Το Σχέδιο «Καλλικράτης» είναι Συμπλήρωμα της λιτότητας του «Προγράμματος Σταθερότητας»

Το γεγονός αυτό από μόνο του, είναι μια πρώτη απάντηση στους ισχυρισμούς του Ραγκούση και της κυβέρνησης ότι ο «Καλλικράτης» θα φέρει περισσότερη δημοκρατία και συμμετοχή των «πολιτών στα κοινά». Οι τραπεζίτες που δεν τους έχει εκλέξει κανείς και δεν δίνουν λογαριασμό σε κανένα, «ευλογούν» την «διοικητική μεταρρύθμιση» και βάζουν την σφραγίδα «Εγκρίνεται» . 

Και βέβαια η βαρύτητα αυτής της μεταρρύθμισης δεν έχει να κάνει ούτε με την πάταξη της γραφειοκρατίας, ούτε με τον εκδημοκρατισμό της δημόσιας διοίκησης, ούτε με την αποκέντρωση όπως διατείνονται τα κυβερνητικά στελέχη και τα παπαγαλάκια τους. Σε αντίθεση με τις εξαγγελίες τους ένας και μοναδικός λόγος υπάρχει για την προώθηση του σχεδίου Καλλικράτης και ο Ραγκούσης τον εξέφρασε με τον πιο σαφή τρόπο αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον Προβόπουλο. «Οι αλλαγές αυτές», είπε ο υπουργός, «έχουν άμεση κι απόλυτη σχέση με την οικονομία και με τη δημοσιονομική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα. (...) Το κράτος θα δεχτεί μεγάλες περικοπές εκεί που πράγματι πρέπει να γίνουν». 

Κατάργηση

Και η δημοσιοποίηση του σχεδίου έρχεται απλά να επιβεβαιώσει του λόγου το αληθές. Η κατάργηση του 70% των ΟΤΑ, και η σύμπτυξη των 76 νομαρχιών σε 13 υπερ-περιφέρειες έχει ως αποτέλεσμα την κατάργηση 4.000 και πλέον (από τα 6.000 που υπάρχουν σήμερα) Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, Δημοτικών Οργανισμών και Επιχειρήσεων, και έχει ως απώτερο σκοπό την μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από την κεντρική διοίκηση, που άνηκαν μέχρι σήμερα, στις υπερ-περιφέρειες. 

Με αυτόν τον τρόπο -όπως συνέβη με τον Καποδίστρια 1- η κυβέρνηση έρχεται να διώξει από πάνω της μια σειρά από κοινωνικές παροχές, υγείας, πρόνοιας και παιδείας επιφορτίζοντας με ακόμα περισσότερες αρμοδιότητες τις κατά τόπους νέες αυτοδιοικητικές αρχές. 

Αυτό, λογικά, θα σήμαινε και επί πλέον χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό ώστε να καλυφτούν οι επιπλέον ανάγκες που δημιουργούνται από την παραχώρηση τόσο σημαντικών κομματιών του κοινωνικού κράτους. Ωστόσο παρά τις ηχηρές εξαγγελίες και τις τυμπανοκρουσίες για την σημαντικότητα του μεταρρυθμιστικού σχεδίου, η πραγματικότητα είναι πως η κυβέρνηση δεν σχεδιάζει να δεσμεύσει επιπλέον κονδύλια για την αυτοδιοίκηση.

Αντίθετα, το «Πρόγραμμα Σταθεροποίησης» προβλέπει τις πιο άγριες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες. Όχι στους τόκους που πληρώνει το δημόσιο στους τραπεζίτες ούτε στους εξοπλισμούς. Οι δαπάνες που θα περικοπούν, εκτός από τους μισθούς, είναι αυτές των κοινωνικών υπηρεσιών. Και οι δήμοι κι οι Περιφέρειες θα είναι οι πρώτες στη σειρά για το πάγκο του χασάπη. 

Η άλλη όψη αυτού του νομίσματος είναι η ιδιωτικοποίηση. Η κυβέρνηση της ΝΔ ονόμασε αυτό το γενικευμένο ξεπούλημα «Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα». Οι Δήμοι κι οι Νομαρχίες αποτέλεσαν ένα πρώτο πεδίο εφαρμογής τους. Το ίδιο και σε μεγαλύτερη κλίμακα θα γίνει με τις «υπερ-περιφέρειες» με τους «μινι-πρωθυπουργούς» και «συμβούλια» που θα τις διαχειρίζονται. Μεγαλύτερες μπίζνες, μεγαλύτερες «περιφέρειες». Εχει κανείς αμφιβολία ότι η «διαφθορά» που υποτίθεται θα πατάξει το νέο ευλύγιστο σχήμα θα γνωρίσει καινούργιες δόξες; Με τα επιχειρηματικά συμφέροντα να διαπλέκονται άνετα με τις «τοπικές κυβερνήσεις».

Ο «Καλλικράτης» είναι το συμπλήρωμα του «Προγράμματος Σταθερότητας». Δηλαδή της επίθεσης που θέλουν να εξαπολύσουν οι καπιταλιστές για να μας φορτώσουν την αποτυχία του συστήματός τους. Γι´ αυτό το λόγο, χρειάζεται να παλέψουμε ενάντια στην εφαρμογή του.

Περικοπές, ιδιωτικοποιήσεις και περισσότερη ταλαιπωρία

Η «Νέα Αρχιτεκτονική» που παρουσίασε ο Ραγκούσης, το περίφημο «σχέδιο Καλλικράτης», ανάμεσα σε όλα τα άλλα υποτίθεται ότι θα μειώσει και τη γραφειοκρατία. Οι υποσχέσεις σε αυτό το επίπεδο πάνε σύννεφο. Από τα «ηλεκτρονικά δημοτικά ΚΕΠ» μέχρι το «Συνήγορο του Δημότη και της Επιχείρησης» μέχρι διακηρύξεις ότι «ταυτόχρονα απαλλάσσεται η αυτοδιοίκηση από περιττούς ελέγχους που προκαλούν εν τέλει γραφειοκρατικά βάρη στη λειτουργία τους». 

Όλη την τελευταία εικοσαετία, η πολιτική των περικοπών και των ιδιωτικοποιήσεων που εφάρμοζαν οι κυβερνήσεις πάντοτε καλύπτονταν από τη φιλολογία της καταπολέμησης της γραφειοκρατίας. Ηταν ένα βασικό επιχείρημα του «Καποδίστρια» για παράδειγμα. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση συνοδεύτηκε από παρόμοιες τυμπανοκρουσίες. 

Η αλήθεια είναι ότι η «διοικητική μεταρρύθμιση» του Ραγκούση θα κάνει τη ζωή του κόσμου πιο δύσκολη, τη γραφειοκρατική ταλαιπωρία εντονότερη. Αυτό μπορούμε να το διαπιστώσουμε και από τη μέχρι τώρα εμπειρία, αλλά κι αν εξετάσουμε πιο προσεκτικά τις σημερινές εξαγγελίες. 

Η διαχείριση των σχολείων έχει περάσει εδώ και χρόνια στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Υποτίθεται ότι με αυτό τον τρόπο οι κάτοικοι μιας συγκεκριμένης γειτονιάς που αντιμετώπιζαν έλλειψη κτιρίων για να πάνε τα παιδιά τους ή χρειάζονταν επιδιορθώσεις και γενικά συντήρηση, δεν θα είχαν πια να κάνουν με τον «δυσκίνητο» μηχανισμό της κεντρικής διοίκησης. Ο «μηχανισμός» της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποδείχτηκε όμως το ίδιο «δυσκίνητος». Όχι λόγω κάποιας περίεργης «παθογένειας» αλλά για πολύ πιο απλούς και πεζούς λόγους: της ελλιπούς χρηματοδότησης πάνω απ´ όλα. 

Εφιάλτης

Σήμερα, η εξασφάλιση ενός καινούργιου σχολικού κτιρίου μπορεί να αποδειχτεί ένας γραφειοκρατικός εφιάλτης ιδιαίτερα για τις πυκνοκατοικημένες περιοχές. Η συντήρηση των σχολικών κτιρίων γίνεται ένας ακόμα γραφειοκρατικός πονοκέφαλος. Πώς να μοιραστούν τα λιγοστά κονδύλια ώστε να ικανοποιήσουν τόσες ανάγκες; Εκεί βρίσκεται το πρόβλημα. Σε τέτοιες συνθήκες ένας αντιδήμαρχος ή πρόεδρος διαμερισματικού συμβουλίου αποδεικνύεται το ίδιο «απόμακρος» με τον «αρμόδιο» στο υπουργείο. 

Αυτή η εικόνα θα γενικευτεί με τον «Καλλικράτη». Στις αρμοδιότητες των Περιφερειών με τους «μινι-πρωθυπουργούς» θα περάσουν νοσοκομεία, και άλλες δημόσιες υπηρεσίες. Οι Περιφέρειες, θα φορτωθούν ένα τεράστιο όγκο δουλειάς, με πετσοκομμένο προσωπικό και πόρους. Βέβαιη συνταγή ταλαιπωρίας για όσους ζητάνε στοιχειώδη εξυπηρέτηση. 

Οι υποσχέσεις του Ραγκούση δείχνουν προς αυτή τη κατεύθυνση αν τις εξετάσουμε λίγο πιο προσεκτικά. Τα «δημοτικά ηλεκτρονικά ΚΕΠ» για παράδειγμα. Από ποιους θα στελεχωθούν; Δεν είναι πιο απλό να γίνουν οι απαραίτητες προσλήψεις προσωπικού με σταθερές σχέσεις εργασίας ώστε να μπορεί να εξυπηρετείται άνετα και γρήγορα ο κάθε δημότης; Στην πραγματικότητα, οι δημοτικές υπηρεσίες θα αποψιλωθούν, το ίδιο θα συμβεί με όσες νομαρχιακές υπηρεσίες υπολειτουργούσαν. Όμως, η βιτρίνα των «ηλεκτρονικών ΚΕΠ» θα μένει!

Μια άλλη εξαγγελία για το πόσο «κοντά στον πολίτη» θα είναι η «νέα αρχιτεκτονική», αφορά «νέους θεσμούς στήριξης του πολίτη», όπως η «διοικητική βοήθεια στο σπίτι» με την οποία μπορεί να εξυπηρετούνται όσοι δημότες το έχουν ανάγκη. Για το σκοπό αυτό εισάγεται ο θεσμός του «δημοτικού ανταποκριτή», δηλαδή «πολυδύναμου υπαλλήλου» για την «εξυπηρέτηση των κατοίκων με αξιοποίηση και των νέων τεχνολογιών». 

Εδώ και χρόνια, οι εργαζόμενοι στα προγράμματα «Βοήθεια στο Σπίτι» κατεβαίνουν σε απεργίες και δυναμικές διαδηλώσεις για να προασπίσουν τις δουλειές τους και μαζί μ´ αυτές τη στοιχειώδη εξυπηρέτηση που εξασφαλίζουν αυτά τα προγράμματα σε πολλούς φτωχούς και ανήμπορους ηλικιωμένους ανθρώπους. Βρίσκονται πάλι στο στόχαστρο των περικοπών του «προγράμματος σταθεροποίησης» και του παγώματος των προσλήψεων. 

Κι όμως, ο Ραγκούσης έχει το θράσος να λέει ότι θα θεσμοθετήσει ανάλογα προγράμματα για την εξυπηρέτηση των δημοτών, την ίδια στιγμή που η κυβέρνησή του πετσοκόβει και τις στοιχειώδεις κοινωνικές υπηρεσίες. Η «καταπολέμηση της γραφειοκρατίας» και η «εξυπηρέτηση του πολίτη» θα ανατεθεί σε κακοπληρωμένους και παρτ-ταημ κλητήρες, νέους εργαζόμενους όπως των στέητζ.