Οικονομία και πολιτική
Όχι άλλα δώρα στους τραπεζίτες

H παγκόσμια οικονομική και πολιτική ελίτ συγκεντρώθηκε και φέτος στο Νταβός στις Ελβετικές Άλπεις για να συζητήσει για τον πόλεμο στην Ουκρανία, την περιβαλλοντική καταστροφή και την υπερθέρμανση του πλανήτη όπως επίσης την οικονομική ύφεση που μαζί με τον πληθωρισμό προβλέπεται ότι θα διαρκέσουν και το 2023. Το λιγοστό χιόνι στα βουνά γύρω από το Νταβός ήταν ένας αρνητικός οιωνός για τους ηγέτες που προσήλθαν στην σύνοδο κορυφής με τα ιδιωτικά τζετ τους όσον αφορά τον καταστροφικό αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής.

Γκρίζο είναι το τοπίο σχετικά με τις προοπτικές ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας. Οι κεντρικές τράπεζες επιμένουν στον τερματισμό της πολιτικής του φθηνού χρήματος και στο φάρμακο της αύξησης των επιτοκίων σαν αντίδοτο στον πληθωρισμό. Στην ΕΕ οι νέες προβλέψεις κάνουν λόγο για αύξηση του βασικού επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στο 3% μέχρι τον Μάρτιο, χωρίς να αποκλείεται και το 3,25% - έναντι αρχικής πρόβλεψης 2,5%.

Ο Μητσοτάκης με τον Σταϊκούρα που ηγήθηκαν της «εθνικής αντιπροσωπείας» στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ έμοιαζαν να ζουν σε παράλληλη πραγματικότητα. "Κανείς δεν μιλά για το ελληνικό χρέος και για τις ελληνικές τράπεζες. Υπάρχουν πολλά σύννεφα που έχουν καθαρίσει και μπορούμε να σχεδιάσουμε για το μέλλον, χωρίς να πρέπει να διαχειριζόμαστε διαρκώς κρίσεις", ανέφερε ο πρωθυπουργός. Ο Σταϊκούρας έκανε λόγο για “σταθεροποίηση των δημοσιονομικών μεγεθών, δραστική μείωση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ, κατά 50% την τελευταία τριετία, και χαμηλές ετήσιες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια”.

Το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι σήμερα υψηλότερο από ότι όταν η χώρα εισήλθε στα μνημόνια λόγω πιστωτικής ασφυξίας το 2010. Η αγορά ομολόγων πλήττεται ξανά από την πίεση των κεντρικών τραπεζών. Η επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα και το κυνήγι της επενδυτικής βαθμίδας μεταφράζεται σε παράταση της λιτότητας.

Η αύξηση του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ θα έχει ως αποτέλεσμα ακριβότερα στεγαστικά δάνεια και αρρυθμίες στην αποπληρωμή δανείων λόγω του πληθωρισμού και του υψηλού ενεργειακού κόστους, απόρροια του πολέμου στην Ουκρανία. Ποιός θα συνεχίσει όμως να κερδοσκοπεί απρόσκοπτα; Οι τράπεζες φυσικά.

Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με την έγκριση του Σταϊκούρα αποφάσισε να υλοποιήσει μία στρατηγική “αποεπένδυσης” από τις ελληνικές τράπεζες. Το ΤΧΣ -δηλαδή το δημόσιο- κατέχει στην Εθνική και την Πειραιώς 40% και 27% των μετοχών αντίστοιχα. Οι μετοχές αυτές πέρασαν στο κράτος σαν αποτέλεσμα των διαφόρων πακέτων "διάσωσης" και "ανακεφαλαιοποίησης" που έχουν εφαρμόσει μέσα στην τελευταία δεκαετία όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις. Το κόστος της “διάσωσης” φορτώθηκε στις πλάτες της εργατικής τάξης. Η διοίκηση όμως των τραπεζών παρέμεινε στα χέρια των αρπακτικών όπως ο κερδοσκόπος John Paulson που κατέχει το 18% της Τράπεζας Πειραιώς.

Ως επίδοξοι αγοραστές παρουσιάζονται τώρα σε ό,τι αφορά την Εθνική επενδυτικό ταμείο της Σαουδικής Αραβίας, και για την Πειραιώς το ιταλικό ION Group που τον περασμένο Οκτώβριο πρόσφερε περίπου 450 εκατ. ευρώ για το 27%.

Σήμερα η Τράπεζα Πειραιώς αποτιμάται με 5,4 δισεκ. κεφάλαια και 1,97 δισεκ. χρηματιστηριακή αξία. Το 27% με βάση τις τρέχουσες χρηματιστηριακές τιμές 1,57 ευρώ ανά μετοχή έχει αξία 532 εκατ. ευρώ. Στις 17/1/2020, η μετοχή της Πειραιώς είχε χρηματιστηριακή αξία 54,17 ευρώ. Δηλαδή σήμερα έχει χάσει το 96.9% της χρηματιστηριακής της αξίας. Το σχέδιο “εξυγίανσης” της τράπεζας το 2021 περιλάμβανε αρχικά απομείωση του κεφαλαίου που κατείχε το δημόσιο στην τράπεζα και στην συνέχεια αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στην οποία το δημόσιο συμμετείχε με 400 εκατ. για να αντιμετωπιστεί το αγκάθι των κόκκινων δανείων.  Την ίδια ώρα η διοίκηση της τράπεζας Πειραιώς εξαπολύει πογκρόμ απολύσεων 2.500 εκ των 7.500 εργαζομένων και κλείσιμο 100 καταστημάτων μέσα στο 2023.

Στο ξεκίνημα της τραπεζικής κρίσης  η κρατική προπαγάνδα έλεγε τότε ότι το δημόσιο δεν θα ζημιωνόταν από αυτή τη διάσωση -οι τιμές των μετοχών θα ανέβαιναν και το ΤΧΣ θα τις πουλούσε πίσω στους παλιούς τους μετόχους με "τόκο". Αφού λοιπόν τώρα οι τράπεζες σώθηκαν ξανά και ξανά με τον λογαριασμό να πηγαίνει στους φορολογούμενους, το ΤΧΣ αφού τις έχει καθαρίσει από τον βραχνά των “κόκκινων δανείων” θέλει να ξεπουλήσει τις μετοχές τους σε εξωφρενικά χαμηλές τιμές.

Τα προγράμματα των αναδιαρθρώσεων που εφαρμόζονται στο τραπεζικό σύστημα συνεχίζουν να έχουν ως αποτέλεσμα την ιδιωτικοποίηση των κερδών για τους τραπεζίτες και τις επιχειρήσεις και την κρατικοποίηση των ζημιών. Μόνη διέξοδος από αυτόν τον φαύλο κύκλο η κρατικοποίηση των τραπεζών και η επιβολή εργατικού ελέγχου στο τραπεζικό σύστημα.

Κώστας Πολύδωρος
Εκλεγμένος Αντιπρόσωπος στο 32ο συνέδριο του Εργατικού Κέντρου Αθήνας