Θυμάστε τον Μίδα, τον μυθικό βασιλιά της Φρυγίας που μετέτρεπε σε χρυσό ό,τι άγγιζε; Ε, την ίδια μαγική ικανότητα έχει και ο Μητσοτάκης. Με μια διαφορά: ό,τι αγγίζει δεν γίνεται χρυσός αλλά κάρβουνο. Η τετραετία του Κούλη στην εξουσία δεν είναι γεμάτη μόνο από επιθέσεις στην εργατική τάξη, αναλγησία απέναντι στους φτωχούς και δολοφονίες μεταναστών στα σύνορα. Είναι γεμάτη και από αποτυχίες, σκάνδαλα και φαιδρά φιάσκα.
Το πόρισμα για τα Τέμπη
Πριν ακόμα περάσει το σοκ από την φριχτή τραγωδία στα Τέμπη τα κυβερνητικά επιτελεία είχαν ριχτεί ήδη με τα μούτρα στη μάχη της θεωρίας του «ανθρώπινου λάθους». Την ξεφούρνισε ο ίδιος ο Μητσοτάκης στο πρώτο του διάγγελμα μετά τη θανατηφόρα σύγκρουση των τρένων: «όλα δείχνουν πως το δράμα οφείλεται, δυστυχώς, κυρίως σε τραγικό ανθρώπινο λάθος». Η “ανεξάρτητη” δικαιοσύνη και τα (ακόμα πιο “ανεξάρτητα”) Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έτρεξαν αμέσως να στηρίξουν με λόγια και έργα την θεωρία αυτή που έβγαζε καθαρή και την κυβέρνηση, και την εταιρία και τις ιδιωτικοποιήσεις. Ο σταθμάρχης προφυλακίστηκε. Και το ίδιο και ο επιθεωρητής του ΟΣΕ. Κανένας άλλος.
Την τελική υπογραφή στη θεωρία του «ανθρώπινου λάθους» θα την έδινε η «ανεξάρτητη, υπερκομματική, επιτροπή εμπειρογνωμόνων», την σύσταση της οποίας είχε αναγγείλει ο Μητσοτάκης από το πρώτο του διάγγελμα. Η «υπερκομματική» επιτροπή συστήθηκε τελικά χωρίς την έγκριση των κομμάτων της αντιπολίτευσης με μέλη τον πρόεδρο του νομικού συμβουλίου του κράτους, τον πρόεδρο του ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ (ναι, του μνημονιακού ταμείου αποκρατικοποιήσεων) και έναν καθηγητή πανεπιστημίου με μεγάλο βιογραφικό συνεργασίας με το δημόσιο. Σύνθεση εγγυημένη. Ή μάλλον έτσι πίστευαν ο Γεραπετρίτης και ο Μητσοτάκης.
Το πόρισμα της επιτροπής ήταν καταπέλτης για την κυβέρνηση, τις ιδιωτικοποιήσεις και τους εργολάβους που λυμαίνονται τα σιδηροδρομικά έργα. Τηλεδιοίκηση δεν υπήρχε (είχε καεί το 2019 και δεν έχει αποκατασταθεί μέχρι σήμερα), το φωτόσημο εξόδου από τον σταθμό της Λάρισας (που θα μπορούσε να προειδοποιήσει τον μηχανοδηγό) ήταν μονίμως κόκκινο και το «παραβίαζαν» αναγκαστικά πάντα οι αμαξοστοιχίες. Αν λειτουργούσε ακόμα το «δευτεροβάθμιο όργανο» στην Αθήνα -που παρακολουθούσε χειροκίνητα πάνω σε χάρτες τις θέσεις των τρένων- θα υπήρχε μια πρόσθετη ακόμα ασφάλεια. Αλλά δεν λειτουργούσε. Το είχε «μεταφέρει» η Hellenic Train στην Ιταλία.
Ακόμα και η «Καθημερινή», που καταβάλει μεγάλες προσπάθειες να δώσει την εντύπωση ότι το πόρισμα επιβεβαιώνει την κυβερνητική άποψη, αναγκάζεται να αναφέρει την «αποψίλωση του προσωπικού» και τον βρώμικο ρόλο των ιδιωτών: «Τα σιδηροδρομικά́ έργα αποτελέσαν πεδίο εντόνου ανταγωνισμού́ μεταξύ́ των διάφορων εργολάβων, κατασκευαστών, προμηθευτών... Για να ικανοποιηθούν μάλιστα οι προμηθευτές ... η κατάτμηση έργων κατάντησε συνηθής πρακτική́», «οδηγηθήκαμε από ένα κρατικό μονοπώλιο σε ένα ιδιωτικό», «το προσωπικό παραμένει … συστηματικά λιγότερο από το μισό του απαιτούμενου».
Από το “σκόιλ ελικίκου” στα “τακτοποιημένα φρικιά”
Η κυβέρνηση του Μητσοτάκη αντιμετώπισε την πανδημία σαν μια ευκαιρία: ευκαιρία για απαγορεύσεις, αστυνομική αυθαιρεσία, επιθέσεις στη νεολαία και το κίνημα και την διασπορά ενός γενικευμένου και διάχυτου φόβου. Αλλά όχι μόνο: την αντιμετώπισε ταυτόχρονα και σαν μια ευκαιρία πλουτισμού – για τους ημετέρους φυσικά. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς: τις μάσκες για τα σχολεία σε μέγεθος κινγκ-κονγκ; Τις αναθέσεις προμήθειας σελφ τεστ σε εταιρίες φαντάσματα; Τις αγορές ιατροφαρμακευτικού υλικού από εταιρία εμπορίας αμορτισέρ αυτοκινήτων;
Το αποκορύφωμα αυτής της ταχτικής ήταν το σκάνδαλο της «επιμόρφωσης» των επιστημόνων ελεύθερων επαγγελματιών τον Απρίλη του 2020. Η κυβέρνηση υποσχέθηκε να δώσει ένα μικρό επίδομα 600 ευρώ για να στηρίξει τους αυτοαπασχολούμενους, που δεν μπορούσαν να δουλέψουν λόγω του λοκ ντάουν (τα δικαστήρια για παράδειγμα ήταν για μήνες κλειστά). Αλλά προσπάθησε να συνδυάσει αυτό το επίδομα με δυο δικές της προτεραιότητες: πρώτον να αντλήσει τα χρήματα από το ΕΣΠΑ και όχι από τον προϋπολογισμό -ένα σατανικό σχέδιο αφού και θα πλήρωνε τον λογαριασμό η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ελλάδα θα παρουσίαζε «απορρόφηση» κονδυλίων. Και ταυτόχρονα να μοιράσει μερικά εκατομμύρια στα αφεντικά των ιδιωτικών ΙΕΚ – που τόσο αγαπάει η Κεραμέως.
Το επίδομα θα δινόταν ως «επιμόρφωση». Οι αυτοαπασχολούμενοι θα έπρεπε να παρακολουθήσουν ένα σεμινάριο 100 ωρών on line το οποίο θα προσέφερε κάποιο ιδιωτικό ΙΕΚ, που θα αμειβόταν, φυσικά, για τις υπηρεσίες του αυτές αδρά: 470 ευρώ για κάθε «μαθητή» που θα παρακολουθούσε το σεμινάριο. Οι δεκάδες χιλιάδες ωφελούμενοι θα μοιράζονταν μεταξύ τους 100 εκατομμύρια. Και οι μερικές δεκάδες εταιρίες 80 εκατομμύρια.
Το αποτέλεσμα ήταν απλά τραγελαφικό. Το εκπαιδευτικό υλικό συγκεντρώθηκε κυριολεκτικά στο πόδι με αναζητήσεις στο διαδίκτυο και αντιγραφές από εδώ και εκεί. Απόφοιτοι του πολυτεχνείου έπρεπε να μάθουν πως ρυθμίζεται η ώρα στον υπολογιστή (σε windows μιας δεκαετίας και βάλε). Και σε γιατρούς δίδασκαν ότι το AIDS εμφανίστηκε το 2003. Όπως αποδείχτηκε πολλά κομμάτια των κειμένων είχαν αναγνωστεί αυτόματα από βιβλία – και κανένας δεν μπήκε στον κόπο να ελέγξει ούτε την αναγνώριση του κειμένου ούτε την μετάφραση. Ο τίτλος «Σκοπός επιτροπής πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων» μετατράπηκε σε «Σκόιλ ελικίκου προσθέσεις και ελέγχου λοιμώχθηκαν». Και το «Σκοπός της μέτρησης του δείκτη» σε «Σκοπός του μέτζη του νέουκτη».
Η κυβέρνηση αναγκάστηκε στο τέλος να αποσύρει το πρόγραμμα «τηλεκατάρτισης» και να δώσει το επίδομα σε όλους χωρίς προϋποθέσεις. Αλλά δεν έμαθε τίποτα από το σκάνδαλο. Το φιάσκο επαναλήφθηκε πρόσφατα στα κείμενα του επιμορφωτικού υλικού το οποίο είναι αναγκασμένοι να παρακολουθήσουν οι εκπαιδευτικοί στα πλαίσια της διαβόητης «αξιολόγησης» της Κεραμέως: οι καθηγητές καλούνται να επιμορφωθούν και να αξιολογηθούν με φράσεις όπως «επήγαινα γαμίσι παθολογίας», «μια πρωκτική καθήλωση μπορεί να δημιουργήσει ένα ταχτοποιημένο φρικιό» και άλλα παρόμοια. Η κυβέρνηση μίλησε για δυο – τρία λαθάκια… Δεν είναι μόνο άχρηστοι, είναι και προκλητικοί.
Εξωτερική πολιτική
Στις 6 Δεκεμβρίου 2019 η κυβέρνηση του Μητσοτάκη απέλασε τον Μοχάμεντ αλ Μενφί, τον τότε πρέσβη της Λιβύης στην Ελλάδα. Όπως έγραφαν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης εκείνη την ημέρα «σήμερα το πρωί, ο πρέσβης της Λιβύης κλήθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών, κηρύχθηκε persona non grata και του δόθηκε προθεσμία τριών ημερών για να εγκαταλείψει τη χώρα μας». Εκείνη την εποχή η αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ επίσημη κυβέρνηση της Τρίπολης είχε υπογράψει τη γνωστή συμφωνία ρύθμισης των συνόρων της με την Τουρκία η οποία απέκοβε την Ελλάδα από την Ανατολική Μεσόγειο.
Η Ελλάδα, βέβαια, είχε κάνει ακριβώς το ίδιο λίγα χρόνια πριν -είχε προσπαθήσει να περιορίσει την ΑΟΖ της Τουρκίας σε μια στενή ζώνη γύρω από τα παράλιά της με συμφωνίες με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και την (ελληνο)Κυπριακή Δημοκρατία. Αλλά αυτό φυσικά δεν είχε καμιά σημασία: η κυβέρνηση του Μητσοτάκη απάντησε στη «νέα τουρκική προκλητικότητα» με μια συμμαχία με τον στρατηγό Χαφτάρ της Λιβύης, έναν τοπικό πολέμαρχο που είχε κηρύξει τον πόλεμο στην κυβέρνηση της Τρίπολης και είχε βυθίσει τη χώρα στο αίμα. Λίγες ημέρες πριν την απέλαση του Μενφί, ο Δένδιας υποδέχτηκε με τιμές αρχηγού κράτους τους εκπροσώπους του Χαφτάρ.
Τα πράγματα, όμως, δεν πήγαν καλά ούτε για τον Χαφτάρ, ούτε για τους διεθνείς του φίλους (που εκείνη την εποχή περιλάμβαναν εκτός από τον Μητσοτάκη, τον Εμμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας, τον στρατηγό Σίσι της Αιγύπτου και τον Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας). Η Ελλάδα «έφαγε πόρτα» από τις διασκέψεις που οργανώθηκαν με πρωτοβουλία της Γερμανίας και τη συμμετοχή και της Τουρκίας στο Βερολίνο για το Λιβυκό. Η κυβέρνηση, παρά τις διαμαρτυρίες και τα διαβήματα προς τους «φίλους» και «εταίρους» μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναγκάστηκε τελικά να καταπιεί την ήττα της και να προσαρμοστεί. Στις αρχές του Απριλίου του 2021 ο Μητσοτάκης επισκέφθηκε επίσημα την Λιβύη για να συναντηθεί με την νέα κυβέρνηση της Τρίπολης. Λίγες ημέρες αργότερα ο νέος Λίβυος πρόεδρος επισκέφθηκε επίσημα την Ελλάδα. Το όνομά του: Μοχαμέντ αλ Μενφί. «Θέλω να γνωρίζετε ότι στην Ελλάδα η Λιβύη θα έχει πάντα ένα σταθερό φίλο και σύμμαχο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης» δήλωσε ο Μητσοτάκης.
Η οικονομία
Η κυβέρνηση δεν κατάφερε να πιάσει ούτε έναν από τους στόχους που η ίδια είχε θέσει τέσσερα χρόνια πριν στον τομέα της οικονομίας. Τον περασμένο Δεκέμβρη το δημόσιο χρέος ξεπέρασε τα 400 δισεκατομμύρια Ευρώ. Το ΑΕΠ παρά τη φιλολογία για την «ισχυρή ανάπτυξη» -«η οικονομία μας πάει τρένο» δήλωσε με τη γνωστή του ευστροφία ο πρωθυπουργός λίγες μέρες μετά το ατύχημα των Τεμπών- βρίσκεται στα επίπεδα των αρχών του 21ου αιώνα: η ελληνική οικονομία έχει χάσει μια εικοσαετία, με άλλα λόγια, και το κενό αυξάνεται αντί να καλύπτεται. Η ανεργία κάνει θραύση στη νεολαία -η Ελλάδα έχει τα διπλάσια ποσοστά ανεργίας των νέων από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και αυτό παρά την «σεζόν» και την περιστασιακή απασχόληση του καλοκαιριού.
Η κυβέρνηση του Μητσοτάκη δεν ήταν η κυβέρνηση των «αρίστων». Ήταν η αποτυχημένη κυβέρνηση της ξιπασμένης ελληνικής «αριστοκρατίας» -του συρφετού που ξεκινάει από τους Μίχους και τους Λιγνάδηδες και φτάνει ως τους Μαρινάκηδες και τους Λασκαρίδηδες.
Ο Λασκαρίδης μπορεί να δηλώνει ότι «οι εφοπλιστές τον έχουν χεσμένο τον πρωθυπουργό». Η Νέα Δημοκρατία, όμως, ήταν και είναι το κόμμα τους. Το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τους μαυρίσουμε στις εκλογές.