Ποτέ η “στήριξη” της Τρόικας και των Μνημονίων δεν είχε κάποια σχέση με την δική μας “σωτηρία”. Τα δισεκατομμύρια των Ευρωπαϊκών Μηχανισμών είχαν, από το πρώτο ευρώ μέχρι το τελευταίο, έναν και μοναδικό σκοπό: να σώσουν τις τράπεζες και τους τραπεζίτες. Στον βωμό αυτού του “ιερού στόχου” κόβονται ξανά και ξανά οι μισθοί και οι συντάξεις, διαλύεται η δημόσια υγεία και η παιδεία, πετιούνται εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στην ανεργία και στερούνται χιλιάδες οικογένειες ακόμα και τα βασικά -από τα φάρμακα των ασθενών και των ηλικιωμένων μέχρι, καθόλου σπάνια πια, το σπίτι τους και το φαγητό των παιδιών τους.
Μέχρι τώρα οι προσπάθειες της διάσωσης όλου αυτού του παρασιτικού κυκλώματος γίνονταν συγκαλυμμένα. Όχι πια. Στην Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έγινε την περασμένη βδομάδα στις Βρυξέλλες, οι ηγέτες της Ευρώπης αποφάσισαν να αφήσουν πλέον στην άκρη τα προσχήματα: η “βοήθεια” του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθεροποίησης θα πηγαίνει από εδώ και πέρα κατευθείαν στις τράπεζες, χωρίς τη μεσολάβηση των κυβερνήσεων.
Αυτή την προκλητική επιδότηση του παρασιτικού κυκλώματος της κερδοσκοπίας, των τοκογλύφων που εκβιάζουν, με τα λεφτά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, λαούς και κυβερνήσεις, απαιτώντας αστρονομικά επιτόκια για να δεχτούν να χρηματοδοτήσουν τα δημόσια ελλείμματα ονομάζουν σήμερα οι εφημερίδες και τα κανάλια “χρυσή ευκαιρία” για την Ελλάδα.
Η ένταξη σε αυτήν τη νέα κυνική ρύθμιση γίνεται τώρα ο νέος μας εθνικός στόχος. Ένας στόχος για τον οποίο, φυσικά, ο ελληνικός λαός θα πρέπει να κάνει και νέες θυσίες. Γιατί, η προϋπόθεση φυσικά για να ισχύσουν και για την χώρα μας αυτά που αποφασίστηκαν στις Βρυξέλλες για την Ισπανία και τη Ιταλία είναι -τι άλλο;- “η πιστή εφαρμογή των συμφωνηθέντων”. Του Μνημονίου δηλαδή.
Τι αποφάσισε η σύνοδος των Βρυξελλών:
1. Οι Ευρωπαϊκές Τράπεζες έχουν πάρει ήδη εκατοντάδες δισεκατομμύρια από τα διάφορα πακέτα "στήριξης" και "διάσωσης" της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέχρι τώρα αυτά τα δισεκατομμύρια περνούσαν μέσα από τα αντίστοιχα κράτη. Τώρα αυτό αλλάζει. Τα 100 περίπου δισεκατομμύρια που χρειάζονται (με τους μέχρι σήμερα, προσεγγιστικούς υπολογισμούς) οι ισπανικές τράπεζες για να αποφύγουν την κατάρρευση θα τα πάρουν οι τραπεζίτες κατευθείαν από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), χωρίς να προστεθούν, λογιστικά, τα δισεκατομμύρια αυτά στο ισπανικό δημόσιο χρέος.
2. Προϋπόθεση για να μπορεί να δοθεί αυτή η άμεση βοήθεια είναι να μεταφερθεί η εποπτεία των τραπεζών από τους εθνικούς οργανισμούς της κάθε χώρας σε έναν νέο, ενιαίο "ευρωπαϊκό μηχανισμό" που θα ελέγχεται άμεσα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική τράπεζα. Η προϋπόθεση, με άλλα λόγια, είναι να προχωρήσει η "τραπεζική ενοποίηση" της Ευρώπης.
Πρόκειται για ένα βήμα γεμάτο παγίδες και αγκάθια, που είναι πολύ απίθανο ότι θα μπορέσει να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου, όπως προβλέπει η απόφαση της συνόδου κορυφής. Ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε ο Σαμαράς μόλις ορκίστηκε πρωθυπουργός ήταν να ζητήσει την παραίτηση όλων των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας και να βάλει στην θέση του διοικητή έναν "κολλητό του", τον Αλέξανδρο Τουρκολιά.
Καμιά ευρωπαϊκή κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να χαρίσει, χωρίς μάχη, αυτά τα προνόμια. Ούτε οι τραπεζίτες είναι έτοιμοι να αποχωριστούν, τόσο εύκολα, την προστατευτική αγκαλιά του δικού τους κράτους. Αλλά ακόμα και αν τελικά ξεπεραστούν αυτές οι δυσκολίες, το αποτέλεσμα θα είναι να αντικατασταθούν οι σκοτεινοί, υπόγειοι διάδρομοι που συνδέουν τους τραπεζίτες με τα κράτη-μέλη της ΕΕ από ένα σύνολο από ακραία νεοφιλελεύθερες ρυθμίσεις, κομμένες και ραμμένες προκλητικά στα μέτρα των "αγορών" -των κερδοσκόπων δηλαδή.
3. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) απέκτησε, υποτίθεται, το δικαίωμα να παρεμβαίνει πυροσβεστικά στις αγορές ομολόγων, όταν τα επιτόκια ξεφεύγουν από τα "λογικά" όρια, χωρίς να αναγκάζεται η χώρα που δέχεται την βοήθεια να υποστεί τον εξευτελισμό της Τρόικας ή να φορέσει τον ζουρλομανδύα του Μνημονίου. Ο Μάριο Μόντι, ο πρωθυπουργός της “τεχνοκρατικής” κυβέρνησης της Ιταλίας προσπάθησε να παρουσιάσει αυτή την απόφαση σαν μια ακόμα μεγάλη νίκη ενάντια στην Γερμανία (η πρώτη ήταν ο ποδοσφαιρικός αγώνας που γινόταν την ίδια στιγμή). Στην πραγματικότητα, όμως, ο νικητής σε αυτό το “ντέρμπι” δεν ήταν ο “συνασπισμός του νότου” αλλά η Μέρκελ.
Άνευ όρων
Γιατί το αντίτιμο που "πλήρωσαν" ο Μόντι, ο Ραχόι και ο Ολάντ για αυτή την “υποχώρηση” της Γερμανίας ήταν να αποδεχτούν, άνευ όρων, τις γερμανικές προτάσεις για τα ελλείμματα και τα χρέη. Ο Ολάντ δήλωσε ότι είναι τώρα έτοιμος να φέρει στο γαλλικό κοινοβούλιο το Σύμφωνο Δημοσιονομικής Πειθαρχίας -ναι αυτό ακριβώς που έλεγε, προεκλογικά, ότι θα ανατρέψει.
Στην πραγματικότητα η σύνοδος κορυφής έδωσε το πράσινο φως για την επιβολή του "ζουρλομανδύα" του μνημονίου -με τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και τους κοινοτικούς ελέγχους- σε όλη την Ευρώπη. Αυτό που αποφάσισε η σύνοδος δεν ήταν "η επαναφορά της Ευρώπης στον δρόμο της λογικής", όπως έγραφαν Τα Νέα, αλλά η ολοκληρωτική κυριαρχία της "τρέλας" της αιώνιας λιτότητας, της τρέλας που οδήγησε τη δεκαετία του 1930 από το Κραχ στην Μεγάλη Ύφεση.
Ακόμα χειρότερα, μόλις γύρισαν από την σύνοδο κορυφής, οι κυβερνήσεις της Ολλανδίας και της Φινλανδίας έτρεξαν να διαψεύσουν τα επινίκια του Μόντι. Ποτέ δεν συμφωνήσαμε, είπαν, ότι μια χώρα μπορεί να δέχεται τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς μνημόνια και την επιτήρηση της Τρόικας. Και το ίδιο έκανε και η Μέρκελ. Η δέσμευσή μας να χρησιμοποιήσουμε τους πόρους του ταμείου διάσωσης για την αγορά δημόσιου χρέους, δήλωσε, εξακολουθεί να έχει “προϋποθέσεις”. Η Ιταλία θα πρέπει να υπογράψει Μνημόνιο, στηριγμένο στις προτάσεις της Κομισιόν, αν αποφασίσει να ενταχθεί στους μηχανισμούς διάσωσης.
4. Η σύνοδος έκανε μερικά ακόμα, μικρά, δώρα στις “αγορές”. Οι “θεσμικοί” πιστωτές (δηλαδή η Τρόικα) δεν θα έχουν πλέον προτεραιότητα, σε περίπτωση αθέτησης πληρωμών ή κουρέματος (όπως έγινε στην περίπτωση της Ελλάδας) απέναντι στους ιδιώτες πιστωτές. Και ψήφισε ένα μικρό κονδύλι (120 δις για όλη την Ευρώπη) για την “ανάπτυξη” (όλοι ξέρουμε που θα καταλήξουν αυτά τα δισεκατομμύρια).
Η συμφωνία της περασμένης βδομάδας δεν πρόκειται να λύσει κανένα από τα προβλήματα που ταλανίζουν για τέταρτη χρονιά φέτος την Ευρώπη και την Ευρωζώνη. Από όλα αυτά τα δισεκατομμύρια που μοιράζουν, για μια ακόμα φορά, αφειδώς στους τραπεζίτες ούτε ένα ευρώ δεν πρόκειται να φτάσει στην “πραγματική οικονομία”. Στις αρχές του χρόνου ο Μάριο Ντράγκι, ο διοικητής της ΕΚΤ έδωσε πάνω από ένα τρισεκατομμύριο στις ευρωπαϊκές τράπεζες -με την μορφή χαμηλότοκων, τριετών δανείων. Όλα, μέχρι την τελευταία δεκάρα, “επενδύθηκαν” στην κερδοσκοπία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε βαθιά κρίση. Η συμφωνία της περασμένης βδομάδας δεν σηματοδοτεί κάποια αλλαγή πορείας: όπως πάντα, οι ηγέτες της Ευρώπης επιχειρούν να λύσουν τα προβλήματά τους με ένα ακόμα άλμα προς τα μπρος: με περισσότερη λιτότητα, με πιο ξετσίπωτο νεοφιλελευθερισμό, με μεγαλύτερη ασυδοσία για τους κερδοσκόπους και τις αγορές. Το μόνο που θα καταφέρουν θα είναι να κερδίσουν ακόμα λίγους μήνες. Αν τους κερδίσουν και αυτούς.