Από τότε τα συνθήματα «Λεφτά για την Υγεία, Λεφτά για την Παιδεία - Όχι για Ραφάλ και την αστυνομία» έγιναν αξεχώριστα από κάθε εργατικό και νεολαιίστικο αγώνα. Το σύνθημα «Ούτε ΝΑΤΟ, ούτε Πούτιν» ήταν και είναι δύναμη για τους αγωνιστές/τριες που πρωτοστατούν σε όλες αυτές τις μάχες. Η κυβέρνηση συνέχεια προπαγάνδιζε ότι πρέπει να τη στηρίξουμε γιατί δίνει τη μάχη στο πλευρό του «ελεύθερου κόσμου», για τις «αξίες της Δημοκρατίας» και η ξεκάθαρη αντιπολεμική στάση μας βοηθούσε να σπάσει η επιχείρηση συναίνεσης στην άρχουσα τάξη και να εκφραστεί η οργή για τις επιθέσεις της. 

«Αγαπητέ Νίκο», «Αγαπητέ Μεβλούτ», ξεκινούσαν οι προσφωνήσεις στη συνάντηση του Δένδια με τον Τσαβούσογλου στις 20 Μάρτη στις Βρυξέλλες. Από κει που λίγους μήνες πριν οι κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας και οι καραβανάδες τους ανταλλάζανε πολεμοχαρείς δηλώσεις και τα ΜΜΕ προβλέπανε καθημερινά ένα ακόμα «θερμό επεισόδιο» στο Αιγαίο, τώρα ο Δένδιας υπόσχεται ότι θα στηρίξει την τουρκική υποψηφιότητα για τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ) και ο Τσαβούσογλου την ελληνική υποψηφιότητα για θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. 

Ο ένας λόγος για αυτή τη μεταστροφή είναι οι εξελίξεις στον πόλεμο στην Ουκρανία και γενικότερα στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς. Οι μάχες στην Ουκρανία δεν έχουν ορατό τέλος και οι ΗΠΑ δεν θέλουν τίποτα να διαταράξει την «ηρεμία» στα μετόπισθεν της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Στις αρχές του Μάρτη για παράδειγμα τα ΜΜΕ μετέδιδαν ότι: «Το επίκεντρο της εαρινής παρουσίας αμερικανικών και άλλων νατοϊκών δυνάμεων είναι η Αλεξανδρούπολη. Τις επόμενες ημέρες αναμένονται στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης θηριώδη μεταγωγικά πλοία για να ξεφορτώσουν πολεμικό υλικό, το οποίο θα προωθηθεί στη Βόρεια Ευρώπη, σε χώρες του ΝΑΤΟ, έως τη Βαλτική και κυρίως σε χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία».

Σε τέτοιες συνθήκες, τα ανταλλάγματα που ζητούσαν ο Μητσοτάκης και ο Ερντογάν για τη βαθύτερη εμπλοκή στο πόλεμο μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα. Όταν ο Μητσοτάκης έλεγε ότι «ήμασταν πάντα στη σωστή πλευρά της ιστορίας», μια ολόκληρη προπαγανδιστική μηχανή έκφραζε τους μύχιους πόθους της άρχουσας τάξης: θα γίνουμε το αδιαμφισβήτητο κεφαλοχώρι του ΝΑΤΟ και της ΕΕ σε μια περιοχή που ξεκινάει από τα Βαλκάνια και απλώνεται σε όλη την Αν. Μεσόγειο. Φιλοδοξούσε δηλαδή ότι θα επικρατήσει στον ανταγωνισμό με την τουρκική άρχουσα τάξη. 

Τα χαμόγελα και τα σφιχταγκαλιάσματα του Δένδια είναι υποκριτικά. Τα γιγάντια εξοπλιστικά προγράμματα, το δόγμα «να γίνουμε αστακοί» όπως το Ισραήλ, είναι εδώ για να στηρίζουν τις φιλοδοξίες της ελληνικής άρχουσας τάξης. Έχουμε ξαναδεί «υφέσεις» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που μετατρέπονται σε «κρίσεις». 

Ίδια μοίρα - ίδιοι εχθροί

Όμως, υπάρχει ένα παράγοντας που δεν μπορούν να αγνοήσουν ούτε ο Δένδιας, ούτε ο Τσαβόσογλου, ούτε ο Μητσοτάκης, ούτε ο Ερντογάν. Η εργατική τάξη και στις δυο χώρες δεν θέλει πόλεμο, οι εργαζόμενοι δεν «τσιμπάνε» στα πολεμοκάπηλα κηρύγματα. Νιώθουν ότι έχουν την ίδια μοίρα και τους ίδιους εχθρούς. 

Είδαμε αυτό το αίσθημα να αναδύεται αυθόρμητα εδώ μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία. Οι ίδιοι, με διαφορετικά ονόματα, που ρημάζουν τις ζωές μας εδώ, τις ρημάζουν και εκεί. Ο κόσμος έκφραζε με κάθε τρόπο τον πόνο και την αλληλεγγύη του, με αναρίθμητες πρωτοβουλίες για παράδειγμα για την αποστολή φαρμάκων και ειδών πρώτης ανάγκης στα αδέλφια μας στην Τουρκία. Την ίδια ανταπόκριση είδαμε και από την «απέναντι» πλευρά μετά το έγκλημα των Τεμπών, οπαδούς σε τουρκικά γήπεδα να ανεβάζουν πανό αλληλεγγύης στο κόσμο που θρηνούσε, διαδήλωνε και απεργούσε εδώ. 

Το ταξικό χάσμα είναι πιο δυνατό από τα εθνικιστικά κηρύγματα. Στην Τουρκία ο Ερντογάν βουλιάζει μέσα στη λαϊκή οργή μετά την πολύνεκρη τραγωδία των σεισμών που ισοπέδωσαν τις νότιες επαρχίες. Οι σεισμόπληκτοι μετατρέπουν τη θλίψη για τους νεκρούς τους σε αγανάκτηση για τους πλούσιους φίλους του Ερντογάν που έχτισαν πολυκατοικίες-παγίδες θανάτου. Εδώ, ο Μητσοτάκης βουλιάζει στην ίδια οργή μετά το έγκλημα στα Τέμπη. Τα λεφτά που ξοδεύονται για τα Ραφάλ θα ήταν υπεραρκετά για να είναι ασφαλής η σιδηροδρομική διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έδωσε το σήμα επιτάχυνσης και γιγάντωσης της κούρσας των εξοπλισμών σε όλο τον κόσμο. Μικρές και μεγάλες δυνάμεις, ανάμεσά τους κι η υποτίθεται «φιλειρηνική» ΕΕ ανακάλυψαν ότι έχουν λίγα κανόνια, τανκς, οβίδες, πυραύλους και αεροπλάνα. Την ίδια στιγμή που η πανδημία είχε αποκαλύψει σε όλο της την έκταση την υποβάθμιση των συστημάτων υγείας από τις ιδιωτικοποιήσεις και τις περικοπές, η προτεραιότητα είναι τα όπλα. 

Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει μετατρέψει τη Θράκη, με κέντρο την Αλεξανδρούπολη σε κόμβο των μετόπισθεν του πολέμου στην Ουκρανία. Ό,τι κάνει η πολωνική κυβέρνηση στη βορειοδυτική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, το κάνει η κυβέρνηση της ΝΔ στη νοτιοανατολική. Η «στρατηγική συμφωνία» (MDCA) που υπέγραψε με τυμπανοκρουσίες ο Μητσοτάκης με τις ΗΠΑ το 2021 ήδη σήμαινε τη μετατροπή του ελλαδικού χώρου σε μια απέραντη αμερικάνικη βάση. 

Η κυβέρνηση της ΝΔ είναι πρωταθλήτρια σε αυτή την κούρσα των εξοπλισμών. Το 2022 η Ελλάδα βρέθηκε στην κορυφή της κατάταξης στις πολεμικές δαπάνες στα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. Με το 3,54% του ΑΕΠ για πολεμικές δαπάνες είναι μπροστά ακόμα και από τις ΗΠΑ που ξόδεψαν 3,46% του ΑΕΠ. 

Αν κοιτάξουμε τους απόλυτους αριθμούς η εικόνα γίνεται ακόμα πιο προκλητική. Το 2021 οι πολεμικές δαπάνες ήταν 5,44 δις ευρώ και το 2022 έφτασαν τα 6,39 δις ευρώ. Όπως εξηγούσε ο Παναγιωτόπουλος, υπουργός Αμυνας, σε άρθρο του τον Δεκέμβρη: «Οι αυξήσεις αυτές προέκυψαν κυρίως λόγω των εμπροσθοβαρών ως προς την πληρωμή συμβάσεων πρόσκτησης των τριών φρεγατών “Belh@rra” αλλά και των 24 αεροσκαφών “Rafale” που αρχίσαμε να παραλαμβάνουμε σε χρόνο – ρεκόρ από την υπογραφή της σύμβασης». 

Προϋπολογισμός

Ο προϋπολογισμός του 2023 ξεκινάει από την ίδια αφετηρία: 5,68 δις για πολεμικές δαπάνες που στην πορεία θα φουσκώσουν «εμπροσθοβαρώς» όπως πέρσι. Αντίθετα, τα κονδύλια για τη δημόσια Υγεία το 2023 θα είναι μειωμένα κατά 414 εκατομμύρια ευρώ, όπως έχει καταγγείλει και η ΠΟΕΔΗΝ. 

Είναι εξοργιστικό να διαβάζουμε αυτούς τους αριθμούς σήμερα, μετά το έγκλημα των Τεμπών. Τον Γενάρη φέτος το υπουργείο Μεταφορών ανακοίνωσε με ικανοποίηση την έγκριση επιχορήγησης στον ΟΣΕ που ανερχόταν στο θηριώδες ποσό των 37,5 εκατομμυρίων ευρώ. Ούτε το φτερό ενός Ραφάλ δηλαδή. Η επιχορήγηση του κρατικού προϋπολογισμού στον ΟΣΕ το 2022 ήταν 45 εκατομμύρια ευρώ. 

Τα παραδείγματα θα μπορούσαν να πολλαπλασιαστούν με τους αριθμούς να ζαλίζουν. Πέρσι το καλοκαίρι οι πυρκαγιές άφησαν πίσω τους μια βιβλική καταστροφή, αλλά τα μισά πυροσβεστικά αεροσκάφη και ελικόπτερα δεν μπορούσαν να πετάξουν… Αλλά για την αναβάθμιση των F-16 σε Viper, για την αγορά υπερσύγχρονων πολεμικών ελικοπτέρων, λεφτά υπάρχουν άφθονα. 

Και βέβαια όλος αυτός ο πακτωλός των δισεκατομμυρίων φορτώνεται «εμπροσθοβαρώς» στο δημόσιο χρέος, που φουσκώνει κι αυτό. Η κυβέρνηση και η άρχουσα τάξη μας λένε ότι πρέπει να κάνουμε θυσίες για τη «δημοσιονομική σταθερότητα». Οι αγώνες των εργαζόμενων που διεκδικούν αυξήσεις, συμβάσεις, όλες τις ανάγκες σε δημόσια Υγεία, Παιδεία, κοινωνικές υπηρεσίες, έρχονται σε σύγκρουση με τις πολεμοκάπηλες προτεραιότητες της κυβέρνησης, που έχει το θράσος να λέει ότι οι εξοπλισμοί είναι για την ασφάλειά μας την ίδια στιγμή που οι περικοπές στοιχίζουν ζωές από τα νοσοκομεία μέχρι τους σιδηροδρόμους. Το σύνθημα «σταματήστε τώρα τους εξοπλισμούς» δίνει δύναμη σε αυτούς τους αγώνες.