Με αγωγή SLAPP βρίσκονται αντιμέτωποι η Εργατική Αλληλεγγύη καθώς και η Σταυρούλα Πανίδου και η Αφροδίτη Φράγκου για κείμενα που έγραψαν σε αυτή. 

Την αγωγή SLAPP (που στρέφεται και εναντίον και άλλων μέσων ενημέρωσης και συντακτών διεκδικώντας αποζημιώσεις χιλιάδων ευρώ από τον καθένα) έχει κάνει ο Εμμανουήλ Γρυπάρης - που αυτοσυστήνεται ως «συνεργάτης» ΜΜΕ, διαχειριστής ιστοσελίδας παιχνιδιών και διαχειριστής προσωπικού καναλιού «στο οποίο προβάλλονται θέματα της woke ατζέντας». Η αγωγή έχει οριστεί να εκδικαστεί στις 23/10/2025 στο Πρωτοδικείο Αθηνών.

Όσον αφορά στην Εργατική Αλληλεγγύη, η αγωγή αναφέρεται σε άρθρο με τίτλο «Φασιστικές συκοφαντίες» που γράφτηκε στην εφημερίδα σε συμπαράσταση προς τον σκιτσογράφο Ηλία Κυριαζή το 2023. (Τα σχετικά άρθρα μπορείτε να διαβάσετε εδώ : https://tinyurl.com/3v2tzrpp και εδώ https://tinyurl.com/4dprxr6y). Τότε, μια επίθεση δυσφήμισης του Γρυπάρη εναντίον του Κυριαζή τρένταρε σε ακροδεξιά-φασιστικά σάιτ, και όχι μόνο, στοχοποιώντας τον Κυριαζή με αποτέλεσμα φασιστικές απειλές εναντίον του αλλά κι ένα κύμα συμπαράστασης, με ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών να τοποθετούνται δημόσια υπέρ του. Είχε προηγηθεί αποκλεισμός της εταιρίας του Γρυπάρη από την έκθεση Cyprus Comic Con στην Κύπρο, το 2023 μετά από καταγγελία του Η. Κυριαζή για τον ομοφοβικό, ρατσιστικό και τρανσφοβικό του λόγο. 

Ο δικηγόρος Κώστας Παπαδάκης, στο κείμενο που δημοσιεύουμε στις παρακάτω στήλες,  εξηγεί τον ρόλο των αγωγών SLAPP και τονίζει ανάμεσα σε άλλα για τη συγκεκριμένη: «Πρόκειται για μια φρονηματική δίωξη, όχι την πρώτη στην ιστορία της Εργατικής Αλληλεγγύης, που θα έχει την τύχη όλων των προηγούμενων»:

Η «Στρατηγική αγωγή κατά της συμμετοχής του κοινού», γνωστή ήδη ως «αγωγή SLAPP” (Strategic Lawsuits Against Public Participation) αποτελεί Αγωγή η οποία κατατίθεται από ισχυρό οικονομικά και κοινωνικά ή πολιτικά πρόσωπο, εναντίον προσώπων και μέσων ενημέρωσης που εκφράζουν κριτική απέναντι τους σχετικά με ζήτημα κοινωνικού και πολιτικού ενδιαφέροντος. 

Σκοπός τέτοιου είδους Αγωγών δεν είναι να κερδηθεί η δικαστική υπόθεση, αλλά ο εκφοβισμός όσων ασκούν κριτική μέσω της οικονομικής και ηθικής εξουθένωσής τους. Σε τέτοιου είδους Αγωγές, ο ενάγων χρησιμοποιεί συνήθως την κατηγορία της δυσφήμησης και επικαλείται πρόκληση ηθικής βλάβης, ενώ αποσκοπεί στην αποσιώπηση των επικριτών του, γνωρίζει εξαρχής ότι οι κατηγορίες είναι αβάσιμες ή υπερβολικές και ότι, ακόμα και αν το δικαστήριο τις απορρίψει, η μεγάλη διάρκεια της διαμάχης και το οικονομικό κόστος είναι αρκετά για να αποθαρρύνουν τον εναγόμενο και να του προκαλέσουν φθορά και βλάβη στην φήμη του. 

Πράξεις που χρησιμοποιούνται ως αφορμές για κατάθεση τέτοιων Αγωγών είναι οι δημόσιες ομιλίες πολιτών, οι δημόσιες διαμαρτυρίες, η δημοσίευση κριτικής ή σχολίου, η αναφορά σε ανάρμοστη συμπεριφορά αξιωματούχων, η αναφορά σε παραβίαση περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η συγκέντρωση υπογραφών κλπ. 

Οι αγωγές “SLAPP” αποδοκιμάζονται από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος σε σχετική του έκθεση έχει αναδείξει το ζήτημα και συμβουλεύει τα κράτη – μέλη να λάβουν μέτρα για την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών με την υιοθέτηση αντι-SLAPP νομοθεσίας που επιτρέπει την σύντομη απόρριψη τέτοιων υποθέσεων αλλά και την αποζημίωση των δικαστικών εξόδων. Σε πολλές χώρες έχουν θεσπιστεί τέτοιοι νόμοι, ενώ λίαν προσφάτως εκδόθηκε και το από 2/2/2024 ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το οποίο εκφράζει την ανησυχία του για τις επιθέσεις κατά της κοινωνίας των πολιτών και ειδικότερα για τις εκστρατείες δυσφήμησης και την δικαστική παρενόχληση από τις δικαστικές αρχές κατά ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. 

Εκφράζει την ανησυχία του για τις πρόσφατες δίκες κατά εργαζομένων στον ανθρωπιστικό τομέα και ατόμων που παρέχουν ανθρωπιστική βοήθεια σε μετανάστες και πρόσφυγες, καλεί τις ελληνικές αρχές να αποσύρουν αμέσως όλες τις κατηγορίες και να διασφαλίσουν ότι οι εργαζόμενοι στον ανθρωπιστικό τομέα και οι εθελοντές μπορούν να παρέχουν βοήθεια με ασφάλεια και ελευθερία. Ακόμα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποδοκιμάζει τις Αγωγές “SLAPP”, αναφερόμενο σε άλλα σημεία του ψηφίσματος του (ΙΔ, ΙΣΤ, ΙΖ) σε Αγωγές “SLAPP” και σε παρόμοιες πρακτικές αποθάρρυνσης και εκφοβισμού ανθρώπων ή φορέων οι οποίοι ασκούν κριτική στην εξουσία.

Ενώ πρόσφατα, στις 28/2/2024, εγκρίθηκε σχεδόν ομόφωνα από το Ευρωκοινοβούλιο Oδηγία με την οποία καλούνται τα κράτη μέλη της Ε.Ε. να λάβουν νομοθετικά μέτρα για την προστασία των εναγομένων σε τέτοιου είδους αγωγές. Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής Τέεμο Βέλκεν (Σοσιαλιστές, Γερμανία) δήλωσε :

«Οι αγωγές SLAPP αποτελούν απειλή για το κράτος δικαίου και υπονομεύουν σοβαρά τα θεμελιώδη δικαιώματα της ελευθερίας της έκφρασης, της πληροφόρησης και του συνεταιρίζεσθαι. Είναι μια μορφή νομικής παρενόχλησης και κατάχρησης του δικαστικού συστήματος, που χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο από ισχυρά άτομα και οργανισμούς για να αποφεύγουν τον δημόσιο έλεγχο. Τα δικαστήρια της ΕΕ δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κατ’ αυτόν τον τρόπο για προσωπικό όφελος. Η οδηγία αυτή θα συμβάλλει στην καταπολέμηση των SLAPPs, εμποδίζοντας τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν τα δικαστήρια για να εκφοβίζουν και να αποτρέπουν δημοσιογράφους και ακτιβιστές από το να δημοσιοποιούν πληροφορίες και να επιβάλλουν ένα είδος αυτολογοκρισίας».

Παρά τις διακηρύξεις δεν φαίνεται να έχει υπάρξει κανένας περιορισμός, ενώ η Ελληνική Βουλή παραλείπει τη θέσπιση σχετικού νόμου παρά τις παραπάνω οδηγίες. Σημειώνεται ότι σχετική πρόταση κειμένου νόμου έχει καταρτισθεί από ομάδα εργασίας της Εναλλακτικής Παρέμβασης Δικηγόρων Αθήνας πριν δύο χρόνια, έχει κατατεθεί δημόσια και απετέλεσε αντικείμενο δημόσιας εκδήλωσης στον Δ.Σ.Α. Χωρίς και πάλι αποτέλεσμα μέχρι τώρα.

Μια τέτοια αγωγή είναι αυτή που στρέφεται κατά της Εργατικής Αλληλεγγύης και δύο συντακτριών της ζητώντας επανόρθωση και αποζημίωση διότι οι απόψεις της ότι αναρτήσεις της ιστοσελίδας του ενάγοντος έχουν ομοφοβικό και τρανσφοβικό περιεχόμενο ενόχλησαν τον ενάγοντα. Όπως και παρόμοιες απόψεις που διατυπώθηκαν κατά την εξέλιξη σχετικού διαδικτυακού διαλόγου. 

Η αγωγή στρέφεται και κατά άλλων – άσχετων με την Ε.Α. – εναγομένων για δικές τους αναρτήσεις άλλου περιεχομένου που ενόχλησαν τον ενάγοντα. Και μόνο αυτό, δηλαδή η σώρευση αγωγών κατά διαφορετικών προσώπων και δημοσιευμάτων είναι ικανό για να δείξει την έλλειψη ανοχής σε αντίθετες απόψεις. Λέω για απόψεις διότι σε αντίθεση με συνήθεις αγωγές, δεν διαψεύδεται κάποιο γεγονός που γράφουν οι αναρτήσεις, αλλά γίνεται προσπάθεια να αποδοθεί προσβλητική και υβριστική πρόθεση σε απόψεις. Πρόκειται συνεπώς για μια φρονηματική δίωξη, όχι την πρώτη στην ιστορία της Εργατικής Αλληλεγγύης. Θα έχει την τύχη όλων των προηγούμενων.

Κώστας Παπαδάκης