Ο επίσημος απολογισμός των θυμάτων, εξαιτίας των πλημμυρών και των κατολισθήσεων στην επαρχία της Βαλένθια, μέχρι την Κυριακή 3 Νοέμβρη, ήταν 217 άνθρωποι. Υπάρχουν ακόμα 1.900 αγνοούμενοι θαμμένοι κάτω από λάσπη στα ισόγεια και υπόγεια πολυκατοικιών και σε παρασυρμένα αυτοκίνητα. Οι εικόνες από τη Βαλένθια, της τρίτης μεγαλύτερης πόλης της Ισπανίας, μοιάζουν με εικόνες από τη Γάζα. Παντού πτώματα, χαλάσματα, γκρεμισμένα σπίτια, δρόμοι και γέφυρες, αναποδογυρισμένα αυτοκίνητα.
Οι πλημμύρες προκλήθηκαν από ένα καιρικό φαινόμενο, που είναι γνωστό τοπικά ως DANA και εμφανίζεται συχνά αυτή την περίοδο. Συμβαίνει όταν ψυχρός αέρας που πνέει πάνω από τα ζεστά νερά της Μεσογείου προκαλεί την άνοδο θερμότερου αέρα και τον σχηματισμό πυκνών σύννεφων, γεμάτων νερό, που μπορούν να παραμείνουν στην ίδια περιοχή για πολλές ώρες.
Αλλά, δεν ήταν μία "φυσική καταστροφή". Ήταν το αποτέλεσμα του φονικού συνδυασμού της, όλο και μεγαλύτερης, έντασης της κλιματικής αλλαγής με την, όλο και μεγαλύτερη, αδιαφορία των κυβερνήσεων για την ίδια την κλιματική αλλαγή και την αντιμετώπιση των συνεπειών της.
Η ανακοίνωση της ισπανικής Greenpeace γράφει: "Καταστροφικές καταιγίδες όπως αυτή δεν είναι κάτι το καινούργιο – το καινούργιο είναι η συχνότητα με την οποία εμφανίζονται... η κλιματική αλλαγή είναι ακριβώς αυτό: η εντατικοποίηση των "ακραίων καιρικών φαινομένων" και στην περίπτωση της Ισπανίας, η Μεσόγειος λειτουργεί ως… επιταχυντής της καταστροφής». Η διαφορά από το παρελθόν είναι ότι τώρα (και στο μέλλον) υπάρχει μεγαλύτερη ενέργεια, λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας και στην θάλασσα και στην επιφάνεια, με αποτέλεσμα να "μεταφέρεται" περισσότερο νερό στα σύννεφα. Το 2023 ήταν η πιο ζεστή χρονιά, από τότε που υπάρχουν μετρήσεις και το 2024, όλα δείχνουν ότι, θα είναι ακόμα πιο ζεστή. Η θερμοκρασία στη θάλασσα της Μεσογείου «έσπασε» κάθε ρεκόρ, τις τελευταίες εβδομάδες, φτάνοντας ακόμα και τους 23 βαθμούς Κελσίου.
Τα, λεγόμενα, "ακραία καιρικά φαινόμενα" δεν είναι "φυσικά φαινόμενα" αλλά μέρος των καταστροφικών συνεπειών της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, της υπερθέρμανσης, δηλαδή, του πλανήτη από την συνεχιζόμενη και αυξανόμενη καύση ορυκτών καυσίμων. Η θανατερή σοδιά του καπιταλισμού.
Μόνο τον φετινό Σεπτέμβρη και Οκτώβρη, τουλάχιστον, τέσσερα τέτοια «ακραία καιρικά φαινόμενα" διαδέχθηκαν το ένα το άλλο. Μεταξύ 12 και 15 Σεπτεμβρίου, η καταιγίδα Μπόρις έπληξε την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη με ένταση βροχοπτώσεων που δεν έχει καταγραφεί ποτέ στη περιοχή και δεκάδες νεκρούς, στις 26 Σεπτεμβρίου ο τυφώνας Έλεν κατέστρεψε τη Φλόριντα με 227 νεκρούς, στη συνέχεια ήταν ο Μίλτον, ο δεύτερος πιο ισχυρός τυφώνας που έχει καταγραφεί στον Ατλαντικό και τώρα η DANA. Σύμφωνα με τον WWA, τα τελευταία 20 χρόνια, περισσότεροι από 570.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στα 10 φονικότερα "ακραία καιρικά φαινόμενα".
Ταξικό πρόσημο
Η έκταση της καταστροφής (και) στην Βαλένθια έχει πολιτικές ευθύνες και ταξικό πρόσημο. Η επαρχία της Βαλένθια είναι γνωστή ως "πλημμυρικό πεδίο" και η όποια "ανάπτυξη" της θα έπρεπε να λάβει υπ' όψη της τον δεδομένο κίνδυνο από πλημμύρες. Αλλά, αυτό που έγινε ήταν ακριβώς το αντίθετο. Το κατασκευαστικό κεφάλαιο, η "βαριά βιομηχανία" της Ισπανίας, έχει μετατρέψει την Βαλένθια στην πιο αναπτυσσόμενη περιοχή της Ισπανίας. Η ανεξέλεγκτη αστική ανάπτυξη της περιοχής και η έλλειψη αντιπλημμυρικών έργων έπαιξε σημαντικό ρόλο στη τραγωδία. Οι ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι λειτούργησαν ως κανάλια για τα νερά της βροχής που γρήγορα κατέκλυσαν τις φτωχές γειτονιές που ήταν χτισμένες δίπλα σε χαράδρες ή στις λεκάνες των εκτρεπόμενων ποταμών.
Το ίδιο εγκληματική ήταν και η "διαχείριση της κρίσης". Η αυτόνομη περιφέρεια της Βαλένθια, από το 2023, κυβερνάται από το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ) σε συνεργασία, μέχρι τον φετινό Ιούλιο, με το ακροδεξιό VOX, με «τοπικό» πρωθυπουργό τον Κάρλος Μαθόν. Το VOX, όπως και όλη η ακροδεξιά στην Ευρώπη, λέει ότι «η κλιματική αλλαγή είναι ιδεολόγημα της Αριστεράς και της ελίτ και δεν υπάρχει» και θεωρεί τα όποια μέτρα για το κλίμα ως «δικαιολογία για να καταστραφεί ό,τι λίγο απομένει από την εθνική μας βιομηχανία». Στην "ίδια γραμμή" είναι και το PP. Το πρώτο μέτρο της δεξιάς/ακροδεξιάς τοπικής κυβέρνησης ήταν να καταργήσει την Μονάδα Έκτακτης Ανάγκης της Βαλένθια, που είχε στόχο την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. «Η Μονάδα Έκτακτης Ανάγκης της Βαλένθια, ο πρώτος οργανισμός του Σίμο Πουτζ (σ.σ. ο προηγούμενος επικεφαλής της αυτόνομης κυβέρνησης) τον οποίο καταργεί ο Κάρλος Μαθόν. Είναι το πρώτο βήμα για την επιχειρηματική αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα που αναγγέλλει η κυβέρνηση της Βαλένθια». Με αυτό το μήνυμα στο τουίτερ, το οποίο "ξέθαψαν" πολλοί χρήστες του μέσου, ο Μαθόν ανακοίνωνε τη διάλυση της Μονάδας. Στη συνέχεια προχώρησε σε περικοπές στην υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση.
H AEMET, η ισπανική Μετεωρολογική Υπηρεσία, είχε ειδοποιήσει έγκαιρα για την έλευση και τη σφοδρότητα του φαινομένου και κήρυξε συναγερμό σε ολόκληρη την περιφέρεια της Βαλένθια από τις 7.31 το πρωί της Τρίτης. Όμως, η κυβέρνηση του Μαθόν υποβάθμισε σκόπιμα τον κίνδυνο. Ενώ ήξεραν το τι θα μπορούσε να συμβεί, συμπεριφέρθηκαν σαν να ήταν μια κανονική μέρα για να "μην σταματήσει η οικονομία". Δεν έκλεισαν τις δημόσιες υπηρεσίες και τα σχολεία, δεν έκλεισαν τα εργοστάσια και τα μαγαζιά και άφησαν τα αφεντικά να εκβιάζουν τους εργαζόμενους για να πάνε στη δουλειά. Ένα sms που προειδοποιούσε τους κατοίκους για την επικείμενη καταστροφή στάλθηκε μετά τις 8 το βράδυ, και αφού η βροχή είχε ήδη αρχίσει να υπερχειλίζει δρόμους και φρεάτια, με αποτέλεσμα, πολλοί εργαζόμενοι να παγιδευτούν μέσα στην εργασία τους ή στα αυτοκίνητά τους και πολλοί, ιδιαίτερα ηλικιωμένοι και άρρωστοι, που ζούσαν σε μονοκατοικίες και ισόγεια, να μην προλάβουν να μεταφερθούν σε ασφαλέστερα σημεία. Μπορεί η κεντρική κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη Σάντσεζ να κατηγορεί την τοπική κυβέρνηση για "ολιγωρία" αλλά ούτε η ίδια ενεργοποιήθηκε έγκαιρα για να προστατεύσει τον κόσμο από τις πλημμύρες. Γι' αυτό και η οργή του κόσμου απέναντι στο "βασιλικό ζεύγος" αλλά και στην κεντρική και τοπική πολιτική ηγεσία. Όταν εμφανίστηκαν στη περιοχή, ο κόσμος τους "υποδέχθηκε" πετώντας τους λάσπη και φωνάζοντας "δολοφόνοι". Γιατί αυτό είναι.
Οι επιχειρήσεις έμειναν ανοιχτές για να υπερασπιστούν τα κέρδη τους. Εξαιτίας αυτού, ένα μεγάλο μέρος των θυμάτων ήταν εργαζόμενοι. Η IKEA «έκλεισε» τους εργαζομένους της μέσα στις αποθήκες καθώς τα νερά ανέβαιναν γύρω τους. Πολλοί έπρεπε να σκαρφαλώσουν στις στέγες των κτιρίων για να σωθούν. Οι εταιρίες ταχυμεταφορών και delivery ανάγκασαν τους ντελιβεράδες να κάνουν παραδόσεις και να αντιμετωπίσουν τις καταρρακτώδεις βροχές με ποδήλατα και σκούτερ. Πολλοί από αυτούς πνίγηκαν από τα ορμητικά νερά. Μια εικόνα που κυκλοφορεί στα κοινωνικά δίκτυα δείχνει ένα βαν ενός από τα μεγαλύτερα super market, το Mercadona, παγιδευμένο στις πλημμύρες και με πυροσβέστες να προσπαθούν να σώσουν τον οδηγό του. Ο ιδιοκτήτης της Mercadona, Juan Roig, είναι από τη Βαλένθια. Ο κόσμος ήταν εξοργισμένος στα σχόλια γιατί αναγκάζει τους εργάτες του να βγαίνουν έξω μέσα στη καταιγίδα για να κάνουν παραδόσεις για να τσεπώνει ο ίδιος εκατομμύρια.
Μέλλον
Αν κάτι είναι σίγουρο είναι ότι τέτοια «ακραία καιρικά φαινόμενα» θα συμβαίνουν όλο και πιο συχνά εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Η Μεσόγειος είναι το πιο "hot spot" του πλανήτη. Ο περσινός Daniel είναι εικόνα από το (εγγύς) μέλλον. Οι πλημμύρες, οι ξηρασίες, οι πυρκαγιές είναι εδώ.
Σύμφωνα με στοιχεία από την Πυροσβεστική, οι πυρκαγιές παρουσιάζουν αύξηση 16% καθώς τον φετινό Οκτώβριο εκδηλώθηκαν 1007 πυρκαγιές ενώ τον περσινό αντίστοιχο μήνα 867. Και όμως, η κυβέρνηση της ΝΔ αντί να μονιμοποιήσει τους εποχικούς πυροσβέστες, τους στέλνει τα ΜΑΤ για να τους ανοίξουν τα κεφάλια, αντί να κάνει τα απαραίτητα αντιπλημμυρικά έργα στην πλημμυρισμένη Θεσσαλία, ιδιωτικοποιεί τη διαχείριση του νερού και τα αντιπλημμυρικά έργα, αντί να "θωρακίσει" την Αττική από τις πλημμύρες, "μπαζώνει" το Μεγάλο Ρέμα της Ραφήνας και ο κατάλογος συνεχίζεται.
Οι "από πάνω" θα συνεχίζουν να καταστρέφουν. Τα κέρδη των εταιριών ορυκτών καυσίμων "καθορίζουν" την πολιτική για το Κλίμα. Η επόμενη Σύνοδος του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP29) θα ξεκινήσει στις 11 Νοέμβρη στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν. Όπως και η προηγούμενη στα ΗΑΕ, το Αζερμπαϊτζάν είναι ένα κράτος - εξαγωγέας φυσικού αερίου που στοχεύει να διπλασιάσει τις εξαγωγές στην Ευρώπη έως το 2027. Πρόεδρος της COP29 θα είναι ο υπουργός Μουχτάρ Μπαμπάγιεφ. Πριν αναλάβει τα καθήκοντά υπουργού, το 2018, ο Μπαμπάγιεφ πέρασε 24 χρόνια στην κρατική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν, Socar.
Η Βαλένθια μας καλεί να παλέψουμε για να ανατρέψουμε αυτό το σύστημα της καταστροφής και τις κυβερνήσεις που το υπηρετούν.