Τι αντιμετωπίζουν οι γυναίκες εργαζόμενες σήμερα, ειδικά μετά τα μνημόνια;
Τα τελευταία τρία χρόνια μετά τα δύο μνημόνια, το σύνολο της εργατικής τάξης έχει έρθει αντιμέτωπο με τη σκληρότερη επίθεση, αφού η κυβέρνηση και η άρχουσα τάξη έχουν βάλει στο στόχαστρο μια σειρά εργατικές κατακτήσεις και δικαιώματα του προηγούμενου διαστήματος. Ειδικά οι γυναίκες εργαζόμενες έχουν να αντιμετωπίσουν ακόμα δυσκολότερες συνθήκες, εφόσον καλούνται, παράλληλα με την εργασία, να καλύψουν τους παραδοσιακούς ρόλους μέσα στο σπίτι και την ανατροφή των παιδιών με όλο και λιγότερη στήριξη από το κράτος. Το ενιαίο μισθολόγιο, με τις περικοπές των μισθών και την κατάργηση μιας σειράς επιδομάτων, μεταξύ των οποίων και του γάμου, έχει φτάσει το επίπεδο διαβίωσης, συνολικά για την εργατική τάξη και ιδιαίτερα για τις γυναίκες εργαζόμενες, σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Μπορούμε να φανταστούμε τι σημαίνει για μια οικογένεια να χάνει έως και το 40% των ετήσιων αποδοχών της, πολύ περισσότερο δε στις περιπτώσεις που ένας από τους δυο γονείς αναγκάζεται να ζει σε άλλο μέρος (ιδιαίτερα συνηθισμένο στο χώρο της εκπαίδευσης) ή στις περιπτώσεις μονογονεϊκών οικογενειών. Επιπλέον, η αύξηση ωραρίου κατά τρεις ώρες στο Δημόσιο τομέα είναι ένα ακόμα μέτρο που έρχεται να πλήξει τις γυναίκες, αυξάνοντας το φόρτο εργασίας και δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα ιδιαίτερα στις μητέρες. Πιο συγκεκριμένα στον τομέα της εκπαίδευσης, η ελαστικοποίηση του ωραρίου μέχρι τις 4μμ στα σχολεία αναμορφωμένου ωραρίου και οι παιδαγωγικές συναντήσεις που προβλέπονται από το Υπουργείο να γίνονται το απόγευμα – εκτός δηλαδή εργασιακού ωραρίου – θα δημιουργήσουν πολύ σοβαρά προβλήματα σε κάθε εργαζόμενη και σε κάθε οικογένεια.
Κυρίως τα τελευταία χρόνια έχουμε δει την ανεργία να αυξάνεται δραματικά, με τις γυναίκες να φτάνουν στο 57% των ανέργων. Ο μηδενισμός των διορισμών από πέρυσι αλλά και η αξιολόγηση σε συνδυασμό με τις απολύσεις στο δημόσιο που θα δούμε το επόμενο διάστημα, θα εκτινάξουν αυτά τα ποσοστά. Είναι γνωστό άλλωστε ότι για τους εργοδότες στον ιδιωτικό τομέα, ιδιαίτερα οι έγγαμες και οι μητέρες δε θεωρούνταν και το πιο παραγωγικό κομμάτι, αφού έχουν και «άλλες υποχρεώσεις».
Η εγκυμοσύνη και η μητρότητα γίνονται αιτία μη πρόσληψης γυναικών, απόλυσης, αλλά και αναγκαστικής αποδοχής εργασίας με ελαστικές σχέσεις, χωρίς συμβάσεις και με μικρότερα μεροκάματα. Αντίστοιχες εικόνες θα δούμε και στο δημόσιο με τις γυναίκες να είναι ένα από τα κομμάτια που θα χτυπηθεί ιδιαίτερα, αφού αυτός θα είναι ο τρόπος να μειωθούν άδειες μητρότητας κλπ. Τέλος, με την αύξηση από 5 έως 15 χρόνια για τη συνταξιοδότηση των γυναικών, ακόμα και των μητέρων ανήλικων παιδιών, στο όνομα μιας δήθεν ισότητας, η οποία θα έρθει μέσω της εξίσωσης των ορίων ηλικίας ανδρών και γυναικών, καταπατώνται ιστορικές κατακτήσεις του γυναικείου κινήματος της δεκαετίας του ΄’70 και του ΄’80.
Από τα βασικότερα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι γυναίκες με τα νέα μέτρα είναι η κατάργηση της ασφάλειας και της δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, με ό,τι αυτό σημαίνει τόσο για τις ίδιες όσο και για τα παιδιά τους. Το κλείσιμο μιας σειράς κοινωνικών υπηρεσιών, που προβλέπει το μνημόνιο επίσης, θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στη ζωή των γυναικών και συνολικότερα των εργαζομένων. Οι ήδη ελάχιστοι δημοτικοί παιδικοί σταθμοί για παράδειγμα, οι οποίοι ούτως ή άλλως δεν επαρκούσαν για να καλύψουν τις ανάγκες των οικογενειών κάθε περιοχής, τώρα πάνε για κλείσιμο ή ιδιωτικοποίηση.
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με το πετσοκομμένο οικογενειακό εισόδημα, κάνει τις συνθήκες διαβίωσης της οικογένειας πολύ δύσκολες. Εργαζόμενες γυναίκες που δεν έχουν που να αφήσουν τα παιδιά τους και που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στο οικονομικό κόστος που απαιτείται για έναν ιδιωτικό παιδικό σταθμό ή για την επίσκεψη σε έναν ιδιώτη γιατρό. Τα κλεισίματα και οι συγχωνεύσεις των σχολείων είναι ένα ακόμα πλήγμα, ιδιαίτερα για τις οικογένειες που ζουν στην περιφέρεια και που ήδη ζούσαν σε αντίξοες συνθήκες. Η μεταφορά των μαθητών το επόμενο διάστημα θα είναι ένα ακόμα βάρος για την οικογένεια τόσο οικονομικά, αφού και η δωρεάν μετακίνηση των μαθητών είναι υπό κατάργηση, όσο και χρονικά αφού δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που την αναλαμβάνουν οι ίδιοι οι γονείς και κυρίως οι μητέρες.
Ποια απάντηση δίνουν οι εργαζόμενες στις επιθέσεις;
Όλες αυτές τις επιθέσεις που προσπαθούν να περάσουν μέσω των μνημονίων και των εφαρμοστικών νόμων, η εργατική τάξη δεν τις έχει αφήσει αναπάντητες. Είδαμε, κυρίως τα τελευταία δυο χρόνια, μεγάλες πανεργατικές απεργίες και απεργίες διαρκείας μέσα σε χώρους δουλειάς τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα.
Οι γυναίκες είναι ένα αναπόσπαστο και ιδιαίτερα μαχητικό κομμάτι αυτών των αγώνων και έχουν πρωτοστατήσει σε μια σειρά μάχες. Νοσηλεύτριες που παλεύουν ενάντια στα κλεισίματα των νοσοκομείων, δασκάλες που μπαίνουν μπροστά ενάντια στις συγχωνεύσεις σχολείων, είναι κάποια παραδείγματα κλάδων που εργάζονται κυρίως γυναίκες και που έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στην έκβαση αυτών των αγώνων. Στα Χανιά, στη μεγάλη απεργία της 19ης Οκτώβρη, το μαζικότερο μπλοκ της πορείας ήταν αυτό του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών με τις γυναίκες να είναι πλειοψηφία και να δίνουν τον τόνο. Είναι όμως και οι γυναίκες που έχουν βγει σε μάχες για να συμπαρασταθούν στους αγώνες που δίνουν οι σύντροφοί τους, όπως είναι το παράδειγμα της Χαλυβουργίας με την Πρωτοβουλία Γυναικών. Οι γυναίκες ανέκαθεν είχαν να αντιμετωπίσουν πολλά προβλήματα που τώρα έρχονται να ενταθούν με τις επιθέσεις μέσω των μνημονίων.
Όμως πέρα από τα εργατικά και οικονομικά ζητήματα έρχονται αντιμέτωπες και με μια σειρά πολιτικών επιθέσεων. Το παράδειγμα της καθηγήτριας που της χάραξαν τον αγκυλωτό σταυρό φασίστες στα Χανιά, αλλά και η δασκάλα που τραυματίστηκε από τα ΜΑΤ στις κινητοποιήσεις της 28ης Οκτωβρίου ξεσήκωσαν την τοπική κοινωνία. Οι οικονομικοί αγώνες και οι μάχες ενάντια στο μνημόνιο είναι και μάχες ενάντια στη γυναικεία καταπίεση, αφού μέσα από τους αγώνες ριζοσπαστικοποιούνται ολοένα και μεγαλύτερα κομμάτια της εργατικής τάξης με ταχείς ρυθμούς, αλλάζοντας αντιλήψεις και ανατρέποντας στερεότυπα που έχει δημιουργήσει το σύστημα, στην προσπάθειά του να κρατάει διαιρεμένη την εργατική τάξη.