Διεθνή
Η Ουκρανία το «πεδίο βολής» των Μεγάλων Δυνάμεων

Ο διακηρυγμένος στόχος της «μεγάλης αντεπίθεσης» που εδώ και μήνες προετοιμάζει, με τη βοήθεια των ΝΑΤΟϊκών της συμμάχων η κυβέρνηση του Ζελένσκι είναι η ανακατάληψη όλων των ουκρανικών εδαφών που έχει καταλάβει η Ρωσία – συμπεριλαμβανομένης της χερσονήσου της Κριμαίας που ο Πούτιν έχει καταλάβει και προσαρτήσει στη Ρωσία από το 2014. 

Ο πραγματικός, όμως, στόχος είναι μάλλον πολύ πιο μετριοπαθής. «Πίσω από κλειστές πόρτες», έγραφε πριν από μερικές ημέρες η εφημερίδα Financial Times, «ανώτατοι αξιωματούχοι στο Κίεβο … παραδέχονταν ότι θα είναι αδύνατο να ανακαταλάβουν όλα τα εδάφη που κατέχει η Ρωσία».  

Η Κριμαία φιλοξενεί μια από τις μεγαλύτερες ρωσικές ναυτικές βάσεις στον κόσμο και είναι ο κύριος ναύσταθμος του ρωσικού πολεμικού ναυτικού στη Μαύρη Θάλασσα. Χωρίς τη ναυτική βάση της Σεβαστούπολης (της πρωτεύουσας της Κριμαίας) το ρωσικό πολεμικό ναυτικό έχει πολύ περιορισμένες δυνατότητες δράσης όχι μόνο στην ίδια την Μαύρη Θάλασσα αλλά και σε ολόκληρη την (πολύ σημαντικότερη) Μεσόγειο. Μόνο ύστερα από μια συντριπτική ήττα της Ρωσίας θα μπορούσε η Ουκρανία να ανακαταλάβει την Κριμαία – και αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά και ο Ζελένσκι και οι ΝΑΤΟϊκοί του φίλοι. 

Παρόλα αυτά ο πρώτος άμεσος στρατιωτικός στόχος της «μεγάλης αντεπίθεσης» είναι ο χερσαίος αποκλεισμός της Κριμαίας – η διακοπή του «χερσαίου διαδρόμου» που συνδέει την Κριμαία μέσω των κατειλημμένων Ουκρανικών ανατολικών επαρχιών του Λουγκάνσκ, της Ζαπόριζα και της Χερσώνας με την ίδια τη Ρωσία. Ο πρώτος άμεσος στρατιωτικός στόχος των ΝΑΤΟϊκών επιτελείων που κρύβονται πίσω από την κυβέρνηση του Κιέβου είναι, με άλλα λόγια, ένα λουτρό αίματος και καταστροφής, όχι για την «απελευθέρωση της Ουκρανίας» και τον τερματισμό του πολέμου αλλά για την στρατιωτική αποδυνάμωση της Ρωσίας. 

 

 

Ο εξοπλισμός της Ουκρανίας

Το ΝΑΤΟ έχει εγκαταλείψει εδώ και πολύ καιρό όλες του τις επιφυλάξεις για τα βαριά όπλα, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς που θα μπορούσαν να απειλήσουν τα ίδια τα ρωσικά εδάφη και να  μετατρέψουν τον πόλεμο σε μια ανοιχτή σύγκρουση ανάμεσα στη Ρωσία και το ΝΑΤΟ – τις δυο μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις του πλανήτη. Στα τέλη Φεβρουαρίου οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ένα ακόμα πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 2 δις δολαρίων προς την Ουκρανία. Τον Απρίλιο ο υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας ανακοίνωσε με υπερηφάνεια ότι η χώρα του είχε μόλις παραλάβει την πρώτη συστοιχία αμερικανικών πυραύλων Πάτριοτ – ενός από τα πιο εξελιγμένα συστήματα αεράμυνας στον κόσμο σήμερα. Στις αρχές του Μάη η Βρετανία ανακοίνωσε ότι έχει εξοπλίσει ήδη με πυραύλους «κρουζ» (μεγάλου βεληνεκούς και υψηλής ακρίβειας) τύπου Storm Shadow την Ουκρανία ενώ ο Όλαφ Σολτς, ο καγκελάριος της Γερμανίας υποσχέθηκε ένα ακόμα πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 2,7 δις ευρώ προς το Κίεβο.

Λίγες ημέρες αργότερα οι εκπρόσωποι των 50 περίπου χωρών που στηρίζουν στρατιωτικά  την Ουκρανία συναντήθηκαν στην αμερικανική στρατιωτική βάση του Ράμσταϊν για να συντονίσουν την δράση τους. «Οι προηγούμενες συναντήσεις», έγραφε η Financial Times, «είχαν εστιάσει στα αιτήματα της Ουκρανίας για δυτικά άρματα μάχης, πολεμικά αεροσκάφη και πιο πρόσφατα πυρομαχικά  αλλά οι επίσημοι δήλωσαν ότι αυτό που επείγει τώρα είναι η αεράμυνα». Η Ουκρανία έχει παραλάβει μέχρι τώρα εκατοντάδες πολεμικά αεροσκάφη ρωσικής κατασκευής τύπου MIG από τις χώρες που ανήκαν στο παρελθόν στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας (Πολωνία, Ουγγαρία, Ανατολική Γερμανία, Τσεχοσλοβακία κλπ) και έχουν περάσει τώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή το ΝΑΤΟ. Μέχρι στιγμής η Δύση έχει αρνηθεί, παρά τις εκκλήσεις του Ζελένσκι, να στείλει πολεμικά αεροσκάφη τύπου F16 στην Ουκρανία - η Ρωσία έχει προειδοποιήσει  ότι θα θεωρήσει μια τέτοια κίνηση σαν «κήρυξη πολέμου» από την πλευρά του ΝΑΤΟ. 

Η κυβέρνηση της Ουκρανίας επιμένει ότι ο στόχος της είναι η απελευθέρωση των κατειλημμένων εδαφών της και η στρατιωτική της δράση περιορίζεται σε αυτά. Την περασμένη εβδομάδα, όμως, ο ρωσικός στρατός κατέρριψε (σύμφωνα με τις δικές του ανακοινώσεις) δυο drones πάνω από το Κρεμλίνο. Η Ρωσία έκανε λόγο για «απόπειρα δολοφονίας του Πούτιν» (που όμως δεν ήταν στο Κρεμλίνο εκείνη τη στιγμή). Η Ουκρανία αρνήθηκε κάθε ανάμειξη στο επεισόδιο. Τι έγινε πραγματικά, αυτό δεν θα το μάθουμε μάλλον ποτέ αλλά το βέβαιο είναι ότι η Δύση έχει εξοπλίσει -και συνεχίζει να εξοπλίζει- με χιλιάδες drones τον Ουκρανικό στρατό  τα οποία και χρησιμοποιούνται σε κάθε είδους επιχειρήσεις.

Ρωσικές οχυρώσεις

Η Ρωσία προετοιμάζεται και αυτή με τη σειρά της εδώ και μήνες για να αποκρούσει την «μεγάλη αντεπίθεση». Τον Σεπτέμβριο του 2022 ο Πούτιν ανακοίνωσε την προσάρτηση τεσσάρων κατειλημμένων ή ημικατειλημμένων Ουκρανικών περιφερειών -του Ντονέτσκ, του Λουγκάνσκ, της Ζαπόριζα και της Χερσώνας. Μέσα στους επόμενους μήνες ο ρωσικός στρατός οχύρωσε με τείχη, συρματοπλέγματα, αντιαρματικές τάφρους και «δρακόντεια δόντια» (πυραμίδες από οπλισμένο σκυρόδεμα) τις στρατιωτικές του βάσεις και τους κύριους διαδρόμους διέλευσης μέσα στις περιφέρειες αυτές. Ένα τεράστιο οχυρωματικό τείχος χωρίζει τώρα οριζόντια την Ζαπόριζα -την επαρχία όπου αναμένεται η πρώτη Ουκρανική αντεπίθεση- στα δύο. 

Τα οχυρωματικά έργα δεν μπορούν να σταματήσουν την επίθεση. Μπορούν όμως να καθυστερήσουν σοβαρά την επέλαση. Και να δώσουν τον χρόνο στην ρωσική αεροπορία – μια από τις ισχυρότερες πολεμικές αεροπορίες στον κόσμο που έχει μέχρι τώρα πολύ λίγο χρησιμοποιηθεί στον πόλεμο της Ουκρανίας- να αναλάβει δράση.

Η Ρωσία είναι άμεσα υπεύθυνη για τον πόλεμο στον Ουκρανία. Αλλά δεν είναι η μόνη υπεύθυνη. Ο Πούτιν «αναγκάστηκε» να εισβάλει στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 για να σταματήσει τα σχέδια επέκτασης του ΝΑΤΟ και να υπερασπιστεί τη θέση της Ρωσίας στην παγκόσμια σκηνή – το στάτους κβο της «περιφερειακής υπερδύναμης». Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει να κάνει τίποτα ούτε με την ειρήνη, ούτε με το διεθνές δίκαιο, ούτε με την αυτοδιάθεση των λαών και των μειονοτήτων: είναι μια αντιδραστική διαμάχη ανάμεσα στις δυο μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις του πλανήτη για την μοιρασιά και τον έλεγχο της περιοχής -και του κόσμου ολόκληρου.

Ειρηνευτικές πρωτοβουλίες

Το πως ακριβώς θα εξελιχθεί η «μεγάλη αντεπίθεση» της Ουκρανίας αυτό κανένας δεν μπορεί σήμερα να το προβλέψει. Οι οικονομικές κυρώσεις της Δύσης σε βάρος της Ρωσίας το μόνο που έχουν καταφέρει μέχρι τώρα είναι να συσφίξουν τις οικονομικές σχέσεις ανάμεσα στη Ρωσία από τη μια και την Κίνα και την Ινδία από την άλλη. Το 80% των εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου πηγαίνει στις δυο αυτές χώρες. Στην σύνοδο κορυφής των G7 που έγινε στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας την περασμένη εβδομάδα ο Ναρέντρα Μόντι, ο πρωθυπουργός της Ινδίας, υποδέχτηκε με μια θερμή χειραψία τον Ζελένσκι – αλλά αρνήθηκε να ευθυγραμμιστεί με τη Δύση στο θέμα των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας.

Όσο για την Κίνα, αυτή έχει ξεκινήσει στο μεταξύ μια δική της πρωτοβουλία μεσολάβησης ανάμεσα στην Ρωσία και την Ουκρανία. Στα τέλη Απρίλη ο Σι Τζινπίνγκ, ο πρόεδρος της Κίνας, είχε μια τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ζελένσκι. Οι ΗΠΑ υποδέχτηκαν φραστικά με θετικά λόγια την πρωτοβουλία. Στην πραγματικότητα όμως απλώς έκρυψαν τη δυσαρέσκειά τους για μια πρωτοβουλία που από ότι φαίνεται έχει και την στήριξη της Γερμανίας και της Γαλλίας. Η περικύκλωση και η απομόνωση της Ρωσίας είναι ένας μεγάλος στόχος για τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Πολύ – πολύ μικρότερος, όμως, από την περικύκλωση και απομόνωση της Κίνας – του Νο 1 ανταγωνιστή των ΗΠΑ αυτή τη στιγμή στην παγκόσμια σκηνή.