«Τέρμα οι κλίκες, τέρμα οι φράξιες, τέρμα η σαπουνόπερα», έλεγε ο Ντέιβιντ Μίλιμπαντ σε ένα λόγο που θα αποδεικνυόταν το κύκνειο άσμα του στο Συνέδριο του Εργατικού Κόμματος. Η υπόσχεσή του αποδείχτηκε ψεύτικη, αν κοιτάξει κανείς πόσο υστερικά και μανιασμένα αντιμετώπισαν οι υποστηρικτές του -με τα ΜΜΕ να μεγεθύνουν τα παράπονά τους- τη νίκη του αδερφού του, Εντ Μίλιμπαντ, στις εσωκομματικές εκλογές.
Αντίστοιχο ήταν το μίσος στο στρατόπεδο του Εντ Μίλιμπαντ. Η δημοσιογράφος της εφημερίδας Γκάρντιαν, Ντέκα Άιτκενχεντ μας έδωσε μια συναρπαστική περιγραφή της δηλητηριώδους ατμόσφαιρας που επικρατούσε στο συνεδριακό κέντρο του Μάντσεστερ: ««Θα τους βρούμε τους μπάσταρδους...» ορκιζόταν αγανακτισμένος ο παλιός ηγέτης του κόμματος, Νιλ Κίνοκ, καθώς περιπολούσε στους διαδρόμους του συνεδρίου έχοντας εξοργιστεί που η νέα ηγεσία δέχτηκε αμφισβήτηση μέσα σε λιγότερο από 48 ώρες από την ανάδειξή της. «...και θα τους τσακίσουμε»«.
Συνεπώς, έχουμε φραξιονισμούς όπως πάντα στο Εργατικό Κόμμα. Ομως τι σηματοδοτεί αυτός ο αλληλοσπαραγμός; Από κάποιες πλευρές, μάλλον τίποτα σημαντικό. Ο Ντέιβιντ και ο Εντ μπορεί να είναι γιοι του Ραλφ Μίλιμπαντ, ενός σπουδαίου μαρξιστή διανοούμενου. Αλλα ιδεολογικά και πολιτικά, είναι παιδιά των Νέων Εργατικών.
Είναι τόσο τρελός ο κόσμος των Νέων Εργατικών που, όπως φαίνεται από τα απομνημονεύματα του Τόνι Μπλερ και του Πίτερ Μάντελσον, ο Μπλερ θεωρούσε τον Ντέιβιντ Μίλιμπαντ υπερβολικά παλαιοκομματικό για τα γούστα του.
Ο Εντ μοιάζει να είναι πραγματικά κάπως στα αριστερά του αδερφού του. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και ο Τρότσκι. Το γεγονός ότι τον στήριξε ο Κίνοκ, ο οποίος ξεκίνησε τη διαδικασία «εκσυγχρονισμού» του Εργατικού Κόμματος, είναι ένα καλό δείγμα για το πόσα όρια έχει η αριστεροσύνη του.
Πέρα από αυτές τις λεπτές ιδεολογικές αποχρώσεις, πολύ σημαντικότερο είναι το γεγονός ότι ο Εντ Μίλιμπαντ επέλεξε να πάρει αποστάσεις από τα πεπραγμένα των Νέων Εργατικών -αποστάσεις όχι μόνο από τον Μπλερ, αλλά όπως δήλωσε στην ομιλία του την περασμένη Τρίτη, και από τον Γκόρντον Μπράουν.
Καταδίκασε τον πόλεμο στο Ιράκ και αυτό πήρε διαστάσεις, όμως ας μην ξεχνάμε ότι οποιοσδήποτε ηγέτης των Εργατικών θα έκανε το ίδιο, μόνο και μόνο για να ξεφορτωθεί όλο αυτό το τοξικό φορτίο που κουβαλάει από το παρελθόν. Ο Ντέιβιντ Μίλιμπαντ, σε αυτόν τον τομέα ήταν παγιδευμένος, όχι μόνο λόγω των απόψεών του αλλά και από το γεγονός ότι ως Υπουργός Εξωτερικών ήταν αυτός που διεξήγε τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» τα τελευταία τρία χρόνια.
Ο Εντ Μίλιμπαντ κατάφερε να τοποθετηθεί σωστά ώστε να εκφράσει την μαζική αποστροφή του εργατικού κινήματος απέναντι στους Νέους Εργατικούς. Αυτή του η στάση ίσως θα καθορίσει τον τρόπο που το κόμμα θα κάνει αντιπολίτευση απέναντι στη συμμαχία Συντηρητικών - Φιλελεύθερων.
Ομως ο Μίλιμπαντ θα ηγηθεί μιας σκιώδους κυβέρνησης και μιας κοινοβουλευτικής ομάδας που ψήφισαν τον αδερφό του και όχι τον ίδιο. Ενώ αντιμετωπίζει μια κυβέρνηση που έχει τα ΜΜΕ να την στηρίζουν λυσσασμένα.
Θα βρεθεί συνεπώς κάτω από τεράστια πίεση να αποδείξει ότι είναι «υπεύθυνος» και «εκλέξιμος» ηγέτης. Δηλαδή να μην ζητάει το σταμάτημα του πυρηνικού προγράμματος «Τράιντεντ» και, πιο άμεσα σημαντικό, να μην αντιταχθεί ξεκάθαρα στις περικοπές. Ετσι εξηγείται και το κομμάτι της ομιλίας του στο οποίο υποστήριξε τις περικοπές.
Ο Μίλιμπαντ επανέλαβε και το πιο αηδιαστικό μοτίβο της εσωκομματικής αντιπαράθεσης αμέσως μετά την εκλογή του, κλείνοντας το μάτι στις προκαταλήψεις απέναντι στους μετανάστες την ίδια ώρα που αρνείται πως κάνει κάτι τέτοιο.
Ομως, να στέλνεις τέτοια μηνύματα μέσω μιας ομιλίας σε συνέδριο είναι κάτι εύκολο. Τα πράγματα θα δυσκολέψουν για τον Μίλιμπαντ. Τι θα γίνει, για παράδειγμα, αν η αντίσταση στη λιτότητα οδηγήσει σε απεργιακή δράση, όπως οφείλουμε να ελπίζουμε ότι πρέπει να γίνει.
Αλλο πράγμα είναι να καταγγέλλεις τις «ανεύθυνες απεργίες» όταν αυτές δεν συμβαίνουν, άλλο όμως όταν γίνονται και, ακόμη πιο δύσκολο, όταν γίνονται από τα συνδικάτα που τον υποστήριξαν στην εσωκομματική μάχη.
Ο Εντ Μίλιμπαντ έκανε την καμπάνια του με τέτοιο τρόπο που μετατράπηκε σε όχημα για τις ελπίδες αυτών που θέλουν όχι απλώς ρήξη με τους Νέους Εργατικούς, αλλά και πραγματική μάχη ενάντια στην κυβέρνηση. Αυτές οι ελπίδες που μπορούν να τροφοδοτήσουν μαζική αντίσταση, μπορούν όμως και να χρησιμοποιηθούν για να μετριαστεί η αντίσταση.
Ο Ραλφ Μίλιμπαντ, περιέγραφε στο κλασικό του έργο «Κοινοβουλευτικός σοσιαλισμός» πώς η ηγεσία των Εργατικών αντιτάχθηκε σε κάθε μορφή μαχητικής δράσης ενάντια στην, ελεγχόμενη από την Δεξιά, κυβέρνηση στη διάρκεια της Μεγάλης Υφεσης στη δεκαετία του ´30: «Ηταν μια Αντιπολίτευση που σχεδόν με τη θέλησή της περιόριζε το πεδίο της πολιτικής δράσης και ήταν συνήθως ικανοποιημένη να παραμένει στις διαδικασίες της κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης». Αυτό ας μας γίνει προειδοποίηση σήμερα.