«Λίβανος»

Όταν κατατάχτηκα στο στρατό ως πυροβολητής όλοι θεωρούσαν ότι είναι κάτι σαν παιδική χαρά για μεγάλους. Ο πόλεμος ξέσπασε το 1982 και όταν επέστρεψα σπίτι μου, η μητέρα μου ευχαριστούσε το Θεό που ήμουν σώος και αβλαβής. Δεν είχε ιδέα ότι είχα πεθάνει και ότι το σώμα μου ήταν πλέον άδειο. Το 1987 ολοκλήρωσα τις σπουδές μου στο κινηματογράφο, έκανα μια-δυο ταινίες μικρού μήκους, αλλά μου πήρε 20 χρόνια για να «επιστρέψω σπίτι», δημιουργώντας τον Λίβανο».

Αυτή είναι η συγκλονιστική μαρτυρία του σκηνοθέτη της ταινίας «Λίβανος», Σαμουέλ Μαόζ, όπου στην ταινία είναι ο ένας εκ των τεσσάρων μελών του πληρώματος ενός Merkava. Και πιο συγκεκριμένα ο πυροβολητής με το υποκοριστικό, Σμούλικ.

Τέσσερα νέα παιδιά που χάνουν την «αθωότητά» τους, ενίοτε κάποιοι απ΄ αυτούς και την ζωή τους, πολεμώντας αλλά και σκοτώνοντας αμάχους κατά την διάρκεια της πρώτης εισβολής στον Λίβανο το 1982.

Ερείπια

Ολόκληρη η ταινία είναι γυρισμένη μέσα σ΄ ένα ισραηλινό τανκ. Ένα τανκ που μαζί με μια διμοιρία ακολουθούν μια πορεία εκκαθάρισης των βομβαρδισμένων ερειπίων που άφησε πίσω της η αεροπορία.

Όλη η ταινία αποδομεί με μια έννοια, την ηρωική προτροπή που βρίσκεται γραμμένη μέσα στο άρμα: «Ο άντρας είναι το ατσάλι, το άρμα είναι μόνο σίδερο». Η πραγματικότητα τελείως διαφορετική, αντιπολεμική, αντιηρωική και απίστευτα βρώμικη. Κυριολεκτικά και μεταφορικά. Οι πολεμικές επιχειρήσεις παρουσιάζονται όπως πραγματικά είναι. Μια ψυχρή όσο και κυνική διαδικασία που προηγείται των διαπραγματεύσεων που θα ακολουθήσουν με βάση τα καινούργια πλέον δεδομένα. Χαρακτηριστική η σκηνή όπου ο επικεφαλής ενημερώνει το πλήρωμα, ότι επειδή ο ΟΗΕ απαγορεύει την χρήση βομβών φωσφόρου, στο εξής στις μεταξύ τους συνεννοήσεις από τον ασύρματο, θα τις αναφέρουν ως «φλεγόμενος καπνός». Κι όποιος φαντάζεται τον εαυτό του στον πόλεμο ως νέο Αχιλλέα, η ταινία τον προσγειώνει βίαια και άκρως ρεαλιστικά. Όπως και τον πρωταγωνιστή μας, που σε κατάσταση σοκ μετά την πρώτη διαταγή που έλαβε για να πυροβολήσει εναντίον αμάχου, διαπιστώνει μονολογώντας ότι: «Μπερδεύτηκα, γιατί μέχρι τώρα στην εκπαίδευση έριχνα μόνο σε βαρέλια...».

Μια αντιπολεμική ταινία λοιπόν, που συμβάλει στο να μην γίνουν τα βαρέλια άνθρωποι, με μια θεατρική σχεδόν σκηνοθετική ματιά, και που βραβεύτηκε γι΄ αυτό με τον «Χρυσό Λέοντα» στο φεστιβάλ της Βενετίας του 2009.