Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 14/9 και η δεύτερη εκδήλωση του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου στο 51ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίο Άρεως με την παρουσίαση της δεύτερης έκδοση του βιβλίου «Ομοφυλοφιλία, σεξουαλικότητα και η πάλη για την απελευθέρωση» και ομιλητή τον συγγραφέα Κώστα Τορπουζίδη. 

«Είμαστε σε μια περίοδο που τα ζητήματα των σεξιστικών διακρίσεων και της έμφυλης βίας έχουν γίνει πολιτικά ζητήματα και βρίσκονται στο κέντρο της επικαιρότητας» ξεκίνησε την ομιλία του ο συγγραφέας. «Είναι μεγάλη αλλαγή αυτή από την εποχή που γράφτηκε η πρώτη έκδοση αυτού του βιβλίου. Έχουμε πλέον ένα κίνημα ενάντια στον σεξισμό και την καταπίεση στην Ελλάδα, που έφτασε να έχει πολύ μαζικά Pride, να είναι μαζικές οι πορείες μετά τη δολοφονία του Ζακ, να κάνει την 8 Μάρτη μια απεργιακή μέρα των συνδικάτων. Αν, λοιπόν, πριν είκοσι χρόνια υπήρχε παραγνώριση του ζητήματος της ομοφυλοφιλίας όχι μόνο από την κυρίαρχη τάξη, αλλά και από την αριστερά, σήμερα πάρα πολύς κόσμος πρωταγωνιστεί σε αυτή την πολιτική και ιδεολογική μάχη και αυτό έχει αναγκάσει σε αλλαγή και την αντιμετώπιση των πολιτικών κομμάτων. Αναφέρομαι σε ένα ολόκληρο κεφάλαιο του βιβλίου στην όψιμη «ευαισθησία» που δείχνουν νεοφιλελεύθερα κόμματα, ρατσιστικά και κατασταλτικά, όπως η Νέα Δημοκρατία.

Ταυτόχρονα, είναι ένα κίνημα που έχει γίνει κομμάτι του ευρύτερου κινήματος που παλεύει ενάντια στην καταπίεση. Για παράδειγμα, το αντιφασιστικό κίνημα την προηγούμενη δεκαετία ενάντια στη Χρυσή Αυγή ανέπτυξε ένα οπλοστάσιο ενάντια στις σεξιστικές ιδέες των φασιστών και γιατί η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα μπορεί και πρέπει να είναι κομμάτι του κινήματος.

Το βιβλίο καταγράφει, επίσης, το πώς το κίνημα ήταν αυτό που επέβαλε την κατοχύρωση κάποιων δικαιωμάτων που δεκαπέντε χρόνια πριν θα φαίνονταν «εξωτικά», την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης και για τα ομόφυλα ζευγάρια, τη νομική αναγνώριση του δικαιώματος στην ταυτότητα φύλου. 

Καταπίεση

Στο βιβλίο προσπάθησα να απαντήσω ενάντια σε ποιους έχουμε να παλέψουμε: ενάντια στις διακρίσεις, την καταπίεση, την εκμετάλλευση συνολικά. Να καταδείξω ότι το καπιταλιστικό κράτος είναι δεμένο με χίλια νήματα με τη στήριξη του θεσμού της αναπαραγωγικής πυρηνικής οικογένειας. Κι από δίπλα του η ακροδεξιά που έχει αναγάγει σε πυρήνα της πολιτικής της αντίδρασης την υπεράσπιση της οικογένειας και του «έθνους» απέναντι στους «ξένους» κλπ. Και διεθνώς, με την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, τον Τράμπ, τον Μπολσονάρο. Το πόσο μεγάλος αντίπαλος είναι, φαίνεται κι από τα στοιχεία που παραθέτω για τις επιθέσεις ενάντια σε ΛΟΑΤΚΙ άτομα μόνο την προηγούμενη χρονιά. 

Το δεύτερο που προσπαθώ να δείξω είναι με ποιους μαζί μπορούμε να παλέψουμε. Τι στάση κρατάμε απέναντι στις νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις που μπορεί όψιμα να αναφέρονται στα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, την ίδια στιγμή που καταστρέφουν το κοινωνικό κράτος, τις ζωές όλων των ανθρώπων χωρίς να αποστασιοποιούνται καθόλου από την υποστήριξη του θεσμού της οικογένειας. Η νέα υπουργός Συνοχής και Οικογένειας δήλωνε πρόσφατα ότι «με το νέο υπουργείο δείχνουμε πόσο προσηλωμένη είναι η κυβέρνηση στη στήριξη αυτού του θεσμού που είναι κύτταρο κάθε υγιούς κοινωνίας» κλπ κλπ. Και βέβαια, εδώ βρίσκουν το κοινό έδαφος με την ακροδεξιά και τους φασίστες στα ζητήματα του ρατσισμού, του εθνικισμού και των ανταγωνισμών του ελληνικού καπιταλισμού. Σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να στηριχθούμε σε όλους αυτούς και τον όψιμο ΛΟΑΤΚΙ «δικαιωματισμό» τους.

Κι ένα τρίτο ζήτημα που αντιμετωπίζω στο βιβλίο είναι με ποιον τρόπο μπορούμε να παλέψουμε, και επικεντρώνω στο ότι η εργατική τάξη έχει τη δυνατότητα, από τη θέση της και τις ανάγκες της, να ενώνει όλη αυτή την ποικιλομορφία των μελών της, φύλου, χρώματος, εθνικής καταγωγής, σεξουαλικής προτίμησης ή ταυτότητας φύλου. Στο βιβλίο προέταξα ένα κείμενο που είχα γράψει για τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, γιατί ήταν συγκλονιστικό το κίνημα αλληλεγγύης που εκφράστηκε, από εργατικά συνδικάτα ή νεολαιίστικες οργανώσεις. Η εργατική τάξη είναι το υποκείμενο που μπορεί να ενώνει.

Για να το στηρίξω αυτό χρειάστηκε και μια ολόκληρη θεωρητική συμπλήρωση στη δεύτερη έκδοση. Και σε σχέση με το ζήτημα των «ταυτοτήτων» και τι σχέση μπορεί να έχει αυτό με τις τάξεις στην κοινωνία, αφού υπάρχουν ΛΟΑΤΚΙ άτομα που ανήκουν ταξικά σε άλλο στρατόπεδο από μας. Που δεν βιώνουν τις σεξιστικές διακρίσεις και την καταπίεση με τον ίδιο τρόπο που τις βιώνει η πλειοψηφία των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Κι ένα δεύτερο, τι μπορεί να πει ο Μαρξισμός για τη σεξουαλικότητα και το φύλο, πώς καθορίζονται αυτά, τι είναι η ανθρώπινη φύση. Αυτό που έλεγε ο Μαρξ, ότι οι άνθρωποι γράφουν την ιστορία τους, συμβαίνει όχι μόνο σε επίπεδο ιστορικό, συλλογικό, κοινωνικό, αλλά ακόμα και σε ατομικό. Ο άνθρωπος δεν είναι μόνο η βιολογία του, αλλά διαμορφώνει την ταυτότητά του στη ζωή και τους αγώνες του.

Υλικές αιτίες

Υπάρχουν υλικές αιτίες που παράγουν τη «σεξιστική ορθοδοξία». Επιχειρώ να αναδείξω ότι ο θεσμός της πυρηνικής αναπαραγωγικής οικογένειας που είναι βασικός για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης, καθορίζει και τις κυρίαρχες ιδέες για το τι είναι «φυσιολογικό» στη σεξουαλικότητα των ατόμων. Και προσπαθώ να βάλω τις διαχωριστικές γραμμές με την «πολιτική των ταυτοτήτων», που συχνά αναπτύσσει μια σωστή θεωρητική κριτική για το πώς κατασκευάζονται τα φύλα, αλλά αδυνατεί να κάνει τις συγκεκριμένες συνδέσεις με τις ζωές των ανθρώπων και τους αγώνες τους σήμερα. Οι αγώνες για την Υγεία, για την Παιδεία, για κοινωνικές δομές που απαλλάσσουν τις γυναίκες από τη φροντίδα παιδιών ή ηλικιωμένων ανθρώπων, είναι αγώνες για τα ζητήματα της αναπαραγωγής. Η αντισεξιστική μάχη πρέπει να δίνεται μέσα σε αυτούς τους αγώνες και να κερδίζονται οι εργαζόμενοι στο ότι οι διακρίσεις αποδυναμώνουν, ενώ αντίθετα η ενότητα είναι δύναμη απέναντι στην κυρίαρχη τάξη και το κράτος της».

«Η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα πρέπει να καλωσορίσει τη δεύτερη επαυξημένη έκδοση αυτού του βιβλίου», άνοιξε τη συζήτηση η Δήμητρα Κυρίλλου. «Έρχεται να εμβαθύνει και να προχωρήσει μια συζήτηση που την έχει ανάγκη η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και οι συμπαραστάτες της, όλη η κοινωνία. Η δύναμη βρίσκεται στην αυτοαναφορά μας ή στους αγώνες της εργατικής τάξης; Μέσα και από την κριτική παρουσίαση θεωριών όπως των ταυτοτήτων, των προνομίων, της διαθεματικότητας, το βιβλίο δίνει απαντήσεις που χρειαζόμαστε».

«Σε λίγες μέρες κλείνουν 5 χρόνια από τη δολοφονία του Ζακ», συνέχισε η Αφροδίτη Φράγκου. «Το βιβλίο είναι μια πολύ καλή αφετηρία για να οργανώσουμε τη μάχη για δικαιοσύνη για τον Ζακ στο εφετείο. Απέναντι σε απόψεις για «εκφασισμό» της πλειοψηφίας της κοινωνίας, δίνει την πραγματική εικόνα ότι είναι οι υλικές συνθήκες που οδηγούν στην περιθωριοποίηση και στην υποβάθμιση της αξίας της ζωής κάποιων ανθρώπων. Ότι το σύστημα αξιοποιεί την περιθωριοποίηση που το ίδιο παράγει».

«Θα ήθελα να προσθέσω το ρόλο του κινήματος και της επαναστατικής Αριστεράς σε αυτές τις κατακτήσεις», πήρε το λόγο η Μαρία Μαυρομάτη. «Ποτέ καμιά Βουλή δεν έβαλε μόνη της το θέμα του δικαιώματος στην έκτρωση για τις γυναίκες ή τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ. Τα παλέψαμε στο πεζοδρόμιο. Έχει σημασία να μην είναι κατατεμαχισμένα τα κινήματα. Γι’ αυτό η φετινή φοβερή απεργία στις 8 Μάρτη είναι σταθμός, γιατί ένωσε τα κινήματα. Όπως και η Ρώσικη Επανάσταση το 1917 που ξεκίνησε με τις γυναίκες μπροστά. Υπήρχε από τότε μια επαναστατική αριστερά που έβαζε όλα αυτά τα ζητήματα της καταπίεσης».

«Το βιβλίο θα είναι όπλο και στη μάχη των δημοτικών εκλογών», τόνισε η Σύλβια Φεσσά. «Ο Μπακογιάννης ήρθε και στο Pride γιατί θέλει να ψαρέψει ψήφους και από τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Όμως, είναι συγκοινωνούντα δοχεία με μια κυβέρνηση και μια αστυνομία που είτε ανέχεται είτε και συμμετέχει σε επιθέσεις σε ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Να διεκδικήσουμε ότι η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα πρέπει να δώσει τις ψήφους της εκεί που μπορεί να μετρήσουν».

«Είμαστε περήφανοι για την έκδοση αυτού του βιβλίου», είπε ο Λέανδρος Μπόλαρης από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο. «Πρώτον, αναδεικνύει το ρόλο του κινήματος από την εξέγερση του Stonewall και το Μάη του 68 μέχρι σήμερα. Και δεύτερον, ότι απαντάμε ταξικά στην καταπίεση. Όποτε η εργατική τάξη ανοίγει την κόντρα με αυτό το σύστημα, έχουν ανοίξει και οι ορίζοντες του κόσμου που παλεύει ενάντια στην καταπίεση».