Γράμματα και σχόλια
Το πιο βρόμικο Μουντιάλ

Το 22ο Παγκόσμιο Κύπελλο της FIFA (Μουντιάλ) ξεκίνησε την Κυριακή 20/11 στο Κατάρ. Για την συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου είναι το Μουντιάλ του κέρδους και της διαφθοράς, της καταναγκαστικής εργασίας και των χιλιάδων νεκρών μεταναστών εργατών, της καταπίεσης των ανθρώπινων δικαιωμάτων, με αιχμή τις γυναίκες και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, της οικολογικής καταστροφής. Σε μία πρόσφατη δημοσκόπηση, για τη γερμανική δημόσια τηλεόραση, το 56% δηλώνει ότι δεν θα παρακολουθήσει "κανέναν αγώνα" και μόνο το 18% δηλώνει ότι δεν θα αλλάξει συμπεριφορά σε σχέση με τις προηγούμενες διοργανώσεις. 

Η επιλογή του Κατάρ, από τα 22 μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής (ΕΕ) της FIFA, έγινε το 2010. Κατάφερε να κερδίσει τη ψηφοφορία στην ΕΕ γιατί από το 2008, που ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του, μέχρι το 2010, που κέρδισε απέναντι στην υποψηφιότητα των ΗΠΑ, έκανε δύο «απλά» πράγματα καλύτερα από τις ΗΠΑ: από τη μία δωροδόκησε, με εκατομμύρια δολάρια, μία σειρά από μέλη της ΕΕ και από την άλλη «έκανε συμφωνίες για αγορές και μεγάλες επενδύσεις», με χώρες που είχαν εκπρόσωπο στην ΕΕ (προμήθεια Φυσικού Αερίου στην Ταϊλάνδη, σωτηρία βραζιλιάνικων τραπεζών, αγορά γαλλικών αεροσκαφών και πολλές άλλες). 

Για να καταλάβει κανείς την ιστορία και το μέγεθος της εκτεταμένης και ασύστολης διαφθοράς της FIFA, τον τρόπο που ξετυλίγεται το κουβάρι της διαπλοκής, με εταιρείες κολοσσούς και κυβερνήσεις, τις διαδρομές της μίζας, του ξεπλύματος και των σκανδάλων, τον τρόπο με τον οποίο έγιναν οι αναθέσεις των Μουντιάλ, και αυτό στο Κατάρ, θα πρέπει να δει το ντοκιμαντέρ «FIFA Uncovered» στο Netflix. Ακόμα και ο διαδεδομένος χαρακτηρισμός «FIFAmafia» αποτελεί «προσβολή» για τη mafia. 

Απίστευτη σπατάλη

Το Μουντιάλ του Κατάρ είναι η ακριβότερη αθλητική διοργάνωση στην ιστορία. Μία απίστευτη σπατάλη χρημάτων τη στιγμή που ο πλανήτης βιώνει μία τεράστια οικονομική και επισιτιστική κρίση. Το κόστος για τα οκτώ γήπεδα και τα συνοδευτικά έργα (αεροδρόμιο, μετρό, δρόμοι και 100 ξενοδοχεία) εκτιμάται στα 230 - 300 δισ (!) δολάρια. Το Μουντιάλ της Ρωσίας το 2018 κόστισε 15 δισ δολάρια.

Τα θεμέλια των γηπέδων και υποδομών τα στοιχειώνουν οι μετανάστες εργάτες που δούλεψαν κάτω από, κυριολεκτικά, συνθήκες σκλαβιάς. Η βρετανική εφημερίδα «Guardian» υπολογίζει ότι, από το 2011 μέχρι και το 2020, πέθαναν 6.500 εργάτες μόνο από την Ινδία, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, τη Σρι Λάνκα και το Νεπάλ, των χωρών, δηλαδή, που κυρίως προμηθεύουν το Κατάρ με εργατικό δυναμικό. Το συνολικό νούμερο είναι ακόμα μεγαλύτερο γιατί υπάρχουν νεκροί και από άλλες χώρες. Σε μια σκηνή του «FIFA Uncovered» παρακολουθούμε τους συγγενείς εργατών να περιμένουν τους δικούς τους στο αεροδρόμιο του Κατμαντού στο Νεπάλ. Από το αεροπλάνο, όμως, δεν βγαίνουν ζωντανοί άνθρωποι αλλά κλειστά φέρετρα.

Υπάρχουν 2 εκατ. μετανάστες που εργάζονται στο Κατάρ. Το 90% (!) του πληθυσμού. Η πλειοψηφία αυτών απασχολούνται στις κατασκευές. Σύμφωνα με έκθεση της Migrant-rights.org: «Οι μετανάστες εκτίθενται σε μια σειρά κινδύνων για την υγεία τους. Η πολύωρη χειρωνακτική εργασία σε υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να οδηγήσει σε θερμικό στρες, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε βλάβες στα όργανα». Ποδοσφαιρικοί αγώνες δεν μπορούσαν να γίνουν το καλοκαίρι στα γήπεδα του Κατάρ αλλά η κατασκευή τους έγινε θυσιάζοντας τους μετανάστες.

Ο μισθός για τους μετανάστες ήταν 275 δολάρια το μήνα. Οι βάρδιες έφταναν τις 12 ώρες, 30 μέρες το μήνα. Δηλαδή, λιγότερο από 1 δολάριο την ώρα, σε μια χώρα με το τέταρτο υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Και όλα αυτά, υπό το καθεστώς «kafala», όπου οι μετανάστες υποχρεούνταν να έχουν έναν «κηδεμόνα» εργοδότη και ήταν παράνομο να αλλάζουν δουλειά ή να εγκαταλείπουν τη χώρα «χωρίς την άδεια του κηδεμόνα τους». 

Σε μια προσπάθεια να αντισταθεί στην αυξανόμενη οργή, το Κατάρ ανακοίνωσε «εργασιακές μεταρρυθμίσεις» που τέθηκαν σε ισχύ τον Σεπτέμβριο του 2020. Αυτές περιελάμβαναν, δήθεν, και τον τερματισμό του «kafala». Για την FIFA και τις δυτικές κυβερνήσεις ήταν μία «ανακούφιση». Η χρονική επιλογή της εφαρμογής των «μεταρρυθμίσεων» δεν ήταν τυχαία. Τα περισσότερα γήπεδα και υποδομές είχαν ολοκληρωθεί μέχρι τότε. Όμως, στην ουσία, τίποτα δεν είχε αλλάξει. 

Αυτό, όμως, που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι η οργάνωση και οι, σε αρκετές περιπτώσεις, νικηφόροι αγώνες των μεταναστών. Ο Stephen, ένας βρετανός συνδικαλιστής που ήταν στο Κατάρ, δήλωσε, στην βρετανική εφημερίδα Socialist Worker, πως «οι εθνικές οργανώσεις αυτοβοήθειας μεταναστών έχουν εξελιχθεί σε de facto συνδικάτα». Ο Stephen αναφέρει για μια απεργία: «Χιλιάδες εργαζόμενοι σταμάτησαν την εργασία τους και απέκλεισαν τον κεντρικό αυτοκινητόδρομο προς τη Σαουδική Αραβία λόγω απλήρωτων μισθών. Πείστηκαν να κάνουν πίσω με υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν. Έτσι έκαναν δεύτερη απεργία και κατέλαβαν τον κεντρικό αυτοκινητόδρομο. Η κυβέρνηση παρενέβη και συνέλαβε τους εργοδότες, πλήρωσε τους εργάτες και αύξησε τους μισθούς τους. Το καθεστώς έχει συλλάβει και απελάσει εργάτες για διαμαρτυρίες και απεργίες αλλά σε μία σειρά περιπτώσεις, οι απεργίες ήταν τόσο ισχυρές και η εξάρτηση του Κατάρ από την εργασία των μεταναστών τόσο μεγάλη, που κέρδισαν νίκες». 

Εργοτάξια θανάτου

Η Διεθνής Αμνηστία έχει ξεκινήσει καμπάνια για την αποζημίωση των μεταναστών και των οικογενειών τους, που υπέστησαν τραυματισμούς ή έχασαν δικούς τους ανθρώπους στα «εργοτάξια του θανάτου», με ποσό ίσο με αυτό που θα πάρουν οι 32 ομάδες για τη συμμετοχή τους, 440 εκατ. δολάρια. Η FIFA αρνείται αυτή την αποζημίωση. 

Το Κατάρ το χειμώνα χρειάζεται 10.000 λίτρα νερό και το καλοκαίρι 50.000 λίτρα για καθέναν από τους χλοοτάπητες των 8 γηπέδων. Μη έχοντας πρόσβαση σε φυσικές πηγές, είναι αναγκασμένο να βασίζεται στην αφαλάτωση νερών του Περσικού Κόλπου. Η αφαλάτωση είναι ένας από τους χειρότερους παράγοντες θαλάσσιας ρύπανσης. 

Η FIFA και οι δυτικές κυβερνήσεις στηρίζουν απροκάλυπτα το Μουντιάλ στο Κατάρ. 

Ο «αναμορφωτής» πρόεδρος της FIFA, Ινφαντίνο, σε συνέντευξή του, την παραμονή της έναρξης, έφτασε να κατηγορεί ακόμα και για «ισλαμοφοβία» όσες/οι είναι ενάντια. Απύθμενο θράσος και διπλή υποκρισία. Θράσος, γιατί η καταναγκαστική εργασία, η καταπίεση των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ+ δεν χωράνε σε κανένα «σεβασμό σε απόψεις και πεποιθήσεις καθεστώτων» που σκοτώνουν εργάτες και θεωρούν τους ομοφυλόφιλους ότι «έχουν βλάβη στο μυαλό» και τους κλείνουν φυλακή. Υποκρισία, γιατί η άποψη «η πολιτική έξω από το ποδόσφαιρο» είναι ο πυρήνας του «ξεπλύματος» καθεστώτων από το Μουντιάλ του Μουσολίνι το 1934, του Βιντέλα το 1978 μέχρι και σήμερα. Υποκρισία, γιατί η «no politica» FIFA απέκλεισε τη Ρωσία από το Μουντιάλ, εξαιτίας του σημερινού πολέμου την Ουκρανία, αλλά της έδωσε το Μουντιάλ, το 2018, παρά την «προσάρτηση» της Κριμαίας το 2014. Απέκλεισε τη Ρωσία αλλά όχι τη Σαουδική Αραβία για την επέμβασή της στην Υεμένη. 

Οι δυτικές κυβερνήσεις, ότι και να ψελλίζουν, δεν νοιάζονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα, νοιάζονται για μπίζνες. Το συντηρητικό Κατάρ, όπως και όλα τα καθεστώτα του Κόλπου, είναι δημιούργημα του δυτικού ιμπεριαλισμού και, σήμερα, αποτελεί σημαντικό εταίρο για τη σύνδεση με την υπόλοιπη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Για τη Δύση, το Κατάρ είναι «γήπεδο» επενδύσεων αμερικανικών και ευρωπαϊκών εταιριών, στρατηγικός επενδυτής σε αμερικάνικες και ευρωπαϊκές τράπεζες και επιχειρήσεις, αγοράζει όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό από τις ΗΠΑ, την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Βρετανία. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση ειδικά, είναι και «σανίδα σωτηρίας» εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης γιατί είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας LNG με 77 εκατ. τόνους τον χρόνο και προοπτική να φτάσει τους 126 σε συνεργασία με τη βρετανική Shell και την γαλλική Total. 

Το 2011 το Κατάρ αγόρασε τη γαλλική ποδοσφαιρική ομάδα Παρί Σεν-Ζερμέν και ο καταριανός πρόεδρός της είναι μέλος της ΕΕ της UEFA και πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαϊκών Συλλόγων. Για το Κατάρ, το Μουντιάλ είναι κάτι παραπάνω από «ξέπλυμα» του αντιδραστικού καθεστώτος. Θέλει να ενθαρρύνει τον τουρισμό και τις ξένες επενδύσεις και ταυτόχρονα, να αποκτήσει μεγαλύτερη πολιτική επιρροή, στην ευρύτερη περιοχή. Το Κατάρ «φιλοξενεί» την αμερικανική βάση Al Udeid Air Base που αποτελεί στρατηγείο των ΗΠΑ για όλη την περιοχή. 

Δεν είναι τυχαίο ότι η Σαουδική Αραβία έχει τα ίδια σχέδια για το μέλλον. Ετοιμάζει φάκελο για υποψηφιότητα συνδιοργάνωσης του Μουντιάλ το 2030. Μαζί με ποιές χώρες; Με τη χούντα της Αιγύπτου και την Ελλάδα! Ο Μητσοτάκης έχει δώσει, ήδη, το «πράσινο φως», εμείς πρέπει να του δώσουμε «απ’ ευθείας κόκκινη κάρτα».

Το Μουντιάλ είναι πολύ παραπάνω από ένα παράδειγμα «εμπορευματοποιημένου αθλητισμού». Είναι μία βρόμικη διοργάνωση ενός βρόμικου συστήματος.