40 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΦΑΓΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤ ΤΟΥ ΟΧΑΪΟ: Ο πόλεμος μέσα στις ΗΠΑ

Πριν από ακριβώς 40 χρόνια στις 4 Μαϊου του 1970 η Εθνοφρουρά δολοφόνησε τέσσερις φοιτητές στο πανεπιστήμιο του Κέντ στην πολιτεία του Οχάιο. Λίγες μέρες αργότερα, ο Neil Young έγραψε τους παραπάνω στίχους.

Η 4η Μάη του 1970 ήταν η τέταρτη μέρα μιας σειράς κινητοποιήσεων στο πανεπιστήμιο του Κέντ (και σε όλη τη χώρα) ενάντια στην απόφαση του προέδρου Νίξον να κλιμακώσει τον πόλεμο με επιχειρήσεις στη γειτονική με το Βιετνάμ Καμπότζη. Ο Νίξον είχε εκλεγεί πρόεδρος, ένα χρόνο πριν, υποσχόμενος ότι θα σταματήσει τον πόλεμο. Εχοντας βομβαρδίσει συστηματικά τις βάσεις των Βιετ Κονγκ στην Καμπότζη, οι ΗΠΑ προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα στέλνοντας επίγειες δυνάμεις για να στηρίξουν τη μαριονέτα τους, τον Λον Νολ που εκθρόνισε με πραξικόπημα το βασιλιά Σιχανούκ. Ο Σιχανούκ άφηνε τους μεν Βιετκονγκ να έχουν βάσεις στην Καμπότζη, τους δε αμερικάνους να τις βομβαρδίζουν.

Στις 2 Μαϊου, οι φοιτητές έβαλαν φωτιά στο κτήριο Κέντρου Εκπαίδευσης Εφέδρων του Πανεπιστημίου που ήταν υπό κατεδάφιση. Αυτό προκάλεσε την άγρια αντίδραση του Δήμαρχου του Κέντ που κάλεσε την Εθνοφρουρά να αποτρέψει τη συγκέντρωση στις 4 Μαϊου. Παρά την παρουσία της εθνοφρουράς οι φοιτητές δεν διαλύθηκαν και ακολούθησαν αψιμαχίες με πετροπόλεμο και δακρυγόνα. Κάποια στιγμή, οι στρατιώτες της εθνοφρουράς προελαύνοντας εφ´ όπλου λόγχη άνοιξαν πυρ στο πλήθος δολοφονώντας τέσσερις και τραυματίζοντας άλλους εννιά φοιτητές, ένας από τους οποίους έμεινε παράλυτος.

Η σφαγή στο Κέντ του Οχάιο ήταν αποτέλεσμα της μεγάλης πόλωσης μέσα στις ΗΠΑ τα προηγούμενα χρόνια πάνω σε δύο βασικά ζητήματα: Το κίνημα για ίσα δικαιώματα μαύρων και λευκών. Και την ολοένα και μεγαλύτερη εμπλοκή του αμερικάνικου στρατού στο Βιετνάμ.

Οσον αφορά το πρώτο ζήτημα, οι ελπίδες για ειρηνική επίλυση του ζητήματος τέλειωσαν μαζί με τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ το 1968. Οι εξεγέρσεις έγιναν επιδημία στα γκέτο των αμερικάνικων μεγαλουπόλεων που παραδίδονταν στις φλόγες με την εθνοφρουρά και τους πεζοναύτες να αφήνουν πίσω τους δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Δεκάδες χιλιάδες μαύροι, λατίνοι ριζοσπαστικοποιούνταν ραγδαία και οργανώνονταν σε οργανώσεις, με μεγαλύτερη αυτή του κόμματος των Μαύρων Πανθήρων που οργάνωναν τις φτωχογειτονιές με συσσίτια και ένοπλες περιφρουρήσεις από τις επιδρομές της αστυνομίας.

Από την άλλη, η κατάσταση στο Βιετνάμ χειροτέρευε μέρα τη μέρα. Το μικρό αμερικάνικο σώμα 1500 στρατιωτών που έφτασε στη χώρα το 1960 προκειμένου να υποστηρίξει την κυβέρνηση- μαριονέτα του Νοτίου Βιετνάμ ενάντια στο Βόρειο Βιετνάμ (οι Βιετ Μινχ ήλεγχαν το Βόρειο Βιετνάμ έχοντας νικήσει τους Γάλλους αποικιοκράτες το 1954) είχε φτάσει τους 580.000 στρατιώτες το 1968. Τη μέρα της «Τετ», της βιετναμέζικης πρωτοχρονιάς του 1968, οι Βιετκόγκ, έχοντας την υποστήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού στο Νότιο Βιετνάμ εξαπέλυσαν μια μεγάλη επίθεση μέσα στην ίδια την πρωτεύουσα Σαϊγκόν. Ηταν μια επίδειξη δύναμης, παγκόσμιας εμβέλειας, των ορίων της αμερικάνικης στρατιωτικής κυριαρχίας όχι μόνο στο Βιετνάμ αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η ριζοσπαστικοποίηση τροφοδοτούνταν από τους βετεράνους που επέστρεφαν και ταυτόχρονα τροφοδοτούσε την αντίσταση μέσα στον ίδιο τον αμερικάνικο στρατό. Εκατοντάδες «ράμπο» αξιωματικοί του αμερικάνικου στρατού δολοφονήθηκαν από τους ίδιους τους αμερικάνους φαντάρους που αρνούνταν να πολεμήσουν. Το 1971 το 10% των στρατιωτών ήταν ήδη εθισμένοι στην ηρωίνη. Οι λιποταξίες πολλαπλασιάζονταν. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ένοιωθε ότι έχανε τον πόλεμο και στο Βιετναμ και στο εσωτερικό της.

Ριζοσπαστικοποίηση

Το 1968 ήταν επίσης η χρονιά, που μετά τις συγκρούσεις μέσα κι έξω από το συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος στο Σικάγο, το SDS, η μεγαλύτερη φοιτητική οργάνωση της δεκαετίας του ´60, διασπάται σε μια σειρά από οργανώσεις που στην πλειοψηφία τους αυτοχαρακτηρίζονται επαναστατικές, την ίδια στιγμή που το κίνημα στα πανεπιστήμια ριζοσπαστικοποιείται από «φιλειρηνικό» σε αντιπολεμικό με σύνθημα «νίκη στους ΒιετΚόνγκ».

«Δεν φοβάμαι άλλο πια τις σφαίρες σας, μωρό μου

Μετά από λίγο, τα φθηνά σας λόγια δεν θα μου προκαλούν καν πόνο

Γιατί ξέρω, όλο αυτόν τον καιρό ότι είστε λάθος, μωρό μου και θα συνεχίσετε να είστε

Τα πολυβόλα ξεκληρίζουν την οικογένειά μου»

Οι Isley Brothers θα πάρουν τους στίχους του Jimi Hendrix από το τραγούδι Machine gun και θα τους προσαρμόσουν στο «Ohio» του Neil Young εκφράζοντας αυτό που τι συνέβη γύρω τους: Η καταστολή στο Οχάιο δεν έφερε φόβο, αλλά αντεπίθεση. Πέντε μέρες μετά τη σφαγή στο Κεντ, 100.000 διαδηλώνουν στην Ουάσιγκτον. «Η πόλη ήταν ένα ένοπλο στρατόπεδο» θυμάται ο συντάκτης των ομιλιών του Νίξον Ρέι Πράις. «Ο όχλος έσπαζε τζάμια, έσκαζε τα λάστιχα, έπαιρνε τα αυτοκίνητα και έκανε οδοφράγματα. Το έλεγαν φοιτητική διαμαρτυρία. Αλλά δεν ήταν αυτό, ήταν απλά εμφύλιος πόλεμος».

Τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι διαδήλωσαν εκείνες τις μέρες σε όλες τις πολιτείες. Εκατοντάδες κολλέγια και πανεπιστήμια, πρακτικά όλα, καταλήφθηκαν, το ίδιο και τα λύκεια σε όλη τη χώρα. Η Εθνοφρουρά αναγκάστηκε να επέμβει σε 16 συνολικά πανεπιστήμια. Στο Κολλέγιο της πολιτείας του Τζάκσον δολοφόνησε δύο ακόμα μαύρους φοιτητές.

Κάτω από αυτή την πίεση ο Νίξον αναγκάστηκε να διατάξει την απόσυρση των επίγειων στρατευμάτων από την Καμπότζη. Παρά την καταστολή, που συνεχίστηκε με ένταση, με συλλήψεις δίκες και δολοφονίες, οι ΗΠΑ αναγκάστηκαν να ανακοινώσουν το 1973 την αποχώρησή τους και από το Βιετνάμ, με τις θυσίες των φοιτητών εν μέρει να δικαιώνονται.

Η καταστροφή που άφησαν πίσω τους, φεύγοντας ενάμισι χρόνο μετά ήταν τεράστια. Οι ισοπεδωτικοί βομβαρδισμοί («carpet bombing») που διήρκεσαν όλα τα χρόνια του πολέμου προκάλεσαν τεράστια καταστροφή. Όπως γράφει ο Τζόναθαν Νίλ: «Οι ΗΠΑ βομβάρδισαν το νότιο Βιετνάμ, το βόρειο Βιετνάμ, το Λάος και την Καμπότζη ρίχνοντας πάνω από 8 εκατομμύρια τόνους εκρηκτικών, σχεδόν τρεις φορές το βάρος των βομβών που έπεσαν συνολικά από όλες τις πλευρές το Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο». Τρία εκατομμύρια νεκρούς κόστισε αυτός ο πόλεμος στους ντόπιους πληθυσμούς.

Παρόλα αυτά, ενάμισι χρόνο αργότερα, οι Βιετκόνγκ θα έμπαιναν ανενόχλητοι στη Σαϊγκόν. Το αντιπολεμικό κίνημα, η άρνηση των αμερικάνων φαντάρων να πολεμήσουν, το ολοένα αυξανόμενο κόστος του πολέμου και πάνω από όλα η ηρωική αντίσταση των εκατομμυρίων φτωχών αγροτών της Ινδοκίνας είχαν μόλις οδηγήσει τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό στην πρώτη μεγάλη στρατιωτική του ήττα.