Οι καπιταλιστές κάνουν στάση πληρωμών! Γιατί όχι κι εμείς;

Πριν λίγες μέρες οι ελληνικές τράπεζες -μαζί με μια παρέα φίλων και συννεργατών από τις άλλες χώρες της Ευρώπης- προσέλαβαν την Lazard, μια εταιρία που ειδικεύεται στις διαπραγματεύσεις αναδιάρθρωσης χρεών με ισχυρούς κακοπληρωτές: ο στόχος τους να έρθουν σε μια όσο το δυνατον πιο επωφελή συμφωνία με τους εκπροσώπους της Regency Entertainment, της εταιρείας που διαχειρίζεται τα καζίνο της Πάρνηθας και της Θεσσαλονίκης. Τα έσοδα από τα καζίνο έχουν κάνει βουτιά, τα κέρδη έχουν μετατραπεί σε ζημιές και η Regency έχει σταματήσει, ουσιαστικά, να εξυπηρετεί τα ιλλιγιώδη της χρέη (κάπου 600 εκατομμύρια Ευρώ).

Η Regency, που ανήκει στη Βρετανική BC Partners είναι στην πραγματικότητα μια εταιρεία φάντασμα: το μεγαλύτερο κομμάτι από τα κεφάλαια με τα οποία αγόρασε τα καζίνο της Πάρνηθας και της Θεσσαλονίκης προέρχεται από δάνεια που πήρε η μητρική εταιρεία από τις τράπεζες με εγγύηση τα ίδια τα καζίνο. Στη συνέχεια φόρτωσε τα χρέη στις θυγατρικές της. Στην αργκό των οικονομολόγων το κόλπο αυτό ονομάζεται «μόχλευση»: όπως ο μοχλός μπορεί να τριπλασιάσει ή να τετραπλασιάσει τη δύναμη του χεριού έτσι και οι εξαγορές με εγγύηση την εξαγοραζόμενη επιχείρηση μπορούν να πολλαπλασιάσουν -και μάλιστα σχεδόν απεριόριστα- τη δύναμη του κεφάλαιου. 

Κερδοσκοπική πυραμίδα

Φυσικά δεν χρειαζόταν να είναι κανείς Αρχιμήδης για να καταλάβει την απάτη: το αποτέλεσμα της «μόχλευσης» δεν ήταν η ανάπτυξη χωρίς όρια και το κέρδος αλλά μια κερδοσκοπική πυραμίδα. Οσο η οικονομία πήγαινε καλά και οι τιμές των μετοχών, της γης και των επιχειρήσεων ανέβαιναν όλοι ήταν ενθουσιασμένοι: οι εγγυήσεις των τραπεζών έμοιαζαν όλο και πιο στέρεες και τα δάνεια έπεφταν σαν το χαλάζι. Μόλις, όμως, η οικονομία πήρε την κάτω βόλτα η πυραμίδα άρχισε τα καταρρέει -με την ίδια ταχύτητα που κατάρρευσαν και τα «τοξικά» στεγαστικά δάνεια στις ΗΠΑ.

Τώρα οι τράπεζες είναι σε αδιέξοδο. Αν δεν καταφέρουν να έρθουν σε κάποια συμφωνία «αναδιάρθρωσης» του χρέους με την Regency θα αναγκαστούν να καταφύγουν στα δικαστήρια -που θα κάνουν χρόνια για να φτάσουν σε κάποια τελεσίδικη απόφαση.

Η Regency δεν είναι μεμονωμένη περίπτωση. Χιλιάδες μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις αδυνατούν σήμερα να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους απέναντι στις τράπεζες. Ο ίδιος ο Τάκης Αράπογλου, το «μεγάλο αφεντικό» της Εθνικής Τράπεζας, εκτιμάει ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα διπλασιαστούν μέσα στη φετεινή χρονιά. Το συνολικό ποσό των δανείων που βρίσκονται «στο κόκκινο» αναμένεται να φτάσει στο ιλλιγιώδες ποσό των 25-30 δισεκατομμυρίων Ευρώ.

Θεωρητικά οι τράπεζες μπορούν να διεκδικήσουν τα δανεικά πίσω δικαστικά. Αλλά δεν το κάνουν και ο λόγος δεν είναι απλά και μόνο η αργοπορία της ελληνικής δικαιοσύνης: από τη μια οι τράπεζες προσπαθούν να αναβάλουν όσο πιο πολύ μπορούν την στιγμή που θα χαρακτηρίσουν ένα δάνειο «μη εξυπηρετούμενο» γιατί το φαινόμενο είναι τόσο γενικευμένο που απειλεί να τραβήξει και τις ίδιες, παρά τις κρατικές ενισχύσεις, στον πάτο. Ταυτόχρονα ξέρουν ότι ακόμα και αν τελικά προχωρήσουν σε κατασχέσεις των επιχειρήσεων, των εγκαταστάσεων των ακινήτων κλπ που έχουν σαν εγγυήσεις για αυτά τα δάνεια, δεν θα μπορέσουν ποτέ, μέσα στις σημερινές συνθήκες της κρίσης, να τα εκποιήσουν -έστω και μισοτιμής- και να πάρουν τα λεφτά τους πίσω.

Μπορούν, βέβαια, πάντα να κατασχέσουν τις εγκαταστάσεις και να τις κρατήσουν. Το καζίνο της Πάρνηθας θα ήταν ότι πρέπει για τον Βγενόπουλο, τον Λάτση, τον Σάλλα και τους φίλους τους. Θα μπορούσαν, τουλάχιστον, να ικανοποιήσουν το πάθος τους για τον τζόγο στη ρουλέτα και το πόκερ. Και να πάψουν επιτέλους να παίζουν με τις δουλειές μας, τα σπίτια μας και τις ζωές μας.