Η επέτειος για τα 50 χρόνια από την κατάρρευση της Χούντας, που έρχεται αμέσως μετά την ήττα της κυβέρνησης του Μητσοτάκη στις ευρωεκλογές, φέρνει στην επικαιρότητα τη συζήτηση για τη Μεταπολίτευση σε μια περίοδο που το εργατικό κίνημα αναζητά εναλλακτική από την Ελλάδα μέχρι τη Γαλλία και από την Παλαιστίνη μέχρι τη Ν. Αφρική. Το νέο τεύχος Νο 165 του περιοδικού Σοσιαλισμός Από τα Κάτω καταπιάνεται ταυτόχρονα με την ιστορία και την επικαιρότητα για να αναδείξει ότι ένα εργατικό μέτωπο ανατροπής στον δρόμο είναι εφικτό και αναγκαίο.
Για το νέο πολιτικό σκηνικό που διαμορφώθηκε μετά τις ευρωεκλογές και πώς αυτό μπορεί να ανοίξει νέους ορίζοντες για τους αγώνες του εργατικού κινήματος γράφει η Μαρία Στύλλου στο άρθρο της «Η Αριστερά μπροστά στην πολιτική κρίση – Κεντροαριστερή συνεργασία ή Μέτωπο Ανατροπής;». Η πολιτική κρίση φουντώνει στο υπόβαθρο της συστημικής και μακρόσυρτης πολυκρίσης. Το κίνημα των εργατών και της νεολαίας που έδωσε μάχες ενάντια στην ακρίβεια και τις ιδιωτικοποιήσεις, που απαιτεί δικαιοσύνη για τα θύματα των Τεμπών και της Πύλου, που παλεύει ενάντια στον σεξισμό, τον ρατσισμό και τους φασίστες, που διαδηλώνει για ελεύθερη Παλαιστίνη, έφερε τη ΝΔ σε κάθετη πτώση.
Αλλά πώς πάμε παρακάτω; Αν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2015 ήταν τραγωδία με το ξεπούλημα του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα και την εφαρμογή του τρίτου μνημονίου, μια νέα «προοδευτική συμμαχία» γίνεται φάρσα, καθώς «οι συμβιβασμοί του 2015 τώρα έχουν εγκατασταθεί από την αρχή σε όλη την μεθοδευμένη “κεντροαριστερή συνεργασία”». Για να ξεφύγουμε από αυτά τα αδιέξοδα, χρειαζόμαστε την κοινή δράση στους δρόμους, η οποία θα επιβάλλει «το πρόγραμμα που έχουν ήδη διαμορφώσει οι αγώνες μας και όχι μια δεξιόστροφη κοινοβουλευτική “κεντροαριστερά”»,
Ο Πάνος Γκαργκάνας στο άρθρο «50 χρόνια Μεταπολίτευση» ξεδιπλώνει τις συγκλονιστικές μάχες που έδωσε η εργατική τάξη και το φοιτητικό κίνημα τις δεκαετίες μετά την κατάρρευση της Χούντας το καλοκαίρι του ‘74, για να απαντήσει στο ερώτημα “τι είναι τελικά η Μεταπολίτευση” που η Δεξιά τόσο ανυπομονεί να τελειώσει. Μια πολύτιμη αναδρομή που καταρρίπτει τον μύθο του “εθνάρχη” Καραμανλή και αναδεικνύει τους πραγματικούς πρωταγωνιστές. Δεν ήταν άλλοι από τους εργάτες και τις εργάτριες που έχτισαν σωματεία και πάλεψαν για καλύτερες συνθήκες δουλειάς, ωράριο, μισθούς, συνδικαλιστικές ελευθερίες και δικαιώματα, κατάργηση των σεξιστικών διακρίσεων. Οι μαρτυρίες συντρόφων και συντροφισσών που συμμετείχαν σε αυτές τις απεργίες μεταφέρουν ανάγλυφα το κλίμα.
Από τους πρώτους κρίσιμους μήνες της Μεταπολίτευσης, τα κόμματα της Αριστεράς αναζητούσαν πολιτικές λύσεις από τα πάνω, με συμβιβασμούς, ακόμα και συνεργασίες με την κυβέρνηση της ΝΔ, βάζοντας όρια στη δυναμική του κινήματος που ξεδιπλωνόταν και αφήνοντας ουσιαστικά περιθώρια στο ΠΑΣΟΚ να κυριαρχήσει. Πολύτιμος ήταν ο ρόλος των οργανώσεων της επαναστατικής αριστεράς, ανάμεσά τους και η ΟΣΕ (μετέπειτα ΣΕΚ), που στην εξέγερση του Πολυτεχνείου και αργότερα στη Μεταπολίτευση έβαζαν την προοπτική της ανατροπής και όχι της “ομαλής μετάβασης”.
Για τις πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία μετά τη νίκη του κόμματος της Λεπέν στις ευρωεκλογές γράφει ο Γιάννης Δελατόλας στο άρθρο «Οι εκλογές, η Αριστερά και η φασιστική απειλή». Ο Μακρόν που κυβερνούσε με αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις και αστυνομική καταστολή για να περάσει αντιδραστικούς νόμους, όπως τη Μεταρρύθμιση για το Ασφαλιστικό και τον ρατσιστικό νόμο Ντερμανέν, κατέρρευσε. Ο κίνδυνος να πάρουν οι φασίστες την κυβέρνηση έβγαλε εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές και συνδικάτα στους δρόμους της Γαλλίας με αντιρατσιστικά, αντιφασιστικά και φιλο-παλαιστινιακά συνθήματα. Η Αριστερά ενώνεται ενόψει των εκλογών στο Νέο Λαϊκό Μέτωπο. Η ενότητα ενάντια στους φασίστες εμπνέει, αλλά οι δεξιές προσαρμογές στο πρόγραμμα του νέου σχηματισμού απογοητεύει. Η ενίσχυση του αντιρατσιστικού και αντιφασιστικού κινήματος είναι επείγουσα.
«Η βία ενός ολόκληρου συστήματος σε κρίση είναι στην πραγματικότητα αυτή που αντανακλάται σε κάθε εκδήλωση βίας ανηλίκων», υπογραμμίζει η Λίλιαν Μπουρίτη στο άρθρο με τίτλο «Κοίτα ποιοι μιλάνε για βία ανηλίκων!». Από τα ταξικά εμπόδια που υψώνει το εξετασιοκεντρικό εκπαιδευτικό σύστημα από το δημοτικό ως το Πανεπιστήμιο μέχρι την παιδική φτώχεια λόγω λιτότητας και από τη διάλυση του ΕΣΥ και των Παιδιατρικών νοσοκομείων μέχρι τα πολεμοκάπηλα, ρατσιστικά και σεξιστικά αίσχη, η βία στα παιδιά της εργατικής τάξης ξεκινάει από την ίδια την κυβέρνηση και το σύστημα που εξυπηρετεί. Η μάχη για την ανατροπή τους, για πραγματικά δημόσια και δωρεάν Παιδεία και Υγεία για όλους, για την καταπολέμηση της φτώχειας και των διακρίσεων, είναι ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης. Η Ρώσικη Επανάσταση έδειξε το παράδειγμα, αναγνωρίζοντας ότι η ανατροφή των παιδιών είναι συλλογική ευθύνη και φέρνοντας διατάξεις νόμου για μια συλλογική και δημοκρατική λειτουργία του σχολείου, οι οποίες περιγράφονται στο άρθρο.
Το «Πώς θα φτάσουμε σε μια Λεύτερη Παλαιστίνη» περιγράφει ο Γιώργος Ράγκος στο ομότιτλο άρθρο. Αρχικά παραθέτει στοιχεία σχετικά με την επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα από Έκθεση του ίδιου του ΟΗΕ που συγκλονίζουν για το μέγεθος της καταστροφής και τη βιαιότητα, αλλά και επιβεβαιώνουν από “επίσημα χείλη” ότι πρόκειται για εγκλήματα πολέμου. Παρόλα αυτά: “Η παλαιστινιακή αντίσταση αντέχει και οργανώνεται, τροφοδοτεί και τροφοδοτείται από τα τεράστια κινήματα αλληλεγγύης σε όλο τον κόσμο, βυθίζοντας σε κρίσεις και αδιέξοδα και το Ισραήλ και όλα τα ιμπεριαλιστικά κράτη της Δύσης που βρίσκονται στο πλευρό του”. Έτσι αναγκάστηκαν οι ΗΠΑ να φέρουν ένα δήθεν σχέδιο κατάπαυσης πυρός. Μπορεί ένας συμβιβασμός για ύπαρξη δύο κρατών να είναι μια βιώσιμη ειρηνική λύση; Το άρθρο εξηγεί γιατί δεν μπορεί να υπάρχει ειρήνη στην περιοχή όσο υπάρχει το ρατσιστικό κράτος του Ισραήλ.
Για πολλούς λόγους αλληλένδετη με το παραπάνω άρθρο είναι η ιστορία για το τι ήταν και πώς γκρεμίστηκε το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική τριάντα τρία χρόνια πριν. Ο Γιώργος Πίττας στο άρθρο «Η Νότια Αφρική σε αναβρασμό» κάνει μια ιστορική αναδρομή από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα και την αποικιοκρατία, στο 1948 και τη δημιουργία του ρατσιστικού καθεστώτος απαρτχάιντ, στις συγκλονιστικές μάχες της μαύρης εργατικής τάξης ενάντια στη λευκή άρχουσα τάξη, μέχρι την κατάργησή του απαρτχάιντ και την άνοδο του ANC στην κυβέρνηση.
Η εξέγερση της μαύρης εργατικής τάξης άνοιξε τον δρόμο για την απελευθέρωσή της, αλλά η στρατηγική του ANC ήταν ο συμβιβασμός «με στόχο έναν “δίκαιο” καπιταλισμό όπου μαύροι και λευκοί θα αντιμετωπίζονταν ισότιμα». Ο κατήφορος του ANC και η συμμαχία του με το κόμμα των πλούσιων λευκών (DA) ξανανοίγει τον δρόμο της οργάνωσης από τα κάτω και κάνει επιτακτική την ανάγκη για μαζικό επαναστατικό κόμμα.
«Η επιστήμη είναι η δίδυμη αδερφή της τεχνολογίας. Ο άνθρωπος δεν προσπαθεί να κατανοήσει τους “νόμους της φύσης” απλά για να ικανοποιήσει την “έμφυτή του περιέργεια”, αλλά για να μπορέσει να τους θέσει κάτω από τον έλεγχό του, για να τους αξιοποιήσει για να αλλάξει τον κόσμο γύρω του». αναφέρουν στο άρθρο τους η Αφροδίτη Φράγκου και ο Σωτήρης Κοντογιάννης με τίτλο «Πώς ξεδιπλώνονται οι επιστημονικές επαναστάσεις;». Όπως επισημαίνουν «η επιστήμη δεν προχωράει ομαλά, γραμμικά, αλλά με επαναστάσεις», όταν νέες θεωρίες αμφισβητούν ή ανατρέπουν παλιότερες, όπως η Θεωρία της Σχετικότητας τη Νευτώνεια φυσική.