14 Οκτώβρη 1973, εξέγερση στους δρόμους της Μπανγκόγκ. Φωτό: Bangkok Post
Γράφει ο Giles Ji Ungpakorn, σύντροφος από την Ταϋλάνδη που ζει εξόριστος στη Βρετανία διωκόμενος από το καθεστώς.
Στις 14 Οκτώβρη κλείνουν πενήντα χρόνια από τη μαζική εξέγερση που ανάτρεψε τη στρατιωτική δικτατορία στην Ταϋλάνδη. Είναι μια επέτειος με σημαντικά διδάγματα για τους αγώνες του σήμερα.
Η κυριαρχία των στρατιωτικών στην πολιτική ζωή της Ταϋλάνδης ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά την ανατροπή της απόλυτης μοναρχίας το 1932, αλλά η πλήρης επικράτησή τους (μέχρι την ανατροπή του 1973) ήρθε με το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1957. Κάτω από εκείνη τη χούντα, οι συνδικαλιστικές ελευθερίες καταργήθηκαν και επιβλήθηκε σκληρός έλεγχος στους χώρους δουλειάς. Το κατώτατο ημερομίσθιο έμεινε παγωμένο από τη δεκαετία του 1950 μέχρι τις αρχές του 1973, ενώ οι τιμές των βασικών αγαθών αυξήθηκαν κατά 50%. Παράνομες απεργίες είχαν ήδη ξεσπάσει μέσα στα χρόνια της δικτατορίας, αλλά πήραν νέα ορμή μέσα από την οργή για την οικονομική κατάσταση. Μέσα στους πρώτους εννιά μήνες του 1973 πριν από την εξέγερση που γκρέμισε τη χούντα, έγιναν 40 απεργίες.
Την περίοδο πριν από το 1973, είχαμε μια μαζική άνοδο του αριθμού των φοιτητών που συνδυάστηκε με αύξηση της πρόσβασης στα πανεπιστήμια για παιδιά από εργατικές οικογένειες, ιδιαίτερα στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο της Ramkamhaeng. Η νέα γενιά των φοιτητών επηρεαζόταν από τις εξεγέρσεις και τις επαναστάσεις που συγκλόνιζαν τον κόσμο εκείνη την περίοδο, ιδιαίτερα από τον Μάη του 1968 στη Γαλλία. Είχαν απαυδήσει με τον συντηρητισμό της κοινωνίας. Πολλοί φοιτητές άρχισαν να συμμετέχουν σε ομάδες εθελοντών που πήγαιναν στην επαρχία για να μάθουν για τα προβλήματα της φτώχειας στις αγροτικές περιοχές. Το 1972 οργανώθηκε μια καμπάνια ενάντια στις εισαγωγές Ιαπωνικών προϊόντων στα πλαίσια του κινήματος ενάντια στην ξένη επικυριαρχία στην οικονομία. Επίσης, οι φοιτητές κινητοποιήθηκαν ενάντια στην αύξηση των εισιτηρίων στα λεωφορεία της Μπανγκόγκ.
Τον Ιούνη του 1973, ο Πρύτανης του πανεπιστήμιου Ramkamhaeng αναγκάστηκε να παραιτηθεί, όταν έκανε μια απόπειρα να διαγράψει έναν φοιτητή που είχε γράψει ένα φυλλάδιο ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία. Τέσσερις μήνες αργότερα, οι συλλήψεις 11 πανεπιστημιακών και φοιτητών που μοίραζαν προκηρύξεις με αίτημα για δημοκρατικό σύνταγμα πυροδότησαν μαζικές διαδηλώσεις εκατοντάδων χιλιάδων στους δρόμους της Μπανγκόγκ. Όταν στρατιώτες με τανκς άρχισαν να πυροβολούν τους άοπλους διαδηλωτές, ο κόσμος της Μπανγκόγκ απάντησε μαχητικά. Επιβάτες κατέβαιναν αυθόρμητα από τα λεωφορεία για να ενωθούν με τους διαδηλωτές. Πυρπολήθηκαν κυβερνητικά κτίρια. Οι «Κίτρινοι Τίγρεις», μια μαχητική ομάδα φοιτητών, έκαψαν το αστυνομικό τμήμα στη γέφυρα Parn-Fa χρησιμοποιώντας μια πυροσβεστική αντλία που είχαν καταλάβει και στην οποία είχαν βάλει βενζίνη αντί για νερό. Απάντησαν έτσι στους πυροβολισμούς της αστυνομίας. Μετά από λίγο, η δικτατορία κατάρρευσε και οι ηγέτες της έφυγαν στο εξωτερικό.
Μαζική εξέγερση
Η επιτυχία της μαζικής εξέγερσης ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία στις 14 Οκτώβρη 1973 συντάραξε την άρχουσα τάξη της Ταϋλάνδης συθέμελα. Δεν ήταν προγραμματισμένη και αυτοί που συμμετείχαν εμπνέονταν από πολλά και διαφορετικά ιδανικά για τη δημοκρατία και την κοινωνία που διεκδικούσαν. Αλλά η άρχουσα τάξη δεν μπορούσε να σκοτώσει όλους αυτούς τους διαδηλωτές για να σώσει το καθεστώς της. Δεν ήταν απλά μια φοιτητική εξέγερση με αίτημα ένα δημοκρατικό σύνταγμα. Συμμετείχαν χιλιάδες απλοί άνθρωποι της εργατικής τάξης και ξέσπασε την ώρα που κορυφωνόταν ένα ανερχόμενο απεργιακό κύμα.
Η επιτυχία του κινήματος που ανάτρεψε τη χούντα έφερε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στους αγωνιστές και τις αγωνίστριες. Εργάτες, αγρότες και φοιτητές άρχισαν να παλεύουν πέρα από τα όρια μιας κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Μέσα στους δυο μήνες μετά την εξέγερση, η νέα κυβέρνηση των πολιτικών βρέθηκε αντιμέτωπη με πάνω από 300 εργατικές απεργίες. Την Πρωτομαγιά του 1975, διακόσιες πενήντα χιλιάδες εργάτες βάδισαν στην Μπανγκόγκ και ένα χρόνο αργότερα πεντακόσιες χιλιάδες συμμετείχαν στην Γενική Απεργία για αυξήσεις ενάντια στην ακρίβεια. Στην επαρχία, οι μικροκαλλιεργητές άρχισαν να οργανώνονται και κατέβαιναν στην Μπανγκόγκ για να ακουστεί η φωνή τους. Οι εργάτες και οι αγρότες απαιτούσαν κοινωνική δικαιοσύνη και ένα τέλος στα παραδοσιακά προνόμια των πλουσίων. Μια Τριπλή Συμμαχία εργατών, αγροτών και φοιτητών άρχισε να δημιουργείται. Πολλοί ακτιβιστές ήθελαν να μπει τέλος στην εκμετάλλευση και στον ίδιο τον καπιταλισμό. Η επιρροή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ταϋλάνδης αυξανόταν ραγδαία, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους στις πόλεις.
Όμως, υπήρχαν πολιτικά προβλήματα. Το ΚΚΤ ήταν Μαοϊκό. Δεν είχε στηρίξει την εξέγερση του 1973 γιατί ανησυχούσε ότι θα προκαλούσε χειρότερη καταστολή. Είχε στρατηγική σαν του Μάο, για αγροτικό αντάρτικο που θα περικύκλωνε τις πόλεις. Παρόλα αυτά, επωφελήθηκε από την ανατροπή της χούντας. Η άνοδος της επιρροής του ΚΚΤ αντανακλούσε τη στροφή αριστερά των ιδεών πολλών ανθρώπων μέσα στην κοινωνία της Ταϋλάνδης. Ήταν επίσης καρπός της νίκης των κομμουνιστών στη γειτονική Ινδοκίνα. Το ΚΚΤ ήταν το μόνο πολιτικό κόμμα που είχε μια συγκροτημένη ανάλυση για την ταϋλανδέζικη κοινωνία, παρά τα λάθη του. Υποστήριζε έναν εθνικοαπελευθερωτικό ένοπλο αγώνα για την ανατροπή αυτού που αποκαλούσε σαν «μισοφεουδαρχικό, μισοαποικιακό» χαρακτήρα της κοινωνίας. Απέκλειε μια επανάσταση με επικεφαλής την εργατική τάξη για τον σοσιαλισμό.
Το ΚΚΤ δεν κατάφερε να προετοιμάσει τους εργάτες και τους φοιτητές για να αντισταθούν στην αναμενόμενη αντεπίθεση της άρχουσας τάξης που κορυφώθηκε με αιματηρή καταστολή στις 6 Οκτώβρη 1976. Πριν από εκίνη την κατασταλτική επιχείρηση, το ΚΚΤ τράβηξε τις δυνάμεις του στα ορμητήρια των ανταρτών στη ζούγκλα. Αργότερα, βρέθηκαν εκεί και χιλιάδες φοιτητές που έφυγαν από τις πόλεις μετά τη σφαγή του 1976. Η ηγεσία του ΚΚ εγκατέλειψε τους εργάτες των πόλεων. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, το ΚΚΤ είχε καταρρεύσει μέσα από τη λαθεμένη επιλογή του αγροτικού αντάρτικου αλλά και σαν αποτέλεσμα της στροφής της Ταϋλανδικής κυβέρνησης που αποκατάστησε διπλωματικές σχέσεις με την Κίνα και έδωσε αμνηστία στους φοιτητές για να επιστρέψουν στις πόλεις.
Σήμερα η Ταϋλάνδη είναι τυπικά κοινοβουλευτική δημοκρατία με ένα σύνταγμα γραμμένο από τους στρατιωτικούς που είχαν πάρει την εξουσία με πραξικόπημα ξανά το 2014. Πριν από τρία χρόνια, ένα κίνημα με επικεφαλής τη νεολαία είχε κάνει την προσπάθεια να ανατρέψει αυτή τη δικτατορία, αλλά δεν συνδέθηκε ποτέ με την εργατική τάξη για να πετύχει τους στόχους του. Τα διδάγματα από τους αγώνες του 1973 παραμένουν επίκαιρα.
Σύντροφοι/ισσες της αδερφής οργάνωσης του ΣΕΚ στη Ταϋλάνδη.
50 χρόνια Πολυτεχνείο - Μεταρρύθμιση ή επανάσταση;
Κυριακή 5 Νοέμβρη, 11πμ-7μμ
Νομική Σχολή, Αθήνα
Βασιλική Κανέλλου
Θα ξεκινήσουμε από το 1973 που ξεσηκώθηκε η νέα γενιά, βρήκε φωνή, οργανώθηκε, επιτέθηκε στο καθεστώς μέσα από την κατάληψη του Πουλτεχνείου για Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία και ο λαός μπήκε σύσσωμος σε αυτό. Μέσα από την οργανωμένη δράση, κατάφεραν να το ανατρέψουν.
Η εξέγερση δεν έφτασε στην επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας. Και όπως αποδείχτηκε τα επόμενα χρόνια η αστική δημοκρατία απέτυχε στη διαχείριση του κράτους. Είναι καθαρό, χρόνια μετά, πως μόνο με εργατική δημοκρατία θα μπορούσαν να δικαιωθούν όλα τα αιτήματα του Πολυτεχνείου!
Σήμερα, γυρίζουμε πίσω στα αιτήματα της εξέγερσης. Ψωμί: παλεύουμε για προσλήψεις, μονιμοποιήσεις και αυξήσεις. Ενάντια στην τεράστια ανεργία και την αβεβαιότητα της νεολαίας για την επιβίωσή της. Παιδεία: ενάντια στην καταστολή και τη βία του κράτους προς τη νεολαία, ενάντια στην προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της Παιδείας. Όχι όμως μόνο για τους νέους, θέλουμε πρόσβαση στη γνώση και την επιστήμη για όλο τον κόσμο. Η Παιδεία αφορά στα εφόδια για να καταλαβαίνουμε τον κόσμο γύρω μας και πώς λειτουργεί.
Ελευθερία: έχουμε γυρίσει στο σκοταδισμό, το σεξισμό, το ρατσισμό που εντείνεται από την κυβέρνηση. Δεν ειναι οτι οι νέοι έχουν απογοητευτεί και γι’αυτό απείχαν από τις εκλογές. Δεν είναι μόνο οι οικονομικές δυσκολίες της μετακίνησης για την ψήφο. Είναι αποτυχία του ίδιου του συστήματος αλλά και σε ένα βαθμό της αριστεράς, να φτάσει στον κόσμο και να οργανώσει το πώς μπορούμε να αντισταθούμε.
Το βλέπουμε στους χώρους δουλειάς όπως στα νοσοκομεία, που την Τετάρτη 11 Οκτώβρη απεργούμε ξανά. Θέλει δουλειά από την αριστερά μέσα στα σωματεία για να οργανωθούμε και να πάρουμε την υπόθεση στα χέρια μας. Δεν χρειαζόμαστε σωτήρες αν το καταφέρουμε αυτό! Να οργανώσουμε την εξωστρέφεια και την πολιτική συζήτηση. Αποτιμώντας τις επιτυχίες και τις αποτυχίες μας, για να κοιτάμε τί μπορούμε να κάνουμε όλοι μαζί.
Σήμερα, είναι τόσο επίκαιρα τα αιτήματα του Πολυτεχνείου για τους αγώνες μας, που το μονοήμερο στις 5 Νοέμβρη μοιάζει τρομερή ευκαιρία να συναντηθούμε, να συζητήσουμε και να οργανωθούμε!
Φωτεινή-Νουρ Μήτρου-Ζαντού
Κανένα τυραννικό καθεστώς δεν έπεσε χωρίς αντίσταση. Τέτοια ήταν και η αντίσταση των φοιτητών και του λαού που στάθηκε στο πλευρό τους για να πέσει η Χούντα. Καθόλου τυχαία, έχουν περάσει 50 χρόνια και ακόμα το Πολυτεχνείο και η 17 Νοέμβρη εμπνέει για νέες εξεγέρσεις και αντίσταση σε ό,τι σήμερα καταπιέζει και χρειάζεται να πολεμήσουμε για να το αποτινάξουμε από πάνω μας.
Προσωπικά έχω ακούσει την ιστορία του Πολυτεχνείου κυρίως από το σχολείο από την πλευρά των καθηγητών μου οπότε πιστεύω ότι αυτό το μονοήμερο που οργανώνει το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα στις 5 Νοέμβρη στη Νομική, είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να μάθω καλυτέρα την ιστορία του και από την άλλη πλευρά, των απλών ανθρώπων και όχι των βιβλίων ιστορίας που προωθούν οι κυβερνήσεις στα σχολεία, καθώς είναι ένας πολύ σημαντικός σταθμός της ιστορίας.
Είναι επίσης ο καιρός που πρέπει να αντισταθούμε στην καταπίεση που βιώνουν οι Παλαιστίνιοι τόσα χρόνια από το ισραηλινό κράτος και να σταθούμε στο πλευρό των Παλαιστινίων. Είμαι «κατά το ήμισι» Παλαιστίνια και αυτές τις μέρες βγαίνουμε στο δρόμο σε εκατοντάδες χώρες της Δύσης, Παλαιστίνιοι και μη. Ας είμαστε λοιπόν όλοι μαζί σε αυτή την εξέγερση για την παλαιστινιακή αντίσταση και καθώς εγώ έχω κόψει ήδη την πρόσκλησή μου για το μονοήμερο του Πολυτεχνείου σας καλώ να την κόψετε και εσείς και να έρθετε να τα συζητήσουμε όλα αυτά μαζί.