H άποψή μας: Το ευρώ μετά το ΑΚΕΛ

Ο Σαμαράς και οι υπουργοί του πολύ θα ήθελαν να αξιοποιήσουν τις αργίες του Πάσχα σαν μια ανάπαυλα που θα έκανε τον κόσμο να ξεχάσει την κρίση και τις μάχες που αντιμετωπίζει. Ο γιορτασμός της Πρωτομαγιάς, όμως, με πανεργατική απεργία τη Μεγάλη Τετάρτη δεν άφησε τέτοια περιθώρια.

Οι πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις είχαν έντονη την οργή για το νέο κοινοβουλευτικό πραξικόπημα με το μνημονιακό πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε με τη διαδικασία του κατεπείγοντος την Κυριακή των Βαΐων, την ώρα που έκλεινε η Βουλή. Είχαν επίσης έντονη την έμπνευση από τους ηρωικούς εργάτες γης της Μανωλάδας που δίνουν το πιο πρόσφατο παράδειγμα της αλύγιστης εργατικής αντίστασης.

Ωστόσο, το στοιχείο που έδωσε νέα διάσταση στις εξελίξεις ήρθε από την Κύπρο. Η κυβέρνηση του Πρόεδρου Αναστασιάδη κατάφερε να περάσει οριακά το κυπριακό μνημόνιο από τη Βουλή που συνεδρίασε παραμονή πρωτομαγιάς στη Λευκωσία περικυκλωμένη από διαδηλωτές. Αλλά η πιο μεγάλη είδηση ήταν η απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ να διερευνήσει την έξοδο της Κύπρου από το ευρώ.

Όσο κι αν αυτή η απόφαση συνοδεύεται από όρους και προϋποθέσεις και εντάσσεται στα πλαίσια διαπραγματεύσεων με την ΕΕ από ένα κατεξοχήν ρεφορμιστικό κόμμα, η ιδέα ότι η εναλλακτική κυβερνητική λύση στην Κύπρο βάζει θέμα επιστροφής στη λίρα έχει προκαλέσει πανικό στην Αθήνα.

Για πρώτη φορά το θέμα της ρήξης με το ευρώ φεύγει από το «περιθώριο» όπου προσπαθούσαν να το εξορίσουν κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση και μπαίνει στο προσκήνιο της πολιτικής συζήτησης. Τα κόμματα της συγκυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου-Κουβέλη είχαν κάνει το θέμα της παραμονής στο ευρώ λάβαρό τους και κατηγορούσαν τον ΣΥΡΙΖΑ ότι έχει «κρυφή ατζέντα» την αποχώρηση, ενώ η ηγεσία της αντιπολίτευσης θεωρούσε αυτές τις κατηγορίες προβοκατόρικες. Το αποτέλεσμα των εκλογών του περασμένου Ιούνη θεωρούνταν και από τις δυο πλευρές ως απόδειξη ότι η αμφισβήτηση του ευρώ ηττήθηκε πολιτικά με την εκλογική συρρίκνωση του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ.

Ταραχή

Αλλά να που η πραγματικότητα είναι πιο επίμονη από τέτοιους πολιτικούς σχεδιασμούς. Η ταραχή στη Νέα Δημοκρατία είναι τόσο μεγάλη ώστε έβγαλε ανακοίνωση που καλεί τον Αλέξη Τσίπρα να διαγράψει τον Παναγιώτη Λαφαζάνη για να αποδείξει ότι παραμένει πιστός στο ευρώ! Το επόμενο βήμα θα είναι ίσως να ζητήσει ο Σαμαράς από την Μέρκελ να εξορίσει τον Όσκαρ Λαφοντέν που έκανε και αυτός δηλώσεις κατά του ευρώ.

Είναι φανερό ότι η Αριστερά σήμερα έχει μεγαλύτερες δυνατότητες μετά την κρίση στην Κύπρο, αρκεί να θελήσει να τις αξιοποιήσει. Η τοποθέτηση του ΑΚΕΛ υπέρ μιας έστω διστακτικής ρήξης με το ευρώ είναι μια αφετηρία από την οποία χρειάζεται να πάμε παραπέρα, δηλαδή σε ένα πρόγραμμα αντικαπιταλιστικής ρήξης και διεξόδου από την κρίση.

Απαραίτητο στοιχείο για ένα τέτοιο προχώρημα είναι το αίτημα για διαγραφή του χρέους. Επιστροφή στη δραχμή ή στην κυπριακή λίρα χωρίς στάση πληρωμών απέναντι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που κατέχει πια μεγάλο μέρος του δημόσιου χρέους θα ήταν συνταγή για μια νέα λιτότητα για τους εργαζόμενους. Όλοι οι απολογητές του ευρώ μάς απειλούν ότι το χρέος θα χειροτερέψει αν χρειαστεί να ξεπληρωθεί με υποτιμημένες δραχμές ή λίρες. Η απάντηση είναι η διαγραφή του κλείνοντας έτσι ένα μεγάλο κανάλι εκβιασμών από την ΕΕ και τους τραπεζίτες.

Δεμένο με αυτό είναι το ζήτημα του εργατικού ελέγχου στο τραπεζικό σύστημα και τους στρατηγικούς τομείς της οικονομίας. Η επιστροφή σε εθνικό νόμισμα ως κίνηση για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών ή κυπριακών επιχειρήσεων μπορεί να ρίχνει τα βάρη στις πλάτες των εργαζόμενων καθηλώνοντας τους μισθούς με την υποτίμηση και τον πληθωρισμό. Το αντίδοτο σε αυτά τα σενάρια είναι η συλλογική δύναμη των εργατών να ελέγχουν και να μπλοκάρουν τις κερδοσκοπικές κινήσεις των καπιταλιστών. Το θέμα είναι ποια τάξη ελέγχει και αξιοποιεί τις δυνατότητες από το νέο εθνικό νόμισμα μετά τη ρήξη με το ευρώ.

Είναι εντυπωσιακό ότι πολιτικές δυνάμεις που δεν είχαν ίχνος κριτικής για το ΑΚΕΛ τόσα χρόνια που ο Χριστόφιας ήταν Πρόεδρος στην Κύπρο, τώρα βγαίνουν να κατακεραυνώσουν ακόμη και αυτό το περιορισμένο βήμα αμφισβήτησης του ευρώ και της ΕΕ. Αυτός ο οπορτουνισμός είναι φυσιολογικός από τη μεριά της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ που είχαν βολευτεί με τη δεξιά πολιτική του Χριστόφια. Αλλά είναι πολύ προβληματικός από τμήματα της αριστεράς, ιδιαίτερα από αυτά που ανήκουν στον ΣΥΡΙΖΑ.

Δεν είναι ώρα για αναλύσεις που διυλίζουν τις δυσκολίες της ρήξης με το ευρώ ενώ είχαν καταπιεί όλους τους συμβιβασμούς μιας διαπραγμάτευσης εντός του ευρώ. Είναι ώρα για μια Αριστερά που να αναδείξει αποφασιστικά τις αντικαπιταλιστικές ανατροπές που γίνονται πιο ρεαλιστικές με κάθε μέρα που περνάει.