Ένα νέο πακέτο στήριξης ύψους 100 δις προς την Ουκρανία πρότεινε στην τελευταία σύνοδο κορυφής των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, ο Γενς Στόλτενμπεργκ, ο γραμματέας του «Συμφώνου». Η πρόταση αναμένεται να αποφασιστεί στην Σύνοδο του ΝΑΤΟ του Ιουνίου.
Τυπικά ο στόχος του Στόλτενμπεργκ είναι να εξασφαλίσει ότι η στρατιωτική βοήθεια της Δύσης προς το Κιέβο θα συνεχιστεί απρόσκοπτα ακόμα και αν κερδίσει ο Ντόναλντ Τραμπ τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ. Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν μπλοκάρει δυο φορές μέχρι τώρα τα σχέδια του Λευκού Οίκου για την παροχή στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Πολλοί πιστεύουν ότι ο Τραμπ θα ακολουθήσει μια πολιτική «απομονωτισμού» αν εκλεγεί τον Νοέμβριο και θα εγκαταλείψει την Ουκρανία στην «τύχη της». Η δυτική ψυχροπολεμική προπαγάνδα έχει ήδη αρχίσει να κατηγορεί τον Τραμπ ότι «ετοιμάζεται να χαρίσει τη νίκη στον Πούτιν» και να προειδοποιεί για τις συνέπειες που μπορεί να έχει κάτι τέτοιο. Πολλοί λένε ήδη ότι αν κερδίσει η Ρωσία δεν αποκλείεται να εισβάλλει στη συνέχεια ακόμα και σε κάποια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πρόκειται για καθαρή προπαγάνδα. Πρώτον είναι αφέλεια να πιστεύει κανείς ότι η Αμερική, η μεγαλύτερη υπερδύναμη του πλανήτη, θα παραιτηθεί από τον ρόλο του «παγκόσμιου χωροφύλακα» επειδή θα αλλάξει η κορυφή του Λευκού Οίκου. Το ποιος είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ προφανώς και δεν είναι αδιάφορο – παρόλο που οι διαφορές ανάμεσα στα δυο μεγάλα κόμματα των ΗΠΑ, των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπικάνων είναι ιστορικά μηδαμινές. Αλλά είναι γελοίο να πιστεύει κανείς ότι ο Τραμπ, αν εκλεγεί, θα ακολουθήσει μια λιγότερο επιθετική εξωτερική πολιτική. Ο Τραμπ, για να μην ξεχνάμε, ήταν αυτός που μετέφερε την αμερικανική πρεσβεία στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ.
Η πρόταση του Στόλτενμπεργκ είναι μια προσπάθεια της Δύσης να ξεφύγει από το τέλμα στο οποίο έχει φτάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία με «ένα άλμα προς τα μπρος». Η πολυδιαφημισμένη μεγάλη «ουκρανική αντεπίθεση» που ξεκίνησε πριν από ένα περίπου χρόνο έχει καταλήξει σε πλήρη αποτυχία. Όπως έγραφε η εφημερίδα Financial Times,
«η αντεπίθεση της Ουκρανίας δεν πέτυχε τους υψηλούς στόχους της, συμπεριλαμβανομένης της ανακατάληψης εδαφών που ελέγχονται από τη Ρωσία και της αποκοπής της χερσαίας γέφυρας τους προς την Κριμαία. Χιλιάδες Ουκρανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν και εκατοντάδες μαχητικά οχήματα και όπλα που προμήθευσε η Δύση καταστράφηκαν. Ως αποτέλεσμα, το ηθικό στην Ουκρανία έχει πέσει και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η ομοψυχία των πρώτων μηνών έχει σπάσει».
Οι νέοι, γράφει η Financial Times, έχουν σταματήσει να πηγαίνουν εθελοντικά στον στρατό και οι στρατηγοί πιέζουν τον Ζελένσκι να επιβάλλει γενική επιστράτευση.
Η ανατολική Ουκρανία θυμίζει σήμερα πολύ περισσότερο το διαβόητο Δυτικό Μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου παρά ένα σύγχρονο πεδίο μάχης του 21ου αιώνα. Ο στρατός του Ζελένσκι κατάφερε στους πρώτους μήνες της αντεπίθεσης να «απελευθερώσει» λίγα χωριά στα δυτικά του Ντονέτσκ. Αλλά στη συνέχεια η αντεπίθεση «κόλλησε». Πριν από μερικές εβδομάδες οι ρωσικές δυνάμεις ανακατέλαβαν την Αβτιίκα, μια πόλη λίγα χιλιόμετρα νοτιότερα. Χιλιάδες νέοι τραυματίζονται, ακρωτηριάζονται και σκοτώνονται για να σπρώξουν την συνοριακή γραμμή λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα - μόνο και μόνο για να τα «καταλάβει» ή «απευθερώσει» ξανά ο εχθρός λίγες ημέρες, εβδομάδες ή μήνες αργότερα.
«Αν θέλεις να ζήσεις, σκάβε» είναι η ρήση που κυκλοφορεί ανάμεσα στους Ουκρανούς φαντάρους, γράφει και πάλι η Financial Times. Η ζωή στην εμπόλεμη ζώνη στα σύνορα των κατεχόμενων από τη Ρωσία ανατολικών επαρχιών και της ελεύθερης Ουκρανίας υπάρχει κάτω από τη γη – στα χαρακώματα όπως ακριβώς και στο δυτικό μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Πέφτει το ηθικό
Μαζί με το ηθικό του ουκρανικού στρατού (στη ρωσική πλευρά υπήρχε από την αρχή τεράστια αντίθεση στον πόλεμο που αντιμετωπίστηκε από τον Πούτιν με την άγρια καταστολή) πέφτει και το ηθικό των «συμμάχων». Οι εφημερίδες ρίχνουν το φταίξιμο για το μπλοκάρισμα των αμερικανικών κονδυλίων προς την Ουκρανία στους γερουσιαστές και τους βουλευτές των Ρεπουμπλικάνων που υποτίθεται ότι δρουν από μικροκομματικό συμφέρον. Όμως το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζει και η Γερμανία: το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας μπλόκαρε ένα κονδύλι 60 δις Ευρώ που η κυβέρνηση του Σολτς ήθελε να χρησιμοποιήσει εν’ μέρει και για την στήριξη της Ουκρανίας ύστερα από προσφυγή των χριστιανοδημοκρατών -του κόμματος της Μέρκελ που κυβέρνησε (συχνά με τον ίδιο τον Σολτς στο υπουργικό συμβούλιο) την Γερμανία τα προηγούμενα 16 χρόνια.
Αυτή η αποτυχία έχει διχάσει τους ηγέτες της Δύσης και έχει φέρει ανάγλυφα στην επιφάνεια τις αντιπαραθέσεις και τους ανταγωνισμούς τους. Η Δύση στηρίζει την Ουκρανία – αλλά αποφεύγοντας υποκριτικά κάθε κίνηση που θα μπορούσε να εμπλέξει άμεσα ΝΑΤΟϊκά στρατεύματα. Πριν από λίγες ημέρες ο Μακρόν έσπασε φραστικά αυτό το «ταμπού» προτείνοντας την αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία. Ο Μακρόν δεν αγνοεί προφανώς τους κινδύνους που θα είχε μια άμεση εμπλοκή του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή της Γαλλίας σε έναν πόλεμο με την δεύτερη ισχυρότερη (μετά τις ΗΠΑ) πυρηνική δύναμη του πλανήτη. Η πρόταση είχε πολύ περισσότερο σαν στόχο να επιδείξει ότι η Γαλλία και η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορούν να πάρουν και αυτόνομες, έξω από τον έλεγχο του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, πρωτοβουλίες, όχι μόνο ειρηνευτικές αλλά και επιθετικές. Ο Στόλτενμπεργκ, γράφει η Καθημερινή: «ενδεχομένως… θέλει να κρατήσει στο ΝΑΤΟ την πρωτοβουλία κινήσεων σε ό,τι αφορά τη στρατιωτική ενίσχυση του Κιέβου και λόγω των αντίστοιχων προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αυτονομηθεί στρατηγικά στηρίζοντας πολλαπλώς την ευρωπαϊκή άμυνα».
Η Ρωσία είναι η άμεση υπεύθυνη για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αλλά όπως έχουμε εξηγήσει πολλές φορές από τις στήλες της Εργατικής Αλληλεγγύης, δεν είναι η μόνη υπεύθυνη. Η Δύση «έσπρωξε» τον Πούτιν στον πόλεμο με την λεηλασία των «κτήσεων» της άλλοτε ισχυρής «Σοβιετικής» αυτοκρατορίας, περικυκλώνοντας τη Ρωσία με στρατιωτικές βάσεις και πυραύλους και αρνούμενη να σεβαστεί οποιαδήποτε πρόταση ειρηνικής συνύπαρξης – σαν την συμφωνία του Μίνσκ στην οποία είχαν καταλήξει μετά την «αυτονόμηση» των ανατολικών επαρχιών και την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία το 2014.
Ο πόλεμος είναι προϊόν της κρίσης του ιμπεριαλισμού. Αλλά αυτό καθόλου δεν θα πρέπει να μας καθησυχάζει. Όλοι οι Μεγάλοι Πόλεμοι από κρίσεις στην παγκόσμια «τάξη» ξεκίνησαν. Και τελείωσαν μέσα σε ένα λουτρό αίματος, θανάτου και καταστροφής. Αυτή τη φορά δεν πρέπει να τους αφήσουμε να κάνουνε τα ίδια.