Το φεστιβάλ ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ 2024 είναι “σχολείο” για όλη την Αριστερά γιατί συμβαίνει μέσα σε δύο γεγονότα. Το ένα είναι ότι φέτος τον Ιούλη συμπληρώνονται τα 50 χρόνια από την κατάρρευση της Χούντας και το δεύτερο είναι όλες οι μάχες σήμερα για να καταρρεύσει όλη η δύναμη της κυρίαρχης τάξης.
50 χρόνια από την κατάρρευση της Χούντας σημαίνει πέντε πράγματα. Το πρώτο είναι ότι ένα εργατικό κίνημα βγήκε και καθόρισε τις πολιτικές εξελίξεις, έφτιαξε τα καινούργια συνδικάτα -τα συνδικάτα που υπάρχουν τώρα και προσπαθεί η κυβέρνηση να βάλει χέρι. Έφτιαξε τα πρωτοβάθμια σωματεία τα οποία κανένας δεν ήξερε τι ήταν, καθώς μέχρι τότε υπήρχαν κάποιες ομοσπονδίες και κάποια κλαδικά. Πρωτοβάθμια μέσα σε κάθε εργατικό χώρο, με απεργίες και με συνελεύσεις και όχι απλά με ένα καταστατικό. Αυτό που λέμε το “από τα κάτω” είναι η οργάνωση του εργατικού κινήματος το 1974.
Το δεύτερο πράγμα που βγήκε είναι ένα τεράστιο γυναικείο κίνημα το 1974 με απεργίες μέσα στους εργατικούς χώρους. Ήταν η μεγάλη απεργία των τηλεφωνητριών που καθόρισε όλες τις εξελίξεις, στα συνδικάτα και τα πολιτικά κόμματα. Έτσι έγινε το ΠΑΣΟΚ ξαφνικά να βγάζει νόμους για την ισότητα. Όλες οι οργανώσεις αναγκάστηκαν να κάνουν γυναικείες συλλογικότητες και διαδηλώσεις στις 8 Μάρτη.
Το τρίτο είναι ότι δημιουργήθηκε το κίνημα των ομοφυλόφιλων. Μέσα στη Χούντα δεν μπορούσες να πεις ότι είσαι ομοφυλόφιλος. Μετά τη Μεταπολίτευση βγήκε το “Αμφί”, το περιοδικό των ομοφυλόφιλων και δημιουργήθηκε η ΑΚΟΕ, η κίνηση των ομοφυλόφιλων.
Το τέταρτο είναι το φοιτητικό κίνημα που πυροδότησε ένα ολόκληρο κίνημα της αποχουντοποίησης. Σήμαινε αλλαγές μέσα στη διοίκηση, αλλαγές στον τρόπο που δούλευαν τα πανεπιστήμια. Σε εκείνες τις κατακτήσεις θέλουν τώρα να επιτεθούν. Το ότι φοιτητές καθόριζαν τη ζωή στο Πανεπιστήμιο, αυτό ονομαζόταν αποχουντοποίηση, όχι απλώς να μπουν οι χουντικοί στη φυλακή. Όλο το εποικοδόμημα και η ιδεολογία της κυρίαρχης τάξης ουσιαστικά να πατηθεί από τους “από κάτω” που είχαν τη δύναμη.
Και το πέμπτο ήταν τι έγινε στα σχολεία. Ποιος νομίζετε ότι καθιέρωσε το σύνθημα «Εξετάσεις, απουσίες και βαθμοί, όχι στο σχολείο φυλακή»; Το μαθητικό κίνημα ήταν τεράστιο εκείνη την περίοδο και αυτό πάλι προσπαθούν να το κρύψουν.
Κίνημα
Μιλάμε, λοιπόν, για ένα κίνημα που σημάδεψε τις εξελίξεις. Πολλοί που ήταν στο μαθητικό και στο φοιτητικό είναι εργαζόμενοι και ακόμα ενεργοί πολιτικά τώρα. Και δεν είναι μόνο τα άτομα, αλλά και το τι σημαίνει συνείδηση και εμπειρία. Ένα κίνημα που καθιέρωσε αλλαγές θεσμικά, μέσα στα σχολεία, στις σχολές και στους εργατικούς χώρους.
Η Χούντα έκανε επιστράτευση για να κάνει πόλεμο με την Τουρκία στην Κύπρο, αλλά ο κόσμος πήγε με σορτσάκια και με σαγιονάρες για να πει ότι δεν πάει πουθενά (γι' αυτό ονομάστηκε επιστράτευση της σαγιονάρας). Δεν ήταν μόνο στην Πορτογαλία η αντιπολεμική οργή, αλλά και εδώ. Χρειάζεται να έχουμε αυτή την εικόνα της εξέγερσης, πολιτικής, κοινωνικής, ιδεολογικής, που καθόρισε σε μεγάλο βαθμό τη σύγκρουση ανάμεσα στις δύο τάξεις.
Δεν ήταν μόνο κίνημα στους δρόμους, αλλά όλο αυτό εκφράστηκε και σε κόμματα. Δημιουργήθηκε η επαναστατική αριστερά και μεγάλωσε σε όλη αυτή την περίοδο. Γίνονταν διαδηλώσεις στην Αθήνα και οι κόκκινες σημαίες ήταν από την αρχή μέχρι το τέλος. Δημιουργήθηκε για πρώτη φορά σοσιαλδημοκρατικό κόμμα στην Ελλάδα, το ΠΑΣΟΚ. Μέχρι τότε υπήρχε το Κέντρο, ο Γεώργιος Παπανδρέου και μια αριστερά, μισή παράνομη και μισή νόμιμη, που ήταν η ΕΔΑ. Η ριζοσπαστικοποίηση του κόσμου στη Μεταπολίτευση σήμαινε ότι το ΠΑΣΟΚ έλεγε “ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, το ίδιο συνδικάτο” και “Θα φέρουμε σοσιαλισμό στις 18”. Και ταυτόχρονα με αυτό νομιμοποιήθηκαν και δύο κόμματα της ρεφορμιστικής Αριστεράς, το ΚΚΕ και το ΚΚΕ εσωτερικού που έφτιαξαν τον Συνασπισμό και οδήγησαν στον ΣΥΡΙΖΑ και το σημερινό ΚΚΕ.
Απέναντι στην κυρίαρχη τάξη που προσπαθούσε πολιτικά και θεσμικά να ελέγξει τις εξελίξεις η αντιπολίτευση ήταν όλη αριστερή και τεράστια. Η κυρίαρχη τάξη έδωσε μάχη για να τσακίσει και το κίνημα και τα κόμματα της Αριστεράς. Βέβαια και τα κόμματα της Αριστεράς φρόντισαν να προσαρμοστούν πάρα πολύ γρήγορα. Στην αρχή το ΠΑΣΟΚ αναγκάστηκε πολλά πράγματα να τα προχωρήσει -και στις γυναίκες και στο Σύνταγμα και άλλα- και μετά ουσιαστικά άρχισε να τα παίρνει πίσω. Αυτό σημαίνει σοσιαλδημοκρατία και ρεφορμισμός.
Αυτή είναι η ιστορία που έχει καθορίσει τις πολιτικές συγκρούσεις μέχρι τη σημερινή περίοδο. Γι' αυτό έχει τρελαθεί η κυρίαρχη τάξη και τα κόμματά της να πει ότι η μεταπολίτευση τελείωσε, ο κόσμος έχει συντηρητικοποιηθεί και ξεχάστε αυτά που ξέρατε. Κι όμως, από το 2000 και μετά ξαναβγαίνει ένα κίνημα αντικαπιταλιστικό, ένα κίνημα εργατικό που συγκρούεται με τα μνημόνια, που τσακίζει τα κόμματα της κυρίαρχης τάξης. Μια κρίση που έχει φτάσει να καθορίζει τις εξελίξεις και σήμερα.
Και αυτό είναι το δεύτερο στοιχείο το οποίο θα έχει ο ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ 2024. Σήμερα παλεύουμε και συζητάμε μέσα σε συνθήκες πολυκρίσης του καπιταλισμού και σε τέτοιες συνθήκες ξαναοργανώνεται η ταξική σύγκρουση. Αυτό σημαίνει ότι η στρατηγική της εργατικής εναλλακτικής είναι στο κέντρο αυτή τη στιγμή. Για να μην φτάνει το κίνημα στην υποχώρηση και πολλές φορές στην ήττα, όπως έφτασε στην Πορτογαλία, αλλά και εδώ, μέσα από τους συμβιβασμούς που έκανε η Αριστερά με τη λογική του “τώρα δεν μας παίρνει”.
Κέντρο για όλη την Αριστερά
Οργανώνουμε το φεστιβάλ ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ εδώ και 36 χρόνια. Κάθε χρόνο γίνεται κέντρο για όλη την Αριστερά. Γιατί κάθε φορά έχουμε ανάγκη να συζητήσουμε σε ποια περίοδο βρισκόμαστε, πώς είναι το κίνημα και τι χρειάζεται να γίνει. Φέτος χρειάζεται αυτή την συζήτηση για όλη την Αριστερά να τη δουλέψουμε πολύ πιο συστηματικά, γιατί η ρεφορμιστική Αριστερά βρίσκεται σε κατάσταση που δεν καλύπτει τον κόσμο σε κάθε εργατικό χώρο, σχολή και γειτονιά. Με αυτόν τον κόσμο έχουμε κοινά σημεία, κοινές διαδρομές, κοινό προχώρημα και θέλουμε να τον φέρουμε στον Μαρξισμό. Δεν θέλουμε να περάσουν οι μάχες και μετά να αρχίσουμε να συζητάμε. Γιατί όλες αυτές οι μάχες παλεύουμε για να νικήσουν, από την Πύλο μέχρι την Παλαιστίνη.
Το ότι υπάρχει κόσμος από την Παλαιστίνη που στηρίζει και συμμετέχει στο ψηφοδέλτιο της ΑΝΤΑΡΣΥΑ παίζει τεράστιο ρόλο. Είναι η επιβεβαίωση ότι η μάχη εκεί είναι δεμένη με τις μάχες εδώ, ενάντια στην κυβέρνηση και την ΕΕ που στηρίζει το Ισραήλ, ενάντια στον ρατσισμό και τους φασίστες, με τη μάχη για επαναστατικό κόμμα και για να αλλάξουμε την κοινωνία.
Δεν είναι ξεχωριστές καμπάνιες ο τρόπος που θα δουλέψουμε για τις ευρωεκλογές και τον Μαρξισμό με όλες τις άλλες μάχες. Αρχίζοντας από την Πρωτομαγιά, που είναι η μεγάλη μάχη των εργατών, των γυναικών, των ομοφυλόφιλων, ενάντια στον ρατσισμό, για όλα.
Οι τοπικοί πυρήνες, οι ομάδες μας μέσα στις σχολές και τους εργατικούς χώρους, είναι δύναμη για να οργανώσουμε το τριήμερο του Μαρξισμού και όλες τις μάχες. Για να τσακίσουμε τους από πάνω. Αυτοί θα βγουν στις 24 Ιούλη, να πουν ότι αυτοί έφεραν τη δημοκρατία, με τον μεγάλο “εθνάρχη” Καραμανλή -τον θείο του υπουργού που ευθύνεται για το έγκλημα στα Τέμπη. Πρέπει να βγούμε εμείς για να καθορίσουμε τη συζήτηση για το ποιος έριξε τη Χούντα. Ώστε το κίνημα να είναι αυτή τη στιγμή ακόμα πιο δυνατό, για να τους ρίξει και να συνεχίσει στην εργατική εναλλακτική για μια άλλη κοινωνία.