Η 4η έκδοση του βιβλίου της Μαρίας Στύλλου «Η πάλη για την απελευθέρωση των γυναικών» είναι μία εκδοτική επιτυχία αλλά πολύ περισσότερο είναι μία πολιτική επιτυχία, γιατί αυτό το βιβλίο ανταποκρίθηκε σε μία πραγματική ανάγκη, να ανοίξει ξανά η συζήτηση για τις αιτίες της γυναικείας καταπίεσης αλλά και το πως παλεύουμε για να σπάσουμε τα δεσμά αυτής της καταπίεσης σε μία περίοδο που το γυναικείο κίνημα είχε κάνει ηχηρά ξανά την εμφάνισή του.

Το 2018 που κυκλοφόρησε η πρώτη έκδοση αυτού του βιβλίου ήταν η χρονιά που έγινε «φεμινιστική» απεργία χιλιάδων γυναικών στις 8 Μάρτη στην Ισπανία που συμπαρέσυρε τελικά όλα τα συνδικάτα, για να φτάσουμε τα επόμενα χρόνια στο κίνημα #metoo# και συνολικά στην παγκόσμια άνοδο του κινήματος ενάντια στις σεξιστικές επιθέσεις, τις ανισότητες και τη βία κατά των γυναικών.

Στην Ελλάδα αυτό το κίνημα έβαλε τη σφραγίδα στις εξελίξεις που πήραν τη μορφή χιονοστιβάδας με τις αποκαλύψεις για τα σεξιστικά εγκλήματα των Λιγνάδηδων και όλων των πλούσιων εκ-βιαστών φίλων της μισητής κυβέρνησης της Ν.Δ. Τίποτε όμως από αυτά δεν έπεσε από τον ουρανό. Είχε μεσολαβήσει η συγκρότηση της Κίνησης για Απεργιακή 8 Μάρτη στις αρχές του 2019 που έδωσε τη μάχη –και την κέρδισε– να καθιερωθεί η 8 Μάρτη σαν μέρα απεργίας και διεκδίκησης των γυναικείων αιτημάτων με όρους ταξικούς, συνδέοντας το ζήτημα της καταπίεσης με το ζήτημα της εκμετάλλευσης αλλά και της ιδεολογικής επίθεσης που δέχονται οι γυναίκες από μία κυβέρνηση αποφασισμένη να τσακίσει όλες τις κατακτήσεις των γυναικών, από τη δυνατότητα να αποφασίζουν οι ίδιες για το σώμα τους μέχρι τη δυνατότητα να απαλλαγούν από τα βάρη της απλήρωτης φροντίδας των μελών της οικογένειάς τους. Όλα τα εργασιακά δικαιώματα μπήκαν στο στόχαστρο από την περίοδο των μνημονίων και μετά και οι γυναίκες ήταν τα πρώτα και μεγαλύτερα θύματα αυτής της επίθεσης.

Όπως γράφει η Μαρία Στύλλου στο 2ο Κεφάλαιο του βιβλίου:

«Μέσα στο κίνημα και την Αριστερά υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση για τις αιτίες της γυναικείας καταπίεσης. Είναι μία συζήτηση παλιά, που ξαναγεννιέται σήμερα μέσα από τις μάχες που έχουν ανοίξει, αλλά και μέσα από το ενδιαφέρον που υπάρχει για τις μαρξιστικές ιδέες…

Μπορεί ο Μαρξισμός να εξηγήσει ζητήματα καταπίεσης ή μήπως η δυνατότητά του περιορίζεται στην οικονομική θεωρία;…».

Το πως απαντάμε στο ερώτημα αυτό είναι το πιο κομβικό σημείο για να μπορέσουμε να εξηγήσουμε το ζήτημα της καταπίεσης αλλά και της βίας που υφίστανται οι γυναίκες. Γιατί έχουν εκτοξευθεί τα ποσοστά της βίας και των γυναικοκτονιών στην Ελλάδα σε σημείο που να έχει κατακτήσει ακόμα μία αρνητική πρωτιά και σε αυτά τα θέματα;

Τα στοιχεία είναι δυστυχώς συντριπτικά, όπως αναφέρεται και στον πρόλογο της 4ης έκδοσης:

«Η 34η ετήσια έκθεση της Human Rights Watch ήρθε να επιβεβαιώσει την αλματώδη αύξηση των γυναικοκτονιών στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια:

Σύμφωνα με έκθεση του Μεσογειακού Ινστιτούτου για την Ερευνητική Δημοσιογραφία, η Ελλάδα κατέγραψε τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση στις καταγραμμένες γυναικοκτονίες μεταξύ είκοσι ευρωπαϊκών χωρών την περίοδο της πανδημίας, με αύξηση κατά 187,5 τοις εκατό από το 2020 στο 2021.

Αντίστοιχα, το Ελληνικό Τμήμα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τη Γυναικοκτονία (European Observatory on Femicide, EOF) κατέγραψε 17 γυναικοκτονίες το 2019, 19 το 2020, 30 το 2021, 25 το 2022. …».

Έμφυλη βία

Όντως, ακόμα και τα καθεστωτικά έντυπα και γενικότερα τα ΜΜΕ έφτασαν να αποδέχονται ακόμα και να χρησιμοποιούν όρους όπως π.χ. «γυναικοκτονία» ή «έμφυλη βία», οι αιτίες όμως για αυτή τη δραματική αύξηση αποδίδονται συνήθως στο «βίαιο» χαρακτήρα του θύτη, στην επίδραση της «πατριαρχίας» και στην έλλειψη παιδείας σε ζητήματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης.

Εδώ είναι που χρειάζεται η μεγαλύτερη έμφαση και ξεκαθάρισμα και ο ρόλος αυτού του βιβλίου είναι αναντικατάστατος. Δεν είναι γενικά η πατριαρχία και η φύση των αντρών που ευθύνονται για την έμφυλη βία. Η έμφυλη βία δεν είναι τίποτα άλλο παρά μορφή που παίρνει η ταξική βία ενός συστήματος που χρησιμοποιεί και υποδαυλίζει τις διαιρέσεις και τις διακρίσεις με βάση το φύλο, το χρώμα, τη θρησκεία, τη σεξουαλικότητα ώστε να μπορεί να κερδίζει περισσότερο από την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης.

Η επίθεση οικονομική, κοινωνική και ιδεολογική απέναντι στις γυναίκες εντάθηκε κυριολεκτικά από την πρώτη μέρα της διακυβέρνησης της Ν.Δ. και απογειώθηκε κυρίως τα 2 τελευταία χρόνια με το βάθεμα της πολυκρίσης αυτού του συστήματος. Το κόμμα που σηκώνει τα εξαπτέρυγα του «Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια» είναι ο φυσικός και ηθικός αυτουργός της εκτόξευσης των ποσοστών της βίας κατά των γυναικών.

Είναι το κόμμα που είχε Υπουργό Εσωτερικών έναν ομοφοβικό ακροδεξιό υπουργό που αρνήθηκε να υλοποιήσει τη δική του υπόσχεση για τροποποίηση του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα ώστε να αυστηροποιηθούν οι πειθαρχικές συνέπειες της σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας.

Στην προσπάθειά της να πουλήσει φιλελεύθερο δικαιωματισμό, η κυβέρνηση κατέβασε ένα νομοσχέδιο για το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και το μόνο που κατάφερε είναι να ξεσηκωθούν όλα τα ακροδεξιά μπουμπούκια που ανθίζουν τόσα χρόνια στο πρόσφορο έδαφος που η ίδια καλλιεργεί.

Το δικό μας στρατόπεδο είναι πιο δυνατό και αποφασμένο μέσα από την εμπειρία της οργάνωσης της απεργίας στις 8 Μάρτη τα τελευταία χρόνια. Ειδικά μετά το πανεργατικό σεισμό της 24ωρης γενικής απεργίας στις 8 Μάρτη 2023, της μεγαλύτερης γενικής απεργίας των τελευταίων χρόνων, ξεκινάμε από πολύ δυνατή αφετηρία να οργανώνουμε τη φετινή απεργιακή 8 Μάρτη. 

Ήδη έχουμε κερδίσει την απόφαση για στάση εργασίας εκείνη την ημέρα από το ΕΚΑ και την ΑΔΕΔΥ καθώς και μία σειρά πρωτοβάθμια σωματεία αλλά και συνελεύσεις κατειλλημένων σχολών. Οι ΣΟΧ των νοσοκομείων που τόλμησε να τους πει ο Άδωνις ότι απολύονται με «ξαφνικό θάνατο» και τον γιουχάϊσαν έξω από το υπουργείο του θα διαδηλώσουν εκείνη την ημέρα μαζί με τις φοιτήτριες που παλεύουν ενάντια στις σεξιστικές επιθέσεις μέσα στις σχολές και μαζί με τις γυναίκες της Παλαιστίνης που παλεύουν για να σώσουν τις ζωές τις δικές τους και των παιδιών τους από τη δολοφονική μανία του σιωνιστικού κράτους του Ισραήλ αλλά και για μία Παλαιστίνη ελεύθερη από τον Ιορδάνη μέχρι τη  Μεσόγειο. Μαζί μας θα είναι και ο σύλλογος των οικογενειών των θυμάτων του εγκλήματος των Τεμπών.

Αυτό το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω. Για να μπορέσει όμως να γκρεμίσει την κυβέρνηση της Ν.Δ. αλλά και να τσακίσει αυτό το σύστημα χρειάζεται και το ξεκαθάρισμα μέσα από τη «διαλεκτική» της απελευθέρωσης.

Η 4η έκδοση του βιβλίου είναι πολύτιμη γιατί εξοπλίζει αυτό το κίνημα με τις απαραίτητες ιδέες αλλά και την αυτοπεποίθηση ότι μπορεί να νικήσει έχοντας προμετωπίδα του την ενότητα της τάξης μας, γιατί η υπόθεση της απελευθέρωσης των γυναικών είναι υπόθεση όλων των εργατών.

Τιάνα Αδρέου
Κίνηση για την Απεργιακή 8 Μάρτη