Οι περισσότεροι/ες μεγαλώσαμε με τις κινηματογραφικές εικόνες από τα Τραγούδια της Φωτιάς και την αντιδικτατορική οργή που ξεχείλιζε στις συναυλίες του Μαρκόπουλου και με αφηγήσεις για κινηματογραφικές προβολές που μετατρέπονταν σε διαδηλώσεις επί Χούντας. Εκατοντάδες χιλιάδες προ εικοσαετίας έζησαν συναυλίες και θεατρικές παραστάσεις όπου καλλιτέχνες και κοινό γίνονταν μια φωνή ενάντια στους πολέμους του Μπους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Όχι μόνο στα καλλιτεχνικά γεγονότα που οργανώνονταν για να πλαισιώσουν κάποιο συλλαλητήριο, αλλά και σε μεγάλες παραγωγές με δεκάδες χιλιάδες κόσμο, οργανωμένες από εταιρίες που δεν έχουν την παραμικρή σχέση με το κίνημα. Μέχρι που τόσο οι πάνω όσο και οι κάτω από τη σκηνή μετέτρεπαν τις παραγωγές αυτές σε συλλαλητήρια.

Αυτό βλέπουμε και φέτος το καλοκαίρι με αφορμή τη γενοκτονία του Παλαιστινιακού λαού από το κράτος του Ισραήλ. Μεγάλα “εμπορικά” φεστιβάλ γίνονται αντικείμενο ευρείας συζήτησης για το “Λευτεριά στην Παλαιστίνη” που ακούγεται μαζικά. Έτσι έγινε στην κατάμεστη Επίδαυρο στο τέλος της Ορέστειας του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Τερζόπουλου, όπου ο θίασος και οι χιλιάδες που είχαν κατακλείσει το αρχαίο θέατρο ξέσπασαν σε συνθήματα και μια μεγάλη παλαιστινιακή σημαία άνοιξε στο κέντρο. Ανάλογο σκηνικό επαναλήφθηκε και την επόμενη εβδομάδα στον ίδιο χώρο, στον Πλούτο του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα. 

Στη συναυλία των Thievery Corporation που έγινε στο πλαίσιο του Release Festival ο τραγουδιστής της μπάντας άρπαξε μια παλαιστινιακή σημαία από το κοινό, την άνοιξε πάνω στη σκηνή και στη συνέχεια πήδηξε μέσα στον κόσμο για να ενωθεί μαζί τους. 

Στο ίδιο φεστιβάλ λίγες μέρες αργότερα μια από τις σημαντικότερες μπάντες των τελευταίων δεκαετιών, οι Massive Attack έδωσαν μια συναυλία – μανιφέστο μπροστά σε χιλιάδες κόσμο. Για σχεδόν δύο ώρες τα τραγούδια τους συνοδεύονταν από βίντεο και συγκλονιστικά στοιχεία για τη σιωνιστική κατοχή από το 1948 μέχρι τις μέρες μας, εικόνες από τη Γάζα σήμερα, δεδομένα για τη στήριξη του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού στη σφαγή, τους ανταγωνισμούς ΝΑΤΟ και Πούτιν και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το γεγονός ότι παρουσιάζουν αυτό το πρόγραμμα στο πλαίσιο μιας διεθνούς περιοδείας, μεταφράζοντας τα μηνύματά τους στη γλώσσα της κάθε χώρας που επισκέπτονται, κάνει την πράξη των Massive Attack να μοιάζει περισσότερο με πολιτική παρέμβαση σε μαζικά ακροατήρια παρά με μια απλή συναυλία.

Μήνυμα αλληλεγγύης

Την προηγούμενη μέρα ο θρυλικός κιθαρίστας των Rage Against the Machine Τομ Μορέλο, καλεσμένος στη συναυλία των Smashing Pumpkins στο ΣΕΦ για το Plissken Festival, έστελνε το δικό του μήνυμα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη γράφοντας πάνω στην κιθάρα του το σύνθημα CeaseFire (κατάπαυση πυρός). 

Σχεδόν ένα μήνα νωρίτερα στο Terra Vibe της Μαλακάσας, μια τεράστια παραγωγή του Ιδρύματος Ωνάση, η παράσταση Respublika του Lukasz Twarkowski θα έκλεινε με καλεσμένους δύο διάσημους ντιτζέι της τέκνο σκηνής. Τον Richie Hawtin και την παλαιστίνια Σαμάα Αμπντουλχαντί. Ακόμα και σε έναν μουσικό χώρο που δεν φημίζεται για τα πολιτικά του μηνύματα –τουλάχιστον με την ίδια συχνότητα που αυτά χαρακτηρίζουν ροκ ή χιπ χοπ συναυλίες-  η Σ. Αμπντουλχαντί  και οι χιλιάδες που πήγαν στη Μαλακάσα μετέτρεψαν ένα τέκνο πάρτυ, σε συλλαλητήριο. Με το που ανέβηκε να παίξει, το κοινό έβγαλε τις κουφίγιε και τις παλαιστινιακές σημαίες που είχε φέρει μαζί του και για ώρες αποτελούσαν το σκηνικό το οποίο είχε μπροστά της η παλαιστίνια ντιτζέι, αγωνίστρια και η ίδια για την ελευθερία της Παλαιστίνης. Όταν πλέον είχε ξημερώσει και η μουσική σταμάτησε δεν πέρασαν παρά δευτερόλεπτα για να ακουστεί μαζικά το Λευτεριά στην Παλαιστίνη και να αποχαιρετιστούν καλλιτέχνις και κοινό με υψωμένες γροθιές.

Κι αυτά είναι έργο που έρχεται από τα κάτω. Έργο καλλιτεχνών και κοινού που συνήθως βγαίνουν από τη μύτη των διοργανώσεων, των δεκάδων χορηγών και των όσων υπερασπίζονται τα σφιχταγκαλιάσματα του Μητσοτάκη με τον Νετανιάχου. Η σημασία τους φαίνεται από τις ίδιες τις αντιδράσεις. Το Κεντρικό Ισραηλίτικο Συμβούλιο έσπευσε να καταγγείλει τα συνθήματα που ακούστηκαν στο τέλος της Ορέστειας στην Επίδαυρο. Ο παραγωγός του Kosmos FM (ραδιόφωνο της ΕΡΤ) Ιωσήφ Βάγγερ με αφορμή τα όσα έγιναν στη συναυλία των Thievery Corporation ανακοίνωσε ότι δεν θα ξαναπαίξει τραγούδια της μπάντας γιατί «εμφάνισαν μια σημαία ενός κράτους που δεν έχει υπάρξει ποτέ και υποστήριξαν όλους αυτούς τους τρομοκράτες». Η Παλαιστινιακή Παροικία Ελλάδος σε επιστολή της προς την ΕΡΤ σημειώνει μεταξύ άλλων ότι «Δεν είναι δυνατό εν μέσω πολέμου με σχεδόν 40.000 χιλιάδες θύματα και ενώ υφίστανται κατηγορίες που τρέχουν κατά του Ισραήλ στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων να φορά παρωπίδες ο εν λόγω δημοσιογράφος προς την κρισιμότητα της κατάστασης και να αποκαλεί “τρομοκράτες” έναν ολόκληρο λαό. Είναι ασύλληπτο να κάνει δηλώσεις ένας δημοσιογράφος για μια χώρα και την σημαία της, την οποία μάλιστα αναγνωρίζουν 145 κράτη των Ηνωμένων Εθνών, και να βεβηλώνει ένα σύμβολο ενότητας και αντίστασης προς τις Κατοχικές Δυνάμεις». 

Σε συνέχεια αυτών, οι διοργανωτές του Eject Festival ανακοίνωσαν ότι απαγορεύουν τα “πολιτικά πανό”.

Ας γκρινιάζουν όσο θέλουν. Την απάντηση θα συνεχίσουν να την παίρνουν από τον κόσμο της Τέχνης και τον κόσμο που πάει για να τους απολαύσει αλλά και να φωνάξει μαζί τους.