Διεθνή
Υεμένη: Η αντίσταση των Χούθι

Διαδήλωση αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη την Παρασκευή 5 Γενάρη στη Σαναά, πρωτεύουσα της Υεμένης. Φωτό: Μοhammed Huwais/AFP

Οι ΗΠΑ στήνουν συμμαχία προθύμων για να επιτεθούν στην Υεμένη, απειλώντας να απλώσουν τον πόλεμο σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Ο Μητσοτάκης και ο Δένδιας έτρεξαν από τους πρώτους να δηλώσουν ότι η Ελλάδα θα στείλει φρεγάτα δίπλα στα αμερικάνικα αεροπλανοφόρα. Τις τελευταίες βδομάδες η ντε φάκτο κυβέρνηση και ο στρατός της Υεμένης πραγματοποίησαν επιθέσεις σε πλοία που κατευθύνονται στο Ισραήλ. Οι εφοπλιστές διαμαρτύρονται πως μειώνονται τα κέρδη τους γιατί το κόστος διέλευσης από την Ερυθρά Θάλασσα εκτοξεύτηκε λόγω του κινδύνου. Πολλές μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες έχουν ανακατευθύνει τα πλοία τους γύρω από την Αφρική για να αποφύγουν την Ερυθρά Θάλασσα. Η Υεμένη ελέγχει στρατηγικά το νότιο άκρο της Ερυθράς Θάλασσας, τα στενά του Μπαμπ αλ-Μάνταμπ. Από εκεί, και από το βόρειο άκρο, το Σουέζ, περνά το 15% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου.

Η προπαγάνδα ενάντια στην Υεμένη είναι σκέτα ψέματα. Η απόφαση της κυβέρνησης της Υεμένης να εμποδίσει τα ισραηλινά πλοία δεν είναι “τρομοκρατία”. Είναι αλληλεγγύη στους Παλαιστίνιους που δολοφονούνται μαζικά. Οι εκπρόσωποι της Υεμένης δήλωσαν ανοιχτά πως δεν έχουν σκοπό να παρεμποδίσουν το διεθνές εμπόριο αλλά μόνο την τροφοδοσία και τον ανεφοδιασμό του Ισραήλ. Λένε πως οι επιθέσεις γίνονται κατ’εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ ενάντια στο έγκλημα της Γενοκτονίας. Είναι μια σύμβαση που την έχει υπογράψει και η Ελλάδα από το 1949. Αλλά η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται στο πλευρό των δολοφόνων και κατηγορεί όσους προσπαθούν να αποτρέψουν την γενοκτονία ως τρομοκράτες.

Το γεγονός ότι η Υεμένη δεν βρίσκεται κάτω από τον έλεγχό τους και κάνει αυτό που θα έπρεπε να κάνουν όσοι δηλώνουν την αλληλεγγύη τους στην Παλαιστίνη είναι που προκαλεί πανικό στους ιμπεριαλιστές. Η Υεμένη λειτουργεί ως παράδειγμα που βάζει τεράστια πίεση σε όλες τις κυβερνήσεις της Μέσης Ανατολής. Αν η πιο φτωχή χώρα της περιοχής μπορεί να υψώνει το ανάστημά της απέναντι στους σιωνιστές, τι κάνουν οι υπόλοιποι; Οι απειλές των προθύμων κατά της Υεμένης δεν είναι μόνο υπεράσπιση του Ισραήλ και των εφοπλιστών αλλά και προσπάθεια σωτηρίας των αραβικών καθεστώτων που τρέμουν τον ξεσηκωμό.

Τα διεθνή ΜΜΕ παρουσιάζουν τους αντάρτες “Χούθι” (όπως τους αποκαλούν) σαν τρομοκρατική, φανατική, ισλαμιστική οργάνωση. Δεν παραλείπουν ποτέ να επισημάνουν ότι “στηρίζονται από το Ιράν”. Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Οι Χουθίτες είναι το κίνημα Ανσάρ-Αλλάχ που έχει πλέον στα χέρια το μεγαλύτερο μέρος της Υεμένης. Η λεγόμενη “διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση” της Υεμένης είναι μια μαριονέτα της Σαουδικής Αραβίας που δεν ελέγχει σχεδόν τίποτα. Ένα κομμάτι της νότιας Υεμένης βρίσκεται στα χέρια μιας τρίτης δύναμης, του “Μεταβατικού Συμβουλίου” που θέλει να αποσχίσει το Νότο και έχει τη στήριξη των Εμιράτων. Οι επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα δεν είναι απλώς αντάρτικες αλλά γίνονται από το μεγαλύτερο μέρος του στρατού της Υεμένης που πέρασε στο πλευρό του Ανσάρ-Αλλάχ. Τις τελευταίες μέρες, και άλλες πολιτικές δυνάμεις και τοπικοί ηγέτες της χώρας δηλώνουν τη στήριξή τους στην απόφαση του Ανσαρ-Αλλάχ για αλληλεγγύη στους Παλαιστίνιους.

Οι Χουθίτες έχουν όλο το δίκιο με το μέρος τους. Έφτασαν να ελέγξουν τα σημαντικότερα κέντρα της Υεμένης επειδή νίκησαν στο βάρβαρο πόλεμο που εξαπέλυσε η Σαουδική Αραβία το 2015. Οργάνωσαν την αντίσταση στην σαουδική εισβολή και κατάφεραν να εξευτελίσουν τον στρατιωτικό και οικονομικό γίγαντα, μαζί και τον πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Όσοι τώρα δηλώνουν την ανησυχία τους για όσα συμβαίνουν στην Υεμένη, μάλλον κοίταζαν αλλού όταν εξελισσόταν μια από τις μεγαλύτερες σφαγές και ανθρώπινες τραγωδίες από το 2015. ΗΠΑ, Βρετανία, Γερμανία και άλλες δυνάμεις έδωσαν όλη τους τη στήριξη στη Σαουδική εισβολή, πούλησαν και διεθεσαν μαζικά εξοπλισμούς. Μια εκτίμηση λέει πως η Σαουδική Αραβία ξόδευε 200 εκατομμύρια δολάρια κάθε μέρα. Ταυτόχρονα επέβαλαν έναν ασφυκτικό αποκλεισμό. Σύμφωνα με τη UNICEF, το αποτέλεσμα ήταν ο μεγαλύτερος λιμός στον πλανήτη αυτά τα χρόνια. Πάνω από 20 εκατομμύρια άνθρωποι έμειναν χωρίς αρκετά τρόφιμα. Το 70% του πληθυσμού έφτασε να μην έχει καθημερινή πρόσβαση σε καθαρό νερό. Την ώρα που οι σαουδάραβες πιλότοι έκαναν βομβαρδισμούς σε αφύλακτα χωριά μόνο για να κάνουν εκπαίδευση στα καινούργια τους αεροπλάνα, στην Υεμένη εξελίχθηκε το μεγαλύτερο σύγχρονο κύμα χολέρας, με πάνω από ένα εκατομμύριο κρούσματα. Πάνω από 150 χιλιάδες σκοτώθηκαν βίαια. Πάνω από 200 χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από έμμεσες επιπτώσεις του πολέμου, όπως η πείνα.

Επίθεση

Όμως η αντίσταση νίκησε. Αν γυρίσει κανείς πίσω στο Σεπτέμβρη του 2019 θα δει ότι η Υεμένη είχε ξαναέρθει στα πρωτοσέλιδα όταν οι Χουθίτες κατάφεραν μια επίθεση με ντρον κατά των εγκαταστάσεων της πετρελαϊκής Aramco, στο εσωτερικό της Σαουδικής Αραβίας. Και τότε, η προσοχή δεν έπεσε στα εκατομμύρια ανθρώπους που υπέφεραν, αλλά στον κίνδυνο για την οικονομία από την άνοδο του πετρελαίου. Το μήνυμα ωστόσο ήταν πως τέσσερα χρόνια σφυροκοπήματος της Υεμένης, δεν είχαν κάνει τη Σαουδική Αραβία πιο ασφαλή αλλά λιγότερο.

Από το 2019, οι σύμμαχοι της Σαουδικής Αραβίας άρχισαν ένας ένας να αποχωρούν. Ξεκίνησαν συγκρούσεις ανάμεσα στα Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία που είχαν διαφορετικές τακτικές και σχέδια για την Υεμένη. Τελικά και η Σαουδική Αραβία αναγκάστηκε να παραδεχθεί την ήττα της και να αναδιπλωθεί. Ο Τραμπ σχεδόν την τελευταία μέρα της θητείας του έβαλε το Ανσάρ-Αλλάχ στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων ενώ ο Μπάιντεν το έβγαλε από τη λίστα τις πρώτες μέρες της δικής του θητείας. Η Σαουδική Αραβία, πριν από τις τελευταίες εξελίξεις, είχε ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τους Χουθίτες για εξομάλυνση των σχέσεων και λήξη του εμπάργκο.

Η εισβολή της Σαουδικής Αραβίας είχε έρθει σαν απάντηση στην πανηγυρική κατάληψη της πρωτεύουσας της Υεμένης, Σαναά από τους Χουθίτες το 2015. Ήταν γεγονός τεράστιας σημασίας. Οι Χουθίτες είχαν ξεκινήσει τη δεκαετία του ‘90 ως ένα πολιτικό κίνημα στην επαρχία Σάαντα από τον Χουσεΐν αλ-Χούθι, εκφράζοντας την θρησκευτική κοινότητα των Ζαϊντιτών που είναι η πλειονότητα στην περιοχή (και συνολικά πάνω από ένα τρίτο της Υεμένης). Όταν ενοποιήθηκε η Νότια με τη Βόρεια Υεμένη το 1990, ακολούθησε ένας εμφύλιος πόλεμος, στον οποίο η Σαουδική Αραβία επίσης παρενέβη, όχι μόνο άμεσα αλλά και κινητοποιώντας ισλαμιστικές οργανώσεις (ανάμεσά τους και τους προδρόμους της αλ-Κάιντα). Οι Σαουδάραβες και οι Δυτικοί στήριξαν την άνοδο του Σάλεχ στην εξουσία, την οποία τελικά κράτησε για 22 χρόνια, ως το 2012. Το κίνημα του Χούθι και η Αριστερά έπεφταν εξίσου θύματα του Σάλεχ, των Σαουδαράβων και των τζιχαντιστών.

Το 2003, ο πόλεμος στο Ιράκ ριζοσπαστικοποίησε ολόκληρη την Υεμένη και ιδιαίτερα το κίνημα του Χούθι που πλέον υιοθέτησε την αντίσταση στον ιμπεριαλισμό σαν βασική του πολιτική. Η Υεμένη είχε έντονη και πρόσφατη παράδοση αγώνων ενάντια στον ιμπεριαλισμό. Το 1962 στη Βόρεια Υεμένη μια επανάσταση ανέτρεψε τον βασιλιά και έβαλε σε ανησυχία τους Βρετανούς που συνέχιζαν να κατέχουν το Νότο ως αποικία. Οι Βρετανοί στήριξαν τις δυνάμεις του βασιλιά και τη σαουδαραβική παρέμβαση αλλά τελικά έφυγαν κυνηγημένοι. Αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το αγαπημένο τους Άντεν, που στη διάρκεια της αποικιοκρατίας ήταν κόμβος ανάμεσα στην Ευρώπη, τις αφρικανικές αποικίες και την Ινδία. Το 1990, στην πρώτη αμερικάνικη εισβολή στο Ιράκ, μόνο η Κούβα και η Υεμένη ψήφισαν στον ΟΗΕ ενάντια στον πόλεμο. Η Σαουδική Αραβία τιμώρησε την Υεμένη απελαύνοντας ένα εκατομμύριο μετανάστες Υεμένιους εργάτες προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερη κρίση στη φτωχή χώρα. Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα πάγωσαν τα προγράμματα βοήθειας. 

Το 2004 ο στρατός δολοφόνησε τον Χούθι (και από τότε άρχισαν να αποκαλούν το κίνημά του Χουθίτες), αλλά τίποτα δεν τελείωσε. Ακολούθησαν πολυετείς πόλεμοι στην περιφέρεια Σάαντα από τον Σάλεχ και τους σαουδάραβες συμμάχους τους. Η εκδίκηση ήρθε το 2011 όταν η αραβική Άνοιξη έφτασε στην Υεμένη. Οι Χουθίτες πήραν μέρος στις διαδηλώσεις και την επανάσταση ενάντια στον Σάλεχ, ο οποίος τελικά κατέφυγε στη Σαουδική Αραβία για να σωθεί. Στη θέση του οι Σαουδάραβες έβαλαν τον Χάντι, προσπαθώντας να συνεχίσουν να ελέγχουν την κατάσταση. Όμως, το 2015 έχασαν τον έλεγχο, καθώς το κίνημα συνεχιζόταν. Με πρωτοβουλία των Χουθιτών, τα κόμματα της αντιπολίτευσης καταργούν το Σύνταγμα που έδινε στη Σαουδική Αραβία δικαιώματα χωροφύλακα και ανατρέπουν τον Χάντι. Αυτή ήταν η αφορμή που οδήγησε στη σαουδαραβική εισβολή. Η ήττα της Σαουδικής Αραβίας το 2019 ήταν διπλή νίκη, και της αντίστασης στην ξένη εισβολή και της επανάστασης του 2011. Η αντίσταση της Υεμένης και η αλληλεγγύη στους Παλαιστίνιους έχει πολύ μεγάλο βάθος για να τη θάψουν πίσω από την προπαγάνδα περί τρομοκρατίας.