Όταν τα γαλλικά στρατεύματα εισέβαλαν στο Μαλί το Γενάρη, τα ΜΜΕ διεθνώς βιάστηκαν να ανακοινώσουν πως οι αντάρτες “διαλύθηκαν”. Ο Φρανσουά Ολάντ, γρήγορα γρήγορα έφτασε ο ίδιος στο Τιμπουκτού στις 2 Φλεβάρη, για να γίνει δεκτός ως ήρωας και απελευθερωτής, τριγυρισμένος από κόσμο που φώναζε “Ζήτω η Γαλλία”.
Μέρα με τη μέρα φαίνεται πως τα πράγματα δεν ήταν τόσο εύκολα για τους Γάλλους. Η ίδια η ταχύτητα της επέμβασης και οι δηλώσεις της γαλλικής κυβέρνησης ότι η αποχώρηση θα είναι εξίσου γρήγορη έδειχνε το φόβο ότι το Μαλί μπορεί να εξελιχθεί σε “γαλλικό Αφγανιστάν”.
Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί οι πρώτες επιθέσεις αυτοκτονίας και έχουν τοποθετηθεί νάρκες κατά γαλλικών οχημάτων. Οι αναλυτές τώρα ανακαλύπτουν ότι πολλά από τα χωριά στα οποία έχουν καταφύγει οι αντάρτες είναι “φιλικά προσκείμενα” προς τους Ισλαμιστές και άρα μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για έναν μακρόσυρτο ανταρτοπόλεμο. Μέχρι πρόσφατα οι Ισλαμιστές παρουσιάζονταν ως μέλη της “αλ-Κάιντα” που ήρθαν από το εξωτερικό. Τώρα, στο άλλο άκρο, για τον ισλαμισμό φταίνε οι φτωχοί ντόπιοι χωρικοί που ακολουθούν “ακραίες μορφές” του Ισλάμ.
Οι 4.000 Γάλλοι έφτασαν στο Μαλί υποτίθεται για να υπερασπίσουν τη δημοκρατία απέναντι στους Ισλαμιστές που είχαν πάρει τον έλεγχο στο βορρά της χώρας και απειλούσαν να εφορμήσουν προς το Νότο. Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση που υπερασπίζεται ο γαλλικός στρατός είναι προϊόν ενός πραξικοπήματος που έγινε το Μάρτη του 2012. Οι ισλαμιστές αντάρτες αποτελούν έναν μόνο παράγοντα πίσω από την αστάθεια στο Βορρά.
Τουαρέγκ
Το κίνημα των νομάδων Τουαρέγκ που παλεύει για αυτοδιάθεση ήταν αυτό που αλλεπάλληλες κυβερνήσεις του Μαλί έχουν προσπαθήσει να καταστείλουν. Οι ισλαμιστικές οργανώσεις δεν αποτελούν μια ενιαία δύναμη και κάποιες από αυτές κατάφεραν να αναπτυχθούν εμπλεκόμενες με το κίνημα των Τουαρέγκ.
Οι αντάρτες αποχώρησαν γρήγορα από τις πόλεις με το που ξεκίνησε η επιχείρηση των Γάλλων. Αυτόπτες μάρτυρες όμως περιγράφουν πως δεν επρόκειτο για μια ξαφνική φυγή, αλλά σε ένα βαθμό για μια συγκροτημένη επιχείρηση. Για τα γαλλικά βομβαρδιστικά και τα τεθωρακισμένα ήταν εύκολο να διώξουν τους ενόπλους από τις πόλεις, αλλά αυτό ήταν μόνο η αρχή.
Την περασμένη Πέμπτη, ο Τζόνι Κάρσον, υπεύθυνος Αφρικής του αμερικάνικου υπουργείου Εξωτερικών, μιλώντας στο Κονγκρέσο είπε πως “Θα υπάρξει διαρκής ανάγκη για αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις στο βόρειο Μαλί και πιθανώς αυτές θα βρίσκονται συνεχώς στα χέρια των Γάλλων και όχι των Ηνωμένων Εθνών”. Οι Γάλλοι πιέζουν για τη δημιουργία αφρικανικής δύναμης που θα αναλάβει ρόλο στην καταστολή.
Το περασμένο Σάββατο στο Τσαντ, έγινε σύσκεψη ηγετών της περιοχής, όπου δεσμεύτηκαν να δώσουν χρήματα και στρατό. Ήδη στο Μαλί βρίσκονται 1800 στρατιώτες από το Τσαντ. Μπορεί ο αφρικανικός στρατός να ετοιμάζεται, αλλά ο Κάρσον λέει πως οι αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις στο Βορρά θα βρίσκονται υπό διαφορετική διοίκηση “Θα είναι πολύ ξεχωριστές και πολύ διαφορετικές. Μια διμερής συμφωνία ανάμεσα στην κυβέρνηση του Μαλί και της Γαλλίας θα το κάνει εφικτό”.
Ένας λόγος που οι Γάλλοι βιάζονται να βάλουν τους Αφρικανούς στο παιχνίδι είναι ότι ήδη έχουν αρχίσει οι καταγγελίες για εγκλήματα των Γάλλων στρατιωτών. Με το που μπήκε ο γαλλικός στρατός στις πόλεις, οι χιλιάδες Τουαρέγκ και Άραβες κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, μόνο και μόνο επειδή θεωρούνταν συλλογικά υπεύθυνοι για τη δράση των Ισλαμιστών.
Ανάμεσα στον κόσμο που καλωσόρισε τον Ολάντ, κάνοντάς τον περήφανο, δεν βρίσκονταν Άραβες και Τουαρέγκ. Οι Γάλλοι φαντάροι, το λιγότερο που κάνουν είναι απλώς να κοιτάνε, την ώρα που εξελίσσονταν ρατσιστικοί διωγμοί. Ολόκληρες οικογένειες καταλήγουν στην ύπαιθρο, για να επιβιώσουν κάτω από δέντρα, ενώ τα σύνορα με το Νίγηρα παραμένουν κλειστά.
Στο μεταξύ, η κρίση του Μαλί έχει επιπτώσεις σε ολόκληρη την περιοχή. Η επίθεση στις εγκαταστάσεις του φυσικού αερίου στο Ιν Αμενάς της Αλγερίας με τις πολλές δεκάδες νεκρών ήταν ένα πρώτο δείγμα. Τώρα, φυλλάδια ισλαμιστικών οργανώσων της Νιγηρίας όπως των διαβόητων Μπόκο Χαράμ, έχουν κάνει την έμφάνισή τους στο Μαλί. Αν ο σκοπός της γαλλικής επέμβασης ήταν να σταθεροποιήσει μια περιοχή στην οποία ο γαλλικός καπιταλισμός έχει επιχειρηματικά, γεωοπολιτικά και ενεργειακά συμφέροντα, είναι μάλλον μακριά από την επίτευξή του.