Διεθνή
Σύννεφα πολέμου, αχλή προπαγάνδας

19/8, Αντιπολεμική κινητοποίηση στη Σεούλ ενάντια σε κοινή στρατιωτική άσκηση ΗΠΑ-Ν. Κορέας με θέμα σενάρια πολέμου με τη Β. Κορέα. Φωτό: Yao Qilin/Xinhua

Τα σύννεφα του πολέμου σκοτεινιάζουν ολοένα και πιο πολύ τον ουρανό – όχι μόνο πάνω από την Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή αλλά και πάνω από τη νοτιοανατολική Ασία. Το τελευταίο επεισόδιο είναι η αποστολή βορειοκορεατικών στρατιωτικών μονάδων στο Κουρσκ – την περιοχή της δυτικής Ρωσίας που έχει καταλάβει από τον περασμένο Αύγουστο ο ουκρανικός στρατός. Ή για να είμαστε ακριβείς η εικαζόμενη αποστολή βορειοκορεατικών στρατιωτικών μονάδων στο Κουρσκ. 

Kατευθύνονται «δώδεκα χιλιάδες Βορεικορεάτες» ντυμένοι με στολές του ρωσικού στρατού και πλαστά ρωσικά διαβατήρια πράγματι προς την εμπόλεμη ζώνη; Κανένας δεν ξέρει. Οι «πληροφορίες» προέρχονται από τις κυβερνήσεις της Νότιας Κορέας και της Ουκρανίας. Και δυο-τρία γελοία βίντεο που δείχνουν στρατιώτες να παρελαύνουν από τα δεξιά προς τα αριστερά, τραβηγμένα μέσα από την τρύπα ενός τοίχου – ένα γεγονός που επιβεβαιώνει περίτρανα ότι το βίντεο έχει τραβηχτεί κρυφά, οι στρατιώτες είναι μεταμφιεσμένοι Βορειοκορεάτες και η διαδρομή είναι από την Ανατολή προς τη Δύση, από την Βόρεια Κορέα δηλαδή προς το Κουρσκ. 

Αυτές οι γελοιότητες, όμως, δεν εμπόδισαν την «είδηση» να γίνει πρωτοσέλιδη.  Ούτε εμπόδισαν τους στρατιωτικούς αξιωματούχους της Δύσης από το να ανανεώσουν και να οξύνουν τις απειλές τους ενάντια όχι μόνο στη Ρωσία και την Βόρεια Κορέα αλλά και τα υπόλοιπα δυο μέλη του ονομαζόμενου «άξονα των αντιπάλων» - του Ιράν και της Κίνας. 

Πρώτος, πρώτος έσπευσε ο Μαρκ Ρούτε, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ να «επιβεβαιώσει» την είδηση:  «Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι βορειοκορεατικά στρατεύματα έχουν σταλεί στη Ρωσία και ότι βορειοκορεατικές στρατιωτικές μονάδες έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή του Κουρσκ». Αμέσως μετά ακολούθησε η εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου: «Ένα μέρος αυτών των στρατιωτών έχει ήδη μετακινηθεί πιο κοντά στην Ουκρανία και ανησυχούμε όλο και περισσότερο ότι η Ρωσία σκοπεύει να χρησιμοποιήσει αυτούς τους στρατιώτες στη μάχη ή να υποστηρίξει πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον των ουκρανικών δυνάμεων στην περιοχή Κουρσκ». Ύστερα ήρθε η σειρά της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η Βόρεια Κορέα, είπε, παρέχει όλο και περισσότερη θανατηφόρα βοήθεια στη Ρωσία,  κλιμακώνει τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας και απειλεί την παγκόσμια ειρήνη. Το Πεντάγωνο έσπευσε να προειδοποιήσει ότι, στην περίπτωση που εμπλακούν Βορειοκορεάτες στον πόλεμο της Ουκρανίας «δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στην χρήση των αμερικανικών όπλων» - όπως τυπικά ισχύει σήμερα. 

Η προπαγάνδα, η απόκρυψη της αλήθειας και το οργανωμένο ψέμα έπαιζαν πάντα – και συνεχίζουν να παίζουν- σημαντικό ρόλο στον πόλεμο. Στις 5 Φεβρουαρίου του 2003 ο Κόλιν Πάουελ, ο τότε υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, είχε «επιβεβαιώσει» στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι το Ιράκ διέθετε «βιολογικά όπλα μαζικής καταστροφής» και ήταν έτοιμο να «κατασκευάσει και πυρηνική βόμβα». Λίγες ημέρες αργότερα οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους επιτέθηκαν στο Ιράκ – το οποίο και ισοπέδωσαν και κατέλαβαν. Όπλα μαζικής καταστροφής δεν βρέθηκαν ποτέ. Δέκα χρόνια αργότερα ο Πάουελ «απολογήθηκε» για αυτό το ψέμα που χρησίμευσε σαν δικαιολογία για έναν πόλεμο που άφησε πίσω του πάνω από ένα εκατομμύριο νεκρούς ισχυριζόμενος απλά ότι «παραπλανήθηκε» από την CIA. 

Κορέα

Η Νότια Κορέα -από την οποία ξεκίνησε η «πληροφορία» έχει κάθε λόγο να θέλει να στρέψει την διεθνή κοινότητα ενάντια στη Βόρεια Κορέα. Η κατάσταση ανάμεσα στις δυο χώρες οξύνεται συνεχώς τους τελευταίους μήνες. 

Τον Ιούνιο ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο πρόεδρος της Ρωσίας και ο Κιμ Γιονγκ Ουν, ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας υπέγραψαν ένα σύμφωνο «αμυντικής συνεργασίας» που προβλέπει, ανάμεσα στα άλλα και την παροχή στρατιωτικής τεχνολογίας από τη Μόσχα προς την Πιονγιάνγκ. Η Σεούλ απάντησε στην «πρόκληση» αυτή με την απειλή άμεσης αποστολής όπλων και πυρομαχικών στην Ουκρανία – κάτι που μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε αποκλείσει (στην ουσία στήριζε έμμεσα την Ουκρανία από την αρχή του πολέμου αναπληρώνοντας το στοκ των όπλων και πυρομαχικών των χωρών που τροφοδοτούσαν τον στρατό του Ζελένσκι). Το αμερικανικό Πεντάγωνο έσπευσε να χαιρετίσει αυτή τη σημαντική συμβολή της Σεούλ στη διατήρηση της ειρήνης. Αυτές τις μέρες οι υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών της Νότιας Κορέας θα ταξιδέψουν στην Ουάσιγκτον για να συναντηθούν με τον Λόιντ Όστιν και τον Άντονι Μπλίνκεν, τους Αμερικανούς ομολόγους τους. Οι δυο αντιπροσωπείες θα έχουν, σύμφωνα με την ανακοίνωση της κυβέρνησης των ΗΠΑ «ευρείες συνομιλίες για την Κορεατική Χερσόνησο, την αμοιβαία συνεργασία και άλλα τοπικά και παγκόσμια ζητήματα».

Στο μεταξύ, στα σύνορα ανάμεσα στις δυο Κορέες η κατάσταση εκτραχύνεται συνεχώς: νοτιοκορεατικές ακροδεξιές οργανώσεις στέλνουν (με την ανοχή τουλάχιστον των αρχών) αερόστατα με αντικομμουνιστικά φυλλάδια, βίβλους και δολάρια στον βορρά –στα οποία η Πιονγιάνγκ απαντάει με δικά της αερόστατα που προσγειώνονται στον νότο κουβαλώντας σκουπίδια, βρώμικα εσώρουχα, αποφάγια και σκουλήκια. Η κυβέρνηση της Σεούλ έχει εγκαταστήσει τεράστια ηχεία στη συνοριακή γραμμή που παίζουν «δυτική μουσική» και προπαγανδιστικά μηνύματα. Για αντίποινα ο Κιμ Γιονγκ Ουν ανατίναξε συμβολικά πριν λίγες μέρες τους (αχρησιμοποίητους έτσι και αλλιώς) δρόμους που συνέδεαν τις δυο χώρες μεταξύ τους. 

Ουκρανία

Πέρα από τις σκοπιμότητες και τις γελοιότητες των «αποδείξεων» υπάρχει ένα ακόμα στοιχείο που δείχνει ότι οι πληροφορίες για την αποστολή Βορειοκορεατικών στρατευμάτων στο μέτωπο της Ουκρανίας είναι μάλλον σκέτη προπαγάνδα: ο Πούτιν δεν χρειάζεται τη βοήθεια του Κιμ Γιονγκ Ουν για να κερδίσει τον πόλεμο. Το μόνο που χρειάζεται είναι χρόνο. 

Στο Κουρσκ -που ο Ζελένσκι κατέλαβε το καλοκαίρι με την αστεία δικαιολογία ότι έτσι θα ανάγκαζε τον Πούτιν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων- τα εδάφη που ελέγχει ο ουκρανικός στρατός περιορίζονται μέρα με τη μέρα: τον Αύγουστο είχε καταλάβει μια έκταση περίπου 1000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Τώρα έχει περιοριστεί στα 600 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Στο Κουρσκ πολεμάνε περίπου 50 χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες αλλά δεν υπάρχει πραγματικό «μέτωπο»: το κύριο βάρος πέφτει στην αεροπορία. Οι «12 χιλιάδες» παραπάνω Βορειοκορεάτες λίγα έχουν να προσφέρουν.

Το »έμψυχο υλικό» είναι το μεγάλο πρόβλημα και στις δυο πλευρές του πολέμου. Αλλά είναι πολύ οξύτερο στην Ουκρανία. Ο Πούτιν, παρά το χαμηλό ηθικό του στρατεύματος (οι νέοι δεν θέλουν να πεθάνουν σε έναν άδικο και ξένο πόλεμο) καταφέρνει να στρατολογεί περίπου 30 χιλιάδες νέους φαντάρους κάθε μήνα. Ο Ζελένσκι έχει πρακτικά εξαντλήσει τις ανθρώπινες δεξαμενές του.

Η μοναδική του ελπίδα είναι πλέον η «διεθνοποίηση του πολέμου» - δηλαδή η άμεση εμπλοκή της Δύσης και η εξάπλωση της σύρραξης πέρα από τα σύνορα Ουκρανίας – Ρωσίας. Για αυτό έτρεξε τόσο εύκολα να υιοθετήσει την «είδηση» για τους «12 χιλιάδες Βορειοκορεάτες».   

BRICS

Το ΝΑΤΟ επαναλαμβάνει τη μια απειλή μετά την άλλη αλλά δεν έχει ούτε αυτό κάποια στρατηγική για να κερδίσει τον πόλεμο. Στέλνει συνεχώς χρήματα, όπλα και πυρομαχικά στην Ουκρανία για να αποτρέψει μια άμεση ήττα. Αλλά ποντάρει πολύ περισσότερο στην εξάντληση της Ρωσίας παρά σε μια ουκρανική στρατιωτική νίκη. 

Το πιο δυνατό της χαρτί είναι οι «κυρώσεις». Η Ρωσία έχει αποκλειστεί ήδη από το δίκτυο των διεθνών συναλλαγών Swift. «Η Ρωσία χρησιμοποιεί μη δυτικά νομίσματα για το 80% των διασυνοριακών της συναλλαγών», γράφει η εφημερίδα Financial Times, «ένα νούμερο που ήταν κάτω από το 20% πριν από την εισβολή της στην Ουκρανία το 2022». Αυτή η απομόνωση έχει αντίκτυπο στην οικονομία της: πρόσφατα η κυβέρνηση αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις της για τις φετινές εισαγωγές, από τα 324 στα 295 δις δολάρια. 

Την περασμένη εβδομάδα έγινε στη Ρωσία η ετήσια συνάντηση των αρχηγών των χωρών των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική, Ιράν, Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα). Παρόντες ήταν στη φετινή συνάντηση και ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ και ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι. Ο Πούτιν, που κατηγορεί τη Δύση ότι χρησιμοποιεί το δολάριο σαν όπλο, προωθεί την ιδέα της δημιουργίας ενός εναλλακτικού συστήματος διεθνών μεταβιβάσεων και ενός νέου νομίσματος διεθνών συναλλαγών που δεν θα εξαρτάται από τη Δύση. Η ιδέα έχει πέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από την περσινή συνάντηση των BRICS που έγινε στη Νότια Αφρική. Χωρίς όμως επιτυχία. Όπως γράφουν και πάλι οι Financial Times, 

“Πολλές μη δυτικές χώρες … έχουν την ανησυχία ότι οι ΗΠΑ θα τις πετάξουν μια μέρα έξω από το σύστημα Swift… Παρά την καλή θέληση όμως, έχουν γίνει ελάχιστα πρακτικά βήματα προς τη δημιουργία του προτεινόμενου  συστήματος…». 

Ο βασικός λόγος είναι ότι παρά την ένταση που κυριαρχεί ανάμεσα στη Δύση και την Κίνα ή τις άλλες χώρες των BRICS οι σχέσεις με τις περισσότερες από αυτές αν και έχουν οξυνθεί  δεν έχουν διακοπεί. «Στις αρχές του μήνα η Κίνα, η Ινδία και η Νότια Αφρική δεν παρέστησαν στην σύνοδο των υπουργών Οικονομικών των BRICS, μια ένδειξη ότι έχουν μικρό ενδιαφέρον για την πρόταση (του Πούτιν)».

Η Δύση χρησιμοποιεί πράγματι το δολάριο σαν όπλο. Αλλά οι προσπάθειες του Πούτιν να κάνει το ίδιο με ένα «νόμισμα των BRICS» μέχρις στιγμής έχουν αποτύχει.