Η πρόσφατη απόφαση της AstraZeneca (ΑΖ) να ζητήσει από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ) να σταματήσει τη διαδικασία αδειοδότησης του εμβολίου για τον Covid-19, για «εμπορικούς λόγους», και ο ΕΜΑ να ικανοποιεί το αίτημά της, ξανανοίγει την συζήτηση για τη δολοφονική πολιτική των κυβερνήσεων και των φαρμακοβιομηχανιών στην εποχή της πανδημίας που στο βωμό του κέρδους, της διαφθοράς, της διάλυσης της δημόσιας υγείας και της «επιστροφής στην κανονικότητα» οδήγησαν εκατομμύρια στο θάνατο, απαξίωσαν την επιστήμη και τα ίδια τα εμβόλια.

Η (αναμενόμενη από τους επιστήμονες) έλευση της πανδημίας βρήκε ακόμα και τα πιο «αναπτυγμένα κράτη» παντελώς απροετοίμαστα. Τα δημόσια συστήματα υγείας ήταν διαλυμένα, εξαιτίας των ιδιωτικοποιήσεων και των περικοπών, και τα «φαρμακευτικά εργαλεία» αντιμετώπισης των κορονοϊών είχαν σταματήσει να χρηματοδοτούνται εξαιτίας της μη αναμονής κέρδους για τις φαρμακοβιομηχανίες. 

Οι κυβερνήσεις, με μπροστάρηδες τις ΗΠΑ και την ΕΕ, έριξαν έναν πακτωλό χρημάτων στις φαρμακοβιομηχανίες για να «τρέξουν» να κατασκευάσουν και να διαθέσουν τα πολυπόθητα εμβόλια που θα σταματούσαν τη διάδοση του ιού και θα εξασφάλιζαν την «επιστροφή στην κανονικότητα». Οι φαρμακοβιομηχανίες είδαν την παραγωγή των εμβολίων σαν την «κότα με τα χρυσά αυγά». Επιδόθηκαν σε έναν αγώνα δρόμου για τη γρήγορη παραγωγή του εμβολίου που θα το "παντετάραν" και θα το πουλούσαν στα κράτη με αμύθητα κέρδη. Σύμφωνα με το Reuters, οι φαρμακοβιομηχανίες, όπως και η AstraZeneca (ΑΖ), είχαν συνολικά έσοδα 100 δισ. δολάρια από τα εμβόλια και τα φάρμακα του κορωνοϊού, μόνο μέσα στο 2022. Ο CEO της ΑΖ είναι ο πιο ακριβοπληρωμένος CEO στην Ευρώπη και μόνο για τη διετία 2021 και 2022 έλαβε ένα πακέτο αποδοχών αξίας 35 εκατ. λιρών εξαιτίας της εκτόξευσης των κερδών της.

Το εμβόλιο της ΑΖ δεν ήταν αποτέλεσμα της επιστημονικής έρευνας της ΑΖ. Έχοντας σχεδιαστεί από επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (το εμβόλιο περιείχε τον μη αναπαραγόμενο ιικό φορέα που ουσιαστικά «δίδασκε» το ανοσοποιητικό σύστημα να καταπολεμά τον ιό), η ΑΖ το πήρε έτοιμο και δωρεάν προς "παντετάρισμα", παρασκευή και πώληση. Αυτό είναι ένα καλό παράδειγμα και για το τι πραγματικά σημαίνει η σύνδεση της πανεπιστημιακής έρευνας με την αγορά. 

Εξαιτίας της διακοπής της χρηματοδότησης προηγούμενων ερευνητικών προσπαθειών για την αντιμετώπιση των κορονοιών αλλά και της εμπορικής απαγόρευσης της συνεργασίας μεταξύ των ερευνητικών ομάδων, οι επιστήμονες δέχθηκαν μεγάλη πίεση για να βρουν σε σύντομο χρονικό διάστημα τα εμβόλια. Πίεση από τις κυβερνήσεις που παρουσίαζαν το εμβόλιο σαν το «Άγιο Δισκοπότηριο» που από μόνο του θα σταματούσε την πανδημία, πίεση από τις φαρμακοβιομηχανίες για να το «βγάλουν στην αγορά» και να το μοσχοπουλήσουν. 

Συνέπειες

Οι δυνατότητες της επιστήμης είναι τεράστιες αλλά αυτή η πίεση είχε συνέπειες. Το εμβόλιο της ΑΖ πήρε άδεια με την ένδειξη του επείγοντος (κανένα εμβόλιο για την Covid-19 δεν έχει λάβει κανονική άδεια, όλα κυκλοφορούν, μέχρι και σήμερα, με Άδεια Χρήσης Έκτακτης Ανάγκης και γι' αυτό οι φαρμακοβιομηχανίες «δεν φέρουν καμία ευθύνη» για τα αποτελέσματα του εμβολίου), στην εκπνοή του 2020 στη Μεγάλη Βρετανία και κυκλοφόρησε στις 4 Ιανουαρίου του 2021 και στη συνέχεια σε 2,5 δισεκατομμύρια δόσεις σε περισσότερες από 170 χώρες. Στα πλεονεκτήματά του ήταν η χαμηλή τιμή και η εύκολη μεταφορά καθώς μπορούσε να αποθηκευτεί σε υψηλότερες θερμοκρασίες σε σχέση με τα mRNA εμβόλια. 

Στην πραγματικότητα, φτιάχτηκε, όπως και όλα τα υπόλοιπα, σε μερικούς μήνες και αυτό ήταν σε βάρος των απαραίτητων κλινικών δοκιμών, χρονικών και ποσοτικών, που ιατρικά απαιτούνται για κάθε εμβόλιο και πολύ περισσότερο για ένα εμβόλιο με καθολική χρήση. Η μελέτη του εμβολίου της AZ, π.χ., συμπεριέλαβε μόλις 25.000 άτομα και αφορούσε αποκλειστικά την αποτελεσματικότητα στον ιό και όχι τη γενική ασφάλεια του εμβολίου. Αυτό, από μόνο του, εξηγεί γιατί βλαπτικές παρενέργειες δεν εντοπίστηκαν στις κλινικές δοκιμές. Οι παρενέργειες από τη χρήση ενός φαρμακευτικού σκευάσματος, όπως είναι και το εμβόλιο, και κυρίως για το σύνολο του πληθυσμού που απευθύνεται, είναι απόλυτα φυσιολογικές και γι’ αυτό δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε τα εμβόλια. Όμως, απαιτούνται πολύχρονες δοκιμές και σε μεγάλο και αντιπροσωπευτικό δείγμα για να γίνουν γνωστές οι παρενέργειες και να εξαιρεθούν από αυτό οι «ευάλωτες ομάδες». Αυτή η διαδικασία δεν έγινε ποτέ. Ακόμα χειρότερο, όμως, ήταν αυτό που επακολούθησε και κυρίως στην Ελλάδα.

Τον Μάρτιο του 2021, ο Καναδάς είχε αναφέρει τουλάχιστον πέντε κρούσματα θρόμβωσης και δύο θανάτους από παρενέργειες, για να ακολουθήσουν κι άλλες χώρες. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες ανέστειλαν τη χορήγηση του εμβολίου της ΑΖ, για προληπτικούς λόγους, αλλά ο ΕΜΑ αποφάσισε ότι «οι ασυνήθιστοι θρόμβοι αίματος πρέπει να αναφέρονται ως πολύ σπάνιες παρενέργειες» δίνοντας το «πράσινο φως» για την επανεκκίνηση των εμβολιασμών με ΑΖ. Αυτό που ακολούθησε ήταν ένα απίστευτο μπάχαλο με τις περισσότερες χώρες να αλλάζουν συνέχεια τον ηλικιακό περιορισμό για την χρήση του εμβολίου και την ίδια στιγμή να «διαβεβαιώνουν ότι είναι ασφαλές». Μία πολιτική που ενίσχυε κατακόρυφα την καχυποψία γύρω από τα εμβόλια και την ασφάλειά τους.  

Περιστατικά

Μπορεί σήμερα ο Μαγιορκίνης να παραδέχεται ότι «η παρενέργεια των θρομβώσεων είχε σχολιαστεί εκτεταμένα την εποχή των εμβολιασμών από όλους τους επιστήμονες και την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών» και η Λινού να αναφέρει ότι έχουν καταγραφεί τρεις θάνατοι γυναικών και ότι τα περιστατικά των επιπλοκών στην Ελλάδα υπολογίζονται σε πάνω από εκατό αλλά αυτή η «ενημέρωση» για τις παρενέργειες ήταν απαγορευμένη «δια ροπάλου» από την κυβέρνηση της ΝΔ. 

Όταν τον Μάρτιο του 2021 ο καθηγητής Παθολογίας – Ανοσολογίας του ΕΚΠΑ, μέλος της Επιτροπής Φαρμακοεπαγρύπνησης του ΕΟΦ και αδιαπραγμάτευτα υπέρ των εμβολιασμών, Παναγιώτης Βλαχογιαννόπουλος, είχε καταγγείλει ότι η Επιτροπή και το Υπουργείο Υγείας προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να μην συσχετίσουν περιστατικά παρενεργειών με το εμβόλιο, παρά τη χρονική συνάφεια αυτών των δύο πραγμάτων, και αποκάλυψε τότε την ύπαρξη επιστολής της ΑΖ, που αναφερόταν στην πιθανότητα θρομβοεμβολικών επεισοδίων ή θρομβοπενίας, η οποία δεν κοινοποιήθηκε στους επαγγελματίες υγείας επιφορτισμένους με τους εμβολιασμούς, η απάντηση του τότε υπουργού Υγείας, Κικίλια, ήταν ότι «εμείς δεν έχουμε παρατηρήσει θρομβώσεις, ένα περιστατικό συζητήθηκε από τους γιατρούς και τελικά αποκλείστηκε η συσχέτιση». Δολοφονικό ψέμα. 

Αυτό ανάγκασε τον Βλαχογιαννόπουλο να στείλει επιστολή στην Επιτροπή επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να βελτιωθεί το σύστημα φαρμακοεπαγρύπνησης και να ενθαρρυνθούν οι γιατροί σχετικά με τη συστηματική παρακολούθηση των εμβολιασμένων και τη λεπτομερειακή καταγραφή των συμπτωμάτων που τυχόν παρουσιάζουν, δεδομένου ότι πρόκειται για νέο εμβόλιο, που χρησιμοποιείται πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη έκταση στον πληθυσμό. Όσο αφορά την μη κοινοποίηση της επιστολή της ΑΖ «αποτελεί μείζον πρόβλημα δεδομένου ότι τόσο οι επαγγελματίες υγείας όσο και οι εμβολιασμένοι έχουν πλήρη άγνοια των δεδομένων και είναι εκτεθειμένοι σε παραπληροφόρηση, η οποία πέρα από τους κινδύνους που ενέχει για την υγεία τους, είναι δυνατόν να καταφέρει σοβαρό πλήγμα και να διαταράξει την ομαλή πορεία του εμβολιαστικού προγράμματος, λόγω της σύγχυσης που προκαλεί εκ των πραγμάτων». Τον Απρίλιο του 2021 ο Βλαχογιαννόπουλος παραιτήθηκε από την Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης.

Επιπλέον, η απόσυρση του εμβολίου της ΑΖ για «εμπορικούς λόγους» δείχνει ξεδιάντροπα την πραγματική πολιτική των φαρμακοβιομηχανιών. Δεν τους ενδιαφέρει η υγεία αλλά το κέρδος. Έβγαλαν δισεκατομμύρια από την πανδημία, τα τελευταία δύο χρόνια, όμως, αντιμετωπίζουν μείωση του τζίρου τους, λόγω των συσσωρευμένων αποθεμάτων εμβολίων σε όλο τον κόσμο και την ανοσία των πληθυσμών. Αυτό τις αναγκάζει να «φύγουν» από αυτό το πεδίο προς άλλα πιο κερδοφόρα σκευάσματα. 

Όμως, δεν έχουμε τελειώσει με τις πανδημίες εξαιτίας των κορονοϊών. Το αντίθετο, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι συνεχείς μεταλλάξεις του ιού και η κλιματική κρίση κάνει το σενάριο για μία νέα θανατερή πανδημία να γίνεται πραγματικότητα τα επόμενα χρόνια. Όσο η εξέλιξη της επιστήμης καθορίζεται από τα κέρδη των φαρμακοβιομηχανιών τόσο πιο πολύ απροετοίμαστοι θα είμαστε και στην επόμενη πανδημία. Γι' αυτό η πάλη για κρατικοποίηση των φαρμακευτικών εταιριών με τον έλεγχο να περνάει στους εργαζομένους σ' αυτές είναι μονόδρομος.