτόχρονα πρέπει να διαχωρίσουν κάθετα την αλληλεγγύη τους από τις υποκριτικές και ύπουλες διακηρύξεις “αλληλεγγύης” των ιμπεριαλιστών». 

Πολύτιμο στη συζήτηση που έχει ανοίξει με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την Μικρασιατική Εκστρατεία είναι το άρθρο του ιστορικού Μιχάλη Λυμπεράτου που εξηγεί γιατί η εκστρατεία ήταν μια αυτοκαταστροφική επιλογή για τον ελληνικό καπιταλισμό. Ο Μιχάλης Λυμπεράτος περιγράφει την πολεμική εξόρμηση του ελληνικού κράτους προς την Ανατολή, ως μια εκστρατεία με σαθρά στηρίγματα, χωρίς τη στήριξη των μετόπισθεν, οικονομικά καταστροφική, που επιδείνωσε ακόμα περισσότερο το βιoτικό επίπεδο του ήδη ταλαιπωρημένου, από τους διαδοχικούς πολέμους, πληθυσμού. Αποτέλεσμα αυτών των χαρακτηριστικών του πολέμου ήταν «η σταδιακή απελευθέρωση των ανθρώπων από τις εθνικιστικές τους αυταπάτες, δίνοντας έμμεση ώθηση στην οργάνωση των ταξικών αγώνων και διευκολύνοντας τη διείσδυση της μαρξιστικής ιδεολογίας στις εργαζόμενες μάζες. Η άμεση συνέπεια ήταν το αντιπολεμικό κίνημα να γιγαντωθεί με πρωτοφανείς ρυθμούς στη χώρα…» σημειώνει ο συγγραφέας, συνεχίζοντας με το ρόλο που έπαιξαν το οργανωμένο εργατικό κίνημα και η αριστερά, το ΣΕΚΕ και η ΓΣΕΕ και την ανάπτυξη που είχαν σε αυτές τις συνθήκες.

Τα κύρια άρθρα του περιοδικού ολοκληρώνονται με τον Σωτήρη Κοντογιάννη να γράφει για τον Γκεόργκ Λούκατς. Με αφορμή την πρόσφατη επανέκδοση του βιβλίου του «Η Θεωρία του Μυθιστορήματος», εξιστορεί την πορεία του Λούκατς «Από το Μυθιστόρημα στον Λένιν», από τη λογοτεχνία στην επανάσταση μέσα από τα έργα του και τα φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής του.   

Όπως πάντα, έτσι και το νέο τεύχος του Σοσιαλισμός από τα Κάτω, κλείνει με κριτικές για βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα: Ο Γιώργος Ράγκος γράφει για τον συλλογικό τόμο «Η σοσιαλδημοκρατία στο προσκήνιο, ξανά;», ο Λέανδρος Μπόλαρης για το βιβλίο του Άγγελου Τσέκερη «Λίγος Εμφύλιος Ακόμα - Η καραμανλική τρομοκρατία, η δημοκρατική αντίσταση και η Αριστερά 1958-1963» κι ο Πέτρος Κωνσταντίνου για το βιβλίο του Δημήτρη Χριστόπουλου «Ταξίδι στο κράτος, κυριαρχία, δίκαιο, δικαιώματα».