Διεθνή
Ουκρανία: Τρύπα στο νερό

Εργάτες σβήνουν τη φωτιά σε εργοστάσιο στο Ντονέτσκ μετά από ρωσική επίθεση. Φωτό: Diego Herrera Carcedo/Anadolu

Τυπικά η εισβολή του ουκρανικού στρατού, που ξεκίνησε πριν από έναν περίπου μήνα, στο έδαφος της Ρωσίας στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Πρώτον, σε στρατιωτικό επίπεδο, αφού ο ουκρανικός στρατός κατάφερε μέσα σε λίγες ημέρες να καταλάβει μια περιοχή 1200 τετραγωνικών χιλιομέτρων –μια έκταση που αντιστοιχεί στο ένα δέκατο περίπου της Ελλάδας. 

Δεύτερον, η επίθεση «σκότωσε» τις διεθνείς διαπραγματεύσεις που είχαν δρομολογηθεί με πρωτοβουλία του Κατάρ.  Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, φοβάται ότι οι διαπραγματεύσεις μπορεί να καταλήξουν σε μια «μη δίκαιη λύση», δηλαδή σε κάποια συμφωνία στηριγμένη στα σημερινά στρατιωτικά δεδομένα η οποία θα αναγνωρίζει τα «δικαιώματα» που έχει η Ρωσία πάνω στις ανατολικές επαρχίες της Ουκρανίας – που βρίσκονται από την αρχή σχεδόν του πολέμου υπό ρωσική κατοχή.

Τρίτον, η στρατιωτική επιτυχία και η σχετική αυτοσυγκράτηση της Ρωσίας, που όχι μόνο δεν πραγματοποίησε αλλά ούτε καν όξυνε τις πυρηνικές της απειλές, κατάφεραν να «πείσουν» τους δυτικούς συμμάχους του Κιέβου να χαλαρώσουν τους περιορισμούς που έχουν επιβάλλει στην Ουκρανία για την χρήση των όπλων και των πυρομαχικών με την  οποία την τροφοδοτούν –το «ταμπού» ότι τα όπλα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για αμυντικούς σκοπούς και όχι για επιθετικούς. Με άλλα λόγια ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ενάντια σε ρωσικούς στρατιωτικούς στόχους στα κατειλημμένα ουκρανικά εδάφη αλλά όχι μέσα στο έδαφος της ίδιας τη Ρωσίας.

Η απαγόρευση αυτή είχε σαν στόχο να αποτρέψει την κλιμάκωση του πολέμου, προβοκάροντας την Ρωσία να καταφύγει ακόμα και στο πυρηνικό της οπλοστάσιο. Στην πράξη, όμως, αυτή η απαγόρευση ξεχειλώνει συνέχεια μέσα στους μήνες του πολέμου. Σύμφωνα με την εφημερίδα Financial Times, «όταν οι ρωσικές δυνάμεις εξαπέλυσαν μια επίθεση στην ουκρανική περιοχή του Χάρκοβο, το Κίεβο παραπονέθηκε ότι δεν του επιτρεπόταν να χρησιμοποιήσει το δυτικό οπλοστάσιο για να επιτεθεί στις συγκεντρωμένες ρωσικές δυνάμεις και τα κέντρα ελέγχου, διαταγής και υποστήριξης στην άλλη πλευρά των συνόρων. Οι ΗΠΑ προσάρμοσαν την πολιτική τους, λέγοντας ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να πλήξει στόχους κοντά στα σύνορα που χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη των ρωσικών επιθέσεων». 

Η Βρετανία και η Γαλλία πιέζουν εδώ και πολύ καιρό για την χαλάρωση των περιορισμών. «Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν υποστήριξε τον Μάιο τις ουκρανικές επιθέσεις σε ρωσικές περιοχές με γαλλικούς πυραύλους: “Θα πρέπει να επιτρέπουμε στους Ουκρανούς να ουδετεροποιούν τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις … από όπου γίνεται η επίθεση σε βάρος της Ουκρανίας” είπε. Το Λονδίνο επιμένει εδώ και πολλούς μήνες ότι η Ουκρανία θα πρέπει να έχει το δικαίωμα να πυροδοτήσει τους βρετανικούς πυραύλους Storm Shadow για να πλήξει στόχους μέσα στη Ρωσία». 

Η Ουκρανία έχει χτυπήσει πολλές φορές στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία χρησιμοποιώντας ντρόουνς (δικής της κατασκευής). Αλλά η ακρίβεια, η ταχύτητα, η αποφυγή της κατάρριψης και το βάρος των πυρομαχικών που μπορεί να μεταφέρει ένα ντρόουν είναι κατώτερη από των πυραύλων Storm Shadow (που έχουν βεληνεκές ως και 250 χιλιόμετρα) και πολύ κατώτερη από τους γερμανικούς πυραύλους Taurus (βεληνεκές 500 χιλιόμετρα).

Η επιτυχία της επίθεσης στο Κουρσκ κατάφερε να κάμψει ακόμα περισσότερο τις αμερικανικές και γερμανικές κύρια αντιστάσεις. Σε μια πρόσφατη εκδήλωση στο Λονδίνο ο Μπιλ Μπερνς, ο αρχηγός της CIA, χαρακτήρισε την ουκρανική επιχείρηση «σημαντική ταχτική επιτυχία» που αναπτέρωσε το ηθικό στην Ουκρανία, έδειξε τις Ρωσικές αδυναμίες και δημιούργησε ρήγματα μέσα στην ρωσική ελίτ γύρω από τον Πούτιν και την κατεύθυνση που έχει πάρει η χώρα.

Επικίνδυνη περιπέτεια

Στην πραγματικότητα, όμως, η ουκρανική επίθεση δεν ήταν παρά μια «τρύπα στο νερό» - μια επικίνδυνη θανατερή περιπέτεια που το μόνο που κατάφερε ήταν να κλιμακώσει ακόμα περισσότερο τον κίνδυνο της εξάπλωσης του πολέμου.  

Μια τρύπα στο νερό σε στρατιωτικό επίπεδο πρώτα απ’ όλα. Η Ρωσία έχει αρχίσει να διώχνει -με αργούς ρυθμούς είναι αλήθεια- τα ουκρανικά στρατεύματα από το Κουρσκ. Ταυτόχρονα, όμως, έχει εξαπολύσει μια μεγάλη επίθεση για την κατάληψη του Ποκρόβσκ, μιας κωμόπολης της περιοχής του Ντονέτσκ που ελέγχει ακόμα η Ουκρανία. Το Ποκρόβσκ είναι το κέντρο ανεφοδιασμού των δυνάμεων του Ζελένσκι που επιχειρούν στην ανατολική Ουκρανία. Η τυχόν κατάληψή του από τη Ρωσία θα είναι ένα μεγάλο πλήγμα για τον ουκρανικό στρατό. Ταυτόχρονα η Ρωσία συνεχίζει να βομβαρδίζει τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας – που αντιμετωπίζει ήδη τεράστιες ελλείψεις με συνεχόμενα και πολύωρα μπλακ άουτ. Ακόμα και αν δεν επιδεινωθεί η κατάσταση, η Ουκρανία έχει μπροστά της έναν πολύ δύσκολο, σκοτεινό και κρύο χειμώνα.

Την περασμένη εβδομάδα ο Ζελένσκι προχώρησε στον μεγαλύτερο ανασχηματισμό της κυβέρνησής του από τότε που έχει αρχίσει ο πόλεμος. Στην εισήγησή του κατηγόρησε τους υπουργούς του ότι «είχαν κουραστεί» και «δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν πλέον το βουνό από τα ζητήματα που έπεφταν στις πλάτες τους». Η πιο θεαματική «απόλυση» ήταν η αποπομπή του Ντμίτρο Κουλέμπα, του υπουργού Εξωτερικών, του βασικού συντονιστή των διαπραγματεύσεων με τη  Δύση. 

Στην Ουκρανία δεν διεξάγεται ένας πόλεμος ανάμεσα σε δυο γειτονικά κράτη: διεξάγεται ένας πόλεμος ανάμεσα στη Δύση από τη μια -τις ΗΠΑ, την μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη του πλανήτη και τους συμμάχους της- και τη Ρωσία, τη δεύτερη μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη του πλανήτη από την άλλη. Η Δύση, όμως, διεξάγει τον πόλεμο αυτό «δια του αντιπροσώπου της», της Ουκρανίας. Ο Ζελένσκι προσπαθεί συνεχώς να αξιοποιήσει τον ρόλο αυτό που του έχουν αναθέσει οι δυτικές μεγάλες δυνάμεις για να γενικεύσει τον πόλεμο – η απαίτηση για περισσότερα, πιο αποτελεσματικά, πιο θανατηφόρα δυτικά όπλα έχει γίνει το μόνιμο ρεφραίν του. Και η Δύση γίνεται ολοένα και πιο πρόθυμη να ανταποκριθεί.