Οικονομία και πολιτική
Η Κυβέρνηση και οι “τοπικοί άρχοντές” της: Υπηρέτες του πιο καταστροφικού καπιταλισμού

5/3, Διαδήλωση μετά τη δολοφονία στα Τέμπη. Φωτό: Γιώργος Πίττας

24/8, Διαδήλωση μετά το έγκλημα στη Δαδιά. Φωτό: Γιώργος Πίττας

 

Στις εκλογές της 8ης Οκτωβρίου δίνεται η ευκαιρία να μαυριστεί η κυβέρνηση της καταστροφής και των μαζικών δολοφονιών. Κι ο χαρακτηρισμός δεν είναι καθόλου υπερβολικός. Μόνο το 2023 τα Τέμπη, η Πύλος, η Δαδιά, η Θεσσαλία, ο Βόλος έγιναν συνώνυμα του θανάτου και της συμφοράς. Και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι ένοχη για όλα αυτά.

Τέμπη 

Λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 28ης Φλεβάρη, το επιβατικό τρένο Ιντερσίτι 62 συγκρούεται με εμπορευματική αμαξοστοιχία έξω από τη Λάρισα. Τα δύο τρένα κινούνταν το ένα προς το άλλο για 12 λεπτά. Επίσημα 57 άνθρωποι, εργαζόμενοι κι επιβάτες, έχασαν τη ζωή τους. Ενδέχεται να είναι πολλοί περισσότεροι, καθώς μήνες μετά, βρίσκονται ανθρώπινα μέλη στα συντρίμμια, κυρίως μεταναστών που δεν υπήρξε κανείς να τους αναζητήσει. 

Κυβέρνηση κι αξιωματική αντιπολίτευση έσπευσαν να ρίξουν το φταίξιμο σε έναν σταθμάρχη. Οι εργαζόμενοι στον σιδηρόδρομο όμως είναι ξεκάθαροι. Πρόκειται για ένα έγκλημα για το οποίο είχαν προειδοποιήσει. Στη γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη δεν λειτουργούν τα φωτοσήματα, το σύστημα τηλεδιοίκησης κι ελέγχου κυκλοφορίας και το σύστημα επικοινωνίας. Οι εργαζόμενοι δουλεύουν εξαντλητικά καθώς από τις 2.100 θέσεις που προβλέπει το οργανόγραμμα, υπάρχουν μόλις 750 εργαζόμενοι. Ήταν θέμα χρόνου να συμβεί, όπως έλεγαν ήδη τα συνδικάτα των σιδηροδρομικών. Κάτι να δούλευε από αυτά η τραγωδία θα είχε αποφευχθεί. Ο πρόεδρος του σωματείου των μηχανοδηγών Κ. Γεννηδούνιας δήλωνε πως «δεν λειτουργεί τίποτα. Γίνονται όλα με ανθρώπινο παράγοντα, χειροκίνητα, manual. Είμαστε στο manual. Αν λειτουργούσαν... Δεν λειτουργούν ούτε οι ενδείξεις, τα φωτοσήματα. Ούτε ο έλεγχος της κυκλοφορίας. Αν αυτά λειτουργούσαν, οι μηχανοδηγοί θα έβλεπαν την κόκκινη ένδειξη και τα τρένα θα σταματούσαν σε απόσταση 500 μέτρων μεταξύ τους. Το έχουμε πει επανειλημμένως, έχει μαλλιάσει η γλώσσα μας». 

Μόλις πέντε μέρες πριν, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σιδηροδρομικών κατήγγειλε ότι «ο ΟΣΕ εδώ και πολλά χρόνια δεν έχει προμηθευτεί ούτε ένα μηχάνημα συντήρησης καθώς αυτά που διαθέτει αριθμούν τουλάχιστον τρεις δεκαετίες για τα οποία δεν προμηθεύεται και ανταλλακτικά για τη συντήρησή τους. Προσλήψεις εργαζομένων στον κλάδο Γραμμής έχουν να πραγματοποιηθούν από το 1985...».

«Δεν είναι ατύχημα – είναι δολοφονία» βγήκαν και βρωντοφώναξαν από το ίδιο βράδυ δεκάδες χιλιάδες. Τον μήνα που ακολούθησε ξεδιπλώθηκε μια εξέγερση. Δύο ιστορικές γενικές απεργίες, μια απεργία διαρκείας στον σιδηρόδρομο, μπαράζ από τεράστια συλλαλητήρια. Υπολογίζεται ότι τρία εκατομμύρια συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις. Όλοι καταλαβαίνουν αυτό που επιβεβαιώνουν οι εργαζόμενοι του ΟΣΕ. Τα Τέμπη ήταν αποτέλεσμα της διάλυσης που έχουν φέρει στο σιδηρόδρομο οι πολιτικές των ιδιωτικοποιήσεων, στις οποίες η κυβέρνηση του Μητσοτάκη είναι χωμένη μέχρι το λαιμό. Η ΝΔ και η εταιρία που αγόρασε τον ΟΣΕ ήξεραν πολύ καλά σε τι κίνδυνο έβαζαν καθημερινά τους εργαζόμενους και τους επιβάτες. Αλλά επέλεγαν να αγνοούν τα αποτελέσματα που έφεραν το ξεπούλημα του μεταφορικού έργου από τη μια και η υποβάθμιση του δημόσιου χαρακτήρα του δικτύου μέσω των περικοπών και της ανάθεσης εργολαβιών, από την άλλη.  

Πύλος

Ξημερώματα της 14ης Ιουνίου, το αλιευτικό σκάφος Αντριάνα, φορτωμένο με 750 πρόσφυγες, αναποδογυρίζεται από σκάφος του Ελληνικού Λιμενικού, ανοιχτά της Πύλου. 82 άνθρωποι ανασύρονται νεκροί, 108 σώζονται. Όλοι οι υπόλοιποι -περίπου 600, δεν υπάρχει ο ακριβής αριθμός των επιβαινόντων- βυθίζονται στο πιο βαθύ σημείο της Μεσογείου. Μεταξύ αυτών, δεκάδες μάνες με μικρά παιδιά που βρίσκονταν στο εσωτερικό μέρος του σκάφους. 

Όλες οι δικαιολογίες της κυβέρνησης, η αμφισβήτηση των ευθυνών του Ελληνικού Λιμενικού και οι προσπάθειες συγκάλυψης πέφτουν στο κενό. Οι μαρτυρίες των επιζώντων και οι διεθνείς έρευνες από έγκυρους δημοσιογραφικούς οργανισμούς και όχι μόνο, επιβεβαιώνουν ότι το σκάφος έπλεε για ώρες με χαλασμένες τις μηχανές, βρισκόταν υπό τη διαρκή παρακολούθηση των ελληνικών αρχών κι αναποδογύρισε όταν επιχειρήθηκε η ρυμούλκησή του από σκάφος του Ελληνικού Λιμενικού, με πιθανό σκοπό την επαναπροώθησή του. Η ολιγωρία δε στις διαδικασίες διάσωσης μετά το αναποδογύρισμα ήταν ολέθρια μεγάλες.

Τρισήμιση μήνες μετά τα Τέμπη, μια ακόμα μαζική δολοφονία ήρθε να προστεθεί στη Μαύρη Βίβλο της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Αν στην περίπτωση των Τεμπών περισσότεροι από 57 άνθρωποι χάθηκαν στο βωμό των ιδιωτικοποιήσεων και των περικοπών, στην Πύλο εκατοντάδες πνίγηκαν στη θάλασσα της ρατσιστικής πολιτικής, των pushbacks, των σιδηρόφραχτων συνόρων της Ευρώπης Φρούριο.  

Μόλις μια ημέρα μετά οι δρόμοι στο κέντρο της Αθήνας και πολλών άλλων πόλεων, γεμίζουν ξανά με χιλιάδες που διεκδικούν να λάμψει η αλήθεια για τους ενόχους, να αποδοθεί δικαιοσύνη, να ανοίξουν τα σύνορα, να σταματήσουν οι επαναπροωθήσεις. 

«Πρόκειται για το μεγαλύτερο ρατσιστικό έγκλημα της πολιτικής των κλειστών συνόρων της ΕΕ-φρούριο μετά τα ναυάγια στη Λαμπεντούζα το 2013» υπογράμμιζε σε ανακοίνωσή της μετά το ναυάγιο η ΚΕΕΡΦΑ. «Ένοχοι για αυτό το έγκλημα είναι οι δολοφόνοι της ΝΔ, ο Μητσοτάκης και οι υπουργοί του, που υιοθετώντας την ρατσιστική πολιτική των κλειστών συνόρων, του φράχτη στον Έβρο και της επέκτασής του, έκλεισαν το μόνο ασφαλές χερσαίο πέρασμα για πρόσφυγες και μετανάστες στην Ευρώπη… Ενοχή είναι η πολιτική των κυβερνήσεων της ΕΕ που έφτασαν να υιοθετούν τις προτάσεις της Μελόνι, της φασίστριας πρωθυπουργού της Ιταλίας, με τις οποίες οι φράχτες υψώνονται παντού, τα λιμάνια είναι αποκλεισμένα για διασώσεις προσφύγων».

Πυρκαγιές

Πάνω από ένα εκατομμύριο οχτακόσιες χιλιάδες στρέμματα δάσους έγιναν στάχτη τους καλοκαιρινούς μήνες. Η πυρκαγιά στον Έβρο καταγράφηκε ως η μεγαλύτερη στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι φλόγες έφτασαν στο νοσοκομείο της Αλεξανδρούπολης, ενώ το δάσος της Δαδιάς καταστράφηκε ανεπανόρθωτα. Η κυβέρνηση έχοντας τσακίσει τη δασοπροστασία και την Πυροσβεστική έπαιζε με το 112. Μηνύματα στο κινητό για εκκενώσεις κι άσε τη φωτιά να σβήσει στη θάλασσα. Τουλάχιστον να μην υπάρχουν πολύνεκρες τραγωδίες όπως είχε γίνει στο Μάτι. Αλλά δεν το απέφυγε. Δεκάδες άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί. 

«Μια κυβέρνηση όχι απλά ανίκανη αλλά υπεύθυνη για το εύρος της καταστροφής» έγραφε το καλοκαίρι η Εργατική Αλληλεγγύη καλύπτοντας το θέμα των πυρκαγιών.  

«Υπεύθυνη για τα χιλιάδες κενά στην Πυροσβεστική που εδώ και χρόνια καταγγέλλουν οι πυροσβέστες. Για τα λιγοστά και παμπάλαια πυροσβεστικά αεροπλάνα που πέφτουν –το τελευταίο πριν από μόλις ένα μήνα- γιατί λειτουργούν με τεχνολογία της δεκαετίας του ‘70. Για την εγκατάλειψη της δασοπροστασίας μέσα από τη διάλυση των δασικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών των περιφερειών. Αντιπυρικές ζώνες, διάνοιξη δασικών δρόμων, καθαρισμός δασών, εγκατάσταση κρουνών –απαραίτητες εργασίες παρατημένες εδώ και χρόνια λόγω των περικοπών στον “άχρηστο” δημόσιο τομέα. Τα δε, έκτακτα μέτρα που παίρνει, στην πραγματικότητα βοηθάνε τη φωτιά. Η απαγόρευση κυκλοφορίας στα δάση που εξήγγειλε ο Κικίλιας μεταφράζεται στο ότι δεν θα υπάρχουν άνθρωποι για να εντοπίσουν εστίες φωτιάς και να υπάρξει έγκαιρη πυρόσβεση. Αντί να προσπαθήσει να στηρίξει τους κατοίκους να βοηθήσουν οργανωμένα στον αγώνα να προστατεύσουν τα σπίτια τους, τους αφήνει να παλεύουν μόνοι τους θεωρώντας ότι έκανε το καθήκον της στέλνοντας τα μηνύματα στο 112».

Σημείωνε στο ίδιο ρεπορτάζ ο Γιώργος Μποτσίδης, κάτοικος της Αλεξανδρούπολης: «Ο κόσμος είναι εξοργισμένος. Αλλά ήταν αναμενόμενο να συμβεί αυτό που βλέπουμε. Υπεύθυνη είναι η κυβέρνηση, οι περιφέρειες, ο δήμος και οι προτεραιότητές τους που το τελευταίο που νοιάζονται είναι η δασοπροστασία και η δασοπυρόσβεση. Εδώ και εβδομάδες βασικό θέμα στην Αλεξανδρούπολη είναι αν θα βάλουν καρφιά στην Εγνατία προεκειμένου να εμποδίζουν τη διέλευση των αυτοκινήτων που μεταφέρουν πρόσφυγες γιατί τάχα από αυτούς κινδυνεύει η “ασφάλεια” του κόσμου. Και δεν μπορούν να προστατεύσουν ούτε το νοσοκομείο».     

Τον Μάρτη σκότωσαν οι ιδιωτικοποιήσεις, τον Ιούνιο ο κυβερνητικός ρατσισμός, τον Αύγουστο οι περικοπές. Ό,τι ακριβώς πρεσβεύει η πολιτική της Νέας Δημοκρατίας. Οι τρεις πυλώνες της. Και ξανά ο ρατσισμός σε διπλή δόση, σαν κερασάκι στην τούρτα. Ανάμεσα στους δολοφονημένους των πυρκαγιών, ήταν 18 πρόσφυγες στο δάσος της Δαδιάς. Τουλάχιστον πέντε από αυτούς, παιδιά.

«Ξεκινώντας την αυτοψία, βρήκαμε στο σημείο μηδέν ένα άτομο, έπειτα από 20 μέτρα άλλα δύο άτομα, 200 μέτρα μετά άλλους πέντε. Συνεχίσαμε έτσι, ώσπου φτάσαμε σε ένα μαντρί διαστάσεων τρία επί τρία. Εκεί μέσα εντοπίσαμε άλλους τρεις που είχαν εγκλωβιστεί. Όλοι ήταν απανθρακωμένοι. Όλοι ήταν άντρες, εκ των οποίων δύο ανήλικοι, 10-15 ετών. Προσπαθούσαν να κατέβουν την πλαγιά. Έτρεχαν για να γλιτώσουν από τη φωτιά, αλλά επειδή είχε μεγάλη ένταση ο αέρας, εκείνη τους πρόλαβε. Πέθαναν από το θερμικό φορτίο» περιγράφει ο ιατροδικαστής Παύλος Παυλίδης. 

Σήμερα, σχεδόν δυο μήνες μετά οι New York Times δημοσιεύουν μια συγκλονιστική έρευνα για αυτήν την τραγωδία. “Έτρεχαν για μια καλύτερη ζωή και έπεσαν στην πυρκαγιά”  λέει ο τίτλος. «Στις 21 Αυγούστου, γύρω στις 9 το βράδυ, η ομάδα των αιτούντων άσυλο παγιδεύτηκε στη μεγαλύτερη φωτιά στην ΕΕ που έχει καταγραφεί τα τελευταία χρόνια… Τα σώματά τους εντοπίστηκαν την επόμενη ημέρα. Για πάνω από έναν μήνα οι ταυτότητες και οι συνθήκες θανάτου τους, παρέμεναν ένα μυστήριο». Σύμφωνα με το άρθρο οι 18 πρόσφυγες  είχαν να διαλέξουν αν θα ακολουθήσουν την ασφαλέστερη διαδρομή μέσα από χωριά και δρόμους ή την πιο δύσκολη, μέσα από το δάσος. Επέλεξαν τη δεύτερη καθώς τουλάχιστον 12 από αυτούς, είχαν συλληφθεί από τις ελληνικές αρχές και είχαν επαναπροωθηθεί στην Τουρκία. Ο Μητσοτάκης είχε μάλιστα το θράσος να κατηγορήσει αυτούς τους νεκρούς πρόσφυγες για τις ίδιες τις πυρκαγιές, την ίδια ημέρα που θα υποδεχόταν τη φασίστρια Μελόνι στο Μέγαρο Μαξίμου.

Στην πραγματικότητα 18 νέοι άνθρωποι από τη Συρία κάηκαν ζωντανοί επειδή η κυβέρνηση έχει καθιερώσει ένα καθεστώς το οποίο καθιστά προτιμότερο να βαδίσεις μέσα από ένα φλεγόμενο δάσος (ή να στριμωχτείς σε μια σάπια ψαρόβαρκα), παρά να διακινδυνεύσεις να πέσεις στα χέρια των ελληνικών αρχών ή των παρακρατικών φασιστοειδών φίλων τους. 

Ούτε αυτή η δολοφονία έμεινε αναπάντητη. Χιλιάδες βγήκαν στις 24 Αυγούστου στο Σύνταγμα και διαδήλωσαν με σύνθημα «Τέμπη-Πύλος-Δαδιά, ίδιοι οι δολοφόνοι», το ίδιο μια εβδομάδα μετά στην πανεργατική διαδήλωση στη ΔΕΘ, στις κινητοποιήσεις του αντιφασιστικού Σεπτέμβρη, στην πανεργατική απεργία στις 21/9 με τους Πυροσβέστες να αποτελούν το μεγαλύτερο μπλοκ της διαδήλωσης.

Πλημμύρες

Το καλοκαίρι κάηκε ο Έβρος (κι όχι μόνο). Το φθινόπωρο πλημμύρισε η Θεσσαλία. Πήλιο, Βόλος, Καρδίτσα, Τρίκαλα και Λάρισα γνώρισαν την καταστροφή. Τουλάχιστον 17 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Πάνω από 700.000 στρέμματα καταγράφονταν πλημμυρισμένα στο θεσσαλικό κάμπο με τα νερά να έχουν καταπιεί ολόκληρα χωριά. Πολλές χιλιάδες είναι τα σπίτια που έχουν καταστραφεί στις περιοχές που χτύπησε η κακοκαιρία. Μαζί τους οικοσκευές, αυτοκίνητα, μαγαζιά, χώροι εργασίας. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν βρεθεί χωρίς σπίτι, εισόδημα, δουλειά. Η περιοχή που έχει καταστραφεί στην Θεσσαλία καλύπτει πάνω από το 25% της αγροτικής παραγωγής και περίπου το 5% του ΑΕΠ της χώρας. Τόνοι αποθηκευμένης σοδειάς έχουν καταστραφεί ενώ η πλημμύρα κατέστρεψε το βαμβάκι λίγες εβδομάδες πριν τη συγκομιδή του. Εκατοντάδες χιλιάδες ζώα έχουν πνιγεί, κτηνοτροφικές μονάδες, αγροτικά μηχανήματα και υποδομές έχουν καταστραφεί ολοσχερώς. Τα σωματεία των υγειονομικών προειδοποιούσαν για κύματα επιδημιών λόγω των μολυσμένων νερών και ήδη καταγράφονται τα πρώτα κρούσματα λεπτοσπείρωσης.

Ο Βορίδης μιλάει για «εξαιρετική ατυχία», στην πραγματικότητα όμως οι πλημμύρες που μετέτρεψαν το μισό θεσσαλικό κάμπο σε λίμνη είναι ένα προμελετημένο έγκλημα που βαραίνει την κυβέρνηση Μητσοτάκη.  

Υπήρξε προειδοποίηση για το μέγεθος της καταστροφής. Η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί εδώ και πολλά χρόνια ότι η κλιματική αλλαγή μεταφράζεται αργά ή γρήγορα σε ακραία καιρικά φαινόμενα που θα εμφανίζονται σε μεγαλύτερη συχνότητα και με όλο και μεγαλύτερη ένταση. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο είχε προειδοποιήσει επίσης για την ένταση της επικείμενης κακοκαιρίας Ντάνιελ. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αγνόησε επιδεικτικά το μέγεθος του κινδύνου σε όλα τα επίπεδα. Τόσο σε αυτά που αφορούν τη συνολικότερη περιβαλλοντοκτόνα πολιτική της και τα έργα των επενδυτών φίλων της. Όσο και ειδικότερα στην περίπτωση της κακοκαιρίας Ντάνιελ, την ολιγωρία, τις τρύπες που έχουν δημιουργηθεί στην πολιτική προστασία λόγω των ελλείψεων και της υποχρηματοδότησης.

«Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση όλος ο κρατικός μηχανισμός θα έπρεπε να βρίσκεται σε επιφυλακή» ανέφερε στην Εργατική Αλληλεγγύη ο Γιώργος Πίττας σε ρεπορτάζ του για τις πλημμύρες. «Ποιος κρατικός μηχανισμός; Μέχρι να αρχίσουν οι πρώτες από αέρος προσπάθειες διάσωσης πέρασαν 12 ολόκληρες ώρες. 

Ο κόσμος στα πλημμυρισμένα χωριά καταγγέλλει ότι οι περισσότεροι απεγκλωβισμοί γίνονταν με ό,τι πλωτά μέσα κατάφεραν οι ίδιοι οι κάτοικοι να βρούνε… 

Το μέγεθος της καταστροφής ανέδειξε με τον χειρότερο τρόπο τι σημαίνουν οι 4.500 κενές θέσεις στην Πυροσβεστική. Και θα το αναδείκνυε με ακόμη περισσότερο αν η πλημμύρα έρχονταν λίγες εβδομάδες μετά, όταν θα έληγαν οι συμβάσεις των χιλιάδων εποχικών που πεισματικά η κυβέρνηση αρνείται να μονιμοποιήσει για λόγους “οικονομίας”». 

Οι πλημμυροπαθείς αντιδρούν γεμάτοι οργή. Η κυβέρνηση έχει το θράσος να χτυπάει τις διαδηλώσεις στη Λάρισα, ενώ μόλις την Κυριακή 1/10, η κεντρική πλατεία του Παλαμά Καρδίτσας γέμισε από κόσμο που διαδήλωσε με σύνθημα «Πνίξατε τον κάμπο, θα σας πνίξει η οργή μας».