Οι ρατσιστικές επιθέσεις στη Χλώρακα και την Λεμεσό, πυροδότησαν ένα πρωτοφανές κύμα αντιδράσεων και κινητοποιήσεων. Μέσα σε δέκα μέρες οργανώθηκαν τρεις μεγάλες αντιρατσιστικές κινητοποιήσεις με πορείες και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας. Το Σάββατο 2 Σεπτέμβρη έγινε στη Λεμεσό, πορεία στον παραλιακό δρόμο και την Δευτέρα, συγκέντρωση, έξω από το Διοικητήριο.
Την Κυριακή 10 του Σεπτέμβρη πήρε σειρά η Λευκωσία με μια ακόμη πιο μαζική και δυναμική κινητοποίηση, την οποία στήριξαν και τουρκοκυπριακά συνδικάτα και οργανώσεις. Πάνω από 2000 κόσμος, κυρίως νεολαία, μαζεύτηκαν στην Πλατεία Ελευθερίας και πορεύτηκαν στους κεντρικούς δρόμους της Λευκωσίας με συνθήματα όπως: «κάτω τα χέρια από τους μετανάστες», «Fasisme karsι omuz omuza» (Μαζί, Ώμο με Ώμο ενάντια στο φασισμό) και άλλα.
Είναι σίγουρο ότι οι φασίστες και το ΕΛΑΜ που τους προσφέρει πολιτική στέγη δεν περίμεναν τέτοιες αντιδράσεις και τώρα προσπαθούν να τα μαζέψουν για να γλυτώσουν από την οργή του κόσμου. Αναγκάστηκαν να ακυρώσουν εκδήλωση έξω από το Προεδρικό Μέγαρο που είχαν εξαγγείλει για τις 6 Σεπτέμβρη, ενώ το ΕΛΑΜ διέγραψε στέλεχος του, που συνελήφθη από την αστυνομία και θα οδηγηθεί στο δικαστήριο, γιατί φώναζε στο χώρο της συγκέντρωσης των ακροδεξιών στη Λεμεσό ότι «όπου συναντώ ντελιβερά θα τον σκοτώνω». Οι ντελιβεράδες, τα άτομα που κάνουν διανομή φαγητού, είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία μετανάστες και έχουν βρεθεί πολλές φορές στο στόχαστρο των ναζιστικών καθαρμάτων. Τους κτυπούν, τους παίρνουν τα λεφτά, το φαγητό και τα μηχανάκια τους.
Παλιά τακτική της ακροδεξιάς οι ρατσιστικές επιθέσεις.
Οι δολοφονίες, οι ξυλοδαρμοί και η καταστροφή σπιτιών και καταστημάτων που ανήκουν σε αριστερούς και άλλους «εχθρούς» του έθνους είναι μια προσφιλής μέθοδος της ακροδεξιάς και των φασιστικών ομάδων κρούσης. Την περίοδο του αντιαποικιακού αγώνα, το ’55 –’59 ο Γρίβας και η ΕΟΚΑ κτύπησαν και κακοποίησαν δεκάδες στελέχη της αριστεράς. Καταγράφηκαν τότε, κάπου 130 τέτοια επεισόδια επιθέσεων σε στελέχη της Αριστεράς και δολοφονήθηκαν 18 από αυτά, με στόχο να εμποδίσουν το ΑΚΕΛ να έχει λόγο και επιρροή στις εξελίξεις μετά την αποχώρηση των Βρεττανών αποικιοκρατών.
Κάτι που ο ίδιος ο Γρίβας ομολογούσε ανοικτά και ξεδιάντροπα σε επιστολή του προς τον Μητροπολίτη Άνθιμο στις 25/1/58, ο οποίος του ζητούσε να σταματήσει τις δολοφονίες των αριστερών: «Οι κομμουνισταί είναι οι αντίπαλοι μας, είτε το θέλουμε, είτε όχι. Ενδείκνυται να τους εξοντώσουμε ως πολιτική οντότητα ώστε να μην είναι υπολογίσιμος, δυνάμενη δια αποφάσεων της να επηρεάζει το εθνικό ζήτημα, όπως συνέβαινε μέχρι τούδε».
Κάποιες από αυτές τις δολοφονίες χαρακτηρίστηκαν από πρωτοφανή βαρβαρότητα όπως η δολοφονία του Σάββα Μένοικου από τις Γούφες που τον έδεσαν σε ένα δέντρο στην αυλή της εκκλησίας και τον λιθοβόλησαν μέχρι θανάτου και μετά έβαλαν τα παιδιά να κατουρήσουν πάνω στο νεκρό σώμα του.
Σε αυτή την προσπάθεια είχε και η Χλώρακα την δική της συμμετοχή. Εκεί αποβιβάστηκε ο Γρίβας και έφταναν τα πλοιάρια με τα όπλα για τον εξοπλισμό της ΕΟΚΑ. Είναι φανερό ότι υπήρχε κάποιος πυρήνας της ΕΟΚΑ στην περιοχή. Στις 10 Οκτωβρίου του 1956 δολοφονείται στη Χλώρακα ο Νεόφυτος Κλεάνθους μέσα στο κουρείο του και την ίδια μέρα ο Γ. Πολεμίτης. Άτομα γνωστά για τις αριστερές τους πεποιθήσεις και καταβολές.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ενοχοποιείται η Χλώρακα ή οι κάτοικοι της για αυτά τα εγκλήματα, απλώς δείχνει ότι υπάρχει μια παράδοση στη δράση της ακροδεξιάς στην περιοχή.
Τέτοια περιστατικά κακοποίησης στελεχών της αριστεράς, ακόμη και δολοφονίες σε μικρότερη κλίμακα, είχαμε και μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, όπως ήταν η δολοφονία των Καβάζογλου και Μισιαούλη το 1964.
Η συνέχεια
Οι δολοφονίες των στελεχών της αριστεράς από το Γρίβα και η προσπάθεια να αποκλειστεί και να μην έχει ρόλο στις εξελίξεις δεν έμειναν αναπάντητες. Το ΑΚΕΛ οργάνωσε τότε μερικές από τις μαζικότερες κινητοποιήσεις με αποκορύφωμα το μεγάλο συλλαλητήριο στις 28/6/59 παρά το άνοιγμα Αγίου Αντωνίου στην πλατεία της Αρχιεπισκοπής που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εφημερίδων της εποχής, συγκέντρωσε πάνω από 100.000 κόσμο, και ήταν το μεγαλύτερο που έγινε μέχρι τότε.
Οι μαζικές κινητοποιήσεις είναι και σήμερα η απάντηση στις φασιστικές προκλήσεις και επιθέσεις. Αυτό φαίνεται και από το αποτέλεσμα του αντιφασιστικού κινήματος στην Ελλάδα που με τις μαζικές κινητοποιήσεις του, οδήγησε στη δίκη και καταδίκη της Χρυσής Αυγής, της αδελφής οργάνωσης του ΕΛΑΜ.
Μέσα από αυτές τις συγκεντρώσεις και ιδιαίτερα τη πορεία της περασμένης Κυριακής, φάνηκε ότι υπάρχει ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας που θέλει να αντιδράσει στις ρατσιστικές επιθέσεις και τη φασιστική απειλή. Αυτό θα πρέπει να το αξιοποιήσουμε για να κτίσουμε τη συνέχεια.
Έχει καλεστεί νέα συνάντηση εκπροσώπων όλων των οργανώσεων που συμμετείχαν στις εκδηλώσεις που έγιναν μέχρι σήμερα για να δούμε πως θα οργανώσουμε τη συνέχεια και πώς θα εμπλακούν όλα τα κομμάτια της κοινωνίας σε αυτή τη μάχη. Ηδη έχουμε δει κάποια κομμάτια όπως οι καλλιτέχνες θεάτρου της ΠΕΟ να κατεβαίνουν με τα δικά τους πανό.
Σε αυτή τη κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθούμε αν θέλουμε να πετύχουμε τη συγκρότηση ενός αντιφασιστικού μετώπου για την αντιμετώπιση του ρατσισμού και της φασιστικής απειλής.
Αντίσταση στον φασισμό
Λίγες μέρες πριν τις 15 Αυγούστου ενημερωθήκαμε ότι στο συγκρότημα κατοικιών St. Nicholas στη Χλώρακα, όπου διέμεναν σύμφωνα με μαρτυρίες 600-1000 άτομα, με πρωτοβουλία του κοινοτάρχη Νίκου Λιασίδη και με ενίσχυση της αστυνομίας, έκοψαν τις παροχές νερού από τα ντεπόζιτα και διέκοψαν την τροφοδοσία ρεύματος, περιφρουρώντας τον υποσταθμό της ΔΕΗ για να μην υπάρξει δυνατότητα επανασύνδεσης από τους κατοίκους.
Τους δυο προηγούμενους μήνες συνέβαιναν τακτικά περιστατικά διακοπής ρεύματος και νερού από την τοπική αυτοδιοίκηση κατά τις οποίες οι κάτοικοι κατάφερναν να επανασυνδέουν τις παροχές μέχρι και τις αρχές Αυγούστου όπου απειλήθηκαν πως εάν επανασυνέδεαν τις παροχές τότε η αστυνομία θα εισέβαλλε στο χώρο και θα συνελάμβανε κόσμο.
Στο συγκρότημα διέμεναν οικογένειες με μικρά παιδιά, ενήλικες, εγκυμονούσες γυναίκες με καταγωγή κατά πλειοψηφία από Συρία και αφρικανικές χώρες. Το συγκρότημα κατοικούνταν τα τελευταία χρόνια από πληθυσμό μεταναστών, ενώ η έντονη αντίδραση στο γεγονός αυτό και σε νομική και πολιτική βάση συνέβη με το Περί του Ορισμού Τόπου Διαμονής Αιτητών Διεθνούς Προστασίας εντός των Διοικητικών Ορίων της Κοινότητας της Χλώρακας Διάταγμα του 2020.2.(1) του τέως Υπουργού Εσωτερικών, Ν. Νουρή. Τώρα, στις 21 Αυγούστου μετά από σύσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο υπό τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, αποφασίστηκε η εφαρμογή διαταγμάτων των Ν. Νουρή (τέως Υπ. Εσωτερικών) και Μ. Λάμπρου (Έπαρχος Πάφου) για άμεση εκκένωση του συγκροτήματος, με μαζικές επιχειρήσεις σκούπας της αστυνομίας για “καταγραφή μεταναστών” και μεταφορά τους στην Κοφίνου για άμεσες αποφάσεις των αιτήσεών τους, και διαδικασίες άμεσων απελάσεων, να ξεκινούν από το πρωί της 22ης Αυγούστου με κλιμάκια της αστυνομίας να καταφθάνουν στο συγκρότημα από νωρίς το πρωί.
Πογκρόμ
Ικανοποιημένος για το γεγονός δήλωνε ο κοινοτάρχης Χλώρακας Νίκος Λασίδης, όπου μαζί με πολιτεία και “αγανακτισμένους” κατοίκους έφτασαν να οργανώνονται και να προπαγανδίζουν συστηματικά και συστημικά εναντίων των αιτητών πολιτικής προστασίας και εν γένει μεταναστών με αποκορύφωμα τα έκτροπα της 27ης Αυγούστου, όπου μετά από συγκέντρωση διαμαρτυρίας ελληνοκύπριων κατά των μεταναστών η πορεία τους έγινε πογκρόμ, με το ανεξέλεγκτο πλήθος να καταστρέφει περιουσίες αλλοδαπών που διέμεναν στη Χλώρακα, σπάζοντας τζάμια σε εισόδους κατοικιών, πετώντας μολότοφ σε διαμέρισμα, διαλύοντας ολοσχερώς κατάστημα και να επιτίθεται σε ανθρώπους μη ελληνοκυπριακής καταγωγής. Την επόμενη μέρα η συριακή κοινότητα οργάνωσε ειρηνική διαμαρτυρία στη Χλώρακα διεκδικώντας επικοινωνία με αρμόδια άτομα ώστε να συζητούνταν τα επεισόδια της προηγούμενης βραδιάς και θέτοντας το αίτημα ασφαλούς και ειρηνικής διαβίωσης. Τις επόμενες μέρες δημοσιοποιείται διαδικτυακό κάλεσμα φασιστικών ομάδων για πορεία διαμαρτυρίας την 1η Σεπτεμβρίου στη Λεμεσό, με αιτήματα απέλασης και εκδίωξης μεταναστών και ψευδείς ειδήσεις να κυκλοφορούν για δήθεν επιθέσεις εις βάρος ελληνοκύπριων.
Με τα γεγονότα να τρέχουν, τη συγκάλυψη των ΜΜΕ και των πολιτικών να οργιάζει και την παραπληροφόρηση να χαρακτηρίζει τις μιντιακές καλύψεις των γεγονότων, καλείται πρωτοβουλιακά, από αντιφασιστικές ομάδες από διάφορες πόλεις και περιοχές, πορεία “Ενάντια στα φασιστικά πογκρόμ, ειρήνη στις κοινότητες και αντίσταση στο φασισμό” στις 2 Σεπτεμβρίου, επίσης στη Λεμεσό, με τα καλέσματα για παρουσία στους δρόμους να αυξάνονται καθημερινά. Κατά τη διάρκεια της οργανωμένης πορείας φασιστών στην παραλιακή περιοχή της Λεμεσού εκτυλίχθηκαν ακόμα πιο βάναυσα και εκτεταμένα επεισόδια εις βάρος μη ε/κ (ή και κατά περιπτώσεις εσφαλμένης ταυτοποίησης, εις βάρος και ελληνοκύπριων).
Η πορεία λαμβάνει χώρα με την υποτιθέμενη επιτήρηση της αστυνομίας η οποία σύμφωνα με μαρτυρίες και οπτικοακουστικό υλικό δεν παρενέβη για την αποφυγή ή διακοπή πολλών επιθέσεων κατά της σωματικής ακεραιότητας ατόμων αλλά ούτε και για την αποφυγή καταστροφής περιουσιών. Η βία επεκτάθηκε και εναντίον δημοσιογράφων με αποτέλεσμα η κάλυψη των γεγονότων και το αφήγημα που υπήρξε μετά να μην γέρνει μονομερώς υπέρ των φασιστών, όπως το προηγούμενο διάστημα. Πλήρης ανοχή απέναντι στη ρατσιστική, εγκληματική βία και στα φασιστικά ξεσπάσματα από την πολιτεία.
Το οπτικοακουστικό υλικό που δημοσιοποιήθηκε, οι αφηγήσεις ανθρώπων που βίωσαν τα επεισόδια της βραδιάς εκείνης, οι καταγγελίες για επιθέσεις κατά προσώπων με πρόκληση σωματικής βλάβης, η καταστροφή περιουσιών μεταναστών με καταστήματα να έχουν διαλυθεί ολοσχερώς στο πέρασμα της αποτρόπαιας βίας των οργανωμένων φασιστών είχε σαν αποτέλεσμα τα αναγκαία, αν και καθυστερημένα, αντανακλαστικά της κοινωνίας για μαζικότερη κινητοποίηση στην πορεία της Λεμεσού. Άτομα και συλλογικότητες καλούσαν για παρουσία στους δρόμους της Λεμεσού. Ενώ καλέστηκε και συγκέντρωση διαμαρτυρίας στη Χλώρακα τη Δευτέρα, 4/9. Το απόγευμα του Σαββάτου η αστυνομική παρουσία στην παραλιακή περιοχή της Λεμεσού, όπου είχε κληθεί η πορεία, ήταν ασφυκτική. Ομάδες αστυνομικών σε κάθε γωνία, συντεταγμένες ομάδες κρούσης να οργανώνονται σε γειτονικά σημεία, αντιχλαγωγικό όχημα ονόματι Αίαντας (περήφανη κατάκτηση του αστυνομικού σώματος το 2020 για έλεγχο των μαζών χουλιγκάνων που γνωρίζουμε τι αποτελέσματα είχε σε προηγούμενες αντιεξουσιαστικές συγκεντρώσεις), κάμερα καταγραφής στημένη στην πλατεία συγκέντρωσης, κιγκλιδώματα οδοφραγμάτων να κυκλοφορούν για να στηθούν και να αποκλείσουν γύρω δρόμους, και τελικά παραταγμένοι αστυνομικοί-αστακοί μπροστά από το πλήθος της πορείας που συνέρρεε στην Πλατεία Γ.Σ.Ο. στο σημείο συγκέντρωσης.
Ο αντιφασισμός “ενοχλεί”
Ακόμα και η έναρξη της πορείας στάθηκε δύσκολη με την αστυνομία να αντιστέκεται σ’ αυτήν ενώ σύμφωνα με μαρτυρίες υπήρχαν άμεσες απειλές. Λίγο νωρίτερα, έγιναν προσαγωγές 11 ατόμων που κατευθύνονταν προς την πορεία με φερόμενες κατηγορίες επικίνδυνων αντικειμένων και λανθασμένες κατηγορίες να κυκλοφορούν στα μίντια. Αξίζει να σημειωθεί εδώ πως για τα φασιστικά όργια που εκτυλίχθηκαν το προηγούμενο βράδυ είχαν γίνει συνολικά 13 συλλήψεις, φυσικά μετά το πέρας του “έργου” τους. Καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας η στάση της αστυνομίας συνέχισε να είναι τουλάχιστον αποτρεπτική, με περιπτώσεις άμεσων απειλών για προσαγωγές εξαιτίας των συνθημάτων. Πάνοπλοι, σε κλειστό κλοιό γύρω από το σώμα της πορείας και σε μεγαλύτερη ακτίνα περιμετρικά, άκουσαν τα λιγότερα που τους αναλογούσαν για τη συνέργειά τους στα φασιστικά επεισόδια των ημερών. Η παρουσία της αντιφασιστικής κοινότητας τους είχε ενοχλήσει.
Το κάλεσμα στη Λεμεσό είχε μαζέψει σχεδόν 1.000 άτομα για να διαδηλώσουν ενάντια στις ρατσιστικές επιθέσεις και τα πογκρόμ των προηγούμενων ημερών, ενάντια στο φόβο ενάντια στους διαχωρισμούς, υπερασπιζόμενοι την ισότητα και την αλληλεγγύη, την πολύγλωσση και πολυεθνική εργατική τάξη. Η πορεία αυτή αποτέλεσε μια αρχή και μια πρώτη σημαντική απάντηση. Παρά την παρουσία της τεράστιας δύναμης στη Λεμεσό, αργότερα το ίδιο βράδυ, οι αρχές απέτυχαν για άλλη μια φορά να αποτρέψουν 3 επιθέσεις εναντίον μεταναστών διανομέων στην ευρύτερη περιοχή της Λεμεσού. Τα μηχανάκια, τα χρήματα και τα κινητά τηλέφωνα είχαν κλαπεί από ομάδες κουκουλοφόρων τραμπούκων φασιστών.
Στις 6/9 είχε κληθεί συγκέντρωση διαμαρτυρίας οργανωμένων φασιστών έξω από το προεδρικό μέγαρο στη Λευκωσία, με τα αθλητικά σωματεία ΑΠΟΕΛ και Απόλλωνα να ξεσηκώνουν τον κόσμο τους και η πληροφορία για επερχόμενο φασιστικό πογκρόμ στην παλιά πόλη να κυκλοφορεί. Η δημόσια κατακραυγή ήταν μεγάλη πλέον. Οι πολιτικοί αρχηγοί και φορείς όφειλαν να συμμαζέψουν τα ναζιστικά υποχείριά τους, έστω για να ξεπλυθούν λίγο, έστω για μια φαινομενική κίνηση αναχαίτισής τους. Η φασιστική συγκέντρωση ανακλήθηκε. Η αστυνομία στην περιοχή περιπολούσε από την προηγούμενη μέρα του καλέσματος. Η παλιά πόλη είναι ακόμα τόπος ανθρώπων και κοινοτήτων μη ελληνοκυπριακής καταγωγής. Αποτελεί ένα μικρό κέντρο πολυεθνικής παρουσίας και κοινωνικοποίησης για το οποίο είμαστε περήφανοι.
Δυστυχώς όμως, οι ειδήσεις για τα προηγούμενα γεγονότα που δεν αποφεύχθηκαν, βρήκαν τους ανθρώπους αυτούς σαστισμένους και ανήμπορους να καταλάβουν γιατί τόσο μένος μπορεί να υπάρχει ενάντιά τους. Άνθρωποι που ζουν, εργάζονται και προσπαθούν, παρά τις αντίξοες συνθήκες, να κτίσουν μια αξιοπρεπή ζωή, όπως ο καθένας μας. Οι άνθρωποι αυτοί είναι αδέρφια μας και οι αγώνες μας είναι κοινοί.
Την Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου βγήκαμε ξανά στους δρόμους. Το κέντρο της Λευκωσίας κατακλύστηκε με αντιφασιστικά συνθήματα, με δυναμικές ενάντια σε κάθε μορφή φασιστικής καταστολής και βίας. Ήμασταν πολλοί και είμαστε περισσότεροι. Στην πορεία της Κυριακής συγκεντρώθηκαν μάλλον 2000 άνθρωποι για να υπερασπιστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα κάθε ατόμου και να καταδικάσουν τη συστημική βία, τόσο στο νομικό της πλαίσιο, όσο στο πλαίσιο του παρακράτους που έχει δημιουργήσει.
Οι αγώνες συνεχίζονται σε όλη την Κύπρο, ενάντια στον ρατσισμό και την καπιταλιστική οργάνωση που τον γεννά. Βγαίνουμε στους δρόμους της πόλης, υπερασπιζόμαστε την ειρήνη μεταξύ των κοινοτήτων και αντιμαχόμαστε το φασισμό σε κάθε γωνιά. Ενάντια στις ταξικές και φυλετικές διαχωριστικές πολιτικές, ενάντια στις πολιτικές συμφερόντων των λίγων, ενάντια στις πολιτικές του μίσους, της στοχοποίησης και των αποκλεισμών. Μόνιμο πόλεμο στο κεφάλαιο και στα εργαλεία που χρησιμοποιεί. Στα ΜΜΕ της παραπληροφόρησης, στους μπάτσους της καταστολής, της βίας και του σαδισμού, στις κυβερνήσεις αισχροκέρδειας, εκμετάλλευσης και μίσους για το προσωπικό συμφέρον των μερικών.
Κύπρια Συντρόφισσα