Η Μαρία Καρυστιανού, πρόεδρος του Συλλόγου Συγγενών Θυμάτων Τεμπών 2023, μιλάει στην Εργατική Αλληλεγγύη για τον δύσκολο και επώδυνο αγώνα τους για Δικαιοσύνη ενάντια στη συγκάλυψη.

Πείτε μας δυο λόγια για τον Σύλλογό σας, τι ζητάτε, τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει για να μην επαναληφθεί ένα τέτοιο έγκλημα;

Ο Σύλλογος μας ιδρύθηκε με σκοπό καταρχάς να γνωριστούμε, μεταξύ μας οι οικογένειες που πλήγηκαν απο το έγκλημα στα Τέμπη. Γνωρίζαμε τον δύσκολο και επώδυνο αγώνα που έχουμε μπροστά μας. Και επομένως θεωρήσαμε καλό να είμαστε ενωμένοι. Γιατί έτσι θα έχουμε μεγαλύτερη δύναμη σε αυτά που θέλουμε να πετύχουμε στην κατεύθυνση της συνολικής τιμωρίας των υπευθύνων και της απόδοσης δικαιοσύνης.

Ο μοναδικός σκοπός λειτουργίας μας, ο λόγος για τον οποίο βγαίνουμε και φωνάζουμε, είναι γιατί έχουμε αναγκαστεί, λόγω της προσπάθειας συγκάλυψης που γίνεται από την πλευρά της κυβέρνησης μαζί με τη βοήθεια της δικαιοσύνης, να μην αποδοθούν οι πραγματικές ευθύνες στους πραγματικούς ενόχους. 

Ποιες είναι αυτές οι ευθύνες;

Υπήρξαν πάρα πολλές παραβάσεις και πολλές αδικαιολόγητες παρατάσεις που έπαιρνε ο σιδηρόδρομος σε ζητήματα πάρα πολύ σημαντικά που αφορούσαν την ασφάλεια μετακίνησης των επιβατών, κάτι αδιανόητο σε μια ευρωπαϊκή χώρα. Το δικαίωμα στην ασφαλή μετακίνηση είναι ένα αναφαίρετο δικαίωμα για όλον τον κόσμο. Το υπουργείο σαφώς πήρε θέση πάνω σε αυτό. Και αυτή ήταν ότι επέτρεπε ουσιαστικά να λειτουργούν τα τρένα χωρίς να έχουν καμία ασφάλεια. Έχοντας γνώση της επικινδυνότητας προτιμούσε να κόβει τα εισιτήρια και να επιβιβάζει τους ταξιδιώτες αδιαφορώντας αν υπάρχει κίνδυνος να σκοτωθούν ή όχι. 

Δυστυχώς στο έγκλημα των Τεμπών πραγματικά συνέβη αυτό που φώναζαν καιρό πριν οι μηχανοδηγοί ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να συμβεί. Έτσι καταλήξαμε σε αυτό το πολύνεκρο έγκλημα. Η διατύπωσή τους ότι «εμείς δεν φέρουμε καμία ευθύνη» και «για όλα φταίει ο σταθμάρχης» είναι πραγματικά τραγελαφική. Είναι ανυπόστατη και αδικαιολόγητη, δεν γίνεται αποδεκτή από εμάς και κανονικά δεν θα έπρεπε να γίνεται και από τη δικαιοσύνη. 

Υπήρξαν πράγματι αυτές οι προειδοποιήσεις από τους εργαζόμενους στο σιδηρόδρομο και τα σωματεία τους.

Και στη Βουλή και στο ευρωκοινοβούλιο εγώ ενημέρωσα για τις καταγγελίες που είχαν γίνει από το σωματείο των μηχανοδηγών. Ζητήσαμε ο πρόεδρος των μηχανοδηγών να μιλήσει στην εξεταστική στην Βουλή. Οι άνθρωποι έκαναν πραγματικά προσπάθειες. Λειτούργησαν σωστά προς όφελος των εργαζομένων και των ανθρώπων που μεταφέρουν. Άλλωστε και οι ίδιοι κινδύνευαν, τα τρένα δεν κινούνται από μόνα τους.

Τι έχει δείξει μέχρι τώρα η εξεταστική; Με ποιό τρόπο προσπαθεί να συγκαλύψει τις ευθύνες της η κυβέρνηση; 

Η εξεταστική επιτροπή στην οποία ακούγονται αυτά που ακούγονται -και στην οποία ας σημειώσουμε δεν έχουν καλεστεί μάρτυρες που έχουν να δώσουν σημαντικά στοιχεία- δεν μπορώ να κατανοήσω πως μπορεί να καταλήξει σε ένα ασφαλές συμπέρασμα. Η μέχρι τώρα πορεία της, ειδικά έτσι όπως αποφασίστηκε να γίνει μόνη της, χωρίς την προανακριτική, μας δείχνει ότι προφανώς πάλι επιχειρείται μια συγκάλυψη, όπως γίνεται πατροπαράδοτα με τις εξεταστικές επιτροπές, που συνήθως γίνονται για να βοηθήσουν τους ενόχους και όχι για να βοηθήσουν στην αποκάλυψη της αλήθειας.

Μου κάνει τρομερή εντύπωση πώς μπορούν να λέγονται τόσες ανακρίβειες και τόσα ψεύδη και ο Άρειος Πάγος, η δικαιοσύνη να μην παίρνει θέση. Ειδικά για την περίπτωση του κ. Καραμανλή, που ήταν προφανείς οι ανακρίβειες, η παραπλάνηση και η εξαπάτηση σε αυτά που έλεγε, καθώς ό,τι έλεγε ήταν ανακριβές και ψεύτικο, δεν μπορώ να καταλάβω τη στάση της δικαιοσύνης. Και μιλάω για τη δικαιοσύνη γιατί τα μέλη της εξεταστικής επιτροπής δεν γνωρίζουν ακριβώς τη δικογραφία, δεν γνωρίζουν τους νόμους, δεν είναι δικαστές, δεν είναι νομικοί. Συνεπώς μοιάζει σαν ένα θέατρο στο οποίο πηγαίνει ο καθένας και λέει ό,τι θέλει και ταυτόχρονα όλοι είναι αναρμόδιοι στο να πούνε ναι έχει δίκιο ή όχι. Σε τι αποτέλεσμα μπορεί να καταλήξει μια τέτοια επιτροπή και κατά πόσο το αποτέλεσμα στο οποίο μπορεί να καταλήξει είναι νομικά ισχυρό, και δίκαιο και σωστό; 

Εμείς πάντως σε κάθε περίπτωση δεν πρόκειται να επιτρέψουμε να βγει αθωωτική απόφαση για τον κ. Καραμανλή. Η άρση της ασυλίας του είναι το λιγότερο που μπορεί να γίνει σε σχέση με τον κ. Καραμανλή ο οποίος θα έπρεπε να ήταν προφυλακιστέος.

Πείτε μας για τις καταγγελίες που κάνατε, και στο ευρωκοινοβούλιο, σχετικά με το «μπάζωμα» στο χώρο του εγκλήματος, το τι κουβαλούσε τελικά το εμπορικό τρένο;

Το να πάει κάποιος και να παραποιήσει πλήρως ένα χώρο στον οποίο τελέστηκε ένα έγκλημα είναι σαφώς παράνομο. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να το κάνει παρά μόνο αν θέλει να συγκαλύψει κάτι. Ειδικά, μάλιστα όταν κινδυνέυει να εκτεθεί κιόλας αν είναι ένα δημόσιο πρόσωπο, όπως είναι οι πολιτικοί. Εμείς γνωρίζουμε ότι αυτό έγινε μετά από εντολές που δόθηκαν στον περιφερειάρχη Λαρίσης. Οι εντολές προς την περιφέρεια δεν μπορεί  να δίνονται παρά μόνο από ανθρώπους σε υψηλότερες θέσεις, όπως άλλωστε χαρακτηριστικά μας είπε και ο ίδιος, εκ των «άνωθεν». 

Σαφώς γνωρίζουμε ότι έγινε μια επιτροπή στην οποία συμμετείχαν διάφοροι υπουργοί -και ο υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ ο οποίος έδωσε την εντολή για αυτήν την αδιανόητη παράνομη αλλοίωση, το λεγόμενο μπάζωμα, το οποίο έγινε τόσο βιαστικά ώστε δεν πρόλαβε να γίνει περισυλλογή των υπολειμμάτων των ανθρώπων. Όχι να γίνει συλλογή και έρευνα ως όφειλε να γίνει, αλλά ούτε καν σεβάστηκαν τους νεκρούς, το οποίο αν δεν κάνω λάθος είναι επίσης αδίκημα. 

Το ξυλόλιο, και οι υπόλοιπες ουσίες που βρέθηκαν αργότερα, ανήκουν στις εύφλεκτες εκρηκτικές ουσίες και μας δίνουν μια ιδέα για το τι ήθελαν να συγκαλύψουν, να φανταστούμε επίσης τι μετέφερε το εμπορικό τρένο. Εξάλλου υπήρξε πολιτικός που από την τρίτη, τέταρτη μέρα είχε πει δημοσίως μέσα στο κοινοβούλιο ότι υπάρχουν πληροφορίες ότι μέσω του εμπορικού μεταφέροντας ουσίες για νοθεία καυσίμου και αυτός ήταν ο λόγος που στη συνέχεια έτρεξαν να γίνει η συγκάλυψη. Και εγώ ερωτώ: Είναι δυνατόν να τρέξει η κυβέρνηση να συγκαλύψει τυχόν φορτίο που σχετίζεται με τη νοθεία καυσίμων; Μου κάνει τρομερή εντύπωση. 

Σε λίγες μέρες πλησιάζει η πρώτη θλιβερή επέτειος από το έγκλημα των Τεμπών ενώ μπροστά μας έχουμε την απεργία στις 8 Μάρτη, ακριβώς ένα χρόνο μετά την περσινή μεγάλη κινητοποίηση, όταν χιλιάδες άνθρωποι ξεχύθηκαν στους δρόμους όλης της Ελλάδας. Τι ρόλο μπορεί να παίξει η κινητοποίηση του κόσμου στον αγώνα που δίνετε;

Στο έγκλημα στα Τέμπτη έχει συμβεί κατάλυση του κράτους δικαίου. Έχει φανεί ότι έχει γίνει κατάχρηση εξουσίας από ανθρώπους που θεωρούν ότι μπορούν να κάνουν και να λένε ό,τι θέλουνε χωρίς κανένα κόστος. Έχουν τη δικαιοσύνη που οι ίδιοι την έχουν διορίσει να τους βοηθάει και να τους συγκαλύπτει. Κι έχουν φυσικά πληρώσει με έξοδα του κράτους τα ΜΜΕ προκειμένου να τους στηρίζουν, να τους διαφημίζουν και να μας παραπλανούν. Καταστρατηγούνται βασικές αρχές της λειτουργίας του κράτους δικαίου.

Γι’ αυτό και θεωρώ ότι η κινητοποίηση και η αντίθεση του κόσμου σε αυτήν την κατάσταση είναι επιβεβλημένη. Θα πρέπει κάπως να αντιδράσουμε απέναντι σε όλα αυτά που γίνονται. Δεν μπορεί μια εξουσία να έχει τέτοια επίδραση στη ζωή μας. Θα όφειλε να μας προστατεύει, να μας βοηθάει και να σχετίζεται με τον «ευ ζειν» των ανθρώπων. Αν το θέμα μας καταλήγει τελικά να είναι το «ζειν», όταν αμφισβητείται αν θα μπορέσουμε να ζήσουμε τη ζωή μας ή όχι, τότε καταλαβαίνουμε ότι έχουμε πολύ μεγάλο πρόβλημα. 

Επομένως, οι κινητοποιήσεις του κόσμου και η αντίδραση σε αυτά που συμβαίνουν είναι μια πάρα πολύ σωσή τακτική. Και θεωρώ ότι είναι και η μοναδική που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα. Διότι αν δεν αντιδρούμε όταν γύρω μας συμβαίνουν τέτοια πράγματα, πότε θα αντιδράσουμε; Είναι το πιο σημαντικό μέσο για να δικαιωθούν αυτά που διεκδικούμε, αν κα θεωρώ ότι είναι περιορισμένες συγκρίνοντας με το τι γίνεται σε άλλες χώρες της Ευρώπης πάνω σε μεγάλα ζητήματα. Αλλά έτσι αλλάζουν οι καταστάσεις. Πρέπει να βγαίνουμε, πρέπει να φωνάζουμε για αυτό που πιστεύουμε ότι είναι το σωστό και το δίκαιο. Και όταν ο αγώνας έχει μαζική απήχηση μπορεί να οδηγήσει σε πραγματικά αποτελέσματα.

Πώς βιώνετε σήμερα την κατάσταση ένα χρόνο μετά;

Εμείς έχουμε μπροστά μας ένα πράγμα: Τον αγώνα για δικαίωση. Έχουμε μπροστά μας τους υπευθύνους για τον χαμό των παιδιών μας που ζουν σα να μην συνέβη τίποτε και συμπεριφέρονται τόσο αλαζονικά δίνοντας την αίσθηση ότι είναι βέβαιοι ότι δεν μπορούμε να τους κάνουμε τίποτα. Και αυτό είναι εξαιρετικά επώδυνο για εμάς. Ένα είναι το θέμα που μας απασχολεί, πριν από οτιδήποτε άλλο. Και αυτό είναι να αποδοθεί Δικαιοσύνη.