Οικονομία και πολιτική
Τράπεζες: Κρατικοποίηση–όχι άλλα σκάνδαλα

Γενική Απεργία 20 Μάη 2010. Το αίτημα στο πανό του ΣΕΚ παραμένει επίκαιρο.

“Η προσφορά που κατέθεσε η Unicredit για αγορά του ποσοστού που κατέχει το Δημόσιο στην Alpha Bank είναι ένα ξεκάθαρο δείγμα εμπιστοσύνης και είναι μία δήλωση από ένα μεγάλο διεθνές τραπεζικό ίδρυμα που ενδιαφέρεται για την ελληνική αγορά, σε μία ελληνική τράπεζα και επίσης επιδιώκει συνεργασία μαζί της”.

Η επίσκεψη της Κριστίν Λαγκάρντ στην Αθήνα στα πλαίσια της συνεδρίασης του Δ.Σ. της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας συνοδεύτηκε από μία σειρά επαίνους. Ανάμεσα σε αυτούς ξεχώρισε η αναφορά για την Alpha Bank.

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ΤΧΣ, η UniCredit κατέθεσε πρόταση για απόκτηση του 9% των μετοχών της Alpha Bank που κατέχει το Ταμείο. Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης εξαγορά του 51% της ασφαλιστικής AlphaLife, που είναι θυγατρική της Alpha. Οι δύο τράπεζες θα συγχωνεύσουν τις θυγατρικές τους στη Ρουμανία δημιουργώντας την τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα στη Ρουμανία. H Unicredit έχει μεγάλα ανοίγματα στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής ευρώπης. Για την επικείμενη συγχώνευση η Alpha θα εισπράξει από τους Ιταλούς τίμημα 300 εκατ. ευρώ και θα πάρει επιπλέον το 9,9% της νέας τράπεζας που θα προκύψει.

H Unicredit είναι η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας. Σύμφωνα με τους Financial Times το γ’ τρίμηνο του 2023 κατέγραψε κέρδη ρεκόρ 2,3 δις ευρώ ενώ αναθεώρησε τον στόχο της στα 7,25 δισ. ευρώ και σχεδιάζει να διανείμει μέρισμα τουλάχιστον 6,5 δισ. ευρώ στους μετόχους. Η αύξηση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα γεμίζει με κέρδη τα σεντούκια των τραπεζών. 

“Η συναλλαγή αυτή ανοίγει τον δρόμο για την πλήρη ιδιωτικοποίηση και των υπολοίπων ελληνικών συστημικών τραπεζών, προσελκύοντας ενδεχομένως και άλλους στρατηγικούς (industrial) επενδυτές, μέσω της διαδικασίας αποεπένδυσης” αναφέρει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Η κυβέρνηση της ΝΔ συνεχίζει να κάνει δώρα στους τραπεζίτες και τα αρπακτικά funds. Η διαδικασία “αποεπένδυσης” του Ταμείου είναι με απλά λόγια το ξεπούλημα όσο όσο του ποσοστού που κατέχει το Δημόσιο στις τράπεζες. Το ΤΧΣ, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, κρατούσε μυστική την οικονομική προσφορά της Unicredit για την απόκτηση των δικών του μετοχών. Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύει η Καθημερινή “η προσφορά ενσωματώνει μικρό premium, της τάξης του 5% σε σχέση με το κλείσιμο της τιμής της μετοχής της Alpha την Παρασκευή, στο 1,27 ευρώ, που οδηγεί σε τιμή κοντά στο 1,33 ευρώ ανά μετοχή. Με βάση το προσφερόμενο premium, το ποσό που προτίθεται να επενδύσει η UniCredit διαμορφώνεται κατ’ αρχάς στα 282 εκατ. ευρώ”.

Παράδοση κοψοχρονιά 

Από το 2008 οι ελληνικές τράπεζες έχουν ενισχυθεί με περίπου 201 δισ. ευρώ τα οποία φορτώθηκαν στο δημόσιο χρέος και τώρα παραδίδονται κοψοχρονιά στους μεγαλοκαρχαρίες αφού έχουν ξεπεράσει τον κάβο των κόκκινων δανείων. Έτσι η Τράπεζα Πειραιώς κατέληξε στα χέρια των κερδοσκόπων Τζόν Πόλσον και Τέλη Μυστακίδη, η Eurobank προχωράει σε επαναγορά του μεριδίου της που κατέχει το ΤΧΣ με μεγάλη ζημιά για το Δημόσιο, η Attica Bank που πέρασε στον έλεγχο των εφοπλιστών Μπάκου-Καϋμενάκη επανακεφαλαιοποιείται μετά την συγχώνευσή της με την Παγκρήτια με τις θυσίες της εργατικής τάξης. Εξάλλου όπως διευκρίνισε ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης, η συμφωνία Alpha-UniCredit δεν ματαιώνει τον σχεδιασμό για την “αποεπένδυση” του ΤΧΣ από την Εθνική Τράπεζα, η οποία έχει δρομολογηθεί με τη διάθεση ποσοστού από 15% έως 25%. Επιπλέον από τα 32 δις ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, που θα διαχειριστεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη μεγάλο ποσοστό προορίζεται ξανά για τις τράπεζες. 

Αυτός είναι ο λόγος που τα αφεντικά ιδρύουν νέες τράπεζες όπως είναι η Optima συμφερόντων Βαρδινογιάννη-Motoroil που πρόσφατα πανηγύρισε την εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο Αθηνών.

Ο Μητσοτάκης και ο Χατζηδάκης λατρεύουν τους τραπεζίτες. Όπως αποτυπώνεται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2024, μόνο το κονδύλι για τους τόκους της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους θα ανέλθει στο θηριώδες ύψος των 7,4 δις ευρώ δηλαδή τριπλάσιο από το κονδύλι για την χρηματοδότηση των νοσοκομείων που καταρρέουν από την υποστελέχωση και την υποχρηματοδότηση.

Αυτό έχει ως συνέπεια να αποθρασύνονται οι διοικήσεις των τραπεζών που συνεχίζουν το πογκρόμ απολύσεων, αποχωρήσεων μέσω εκβιαστικών προγραμμάτων “εθελουσίας εξόδου” και κλεισίματος υποκαταστημάτων. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το 2022 ο αριθμός των καταστημάτων μειώθηκε κατά 82 ή κατά 5,2%. Συνολικά, υπήρχαν 1.483 καταστήματα, σχεδόν 500 λιγότερα σε σχέση με το 2018, με τη μείωση στην πενταετία 2018-2022 να φθάνει το 25,1%. Αναλογικά μειώθηκε και ο αριθμός των εργαζομένων στις ελληνικές τράπεζες. Το 2022 μειώθηκε στις 29.341 ή κατά 5,4% σε σχέση με το 2021.Σε σχέση με το 2018 υπήρχαν σχεδόν 10.000 λιγότεροι τραπεζοϋπάλληλοι (ποσοστό μείωσης 25,5%). 

Την Δευτέρα 30 Οκτώβρη οι εργαζόμενοι της Τράπεζας Πειραιώς προχώρησαν σε πανελλαδική απεργία απαντώντας στις νέες μειώσεις προσωπικού που εφαρμόζει η Διοίκηση της τράπεζας. Οι τραπεζοϋπάλληλοι μπορούν να βάλουν τέλος στα σχέδια για νέες αναδιαρθρώσεις και απολύσεις αξιοποιώντας τις εμπειρίες προηγούμενων αγώνων. To 1998 οι εργαζόμενοι της Ιονικής, της πρώτης ελληνικής τράπεζας, προχώρησαν σε απεργία διαρκείας και κατάληψη του μηχανογραφικού κέντρου ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της που συγχωνεύθηκε μετέπειτα με την Alpha. Το 2000 ένας άλλος «στρατηγικός επενδυτής» η Credit Agricole θα εισερχόταν στην εγχώρια τραπεζική αγορά αποκτώντας το 6,7% των μετοχών της Εμπορικής, ενώ το 2006 προχώρησε στην εξαγορά της τράπεζας από το ελληνικό δημόσιο. Το 2013 στα απόνερα της χρηματοπιστωτικής καταιγίδα η Εμπορική θα σβήσει από τον χάρτη καθώς η Alpha Bank θα την εξαγοράσει και η Credit Agricole θα αποχωρήσει.

Η Alpha Bank όπως και όλες οι “συστημικές” τράπεζες πρέπει να κρατικοποιηθούν χωρίς αποζημίωση. Και για τις ζημιές της να πληρώσουν αυτοί που τις προκάλεσαν.