Μεγάλο ενδιαφέρον είχε η συζήτηση για τον κόσμο του γηπέδου -που έγινε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ 2024- όπως αποτυπώθηκε τόσο στη συμμετοχή όσο και στις τοποθετήσεις. Η συζήτηση είχε τίτλο «Στα γήπεδα η εργατική τάξη αναστενάζει; - Οι κερκίδες της αντίστασης» και τις εισηγήσεις έκαναν ο δημοσιογράφος Νεκτάριος Δαργάκης και οι συντάκτες του περιοδικού Humba Ζαφείρης και Σωτήρης.
Ο Ν. Δαργάκης, στάθηκε στο κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη που ξεδιπλώνεται και μέσα στα γήπεδα, φέρνοντας πλήθος εικόνων από όλο τον κόσμο. Δεν έμεινε μόνο στις “θετικές” εικόνες των φιλάθλων που χρησιμοποιούν ακόμα και τον χώρο της εξέδρας για να διαδηλώσουν τις ιδέες και την αλληλεγγύη τους, αλλά επεσήμανε από την άλλη μεριά τις προσπάθειες που κάνουν οι κυβερνήσεις να εκμεταλλευτούν τις αθλητικές επιτυχίες προς όφελός τους όπως και οι φασίστες τα γήπεδα ως πεδίο στρατολόγησης. «Αυτό που υπογραμμίζουμε από τη δική μας μεριά είναι ότι χρειάζεται παρέμβαση, όπως σε όλα τα ζητήματα, και στο ζήτημα των κερκίδων και των γηπέδων. Όπως είδαμε να γίνεται για την Παλαιστίνη. Αυτά τα παραδείγματα και τα στηρίζουμε και χρειάζεται να τα αναδεικνύουμε και χρειάζεται να πολλαπλασιαστούν». Διαβάστε το σχετικό άρθρο του Νεκτάριου Δαργάκη στο τεύχος 164 του περιοδικού Σοσιαλισμός από τα Κάτω (tinyurl.com/exedrespalaistini).
Ο Ζαφείρης από το Humba στη συνέχεια τοποθετήθηκε ενάντια σε γενικευτικές κριτικές που βάζουν τους οπαδούς σε ένα τσουβάλι, με αφορμή τα περιστατικά βίας. «Πήγε καλά αυτή η κριτική και η πολεμική που έλεγε ότι όλοι οι οπαδοί του Ολυμπιακού είναι χρυσαυγίτες; Δεν νομίζω ότι ήταν μια πετυχημένη κριτική. Δεν νομίζω ότι είναι μια πετυχημένη κριτική ότι οι περισσότεροι οπαδοί του Παναθηναϊκού είναι φίλοι των κροατών Ουστάσι. Είναι κάποια κουτάκια αυτά από τα οποία θα πρέπει να προσπαθούμε να βγαίνουμε. Το ζήτημα είναι η φτωχοποίηση δηλαδή όταν ο άνεργος 17 - 23 ετών δεν μπορεί να βρει εύκολα δουλειά. Δεν είναι οπαδικοί στρατοί, είναι θύματα του καπιταλισμού. Θύματα της ανεργίας, της φτωχοποίησης, του σπασίματος παραδοσιακών δεσμών εντός κοινοτήτων. Αυτή θα πρέπει να είναι η κριτική και όχι να στεκόμαστε απέναντι και να λέμε ότι αυτός ο κόσμος είναι τα φερέφωνα του Μαρινάκη, του Αλαφούζου, του Ηλιόπουλου, του Σαββίδη, του Καρυπίδη κοκ» σημείωσε μεταξύ άλλων.
«Οι οπαδοί είναι στην πλειοψηφία τους εργατική τάξη» ξεκίνησε ο Γιάννης Κούτρας από τη Θεσσαλονίκη. «Αν μιλάμε για την Αγγλία π.χ, αυτό κρατάει από την αρχή του ποδοσφαίρου. Το πώς φτιάχτηκαν τα σωματεία, πώς ήταν μέσα στην παράδοση και στο βδομαδιάτικο πρόγραμμα της εργατικής τάξης το γήπεδο και η σύνδεση με την ομάδα. Παρ' όλα αυτά έχει σημασία ότι υπάρχει η αντίσταση στους κόλπους των φιλάθλων. Ακριβώς επειδή είναι κομμάτι της εργατικής τάξης, επηρεάζονται από τις ιδέες κι από την πολιτική κατάσταση και αυτό βγαίνει και μέσα στο γήπεδο. Πρέπει να απαντήσουμε και στο ερώτημα τι σημαίνει να παρεμβαίνουμε στον κόσμο των γηπέδων. Δηλαδή εμείς σαν ΣΕΚ ή επαναστατική Αριστερά πρέπει να φτιάξουμε συνδέσμους οπαδών αυτή τη στιγμή; Ο καλύτερος τρόπος να το επηρεάσουμε είναι να καθορίσουμε εμείς την ταξική πάλη εκεί που δίνουμε τις μάχες, δηλαδή στις απεργίες, στους αγώνες, στο κίνημα για την Παλαιστίνη. Όλα αυτά τροφοδοτούν και τον κόσμο ο οποίος έρχεται στην διαδήλωση και θα πάει και στο γήπεδο την Κυριακή. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος πιστεύω να παρεμβούμε και όχι με την αυταπάτη ότι θα φτιάξουμε συνδέσμους επαναστατικών πυρήνων οπαδών».
«Η στάση της Αριστεράς απέναντι στον κόσμο της κερκίδας είναι διχασμένη. Τι είναι; Χουλιγκάνοι; Επαναστάτες; Χρειάζεται να δούμε πέρα από αυτή την ιστορία» συνέχισε ο Πάνος Γκαργκάνας από την Εργατική Αλληλεγγύη. «Όσο λάθος είναι το να χαρακτηρίζει κανένας τον κόσμο που πηγαίνει στο γήπεδο ότι είναι απολίτικος, δεν ασχολείται με αυτά που θα έπρεπε να ασχολείται και δίνει το χρόνο του για να ασχοληθεί με την ομάδα και μπορεί και να παρασυρθεί σε συνδέσμους οι οποίοι παίζουν αντιδραστικό ρόλο. Είναι μια περιγραφή η οποία υποτιμάει το τι πραγματικά είναι ο κόσμος της κερκίδας και το βασικό που χρειάζεται να καταλήξουμε μέσα από αυτή τη συζήτηση είναι αυτό, ότι είναι λάθος η υποτίμηση. Είναι κομμάτι της εργατικής τάξης η κερκίδα και έχει τη δυνατότητα να κερδηθεί σε όλο το φάσμα των ιδεών της Αριστεράς. Ξεκινώντας από τις αυθόρμητες αντιδράσεις.
Οργανωμένα
Όταν μια κερκίδα ολόκληρη, ας πούμε φωνάζει Λευτεριά στην Παλαιστίνη αυτό δεν είναι δουλειά 2-3-5 ανθρώπων. Είναι γιατί είναι κομμάτι της τάξης που έχει φτάσει να καθορίζει ότι ανάμεσα στο Ισραήλ και στην Παλαιστίνη δεν είμαστε ουδέτεροι, είμαστε με την Παλαιστίνη. Από εκεί και πέρα, μας ενδιαφέρει και ο κόσμος που πάει οργανωμένα στην κερκίδα. Και υπάρχουν πολλά παραδείγματα πριν φτάσουμε στα σημερινά με την Παλαιστίνη. Μιας που έχει γίνει αναφορά στην Αγγλία σε πάρα πολλές κερκίδες υπάρχουν αντιφασιστικοί σύνδεσμοι οπαδών. Η αντιφασιστική δουλειά στους συνδέσμους και στις κερκίδες μπορεί να παίξει ρόλο απέναντι στις προσπάθειες των φασιστών, κι έχει γίνει άλλωστε. Μπορεί αυτά να μοιάζουν πολύ βασικά, αλλά δεν σημαίνει ότι είναι κερδισμένα μέσα στην Αριστερά. Άρα έχουμε δουλειά θεωρώ να κάνουμε και σε σχέση με τους συνδέσμους και σε σχέση με την Αριστερά και πως αντιμετωπίζει αυτά τα ζητήματα».
Ο Σωτήρης από το Humba επεσήμανε ότι πολλά μέτρα καταστολής δοκιμάζονται πρώτα στους οπαδούς πριν επεκταθούν συνολικά και δεν πρέπει η αριστερά να στέκει αδιάφορη. «Τελευταίο παράδειγμα είναι σε σχέση με τα εισητήρια, όπου για να πάει κάποιος γήπεδο θα πρέπει να δώσει τα πάντα όλα, τα στοιχεία του, θα ξέρουν οποιαδήποτε στιγμή ποιος είναι, πού κάθεται, τι εισόδημα έχει, τα τηλέφωνά του, τη διεύθυνσή του κλπ… Στο παρελθόν είχαμε κι άλλα παραδείγματα “ειδικής μεταχείρισης” των οπαδών όπως το ιδιώνυμο που για ψύλλου πήδημα πήγαινες φυλακή για τρεις μήνες χωρίς δικαίωμα υπεράσπισης του εαυτού σου. Θυμάμαι που λέγαμε μα καλά πως είναι δυνατόν για ένα τέτοιο θέμα να μην ασχολούνται οι πολιτικές οργανώσεις, τα κόμματα, οι ομάδες, οι συλλογικότητες και τελικά καταργήθηκε από τις αντιδράσεις των ίδιων των οπαδών». Σημείωσε ότι η πολιτική στην εξέδρα δεν έρχεται μόνο από τα αριστερά αλλά και από τα (άκρο)δεξιά «και όπως υπάρχει και στην κοινωνία και στην εξέδρα έτσι υπάρχει διαπάλη για το ποιος θα κυριαρχήσει. Στην Ελλάδα -συγκριτικά και με την ευρύτερη γειτονιά μας των Βαλκανίων- είμαστε σε ένα καλό σχετικά επίπεδο και είναι έτσι γιατί κάποιοι άνθρωποι και κάποιες ομαδοποιήσεις προσπαθούν να εκφράζονται πολιτικά οι κερκίδες με ένα θετικό πρόσημο προοδευτικό και όχι μαύρο».
«Να πούμε καταρχήν ότι την πολιτική μέσα στον αθλητισμό την βάζουν οι ίδιοι οι πολιτικοί. Χρησιμοποιούν τον αθλητισμό ακριβώς επειδή περνάει κάθετα και οριζόντια την ζωή και την καθημερινότητα εκατομμύριων ανθρώπων. Ασκούν πολιτική μέσα από τον αθλητισμό» τόνισε η Κατερίνα Πατρικίου πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων στον Αγ. Σάββα. «Έχουμε δει το αγοράζω μια ομάδα και ελέγχω μια πόλη, αγοράζω μια ομάδα και ελέγχω έναν δήμο ή ελέγχω έναν δήμο και ταυτόχρονα πάω να ελέγξω την ομάδα για να εξυπηρετήσω επιχειρηματικά συμφέροντα μέσω του αθλητισμού. Είναι μια διαρκής μάχη προς τα που πάει η εξέδρα ωστόσο σήμερα μιλάμε με καλύτερα δεδομένα σε σχέση π.χ με τη δεκαετία του ’80 που δεν υπήρχε πολιτική αλλά μόνο χουλιγκανισμός… Η κερκίδα πλέον αντανακλά τους αγώνες και τις αγωνίες της εργατικής τάξης. Είδαμε τις εικόνες αλληλεγγύης για την Παλαιστίνη, αλλά και τα πανό για τον Παύλο Φύσσα, για τα Τέμπη κλπ. Δεκάδες κερκίδες βγήκαν και πήραν θέση και συνεχίζουν. Το άλλο που θέλω να πω είναι ότι η κερκίδα είναι στη ζωή μας, στηρίζουμε τις ομάδες μας αλλά στην απεργία όταν κρατάμε το πανό του σωματείου παλεύουμε ενωμένοι».
Ο πλούτος της συζήτησης δεν μπορεί να χωρέσει σε μια σελίδα. Ανάμεσα στις τοποθετήσεις ο Κώστας από το Περιστέρι έφερε το παράδειγμα των οπαδών του Ατρόμητου, της αντιφασιστικής τους δράσης και της σχέσης που έχει αναπτύξει μαζί τους η αντικαπιταλιστική αριστερά. Η Τιάνα Ανδρέου από τον Πειραιά έθιξε το ζήτημα του σεξισμού που υπάρχει στην εξέδρα και στα συνθήματα που ακούγονται, ενώ η Έρη αφιέρωσε την παρέμβασή της στο εναλλακτικό παράδειγμα που προβάλλουν οι αυτοοργανωμένες ομάδες τα τελευταία χρόνια «των ομάδων που δεν αντιμετωπίζουν τον αθλητισμό σαν εμπόρευμα αλλά τον αντιμετωπίζουν σαν χαρά». Ο Γιώργος Ράγκος θύμισε τη μάχη στη Ν. Φιλαδέλφεια με αφορμή το γήπεδο της ΑΕΚ, τις επιθέσεις που δέχτηκε η αντικαπιταλιστική αριστερά από τους ανθρώπους του Μελισσανίδη και την αφοπλιστική στάση της ρεφορμιστικής Αριστεράς. «Χρειάζεται να θυμηθούμε αυτή τη μάχη τώρα που ανοίγει το ζήτημα με το γήπεδο του Βοτανικού και το οποίο θα σημάνει την καταστροφή μιας ολόκληρης περιοχής».
Εντός των προσεχών ημερών θα μπορείτε να ακούσετε ολόκληρη τη συζήτηση ηχογραφημένη στο sekonline.gr.