Η κυβέρνηση δεν είναι η μόνη που θριαμβολογεί: ´Αυτό που συμβαίνει εδώ είναι μια επανάσταση. Γίνονται πράγματα που θα έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και 30 χρόνια´. Ο υμνητής της ´επανάστασης´ αυτής, δεν είναι προφανώς ούτε άνεργος, ούτε φτωχός, ούτε απολυμένος: είναι ο Νίκος Καραμούζης, το ´αφεντικό´ της Eurobank, της Τράπεζας του Λάτση. Η Eurobank κερδοσκοπεί χρόνια τώρα σε βάρος των δημόσιων ταμείων. Όπως όλες οι ελληνικές τράπεζες είναι βαθιά εκτεθειμένη στα ´τοξικά´ ομόλογα του ελληνικού δημοσίου. Όπως όλες οι ελληνικές τράπεζες ωφελήθηκε χοντρά από το πακέτο των 28 δις της Νέας Δημοκρατίας. Και τώρα περιμένει υπομονετικά το μερίδιό της από τα 10 δις που τους υποσχέθηκε η Τρόικα. Πως να μην μιλάει για επανάσταση;
Τροχιά
Ούτε ο Δασκαλόπουλος, ο πρόεδρος του ΣΕΒ, κρύβει την ικανοποίησή του για το έργο της κυβέρνησης. Στη συνάντηση με τους εκπροσώπους της Τρόικα σύμφωνα με τις εφημερίδες ´ο κ. Δασκαλόπουλος υπογράμμισε την ανάγκη προώθησης των προβλεπόμενων διαρθρωτικών αλλαγών, που θα θέσουν ξανά την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης... Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΒ, βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη είναι ο δραστικός περιορισμός του κρατικού παρεμβατισμού, των κρατικών δαπανών και του όγκου του κράτους...´ «Πιστεύω ότι αυτή είναι η ειλικρινής βούληση του Πρωθυπουργού και των ικανότερων υπουργών του», δήλωσε, «Αυτό, εξάλλου, αποδεικνύουν οι περισσότερες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης σε μία σειρά από μείζονα θέματα τον τελευταίο καιρό».
Κανένας από όλους αυτούς τους υμνητές του κυβερνητικού έργου και της ειλικρινούς βούλησης του πρωθυπουργού δεν πιστεύει, φυσικά, ότι οι ´προβλεπόμενες διαρθρωτικές αλλαγές´ θα φέρουν κάποια ανάκαμψη. Ακόμα και το Βήμα, η εφημερίδα του Λαμπράκη και του Πρετεντέρη αναγκάστηκε την περασμένη Κυριακή να παραδεχτεί, έστω έμμεσα, δημοσιεύοντας ένα άρθρο του Ρόναλντ Γιάνσεν, ενός ολλανδού οικονομολόγου που έχει διατελέσει στέλεχος πολλών μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών, ότι το φως στο βάθος του τούνελ είναι απλά απάτη:
«Σε τρία χρόνια από σήμερα», γράφει ο Γιάνσεν, «η Ελλάδα θα κληθεί να αντιμετωπίσει ακόμη μεγαλύτερα ελλείμματα, ενώ η απασχόληση και η οικονομική ανάπτυξη θα έχουν θυσιαστεί. Το μόνο που θα αλλάξει με το πακέτο διάσωσης είναι η ιδιοκτησία του χρέους. Το ελληνικό χρέος στην ουσία μεταβιβάζεται από τους ισολογισμούς των τραπεζών στους προϋπολογισμούς των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων- και ο πραγματικός στόχος της επιχείρησης είναι η διάσωση των ευρωπαϊκών τραπεζών...»
Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι απλά και μόνο ελληνικό. Τα πρόσφατα στοιχεία από τις μεγάλες οικονομίες του πλανήτη -τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, την Κίνα, τη Νοτιοανατολική Ασία- είναι, στην καλύτερη περίπτωση, απογοητευτικά: η ανάκαμψη που υπόσχονταν οι οικονομολόγοι δεν μοιάζει να έρχεται. Τώρα όλοι τρέμουν στην ιδέα μιας δεύτερης μεγάλης βύθισης της παγκόσμιας οικονομίας -με απρόβλεπτες συνέπειες για ολόκληρο το σύστημα. Στις ΗΠΑ ο Μπεν Μπερνάνκε, ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας (FED) δήλωσε την περασμένη βδομάδα στο Κογκρέσο ότι η κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας είναι ´πέραν του συνηθισμένου αβέβαιη´. Ο Λόρενς Σάμερς, ο βασικός οικονομικός σύμβουλος του Ομπάμα λέει ότι οι κυρίαρχες οικονομίες του πλανήτη πλησιάζουν, αν δεν βρίσκονται ήδη, σε κατάσταση παγίδας ρευστότητας´.
Πλήγμα
´Τα τελευταία στοιχεία από τους οικονομικούς δείκτες απογοήτευσαν τους οικονομολόγους στις ΗΠΑ´ έγραφε πριν λίγες μέρες η εφημερίδα Financial Times (FT). ´Η ανάκαμψη της αγοράς εργασίας έχει μπλοκάρει, με την ανεργία κολλημένη στο 9.5%... Επιπρόσθετα η αγορά κατοικίας αισθάνθηκε το πλήγμα από το τέλος των φοροαπαλλαγών για την αγορά πρώτης κατοικίας τον Απρίλη και από τότε, παρά τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια των στεγαστικών δανείων, οι πωλήσεις και οι κατασκευές κατοικιών έχουν σημαντικά επιβραδυνθεί. Την ίδια ώρα η αυτοπεποίθηση των καταναλωτών έχει κάνει βουτιά...´ Αν παραστεί ανάγκη, δηλώνει ο Μπερνάνκε, η FED είναι έτοιμη να παρέμβει για να σώσει, για μια ακόμα φορά, την αμερικανική οικονομία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μοιάζει αυτή τη στιγμή να αποτελεί εξαίρεση σε αυτή τη μαύρη εικόνα. Στη Γερμανία η οικονομία σημείωσε αύξηση, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία, 1% μέσα στο δεύτερο τρίμηνο, ενώ στη Βρετανία 1.1% -η καλύτερη επίδοση εδώ και τέσσερα χρόνια.
Το Ευρώ έχει πάρει και πάλι τον ανήφορο σε σχέση με το δολάριο, κερδίζοντας μέσα σε λίγες μέρες ένα σημαντικό μέρος από τις μεγάλες του απώλειες. Ο Ζαν Κλόντ Τρισέ, ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν έχει γίνει, τώρα, απλά και μόνο υπέρμαχος των σφιχτών προϋπολογισμών και των περικοπών αλλά έχει φτάσει στο σημείο να θεωρεί λάθος την πολιτική του εύκολου χρήματος των περασμένων μηνών: ´Εκ των υστέρων´, έγραφε σε ένα άρθρο του στην FT, ´βλέπουμε πόσο άτυχο ήταν το υπεραπλουστευμένο μήνυμα της οικονομικής ενίσχυσης...´
Στην πραγματικότητα, όμως, η ευρωπαϊκή ´αισιοδοξία´ στηρίζεται μόνο στο κενό. Η παγκόσμια οικονομία δεν έχει καταφέρει να ξεπεράσει κανένα από τα δομικά προβλήματα του συστήματος που την οδήγησαν στη σημερινή κρίση. Η μέση κερδοφορία του συστήματος -η αχίλλειος πτέρνα του καπιταλισμού-συνεχίζει να βρίσκεται στα τάρταρα. Η συνολική πίττα των κερδών, για να το πούμε περιγραφικά, έχει μικρύνει καταθλιπτικά για τα αφεντικά και η ´ανάκαμψη´ στη μια πλευρά του πλανήτη δεν είναι παρά η άλλη όψη της ύφεσης σε κάποια άλλη. Η ´επιτυχία´ της Γερμανίας στηρίζεται σε ένα απλό γεγονός: στο χτύπημα του βιοτικού επιπέδου της γερμανικής εργατικής τάξης με πιο γρήγορους ρυθμούς από ότι των ανταγωνιστών της.
Αλλά αυτές οι επιτυχίες είχαν στην ιστορία πάντα πολύ κοντά πόδια: τα αφεντικά εκμεταλλεύονται την κρίση στις χώρες που πλήττονται για να χτυπήσουν την δική τους εργατική τάξη και να γείρουν έτσι την πλάστιγγα προς την άλλη πλευρά. Και αυτό το παιχνίδι, φυσικά, δεν έχει τέλος. ´Η μάλλον έχει, αλλά κατά κανόνα όχι αυτό που φαντάζονται τα αφεντικά: το μόνο που μπορεί να καταφέρουν αυτές οι απανωτές επιθέσεις είναι να ξεσηκώσουν το εργατικό κίνημα ενάντια στον ´καλυμμένο´ πόλεμο των κυρίαρχων τάξεων. Και το έχουν ήδη καταφέρει εδώ στην Ελλάδα -και αυτά που έχουμε δει δεν ήταν παρά μόνο η αρχή.
Σήμερα μπορεί να πανηγυρίζουν οι Δασκαλόπουλοι και οι Καραμούζηδες. Αλλά, όπως λέει και το αρχαίο ρητό ´γελά ο μωρός καν τι μη γελοίον ει´.
Πλησιάζει δεκαπενταύγουστος και η Αθήνα δε λέει να αδειάσει. Για την κυβέρνηση και τα παπαγαλάκια της στις εφημερίδες και τις οθόνες ο κόσμος δεν πάει διακοπές γιατί τον «εμποδίζουν» οι «κακοί», οι ναυτεργάτες, οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, οι ιδιοκτήτες φορτηγών, γενικότερα οι απεργοί. Ή είναι τόσο κουτοί που περνάνε όλους τους άλλους για κουτούς ή βρίσκονται σε βαθιά απόγνωση. Η βδομάδα του δεκαπενταύγουστου θα είναι μια καλή ευκαιρία αποτοξίνωσης - πέρα απ´ όλα τα άλλα - και από την καθημερινή προπαγάνδα τους. Το επόμενο φύλλο της Εργατικής Αλληλεγγύης θα κυκλοφορήσει την Τετάρτη 18 Αυγούστου. Καλή ξεκούραση και καλούς αγώνες! (Το επίκαιρο σκίτσο του Τάσου Αναστασίου είναι αναδημοσίευση από τα Νέα της Παρασκευής 30 Ιούλη).