Τραμπ και Μητσοτάκης. Φωτό: Alex Brandon/AP
• Έξω από το ΝΑΤΟ
• Κλείστε τις βάσεις, Σούδα και Αλεξανδρούπολη
Για άλλη μια φορά, οι εκτιμήσεις ότι πλησιάζει κάποιου τύπου «λύση» ή έστω παύση στον πόλεμο στην Ουκρανία έδωσαν τη θέση τους στην κλιμάκωση του πολέμου. Πρόκειται για μια κλιμάκωση που φέρνει προ των πυλών το εφιαλτικό σενάριο της χρήσης πυρηνικών όπλων.
Πριν δυο βδομάδες η κυβέρνηση Μπάιντεν παραβίασε ακόμα μία «κόκκινη γραμμή» που είχε θέσει η ίδια. Ανακοίνωσε ότι εφοδιάζει τον ουκρανικό στρατό με νάρκες κατά προσωπικού και επέτρεψε στον ουκρανικό στρατό να εκτοξεύσει αμερικάνικους πυραύλους βαθιά μέσα σε ρωσικό έδαφος. Όπως και έκανε, εκτοξεύοντας δυο πυραύλους Atacms σε τοποθεσία στην περιφέρεια του Μπριάνσκ, περίπου 115 χιλιόμετρα από τα σύνορα. Η συνέχεια ήταν η εκτόξευση, βρετανικών, πυραύλων Storm Shadow. Ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ παραδέχθηκε ότι οι ΗΠΑ όχι μόνο έδωσαν άδεια, αλλά στην ουσία επέλεξαν και τους στόχους που θα πληγούν σε «αμυντική βάση».
Στη συνέχεια ήρθε η απάντηση της Ρωσίας, με την εκτόξευση του Oreshnik ενός βαλλιστικού πυραύλου με βεληνεκές που φτάνει τα 5.000 χιλιόμετρα, μπορεί να μεταφέρει έξι πυρηνικές κεφαλές και είναι αδύνατον να αναχαιτιστεί. Ο στόχος που επλήγη -ευτυχώς χωρίς πυρηνικά- ήταν στην πόλη Ντνίπρο της Ουκρανίας. Και το πλήγμα έγινε έτσι ώστε η σημασία του να είναι περισσότερο συμβολική. Ουσιαστικά είχε προαναγγελθεί με «διαρροές» που οδήγησαν στο προσωρινό κλείσιμο της αμερικάνικης και ελληνικής πρεσβείας στο Κίεβο.
Ο Oreshnik ουσιαστικά υπογράμμισε το μήνυμα που έστειλαν ο Πούτιν και ο Λαβρόφ -Ρώσος Υπ.Εξ- σε ομιλίες τους. Η Ρωσία αναθεωρεί το «αμυντικό» της δόγμα κατεβάζοντας τον πήχη για τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων. Και ταυτόχρονα, τον ανεβάζει, θεωρώντας ότι αφού η χρήση αυτών των αμερικάνικων και βρετανικών πυραύλων δεν μπορεί να γίνει χωρίς την άμεση τεχνική βοήθεια των Αμερικάνων και των Βρετανών, τότε η Ρωσία έχει το δικαίωμα να πλήξει ΝΑΤΟϊκούς στόχους.
Υποτίθεται ότι το πράσινο φως στην Ουκρανία δόθηκε ως απάντηση στη συμμετοχή Βορειοκορεατικών μονάδων στις μάχες στο μέτωπο του Κουρσκ. Κανείς δεν έχει «δει» αυτές τις μονάδες βέβαια. Αυτό που «βλέπουν» πλέον όλοι είναι ότι και σε αυτό το μέτωπο οι ουκρανικές μονάδες χάνουν συνεχώς έδαφος. Στην πραγματικότητα, ο ουκρανικός στρατός υποχωρεί σε όλη τη γραμμή, και κάποιες εκτιμήσεις λένε ότι στα πιο κρίσιμα σημεία της, στη Ζαπορίζια και στο Ντονιέτσκ, βρίσκεται στα πρόθυρα της περικύκλωσης ή της κατάρρευσης. Έτσι κάποιοι αναλυτές εκτιμούν ότι η κίνηση του Μπάιντεν έγινε με σκοπό να δείξει ότι «κάνει ό,τι μπορεί» για την Ουκρανία και η ήττα της να γίνει υπόθεση του Τραμπ που θα ορκιστεί πρόεδρος στις 20 του Γενάρη.
Κανείς δεν γνωρίζει βέβαια τι θα γίνει στα πεδία της μάχης τους επόμενους δυο μήνες. Το βέβαιο είναι ότι οι αμερικάνικοι και βρετανικοί πύραυλοι δεν πρόκειται να αντιστρέψουν την πορεία που έχει πάρει ο πόλεμος. Και εδώ μπαίνουν οι υπολογισμοί για τις «πρωτοβουλίες» που θα πάρει ο Τραμπ για να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Αλλά δεν χωράει καμιά αυταπάτη ότι πρόκειται για «ειρηνευτικές πρωτοβουλίες». Όχι μόνο γιατί ο Τραμπ είναι ένα κάθαρμα που δεν το νοιάζει η ειρήνη αλλά η ενίσχυση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Αλλά και γιατί τα σχέδια που διαρρέουν είναι στην πραγματικότητα στηριγμένα σε πήλινα πόδια. Γράφει ο Αλεξ Ράσελ στην εφημερίδα Φαινάνσιαλ Τάιμς:
«Άνθρωποι που βρίσκονται κοντά στον Μάικλ Γουόλτς, τον βουλευτή που έχει επιλέξει ο Τραμπ ως σύμβουλο εθνικής ασφάλειας, και άλλοι από την ομάδα εξωτερικής πολιτικής του εκλεγμένου προέδρου, έχουν μιλήσει για μια εκδοχή της κορεατικής Γραμμής Ελέγχου ως αξιόπιστο σενάριο, με συμφωνημένα προσωρινά σύνορα. Τα κρίσιμα ερωτήματα είναι πώς θα επιβληθεί μια τέτοια συμφωνία -και φυσικά πώς θα φέρουν στο τραπέζι τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, δεδομένου ότι οι μάχες έχουν γείρει υπέρ του.
Όσον αφορά την επιτήρηση μιας συμφωνίας, οι έμπιστοι του Τραμπ είναι ανένδοτοι ότι δεν θα παρατάξει ούτε έναν Αμερικανό στρατιώτη. Η λύση της δεκαετίας του 1990, μια δύναμη από κυανόκρανους του ΟΗΕ, είναι επίσης εκτός συζήτησης, δεδομένου του αδιεξόδου στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Αυτό αφήνει την Ευρώπη, είτε μέσω του ΝΑΤΟ, αλλά χωρίς αμερικανικές δυνάμεις, είτε μια προσαρμοσμένη ευρωπαϊκή δύναμη. Εδώ είναι που μπαίνει στο παιχνίδι η ευρωπαϊκή δυνητική επιρροή».
Με άλλα λόγια, η «ειρήνη» που σχεδιάζει ο Τραμπ είναι μια «παγωμένη σύγκρουση» που κάθε στιγμή μπορεί να αναζωπυρωθεί. Κι αυτό είναι η καλύτερη περίπτωση. Γιατί να αποδεχθεί ο Πούτιν μια τέτοια λύση την στιγμή που κερδίζει τον πόλεμο; Και πόσο ρεαλιστικό είναι να δεχθεί η Ρωσία παρουσία στρατευμάτων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία έστω και χωρίς αμερικάνικη συμμετοχή; Το «παζάρι» θα είναι σκληρό. Και όπως γίνεται πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, τα όπλα είναι ένα διπλωματικό επιχείρημα. Άλλωστε, η περίφημη επίθεση στο Κουρσκ του Αυγούστου, έγινε υποτίθεται για να αποκτήσει ο Ζελένσκι πλεονέκτημα στις διαπραγματεύσεις που «θα» ξεκινούσαν…
Τις μέρες που εκτοξεύονταν οι πύραυλοι ο πόλεμος στην Ουκρανία έκλεινε 1.000 μέρες. Πέρα από τις εκατόμβες των νεκρών και την ανεπανάληπτη καταστροφή, σε αυτό το διάστημα αποκαλύφθηκε και η υποκρισία των ιμπεριαλιστών που συγκρούονται στο έδαφος αυτής της χώρας. Ο Πούτιν ξεκίνησε την εισβολή λέγοντας ότι θα ανατρέψει τη «νεοναζιστική χούντα» του Κιέβου. Τώρα είναι διατεθειμένος να βρει μια «λογική λύση» η οποία «θα αναγνωρίζει τα τετελεσμένα».
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε έλεγαν ότι στηρίζοντας την Ουκρανία υπερασπίζουν μια αδύναμη χώρα από έναν «νέο Χίτλερ» και μ’ αυτόν τον τρόπο την παγκόσμια ειρήνη. Τώρα πλέον είναι πιο ξεκάθαρο ότι αυτό που θέλανε είναι «να αδυνατίσει η Ρωσία» όπως είχε πει την άνοιξη του 2022 ο Λόιντ Όστιν, υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ. Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι ένας ιμπεριαλιστικός πόλεμος «δι’ αντιπροσώπων», κομμάτι των ευρύτερων ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που οξύνονται από την Ταϊβάν και την νοτιοανατολική Ασία μέχρι τη Μέση Ανατολή.
Και η «ευρωπαϊκή δυνητική επιρροή» στην οποία αναφέρεται ο αρθρογράφος των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς δεν έχει σε τίποτα να κάνει με την ειρήνη. Αυτό που προτείνει ουσιαστικά είναι οι ευρωπαϊκές χώρες να αναλάβουν το κόστος και την οργάνωση της όποιας «ένοπλης ειρήνης» επιτευχθεί στην Ουκρανία. Στην ουσία, να προετοιμαστούν για τον επόμενο γύρο πολέμου με περισσότερους εξοπλισμούς, περισσότερη στρατοκρατία και εθνικισμό.
Έχουν ήδη ξεκινήσει. Από το 2022 οι ευρωπαϊκές χώρες του ΝΑΤΟ έχουν αυξήσει κατά 1/3 τις στρατιωτικές τους δαπάνες, φτάνοντας συνολικά τα 476 δις δολάρια το 2023. Οι 23 από τις 32 χώρες μέλη ξοδεύουν πλέον περισσότερο από το 2% του ΑΕΠ τους σε σύνεργα θανάτου (αυτός είναι ο επίσημος στόχος της Συμμαχίας). Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη πεντάδα μαζί με την Πολωνία, την Εσθονία, την Λετονία και τις ΗΠΑ. Αλλά όπως δήλωσε ο Μαρκ Ρούτε ο νέος γ.γ. του ΝΑΤΟ που υποδέχεται στην Αθήνα ο Μητσοτάκης, η Ευρώπη: «Δεν θα τα βγάλει πέρα με το 2%... Όσο περισσότερο ξοδεύουμε στην άμυνα, τόσο περισσότερο απομακρύνουμε μια νέα σύγκρουση».
Η μόνη δύναμη που μπορεί να φέρει την ειρήνη είναι η πάλη της εργατικής τάξης ενάντια στην πολεμοκαπηλεία των αρχουσών τάξεων και των ιμπεριαλιστών. Το εργατικό κίνημα που παλεύει να ανατρέψει απεργιακά την κυβέρνηση της ΝΔ, τη χωμένη μέχρι τον λαιμό σε δυο πολέμους, και να επιβάλλει «λεφτά για την Υγεία, την Παιδεία και όχι για βόμβες» πρέπει να είναι η δικιά μας απάντηση.