Οικονομία και πολιτική
Η χρονιά που έφυγε: Χρονιά αντίστασης σε όλο τον κόσμο

Κίνα: Εργάτες συγκρούονται με την αστυνομία στο εργαστάσιο της Foxconn

Ο πόλεμος στην Ουκρανία

Το 2022 «άνοιξε» με δραματικό τρόπο στις 24 Φεβρουαρίου με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. «Η εισβολή», έγραφε η ανακοίνωση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος, «είναι μια αντιδραστική επίθεση που δεν μπορεί να κρυφτεί από τα ψέματα του Πούτιν, αλλά επίσης δεν πρέπει να αφήσουμε  τις υποκρισίες των ηγετών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ να μας μπλέξουν στα δικά τους πολεμικά σχέδια».

Οι ρωσικές δυνάμεις κατάφεραν μέσα στους πρώτους μήνες του πολέμου να καταλάβουν και να θέσουν κάτω από τον έλεγχό τους ολόκληρο το ανατολικό κομμάτι της Ουκρανίας – που περιλάμβανε ανάμεσα στα άλλα το Χάρκοβο, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη και πρώην πρωτεύουσα της χώρας, τη Μαριούπολη, το σημαντικότερο λιμάνι της Αζοφικής Θάλασσας και τη Χερσώνα, το κέντρο της ναυπηγικής βιομηχανίας της Ουκρανίας. Έκτοτε, χάρη κύρια στη στρατιωτική βοήθεια της Δύσης (που δεν περιορίστηκε σε οικονομικές κυρώσεις όπως δήλωνε στην αρχή) τα Ρωσικά στρατεύματα έχουν σχετικά υποχωρήσει – αλλά συνεχίζουν να ελέγχουν τις τρεισήμισι από τις τέσσερις ανατολικές επαρχίες.

Δεν πρόκειται για έναν πόλεμο ανάμεσα στην «καλή» Ουκρανία και την «κακιά» Ρωσία. Είναι μια αντιδραστική σύγκρουση ανάμεσα στους νικητές και τους ηττημένους του Ψυχρού Πολέμου, ανάμεσα στη Δύση που προσπαθεί να ολοκληρώσει τη λεηλασία της πάλαι ποτέ «Σοβιετικής Αυτοκρατορίας» και της Ρωσίας που παλεύει να διατηρήσει ό,τι μπορεί από το παλιό της στάτους-κβο της παγκόσμιας υπερδύναμης. Η εργατική τάξη και η νεολαία δεν έχουν κανένα λόγο να συνταχθούν με οποιαδήποτε από τις δυο πλευρές.

Το τέλος του πολέμου δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Το 2022 έκλεισε με μια συνάντηση ανάμεσα στον Μπάιντεν και τον Ζελένσκι στην οποία ο Αμερικανός πρόεδρος υποσχέθηκε ένα νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 1,85 δις δολαρίων προς την Ουκρανία που θα περιλαμβάνει, πυραύλους Πάτριοτ, ικανούς να πλήξουν στόχους μέσα στο Ρωσικό έδαφος. Ο Πούτιν απάντησε σε αυτή την πρόκληση με ένα μπαράζ πυραυλικών επιθέσεων σε βάρος της Ουκρανίας που κατέστρεψαν, ανάμεσα στα άλλα και το ιστορικό ξενοδοχείο “Αλφάβητο” του Κιέβου.

 

Η Νάνσυ Πελόζι στην Ταϊβάν

Τον Αύγουστο η Νάνσυ Πελόζι, η τότε πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ επισκέφθηκε την Ταϊβάν. Η επίσκεψη ήταν μια εσκεμμένη αμερικανική πρόκληση απέναντι στο Πεκίνο – που δεν έχει αναγνωρίσει ποτέ την «Δημοκρατία της Κίνας», όπως αυτοονομάζεται το καθεστώς της Ταϊβάν. Η Κίνα απάντησε στην πρόκληση με μια «στρατιωτική άσκηση» στη σινική θάλασσα. Όπως έγραφε η Εργατική Αλληλεγγύη: 

«Η Κίνα δέσμευσε, για τα γυμνάσια, έξι μεγάλες περιοχές γύρω από το νησί που απέχει περίπου 120 χιλιόμετρα από την ηπειρωτική χώρα... Δεκάδες κινέζικα μαχητικά αεροσκάφη πέρασαν επανειλημμένα το ανεπίσημο σύνορο της λεγόμενης “μέσης γραμμής”, ανάμεσα στις κινέζικες ακτές και το νησί. Πολεμικά πλοία άνοιξαν πυρ μέσα στα “χωρικά ύδατα” της Ταιβάν.…» 

Το επεισόδιο έληξε τελικά χωρίς κάποια θερμή στρατιωτική αναμέτρηση. Αλλά οι σχέσεις ανάμεσα στις δυο χώρες επιδεινώνονται συνεχώς. Ο πρόεδρος Μπάιντεν είναι αποφασισμένος να παρεμποδίσει με κάθε τρόπο την ανάπτυξη της κινεζικής τεχνολογίας που θα μπορούσε να αμφισβητήσει στο άμεσο μέλλον την αμερικανική στρατιωτική κυριαρχία. Και είναι αποφασισμένος να το κάνει αυτό όποιο και αν είναι το κόστος για την αμερικανική και τη διεθνή οικονομία – που έχει αναπτύξει μέσα στις προηγούμενες δεκαετίες πολύ στενές εμπορικές και παραγωγικές σχέσεις με την Κίνα. 

 

Η γερμανική «αγορά του αιώνα»

Στα τέλη Μαΐου το γερμανικό κοινοβούλιο ενέκρινε το πακέτο μαμούθ αξίας 100 δις της κυβέρνησης Σοσιαλδημοκρατών – Πράσινων για τον επανεξοπλισμό των γερμανικών στρατιωτικών δυνάμεων. Ανάμεσα στα άλλα, το σχέδιο της κυβέρνησης προβλέπει την αγορά αμερικανικών αεροσκαφών τύπου F35-Stealth ικανά να φέρουν πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές. 

Η σταδιακή υποχώρηση της οικονομικής δύναμης των ΗΠΑ -που μέσα στο άμεσο μέλλον θα υποβιβαστούν, με μαθηματική ακρίβεια, στη δεύτερη θέση της παγκόσμιας κατάταξης, κάτω από την Κίνα- αποσταθεροποιεί τις ισορροπίες ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις και οξύνει τους μεταξύ τους ανταγωνισμούς όχι μόνο στο οικονομικό αλλά και στο διπλωματικό και στο στρατιωτικό επίπεδο. Ο πλανήτης θυμίζει ολοένα και περισσότερο την Ευρώπη των αρχών του 20ού αιώνα – την εποχή όπου η σχετική υποβάθμιση της ισχύος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας έσπρωχνε τις μεγάλες δυνάμεις στη συσπείρωσή τους σε ανταγωνιστικά στρατόπεδα (την Αντάντ και τις Κεντρικές Δυνάμεις) και τους εξοπλισμούς στα ουράνια. Εκείνη η εποχή «έκλεισε» το 1914 με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου – του μεγαλύτερου σφαγείου στην μέχρι τότε ιστορία της ανθρωπότητας.

 

Καύσωνας στην Ευρώπη, πλημμύρες στο Πακιστάν

Τον Αύγουστο καταρρακτώδης βροχές βύθισαν το Πακιστάν στον θάνατο και την καταστροφή. 

«Οι επιβεβαιωμένοι νεκροί… ξεπερνάνε πλέον τους 1.300» έγραφε στις 7 Σεπτέμβρη η Εργατική Αλληλεγγύη. «Η μεγάλη πλειονότητα είναι παιδιά. Ολόκληρες περιοχές της χώρας παραμένουν αποκλεισμένες και η κυβέρνηση δεν έχει καν φτάσει για να κάνει απολογισμό. 5.000 χιλιόμετρα δρόμων είναι κατεστραμμένα, πάνω από 200 γέφυρες έχουν πέσει… Υποτίθεται πως οι πλημμύρες του 2010 ήταν ένα ανεπανάληπτο γεγονός, μια σύμπτωση που δεν θα επαναλαμβανόταν για γενιές. Τώρα όμως, μόλις 12 χρόνια μετά, η βροχόπτωση ήταν ακόμη πιο σφοδρή. Η αύξηση της συχνότητας τέτοιων ακραίων φαινομένων είναι συνδεδεμένη με την κλιματική αλλαγή». 

Μόλις λίγες εβδομάδες πριν, η Ευρώπη είχε χτυπηθεί από ένα τρομαχτικό κύμα καύσωνα. Στις 14 Ιούλη το θερμόμετρο στην Πορτογαλία έδειχνε 47 βαθμούς κελσίου «υπό σκιά». Μια επίσημη έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπολόγισε σε 53 χιλιάδες τους επιπλέον θανάτους στις 27 χώρες – και αυτό μόνο στο «δεύτερο κύμα» του Ιουλίου. 

Τον Νοέμβριο πραγματοποιήθηκε στην Αίγυπτο η Cop27, η διεθνής διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα. Η διάσκεψη ήταν ένα φιάσκο. Οι σύνεδροι αρνήθηκαν να υποστηρίξουν ακόμα και τις πιο μετριοπαθείς απόψεις, που ζητούσαν μια έστω και φραστική δέσμευση για την σταδιακή εξάλειψη των ορυκτών υδρογονανθράκων – της βασικής πηγής των αερίων του θερμοκηπίου. Οι πολυεθνικές της ενέργειας κατάφεραν να επιβάλουν την ατζέντα τους. Οι πλούσιες χώρες, που είναι υπεύθυνες για το μεγαλύτερο κομμάτι των εκπομπών, αρνήθηκαν να βοηθήσουν οικονομικά τις φτωχές χώρες που πλήττονται από την κλιματική καταστροφή, π.χ. τη Σομαλία. Η σύνοδος απλά σφύριζε αδιάφορα.

 

Η επιστροφή του στασιμοπληθωρισμού

Το 2022 ο στασιμοπληθωρισμός, το φάντασμα της δεκαετίας του 1970, επέστρεψε φουριόζος στην παγκόσμια οικονομία. «Στις ΗΠΑ ο πληθωρισμός καλπάζει», έγραφε στο τεύχος 153 το περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω. «Τον Μάιο έφτασε στο 8,6%, το χειρότερο αποτέλεσμα εδώ και 40 χρόνια… Δεκάδες χώρες έχουν βυθιστεί ήδη σε διψήφια ποσοστά...».

Οι κεντρικές τράπεζες απάντησαν στο κύμα του πληθωρισμού με μια σειρά από απανωτές αυξήσεις στα επιτόκια -παρόλο που ξέρουν πολύ καλά ότι αυτές οι αυξήσεις θα βυθίσουν σε ακόμα μεγαλύτερη ύφεση την οικονομία. Αλλά είναι διατεθειμένες να πληρώσουν αυτό το τίμημα γιατί πιστεύουν ότι η ύφεση είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο για να εμποδίσουν τις εργάτριες και τους εργάτες να διεκδικήσουν αυξήσεις που θα αντισταθμίζουν την ακρίβεια. Και οι τραπεζίτες είναι αλλεργικοί στις μισθολογικές αυξήσεις.

Οι αυξήσεις των επιτοκίων έχουν αρχίσει στο μεταξύ να αποσταθεροποιούν την παγκόσμια οικονομία που είναι εθισμένη εδώ και χρόνια στα μηδενικά επιτόκια και το εύκολο χρήμα (για τους πλούσιους εννοείται). Τον Νοέμβριο κατάρρευσε η FTX, η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρία διαχείρισης κρυπτονομισμάτων στον κόσμο. Το Bitcoin έχει χάσει μέσα στους τελευταίους 11 μήνες τα 3/4 της αξίας του. Αλλά δεν είναι μόνο τα κρυπτονομίσματα: «οι αγορές των μετοχών και των χρεογράφων έχασαν 30 τρις μέσα στο “άγριο” 2022» γράφει η εφημερίδα Financial Times. 

Οι προοπτικές για το νέο έτος είναι δυσοίωνες. Οι ρυθμοί ανάπτυξης έχουν αρχίσει να πέφτουν και η ανεργία να φουντώνει. Οι επίσημοι οικονομολόγοι ρίχνουν το φταίξιμο στον Πούτιν και τις τιμές της ενέργειας. Λένε ψέματα. Οι τιμές είχαν αρχίσει να ανεβαίνουν ήδη από τα τέλη του ‘21 – πολλούς μήνες πριν εισβάλει η Ρωσία στην Ουκρανία. Ο στασιμοπληθωρισμός είναι σύμπτωμα της βαθύτερης κρίσης που μαστίζει το σύστημα. 

 

Πολιτική κρίση

«Στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα» λέει το γνωστό ρητό. Προφανώς πρόκειται για χοντροκομμένο ψέμα. Εκτός και αν θεωρεί κανείς δημοκρατική διέξοδο το κοινοβουλευτικό πραξικόπημα, τις παρακολουθήσεις των πολιτικών αντιπάλων, τις δολοφονίες πολιτικών και την στροφή προς τον φασισμό. 

Τα είδαμε όλα αυτά τη χρονιά που μας πέρασε. Τα είδαμε στη Βρετανία με την παράδοση της εξουσίας, μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης του Μπόρις Τζόνσον στην Λιζ Τρας – όχι μέσα από εκλογές αλλά μέσα από τις εσωτερικές διαδικασίες του Συντηρητικού Κόμματος, των Τόρις. Η Τρας, για να θυμίσουμε τη συνέχεια, κατάφερε να μείνει στην εξουσία όλες και όλες 44 ημέρες. Έπεσε γιατί έχασε την εμπιστοσύνη όχι μόνο της Βουλής αλλά και των κοντινών της συνεργατών. Στη συνέχεια αντικαταστάθηκε με τον ίδιο πραξικοπηματικό τρόπο από τον Ρίσι Σούνακ. Οι Τόρις παραμένουν στην εξουσία παρόλο που τα ποσοστά αποδοχής τους στην κοινωνία βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο εδώ και 15 χρόνια.

Τον Σεπτέμβρη η «Δεξιά Συμμαχία» κέρδισε τις εκλογές της Ιταλίας και η πρωθυπουργία παραδόθηκε στην Τζόρτζια Μελόνι. Οι «Αδελφοί της Ιταλίας», το κόμμα της είναι απόγονος του MSI, του φασιστικού κόμματος που ίδρυσαν οι οπαδοί του Μουσολίνι μετά τον πόλεμο. «Στις εκλογές», έγραφε η Εργατική Αλληλεγγύη, «οι “Αδελφοί” κατέβηκαν με κεντρικό σύνθημα “πατρίς, θρησκεία, οικογένεια”. Η Μελόνι έχει πολλές φορές δηλώσει στις συνεντεύξεις της ότι είναι αντίθετη σε κάθε τι το προοδευτικό –από το δικαίωμα στην άμβλωση και το σύμφωνο συμβίωσης μέχρι τους ομόφυλους γάμους και τις σπουδές φύλου στα πανεπιστήμια». 

Στην Βραζιλία, αντίθετα, ο ακροδεξιός Ζαΐρ Μπολσονάρου ηττήθηκε στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών που έγιναν τον Οκτώβρη από τον πρώην συνδικαλιστή και πρώην «αριστερό» πρόεδρο Λουίς Ιγνάτιο Λούλα ντα Σίλβα. Παρά την μικροσκοπική διαφορά (49-51%) εκατομμύρια εργάτες σε όλο τον κόσμο υποδέχτηκαν με μεγάλη ανακούφιση την ήττα της ακροδεξιάς.

 

Αντίσταση

Η χρονιά που μας πέρασε, όμως, δεν είχε μόνο κρίσεις και πολέμους. Είχε και μαζικές αντιστάσεις. 

Ξεκινάει με την μαζική εξέγερση στις 5 Γενάρη στο Καζακστάν που ανάγκασε, παρά την άγρια καταστολή και τους εκατοντάδες νεκρούς, την κυβέρνηση να αναβάλει την αύξηση της τιμής φυσικού αερίου και να ξηλώσει τον Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, τον μέχρι τότε «αιώνιο εθνάρχη» από όλες του τις εξουσίες.

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ξεσήκωσε ένα μαζικό κίνημα διαμαρτυρίας ενάντια στον Πούτιν μέσα στην ίδια τη Ρωσία. «Από την πρώτη μέρα», έγραφε στις 2 Μαρτίου η ανταπόκριση από τη Μόσχα που δημοσίευσε η Εργατική Αλληλεγγύη, «χιλιάδες αντιπολεμικοί διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους, για να καταδικάσουν την πολιτική του προέδρου Πούτιν και τη γενική επίθεση στην Ουκρανία. Συγκεντρώσεις έγιναν σε περίπου 50 πόλεις. Η αστυνομία έχει συλλάβει περισσότερους από 1.800 διαδηλωτές/τριες». 

Παρά τη σκληρή καταστολή, μαζικές διαδηλώσεις ξέσπασαν ξανά τον Σεπτέμβρη όταν η κυβέρνηση κήρυξε «μερική επιστράτευση» για την στήριξη του μετώπου στον Ουκρανία. Την ίδια ώρα χιλιάδες νέοι έσπευσαν να δραπετεύσουν από την χώρα με στόχο να αποφύγουν την επιστράτευση. 

Το Σαββατοκύριακο 19-20 Μάρτη χιλιάδες διαδηλωτές πλημμύρισαν τους δρόμους της Αθήνας, του Λονδίνου, της Γλασκόβης, του Παρισιού, της Βαρκελώνης, της Σεβίλλης, του Άμστερνταμ, της Κοπεγχάγης και δεκάδων άλλων πόλεων ενάντια στη ρατσιστική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντιρατσιστικές συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις οργανώθηκαν εκείνες της μέρες και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου – από το Σίδνεϋ της Αυστραλίας μέχρι το Τορόντο του Καναδά και το Όκλαντ της Νέας Ζηλανδίας. 

Στα τέλη του Μάρτη το συνδικαλιστικό κίνημα στις ΗΠΑ πέτυχε μια σημαντική νίκη. Όπως έγραφε η Εργατική Αλληλεγγύη, «μια μεγάλη νίκη για τον συνδικαλισμό στην Amazon και σε όλες τις ΗΠΑ ήρθε την προηγούμενη βδομάδα. Οι 7.500 εργάτες/τριες στην αποθήκη JFK8 στο Στάτεν Αϊλαντ της Νέας Υόρκης, ψήφισαν να ενταχτούν στο συνδικάτο Amazon Labor Union… Και η Amazon δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα. Σε περίπου 150 καταστήματα των KFC έχουν ξεκινήσει καμπάνιες για την ένταξη στο συνδικάτο και σε πολλά η κατάληξη ήταν νικηφόρα… Σε μια δημοσκόπηση που έγινε πέρσι το 85% των Αμερικάνων δήλωσε ότι έχει θετική γνώμη για τα συνδικάτα. Είναι το μεγαλύτερο ποσοστό από το 1965».

 

Σρι Λάνκα: Διαδηλωτές εισβάλλουν στο Προεδρικό Μέγαρο. Φωτό: Alamy

 

Τον Απρίλη ξέσπασε ανταρσία στην Σρι Λάνκα ενάντια στην κυβέρνηση του Ρατζαπάκσα. «Οι διαδηλωτές έχουν καταλάβει την παραλία μπροστά στην έδρα της κυβέρνησης εδώ και βδομάδες, έχουν στήσει αντίσκηνα και εξέδρες και λένε πως δεν θα φύγουν μέχρι να παραιτηθεί ο πρόεδρος» μετέδιδε η Εργατική Αλληλεγγύη. Οι διαδηλώσεις πυροδοτήθηκαν από τις μαζικές ελλείψεις βασικών αγαθών που συνόδεψαν τη χρεοκοπία της χώρας και συνεχίστηκαν χωρίς σταματημό μέχρι το καλοκαίρι. Τον Ιούλιο οργισμένα πλήθη εισέβαλλαν στο προεδρικό μέγαρο. Στις 14 Ιουλίου ο Ρατζαπάκσα παραιτήθηκε.

 

Ουάσινγκτον: Διαδήλωση για το δικαίωμα στην έκτρωση. Φωτό: Womens’ March

 

Τον Μάη μαζικές διαδηλώσεις ξέσπασαν στις ΗΠΑ όταν διέρρευσε το προσχέδιο της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου για το δικαίωμα στην άμβλωση. Οι οργανωτές και οι οργανώτριες υπόσχονταν ένα «θερμό καλοκαίρι» στο Ανώτατο Δικαστήριο αν τολμούσε να ακυρώσει την ιστορική απόφαση του 1972 που εμπόδιζε τους κυβερνήτες των πολιτειών να περιορίζουν τα δικαιώματα των γυναικών κατά βούληση. Τελικά το δικαστήριο, που ελέγχεται από την τραμπική ακροδεξιά πτέρυγα των Ρεπουμπλικάνων, ανέτρεψε πράγματι την απόφαση. Και οι επόμενοι μήνες έγιναν πράγματι «θερμοί» στις ΗΠΑ με χιλιάδες γυναίκες και άντρες να ξεχύνονται μαζικά στους δρόμους.

Τον Ιούνιο ξεκίνησε ο αγώνας των σιδηροδρομικών της Βρετανίας με τρεις εικοσιτετράωρες απεργίες στις 21, 23 και 25/6, ενάντια στα χαμηλά μεροκάματα και την εργασιακή ανασφάλεια. Τον Ιούλη απεργία ξέσπασε στις πλατφόρμες εξόρυξης φυσικού αερίου στη Νορβηγία ενώ λίγες μέρες μόνο αργότερα κατέβηκαν σε απεργία οι λιμενεργάτες στη Γερμανία. «Η μεγαλύτερη απεργία στα λιμάνια της Γερμανίας εδώ και 40 χρόνια» έγραφε η Εργατική Αλληλεγγύη. Τον Αύγουστο η σκυτάλη πέρασε στους λιμενεργάτες της Βρετανίας. Παρά τις απειλές της εργοδοσίας «μόνο 21 απεργοσπάστες (από τους τουλάχιστον 500 που χρειάζονταν για να δουλέψει το λιμάνι) πήγαν στη δουλειά». Το απεργιακό κύμα κλιμακώθηκε τον Δεκέμβρη με τους απεργούς να ξεπερνάνε το ένα εκατομμύριο απεργούς.

Οι μεγαλύτερες διαμαρτυρίες εδώ και δεκαετίες έγιναν στην Κίνα τον Νοέμβρη και τον Δεκέμβρη, Η αρχή έγινε στο αχανές βιομηχανικό σύμπλεγμα της Foxconn, στην Ζένγκζου, όπου πάνω από 200.000 εργάτες παράγουν την πλειοψηφία των iphone της Apple. Οι εικόνες από τις συγκρούσεις που ξέσπασαν ανάμεσα στους εργάτες και την αστυνομία έκαναν τον γύρο του κόσμου. Οι εργάτες ξεσηκώθηκαν ενάντια στην επιχείρηση που τους άφηνε απλήρωτους και στην κυβέρνηση που τους είχε εγκλωβίσει χωρίς φαγητό και φάρμακα απαγορεύοντας την έξοδο από τις εγκαταστάσεις, εφαρμόζοντας σκληρή καραντίνα. 

Ακολούθησαν μαζικές διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα όπου εδώ και δύο χρόνια ο κόσμος βρέθηκε ξανά και ξανά αντιμέτωπος με αντίστοιχες καταστάσεις. Το καθεστώς του Σι Τζινπινγκ τις αντιμετώπισε με καταστολή αλλά και χαλαρώνοντας τα μέτρα. Η πολιτική «zero-covid» που χρησιμοποίησε σαν μοναδικό «εργαλείο» τις σκληρές καραντίνες έχοντας αφήσει ανοχύρωτο το υγειονομικό σύστημα δείχνει τώρα τα αδιέξοδά της, καθώς το τελευταίο αδυνατεί να αντιμετωπίσει την αύξηση των κρουσμάτων που έφερε η χαλάρωση των μέτρων.

 

Ιράν: Διαδήλωση στο δρόμο για το Σακέζ, γενέτειρα της Μάσα Αμινί. Φωτό: UGC/AFP

 

Το πιο εντυπωσιακό, ίσως, κίνημα που ξέσπασε μέσα στο 2022 ήταν η εξέγερση στο Ιράν που πυροδοτήθηκε από την δολοφονία τον Σεπτέμβρη από την μισητή «αστυνομία ηθών» μιας νεαρής γυναίκας, της Μάσα Αμινί που συνελήφθη γιατί δεν φορούσε «σωστά» τη μαντίλα. Το κίνημα αυτό καταφέρνει παρά την άγρια καταστολή να συνεχίζει και να πετυχαίνει ανατροπές: η «αστυνομία ηθών» πρακτικά καταργήθηκε και η βίαιη επιβολή του χιτζάμπ μοιάζει να έχει χαλαρώσει.

Το 2022 ήταν μια χρονιά άγριας ταξικής πόλωσης από το ένα ως το άλλο άκρο του πλανήτη. Εκατομμύρια εργάτες συμμετείχαν σε απεργίες, κατέβηκαν σε διαδηλώσεις, συγκρούστηκαν με την αστυνομία ενάντια στις αποτυχίες του συστήματος και την ασυδοσία των αρχουσών τάξεων και των κυβερνήσεών τους.

Το 2023 προβλέπεται ακόμα πιο θερμό.