Φτάνει αυτό; Παράλληλα με την κοινή δράση χρειάζεται εκτίμηση για την περίοδο που συμβαίνουν αυτές οι εξελίξεις. Κι εδώ χρειάζεται να θυμηθούμε τον Λένιν. Όταν μιλούσε για προεπαναστατικές περιόδους δεν εννοούσε πήραμε τα όπλα και βγήκαμε. Έβαζε δυο χαρακτηριστικά. Οι από πάνω δεν μπορούν να συνεχίσουν όπως παλιά και οι από κάτω δεν θέλουν όπως παλιά.

Οι από πάνω δεν μπορούν να συνεχίσουν με τον παλιό τρόπο. Ήρθε ο Μητσοτάκης το 2019 κι είπε θα τα τσακίσω όλα. Και τώρα ο κόσμος τον έχει βάλει κάτω, δεν ξέρει τι του ξημερώνει αύριο. 

Και το δεύτερο χαρακτηριστικό: οι από κάτω δεν αντέχουνε να προχωράνε με τον παλιό τρόπο. Πώς θα οργανώσουμε τη μάχη, πως θα τσακίσουμε τους φασίστες πως θα διώξουμε τους σεξιστές, αυτή είναι η εικόνα σε κάθε χώρο. Είναι μια απλή στατική περιγραφή αυτό; Όχι, είναι η ιστορική εικόνα της περιόδου. 

Έχουμε φτάσει εδώ μετά από πενήντα χρόνια γεμάτα εξεγέρσεις, όχι πάντα κοινωνικές επαναστάσεις, αλλά εξεγέρσεις αυτή είναι η ιστορία μισού αιώνα. Το είδαμε εδώ αλλά και στην Ισπανία και αλλού με τα μνημόνια, τις «πλατείες», τον κόσμο που έφτιαχνε νέα αριστερά κόμματα. 

Φτάνουν αυτά τα δυο, η κρίση των από πάνω και η οργή των από κάτω; Όχι. Ο Λένιν έβαζε και ένα τρίτο απαραίτητο στοιχείο. Χρειάζεται το πολιτικό ρεύμα που μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες παίρνει την πρωτοβουλία: εκτιμάει ότι αυτές είναι οι συνθήκες και οργανώνει το πρωτοπόρο κομμάτι στην προοπτική του, όχι μόνο στους αγώνες. Στις εκρήξεις δεν αρκεί να οργανώνεις τους αγώνες, έρχονται σημεία καμπής που αν υπάρχει αυτό το πολιτικό ρεύμα με τις σχέσεις που θα έχει οικοδομήσει με το εργατικό κίνημα, με τον κόσμο συνολικά των κινημάτων, θα κρίνει τα πράγματα. 

Κι αυτό δεν σημαίνει απλά ιδεολογική σχέση. Σημαίνει, κι εδώ ερχόμαστε στα δύσκολα, σχέση μελών, δύναμη αριθμητική που είναι και πολιτική. Για να τραβήξεις αυτό το κίνημα στην προοπτική ότι η λύση είναι η δύναμή του να οργανώσει την κοινωνία με βάση τις ανάγκες της πλειοψηφίας. Να γίνει στην πράξη ιστορικός νεκροθάφτης του καπιταλισμού όπως έγραφαν ο Μαρξ και ο Ένγκελς στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο και να φέρει την αναγέννηση όλη της ανθρωπότητας, όλης της κοινωνίας. Αυτό σημαίνει σοσιαλισμός, εργατικός έλεγχος. 

Ζούμε σε μια διττή περίοδο. Από τη μια ο καπιταλισμός είναι πολύ επιθετικός, καταστρέφει τον άνθρωπο, τη φύση, τα νοσοκομεία, όλα. Από την άλλη, όμως, είναι «ανοιχτό» να έρχονται οι εκρήξεις. Κανένας δεν μας υπόσχεται ότι η περίοδος θα «στρίψει» προς τα εκεί που θέλουμε. Όμως, το θέμα είναι ότι υπάρχει η δυναμική για να στρίψει προς τα εκεί που θέλεις και ο ρόλος σου είναι να παρέμβεις για να στρίψει προς τα εκεί. 

Οι ρεφορμιστές χάνουν. Οι επαναστάτες μπορούν να νικήσουν, αν δουλέψουν με αυτόν τον τρόπο, σε αυτή την προοπτική. Πιστεύουμε ότι το ΣΕΚ είναι ένας από τους παράγοντες που μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση. 

Ανούκ Μπρινέ

Φέτος το καλοκαίρι ο Μακρόν διέλυσε τη Βουλή μετά την ήττα του, από τον Εθνικό Συναγερμό, στις ευρωεκλογές. Υπήρχε πλέον η πιθανότητα να εκλεγεί πρωθυπουργός από τον Εθνικό Συναγερμό, το φασιστικό κόμμα. Πολύς κόσμος συνειδητοποίησε τον κίνδυνο από την προέλαση της ακροδεξιάς. Έτσι πολλά κόμματα της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς ενώθηκαν για να αντιταχθούν στον Εθνικό Συναγερμό. 

Αυτό είναι το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP) που εμφανίστηκε σαν λύση και ελπίδα. Το NFP πρόβαλε ως απάντηση στον κίνδυνο της ακροδεξιάς και ταυτόχρονα πρότεινε μια σειρά προοδευτικές πολιτικές ως απάντηση στη λιτότητα. Πρόβαλε ως ελπίδα για την ανασυγκρότηση της Αριστεράς στη μάχη ενάντια στην ακροδεξιά. 

Πολύς κόσμος κινητοποιήθηκε, όχι μόνο ενάντια στον αυταρχισμό και τις αντιδραστικές πολιτικές του Μακρόν και την ακροδεξιά, αλλά για να φέρει το NFP στην κυβέρνηση. Στο κέντρο της προεκλογικής συζήτησης μπήκε η άποψη ότι ο Εθνικός Συναγερμός θα αντιμετωπιζόταν στο θεσμικό πεδίο. 

Τα συνδικάτα έλεγαν ότι ο φασισμός είναι προ των πυλών, και καλούσαν σε ψήφο στο NFP, θυμίζοντας και το Λαϊκό Μέτωπο της δεκαετίας του ’30. Όμως, γνωρίζουμε από την ιστορία, ότι στη δεκαετία του ’30 αυτό που απώθησε τον φασιστικό κίνδυνο για ένα διάστημα δεν ήταν το κάλεσμα για ψήφο αλλά η δράση των εργατικών επιτροπών και οι αγώνες των εργατών. Τώρα, στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου δεν υπήρχε δυνάμωμα της αυτοοργάνωσης της εργατικής τάξης στην πάλη ενάντια στην ακροδεξιά, ούτε κάλεσμα για απεργίες. 

Όντως, το NFP κέρδισε τις εκλογές, έγινε το πρώτο κόμμα στη Βουλή. Όμως, ούτε στην αντιμετώπιση της ακροδεξιάς ούτε στο μέτωπο των κοινωνικών διεκδικήσεων προχώρησε κάτι. Καταρχάς γιατί είναι ένα άθροισμα κομμάτων που δεν καταφέρνουν να συνεννοηθούν. Τους πήρε ενάμιση μήνα να προτείνουν κάποια για πρωθυπουργό. Κατάφεραν ακόμα και να ενισχύσουν το μπλοκ των Ρεπουμπλικάνων, δηλαδή της συντηρητικής Δεξιάς. Οι υποψήφιοι του Μετώπου που είχαν έρθει τρίτοι στον πρώτο γύρο, αποσύρθηκαν στον δεύτερο υποστηρίζοντας έτσι δεξιούς. 

Ο Μακρόν είναι πάλι στην κυβέρνηση ενώ έχει ενισχυθεί η Δεξιά και η Ακροδεξιά. Η κυβέρνηση του Μακρόν εφαρμόζει νέες αντεργατικές πολιτικές, νέες ρατσιστικές πολιτικές -θέλει να περάσει έναν νέο «αντιμεταναστευτικό» νόμο το 2025. 

Για να δείτε πόσο χωρίς πυξίδα είναι το NFP: στις εκλογές καλούσαν σε ψήφο υπέρ του Νταρμανέν, του υπουργού που είχε περάσει τον πιο σκληρό αντιμεταναστευτικό νόμο, απέναντι στον υποψήφιο του Εθνικού Συναγερμού. Και σήμερα ψηφίζουν μαζί με τον Εθνικό Συναγερμό(!) ένα νομοσχέδιο τροποποίησης του νόμου του Μακρόν για τις συντάξεις. Ακούμε συχνά από το NFP ότι του στέρησαν τη νίκη. Στην πραγματικότητα η ίδια η πολιτική του NFP του στέρησε τη νίκη. 

Εμείς, ως A2C καταλαβαίναμε την ανάγκη του κόσμου να στηρίξει το NFP. Όμως, το να πιστεύει κανείς ότι η «θεσμική» Αριστερά μπορεί να δώσει απαντήσεις είναι λάθος. Μια τέτοια ανάλυση μας οδηγεί να πιστέψουμε ότι το πρόβλημα είναι η διαχείριση του συστήματος, ενώ το πρόβλημα είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός, η κρίση και οι αντιθέσεις του. Με το σύστημα σε αυτή την κρίση, δεν υπάρχει χώρος για «καλούς» διαχειριστές. 

Το NFP έκανε τον κόσμο να πιστέψει ότι η απάντηση στην κρίση και τους φασίστες μπορεί να έρθει από τους θεσμούς. Πιστεύουμε ότι χρειάζεται η ενότητα όχι για την κάλπη αλλά για να δρούμε μαζί. Χρειαζόμαστε μέτωπα, αλλά μέτωπα ενάντια στους φασίστες και ενάντια στον Μακρόν. Έχουμε μπροστά μας απεργίες ενάντια στις αντεργατικές επιθέσεις. Επίσης τα συνδικάτα κινητοποιούνται ενόψει μιας σημαντικής ημερομηνίας, της 18 Δεκέμβρη, που θα γίνουν μεγάλες κινητοποιήσεις των sans papier των μεταναστών «χωρίς χαρτιά». 

Ο δικός μας ρόλος είναι να πείσουμε ότι τη δύναμη για να νικήσουμε την ακροδεξιά και τη φασιστική απειλή την έχουμε εμείς οι ίδιοι. Ο Τρότσκι έλεγε ότι τα εκλογικά μέτωπα δυναμώνουν τους ρεφορμιστές αλλά τα μέτωπα μάχης δυναμώνουν τους επαναστάτες. Σε αυτά τα μέτωπα πρέπει να δώσουμε τις δυνάμεις μας. 

Η κυβέρνηση στη Γαλλία είναι εύθραστη και αυτό ανοίγει δυνατότητες. Είναι η πρώτη φορά που τα συνδικάτα μας προσέγγισαν για να οργανώσουμε την αντιρατσιστική κινητοποίηση της 18 Δεκέμβρη. Θα πρέπει να παρέμβουμε και στους χώρους δουλειάς ενόψει των απεργιών ενάντια στις αντεργατικές «μεταρρυθμίσεις». Αυτές οι μάχες είναι κοινές. 

Νίκος Στραβελάκης 

Τα κομματικά συστήματα μετά τον πόλεμο ήταν κατά βάση ταξικά. Υπήρχαν μεγάλα σοσιαλδημοκρατικά, ρεφορμιστικά κόμματα που ήταν εργατικά κόμματα. Όμως, με την επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού φτιαχτήκαν τα λεγόμενα συστήματα των πολλαπλών ελίτ. Δηλαδή, τον τόνο στην Αριστερά τον έδινε μια ελίτ της μόρφωσης που ασχολιόταν περισσότερο με μια ατζέντα δικαιωμάτων και ταυτότητας, όχι σε μια ταξική βάση και εισοδηματική βάση, αλλά σε μια μεταφυσική, αξιακή βάση. Και προφανώς στη Δεξιά συνέχισε να κυριαρχεί μια ελίτ του πλούτου. 

Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα έχασαν την επαφή τους με την εργατική τάξη. Και με την έλευση της κρίσης είχαμε ένα φαινόμενο ταξικής αναστροφής. Κλασσικό παράδειγμα ο Τραμπ. Αλλά, η κρίση γέννησε και την αντίρροπη τάση. Μπήκαμε σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την πολιτική κρίση των συστημάτων των πολλαπλών ελίτ: χάνουν και οι ρεφορμιστές και οι συντηρητικοί. Αυτό συμβαίνει και στην Ελλάδα. Αυτή είναι η κρίση του κομματικού συστήματος. Είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας των συστημικών δυνάμεων να απαντήσουν στην κρίση. 

Εκεί βρίσκεται η μεγάλη δικιά μας δυνατότητα. Πρέπει να πείσουμε τον κόσμο, όπως είπε κι η σ. Ανούκ, ότι για να απαντήσουμε στην ακροδεξιά δεν μπορούμε να στηριχτούμε σε κάποιο «κόμμα εξουσίας» αλλά αυτό μπορεί να συμβεί μέσα από τη δράση του κινήματος. Το σύστημα πιέζει βάζοντας το δίλημμα: υπάρχει κόμμα διεκδικητής της εξουσίας; Όχι, τότε τι συζητάτε. Εμείς πρέπει να πείσουμε ότι «κόμμα διεκδικητής της εξουσίας» είναι το ίδιο το λαϊκό κίνημα και η εργατική τάξη. 

Γι’ αυτό έχουμε ανάγκη να ασχοληθούμε με το περιεχόμενο της πολιτικής. Ο κόσμος χρειάζεται μια μεγάλη αναδιανομή, ζούμε σε μια βάρβαρη, ταξική, άνιση κοινωνία. Κι αυτό περιλαμβάνει και την ατζέντα των δικαιωμάτων. Όλα αυτά είναι στοιχεία ενός μεταβατικού προγράμματος που σκοπό έχει να μεταβάλλει τους συσχετισμούς. Να αναδείξει το πολιτικό υποκείμενο, την εργατική τάξη, και να το φέρει σε σύγκρουση με το στάτους κβο. 

Κι αυτή η σύγκρουση δεν θα είναι απλή. Όλο και περισσότερες δυνάμεις του κεφαλαίου τάσσονται ανοιχτά με την άκρα δεξιά και μια πιθανή συνεργασία της ακροδεξιάς και της κεντροδεξιάς. Δεν είναι λίγοι που λένε να τα βρει ο Μητσοτάκης με ένα ακροδεξιό μόρφωμα γιατί και πρώτος να είναι, αυτοδυναμία δεν θα έχει. 

Το ΠΑΣΟΚ θέλει να ξαναζήσει τα μεγαλεία του ‘80, ο Κασσελάκης θέλει μια business friendly Αριστερά, η ΝΕ.ΑΡ θέλει να αναβιώσει το ΚΚΕ εσωτ και το ΚΚΕ θέλει να παρκάρει τον κόσμο που φεύγει από την «κεντροαριστερά» να τον κάνει «παγκίτη» της πολιτικής σκηνής, μέχρι να ανασυγκροτηθεί ο ρεφορμισμός και να ακουμπήσει εκεί. 

Η Αριστερά δεν τα πήγε καλά σε καταστάσεις κρίσεων. «Έχασε» την κρίση του 1929. Η κρίση της δεκαετίας του ‘70 οδήγησε στον νεοφιλελευθερισμό. Ακόμα και στην κρίση του 2008 λίγα παραδείγματα είχαμε. Άρα, χρειάζεται να ανακαλύψουμε ξανά τον μαρξισμό μέσα στην κρίση, όχι απλά σαν μια οικονομική θεωρία, αλλά σαν μια οικονομική θεωρία που παράλληλα είναι και μια επαναστατική ατζέντα.