Για να αντέχει ο προϋπολογισμός ένα τέτοιο βάρος χωρίς να προκύψει η ανάγκη για νέα δάνεια όλα τα επόμενα χρόνια, αυτό που υπονοείται είναι ότι θα χρειαστούν νέα μέτρα λιτότητας, νέες ιδιωτικοποιήσεις και περικοπές για να έχουν οι προϋπολογισμοί μηδενικό έλλειμμα. Αρκεί να αναλογιστούμε ότι το Μνημόνιο 1 μείωσε το έλλειμμα κατά 6% του ΑΕΠ, ενώ τώρα απαιτούν μείωση κατά 10% για να καταλάβουμε τι σημαίνουν οι δεσμεύσεις του Παπανδρέου. Για την εξασφάλιση αυτού του "νόμιμου και αναφαίρετου δικαιώματος τους" να απομυζούν όχι μόνο την σημερινή αλλά και την επόμενη και την μεθεπόμενη (και ποιος ξέρει πόσες ακόμα) γενιά των εργατών, έτρεξαν οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καλέσουν τον Τσαρλς Νταλάρα, τον πρόεδρο της Ένωσης των Ομολογιούχων (IIF), τον Γιόζεφ Ακερμαν, το αφεντικό της γερμανικής Deutsche Bank και τον Βασίλη Ράπανο, τον διοικητή της "δική μας" Εθνικής Τράπεζας να πάρουν μέρος στην Σύνοδο Κορυφής. Ο συνωστισμός των μεγαλοτραπεζιτών στη Σύνοδο της ΕΕ ήταν πρωτοφανής! Οι εφημερίδες και τα κανάλια κάνουν λόγο για συμμετοχή των "ιδιωτών" με 54 δις στο νέο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας.
Πρόκειται για προκλητική αντιστροφή της πραγματικότητας -που συγκαλύπτεται μέσα σε ένα σύννεφο από τεχνικές λεπτομέρειες, μισόλογα και δημοσιογραφικές αβεβαιότητες: οι τραπεζίτες δεν πρόκειται να δώσουν ούτε ένα Ευρώ στην Ελλάδα. Το μόνο που συμφώνησαν στις Βρυξέλλες ήταν η παράταση της αποπληρωμής των παλαιών δανείων έως και τριάντα χρόνια -με κυριολεκτικά τοκογλυφικά επιτόκια. Τα 54 δις "έως το 2014" (που θα γίνουν, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα των εφημερίδων 135 δις έως το 2020) προκύπτουν από τη διαφορά ανάμεσα στα επιτόκια που συμφώνησαν στις Βρυξέλλες και το μέσο σημερινό "προεξοφλητικό" επιτόκιο της αγοράς -που υπολογίστηκε στο 9%. Με άλλα λόγια, αν η Ελλάδα αναγκαζόταν να καταφύγει στις αγορές (δηλαδή στους ίδιους τραπεζίτες) για δανεικά θα ζητούσαν επιτόκιο, κατά μέσο όρο, 9%.
Τώρα, χάρη στη συμφωνία περιορίζονται περίπου «μόνο» στο 5%. Φυσικά αυτό το "χατίρι" να αρπάζουν μόνο 15 δις το χρόνο δεν το έκαναν χωρίς ανταλλάγματα (για τραπεζίτες μιλάμε, όχι για τίποτα αφελείς). Πρώτα απ' όλα εξασφάλισαν το δικαίωμα να συνεχίσουν να ανταλλάσουν αυτά τα ελληνικά "κουρελόχαρτα" (που αποδίδουν τόκους γύρω στο 5%) με φρεσκοτυπωμένα χρήματα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα -που τα δανείζονται με επιτόκιο 1,5%. Δεύτερον, η ελληνική κυβέρνηση -ναι, αυτή που κόβει 11 χιλιάδες κλίνες από τα νοσοκομεία- θα καταθέσει 17 περίπου δισεκατομμύρια ευρώ σε έναν ειδικό λογαριασμό που θα αποτελεί εγγύηση για τα χρέη της προς τους τραπεζίτες.
Τρίτον, το ελληνικό δημόσιο δεσμεύτηκε ότι θα εισπράξει τουλάχιστον 28 δις μέσα στην επόμενη τριετία από το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας -και τα οποία φυσικά θα τους τα παραδώσει ασυζητητί και επιτόπου. Τέταρτον, η Ελλάδα θα δανειστεί 81 ακόμα δισεκατομμύρια από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΔΝΤ (εκτός από τα 45 δις που απομένουν από το Μνημόνιο Ι) -τα οποία θα τους παραδώσει και πάλι ασυζητητί και επιτόπου. Τελευταίο, αλλά καθόλου ασήμαντο: η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται ότι θα επιβάλλει μόνιμη λιτότητα έτσι ώστε οι προϋπολογισμοί να γίνουν "πλεονασματικοί" και να μπορούν οι τραπεζίτες να εισπράττουν διαρκώς αυτά που «δικαιούνται» χωρίς περιττές διαπραγματεύσεις, δυσκολίες και αγωνίες. Οι χρηματαγορές και τα χρηματιστήρια έκαναν «πάρτι» την Παρασκευή. Τα spread των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου έκαναν βουτιά, οι τιμές των μετοχών των Ελληνικών τραπεζών κέρδισαν 11% μέσα σε μια μέρα και οι εφημερίδες έτρεξαν να γιορτάσουν την «διάσωσή» μας.
Καμία λύση Στην πραγματικότητα, όμως, η κατάσταση μόνο για πανηγυρισμούς δεν προσφέρεται. Η συμφωνία μπορεί να απέτρεψε μια άμεση χρεοκοπία της Ελλάδας και όσα αυτή απειλούσε να πυροδοτήσει -ένα ντόμινο χρεοκοπιών αντίστοιχο ή και χειρότερο από αυτό που ακολούθησε την κατάρρευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβρη του 2008. Αλλά δεν προσέφερε καμιά λύση στα πραγματικά προβλήματα που βρίσκονται πίσω από αυτές τις χρεοκοπίες και τις καταρρεύσεις. Το μόνο που μπορεί να καταφέρει είναι να «αγοράσει», για μια ακόμα φορά, λίγο χρόνο, να κερδίσει μια μικρή αναβολή στην καταστροφική μανία της κρίσης. «Όταν οι Ευρωπαίοι γυρίσουν από τις διακοπές τους», έγραφε την περασμένη Κυριακή ο Wolfgang Munchau στους Financial Times, «θα έχουν ακόμα το Ευρώ -και θα έχουν ακόμα την κρίση». Η συμφωνία δεν πρόκειται, πρώτα απ’ όλα να κάνει το ελληνικό χρέος βιώσιμο -ότι και να λένε ο Παπανδρέου και ο Βενιζέλος.
Ο Σαρκοζί δήλωσε ότι το σχέδιο που συμφώνησαν στις Βρυξέλλες θα μειώσει το χρέος της Ελλάδας κατά 24 μονάδες του ΑΕΠ. Στην πραγματικότητα, βέβαια, δεν πρόκειται για πραγματική μείωση: απλά θα αυξηθεί με χαμηλότερους ρυθμούς. Αντί να φτάσει πχ. το 2012 στο 161% του ΑΕΠ (τόσο το υπολόγιζε η ΕΚΤ) θα περιοριστεί στο 137%. Περιττό να το πει κανείς το 137% (και ιδιαίτερα μέσα σε συνθήκες ύφεσης και με επιτόκια της τάξης του 5%) μόνο «βιώσιμο» δεν είναι. Την Δευτέρα η Moody’s υποβάθμισε για μια ακόμα φορά το ελληνικό χρέος -κατά τρεις ακόμα μονάδες, στο επίπεδο Ca, ένα μόνο σκαλοπάτι πάνω από τον πάτο. «Πριν ακόμα στεγνώσει το μελάνι των υπογραφών κάτω από αυτό το δεύτερο πακέτο (βοήθειας προς την Ελλάδα)», γράφει ο Munchau στους Financial Times, «το τρίτο πακέτο γνέφει ήδη από μακριά....».
Αλλά, φυσικά, όλοι ξέρουν ότι τα πακέτα δεν μπορούν να ακολουθούν συνεχώς το ένα το άλλο. Οι δυσκολίες που χρειάστηκε να ξεπεράσουν οι ηγέτες της Ευρώπης για να υπογραφεί αυτό το δεύτερο πακέτο κάνουν ακόμα και την ιδέα ενός τρίτου, εφιάλτη. Ακόμα χειρότερα η συμφωνία δεν πρόκειται να σταματήσει τον κίνδυνο εξάπλωσης της «ελληνικής ασθένειας» στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το αρχικό πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα δεν κατάφερε να εμποδίσει την μετάσταση της κρίσης στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Τώρα οι «αγορές» έχουν αρχίσει να δείχνουν τα δόντια τους στην Ιταλία -μια χώρα με δημόσιο χρέος σε ελληνικά επίπεδα και μια κυβέρνηση που παραπαίει ανάμεσα στα σκάνδαλα και τη διαφθορά. Σε αντίθεση με την Ελλάδα, όμως, η Ιταλία είναι μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες όχι μόνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και του κόσμου.
Ούτε η ΕΕ, ούτε το ΔΝΤ θα είναι σε θέση να την σώσουν αν οι «κερδοσκόποι» της επιτεθούν. Αλλά ακόμα και μια μικρή επίθεση θα δημιουργήσει τέτοιους μετασεισμούς που θα είναι αδύνατο να τους αντέξει η ετοιμόρροπη ελληνική οικονομία. Για να μην μιλήσουμε για τον κίνδυνο ενός μεγάλου σεισμού από την άλλη πλευρά του πλανήτη -από τον καυγά ανάμεσα στον Ομπάμα και τους Ρεπουμπλικάνους. Κίνδυνος Παρά τα δισεκατομμύρια της «βοήθειας» και τα απανωτά σκληρά μέτρα των Μνημονίων η προοπτική του «δυστυχώς επτωχεύσαμεν» εξακολουθεί να βρίσκεται μπροστά μας και όχι πίσω μας. Σε πείσμα των απολογητών του «νοικοκυρέματος», τα σχέδια διάσωσης δεν απομακρύνουν τον κίνδυνο της κατάρρευσης, αλλά τον φέρνουν πιο κοντά.
Αυτό που χρειάζεται μέσα στις σημερινές συνθήκες δεν είναι η «σύνεση» και η «μετριοπάθεια» -όπως κάνουν οι ηγέτες της κοινοβουλευτικής αριστεράς. Αυτό που μας απειλεί με καταστροφή σήμερα δεν είναι η «έξοδος από το ευρώ» όπως λέει η Παπαρήγα, αλλά η παραμονή στο ευρώ. Και οι εκβιασμοί των αγορών δεν αντιμετωπίζονται με «ρεαλιστικές υποχωρήσεις» -με Ευρωομόλογα που θα προσφέρουν την ασφάλεια της γερμανικής οικονομίας στους κερδοσκόπους με την ελπίδα ότι θα μας ανταμείψουν για αυτή την προσφορά με χαμηλά επιτόκια- όπως λέει ο Τσίπρας. Το χρέος είναι γόρδιος δεσμός και οι γόρδιοι δεσμοί κόβονται -δεν λύνονται. Γι’ αυτούς τους λόγους το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα και οι αγώνες ενάντια στις περικοπές και τις ιδιωτικοποιήσεις έχουν τώρα μεγαλύτερη αμεσότητα από ποτέ.
Το δημόσιο χρέος ούτε μπορεί, ούτε πρέπει να αποπληρωθεί. Ούτε ένα ευρώ για τόκους και χρεολύσια στους τραπεζίτες. Διαγραφή του χρέους, ρήξη με το ευρώ και την ΕΕ. Κρατικοποίηση των τραπεζών χωρίς καμιά αποζημίωση στα αφεντικά τους και με εργατικό έλεγχο - για να εξασφαλίσουμε ότι τα λεφτά θα πηγαίνουν για τις δικές μας ανάγκες και όχι για να φουσκώνουν τους λογαριασμούς στην Ελβετία. Αυτό που χρειάζεται είναι η κλιμάκωση των αγώνων. Δίνουμε όλες μας τις δυνάμεις για να μην περάσουν τα σφαγεία του Λοβέρδου και της Διαμαντοπούλου, το ξεπούλημα των ΔΕΚΟ και οι νέες περικοπές μισθών και απολύσεις σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Οι μάχες είναι μπροστά μας, όχι πίσω μας. Η 48ωρη πανεργατική απεργία στις 28-29 Ιούνη ήταν μόνο η αρχή. Οι αγώνες της περασμένης χρονιάς είναι μια μεγάλη παρακαταθήκη. Μπαίνουμε στις μάχες που έρχονται με γνώσεις και εμπειρίες. Το μέλλον θα εξαρτηθεί από το θάρρος μας και την αποφασιστικότητά μας. Αλλά πάνω από όλα από την οργάνωσή μας. Το ΣΕΚ και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έπαιξαν σημαντικό ρόλο στους αγώνες που προηγήθηκαν. Σταθήκαμε σταθερά στο πλευρό των απεργών, βρεθήκαμε μαζί με τους χιλιάδες αγωνιστές στην Πλατεία Συντάγματος και στις πλατείες όλης της χώρας. Είναι η στιγμή να ξεπροβάλουν οι δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής επαναστατικής αριστεράς αυτή την ώρα σαν το γνήσιο στήριγμα όλων των εργατών κι εργατριών στις μεγάλες μάχες που είναι μπροστά μας.