Μέχρι την τελευταία στιγμή θα φτάσουν οι διαπραγματεύσεις στην Ισπανία στην προσπάθεια να σχηματιστεί κυβέρνηση. Οι εκλογές έγιναν στις 23 Ιούλη και από τότε η κυβέρνηση συνεργασίας του Πέδρο Σάντσεθ (PSOE) με την Αριστερά είναι υπηρεσιακή. Όμως κάθε άλλο παρά νεκρός χρόνος ήταν αυτό το τρίμηνο που πέρασε.
Καταρχάς επιβεβαιώθηκε το βαθύ πολιτικό αδιέξοδο στο οποίο συνεχίζει να βρίσκεται η Δεξιά, παρά το φαινομενικό εκλογικό της θρίαμβο. Ο Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχόο, του δεξιού Λαϊκού Κόμματος πήρε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης αλλά δεν κατάφερε να βρει ούτε απόλυτη, αλλά ούτε σχετική πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Ο μοναδικός σύμμαχος του Λαϊκού Κόμματος στη Βουλή είναι το ακροδεξιό Βοξ, το οποίο του διέθεσε τους 33 βουλευτές του χωρίς καν να ζητήσει υπουργείο σε αντάλλαγμα. Όμως το άθροισμα δεν τους έδινε πλειοψηφία.
Το Λαϊκό Κόμμα πήρε 33,1% στις εκλογές, τρία εκατομμύρια ψήφους περισσότερες από το 2019. Το Βοξ πήρε 12,5%, χάνοντας 600 χιλιάδες ψήφους από το 2019. Στη δεξιά πολυκατοικία, πρέπει να λάβουμε υπόψη την ολική εξαφάνιση του κόμματος των “Πολιτών” που είχε πάρει πάνω από 1,5 εκατομμύριο το 2019. Όμως η πολιτική συμμαχία μεταξύ Λαϊκού Κόμματος και Βοξ στην πράξη έχει κόψει οποιαδήποτε γέφυρα με το υπόλοιπο πολιτικό σκηνικό που δεν κάνει διάλογο με την ακροδεξιά. Ο βασιλιάς και το βαθύ κράτος στην Ισπανία έπαιξαν (προσεκτικά) το χαρτί της αποστασίας. Έδωσαν 35 ολόκληρες μέρες στον Φεϊχόο για να σχηματίσει κυβέρνηση, αν και κοινοβουλευτικά τα κουκιά ήταν ήδη μοιρασμένα.
Υπήρχε η ελπίδα ότι ένα κομμάτι της δεξιάς πτέρυγας των Σοσιαλιστών θα στήριζε τη Δεξιά για “πατριωτικούς λόγους”. Το επίμαχο ζήτημα είναι ότι ο Σάντσεθ για να σχηματίσει κυβέρνηση χρειάζεται όχι μόνο τις ψήφους της Αριστεράς, αλλά και τις ψήφους των δύο κομμάτων που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας στην Καταλωνία, όπως και τις ψήφους του Bildu στη Χώρα των Βάσκων που για τη Δεξιά είναι συνώνυμο της ένοπλης βασκικής οργάνωσης ΕΤΑ.
Αγκάθι
Η αποστασία δεν πέρασε και η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης πέρασε στα χέρια του Σάντσεθ. Ο διάλογος με τους καταλανιστές ήταν το μεγαλύτερο αγκάθι, γιατί ανάμεσα στις απαιτήσεις των δυο κομμάτων (Junts και ERC) είναι να δοθεί αμνηστία για όσους καταδικάστηκαν, φυλακίστηκαν ή οδηγήθηκαν σε αναγκαστική εξορία μετά την καταστολή σε βάρος του δημοψηφίσματος το 2017. Το 2017 η καταλανική κυβέρνηση οργάνωσε δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία και η δεξιά κυβέρνηση της Ισπανίας έστειλε όλο τον κρατικό μηχανισμό για να το διαλύσει, φτάνοντας να συλλάβει μέλη της καταλανικής κυβέρνησης και να επιβάλει εσωτερικό πραξικόπημα περνώντας για ένα διάστημα τη διακυβέρνηση της Καταλωνίας στη Μαδρίτη. Ο τότε καταλανός πρωθυπουργός συνεχίζει να βρίσκεται με άσυλο στο Βέλγιο, καθώς αντιμετωπίζει φυλάκιση στην Ισπανία. Η αμνηστία ήταν καλή για την ισπανική Δεξιά όταν εφαρμόστηκε στους χουντικούς του Φράνκο μετά τη μεταπολίτευση, αλλά τώρα είναι “αντισυνταγματική”. Παρόμοια στάση κρατούσε και το PSOE, όμως μετά από τις εξελίξεις του τελευταίου τριμήνου, για πρώτη φορά ο Πέδρο Σάντσεθ την περασμένη βδομάδα πρόφερε τη λέξη αμνηστία και η ομοσπονδιακή επιτροπή του PSOE τον στήριξε.
Ταυτόχρονα ήρθε και η συμφωνία μεταξύ του PSOE και του Sumar (του μετώπου της Αριστεράς) ώστε να συνεχίσουν τη συγκυβέρνηση σε περίπτωση που πάρουν την πλειοψηφία στη Βουλή. Προβάλλουν ως βασική επιτυχία της συμμαχίας τους τη μείωση των ωρών εργασίας σταδιακά τα επόμενα χρόνια σε 37,5 από 40. Πίσω από αυτό το μέτρο που κατάφερε να κερδίσει τα πρωτοσέλιδα, δεν υπάρχει τίποτα άλλο στην πραγματικότητα. Τα κοινωνικά μέτρα στήριξης που πήρε αρχικά η κεντροαριστερή συγκυβέρνηση μέσα στα χρόνια που ακολούθησαν τα κατασπάραξε ο πληθωρισμός. Η Αριστερά του Sumar έχει επιλέξει να γίνει όχι απλώς ουρά του PSOE αλλά αριστερός διαφημιστής του.
Τη θέση του από το Sumar έχει διαχωρίσει το Podemos που θα ψηφίσει υπέρ της κυβέρνησης αλλά δεν συνυπογράφει την κυβερνητική συμφωνία. Όμως πλαισιώνει την κριτική του κυρίως με βάση το γεγονός ότι ο Πέδρο Σάντσεθ και το Sumar έχουν σκοπό να πετάξουν τους υπουργούς του Podemos έξω από την κυβέρνηση, αντί να μιλήσει επί της ουσίας, πόσω μάλλον να πάρει οποιαδήποτε πρωτοβουλία για να οργανώσει την αντίσταση. Ο Σάντσεθ έχει προθεσμία μέχρι τις 27 Νοέμβρη να βρει πλειοψηφία στη Βουλή. Αν δεν τα καταφέρει θα γίνουν καινούργιες εκλογές στις 14 Γενάρη.