Την συζήτηση του Μαρξισμού 2013 με θέμα “Η αντικαπιταλιστική Αριστερά στην περίοδο της κρίσης” άνοιξαν ο Αρης Χατζηστεφάνου, δημοσιογράφος στο Ιnfowar, o Θανάσης Διαβολάκης, Δημοτικός σύμβουλος με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ στον Πειραιά και ο Γιάννης Σηφακάκης από το ΚΣΕ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ενώ στη συζήτηση τους συντροφικούς του χαιρετισμούς έστειλε ο Χρήστος Μπίστης από το ΚΣΕ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ που δεν παραβρέθηκε λόγω ασθένειας. Aκολούθησε πλούσια συζήτηση όπου τον λόγο πήραν από τα κάτω πολλοί σύντροφοι και συντρόφισσες.
Θανάσης Διαβολάκης: “Εμείς θέλουμε την ανατροπή των κυβερνήσεων από τέτοια κινήματα”
Ο Θανάσης Διαβολάκης ξεκίνησε την εισήγησή του αναλύοντας την κρίση, χαρακτηρίζοντάς τη δομική σε αντίθεση με τις αναλύσεις της Αριστεράς που την παρουσιάζουν σαν μια απλή κυκλική κρίση όπως το ΚΚΕ ή σαν κρίση διαχειριστικού μοντέλου όπως ο ΣΥΡΙΖΑ με αποτέλεσμα να μην μπορούν να χαράξουν προοπτική ανατροπής του καπιταλισμού, όπως αντίθετα κάνει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
“Η συμβολή της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στο αντιμνημονιακό κίνημα ήταν σημαντική. Το κίνημα ενάντια στα μνημόνια, δεν κατάφερε ακόμα να ανατρέψει τις μνημονιακές πολιτικές, κατάφερε όμως να ανατρέψει κυβερνήσεις που εφάρμοζαν αυτές τις πολιτικές. Κατάφερε να καθυστερήσει μέτρα, είχε μια πυκνότητα και μια μαζικότητα που ξεπερνάει κατά πολύ προηγούμενες περιόδους: Μια πανεργατική απεργία κάθε έξι βδομάδες, μεγάλους και μακρόχρονους απεργιακούς αγώνες στον ιδιωτικό τομέα, στα ΜΜΕ, Ελευθεροτυπία, Άλτερ, στη Χαλυβουργία, στη Μεβγάλ. Κινητοποιήσεις που έθεταν στην πορεία τους τα πιο ριζοσπαστικά ζητήματα, αν μπορούν οι εργάτες να διαχειριστούν την παραγωγή, να πάρουν στα χέρια τους και να δουλέψουν τα εργοστάσια” τόνισε.
“Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ συνέβαλε στο να συνδεθεί το κίνημα των πλατειών με το εργατικό κίνημα. Συνέβαλε στο να δημιουργηθούν συντονισμοί εργατικών συλλογικοτήτων, πρωτοβάθμιων σωματείων, ομοσπονδιών. Συνέβαλε στο να λειτουργούν οι εργαζόμενοι από τη βάση και να παίρνουν στα χέρια τους τους αγώνες με απεργιακές επιτροπές. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ συνέδεσε τους εργατικούς αγώνες με την πάλη ενάντια στον φασισμό και συνέβαλε στη μεγαλύτερη ένταξη μεταναστών εργατών στα σωματεία, αλλά και στoν αγώνα για την υπεράσπιση των δικών τους δικαιωμάτων, το παράδειγμα της Μανωλάδας είναι το πιο πρόσφατο χαρακτηριστικό εξαιρετικό παράδειγμα.
Σαν συνδικαλιστής στην ιδιωτική εκπαίδευση θέλω να πω δύο λόγια για την απεργία των εκπαιδευτικών. Είχαμε μια απεργία που έθεσε επί τάπητος μέχρι πού φτάνει το δικαίωμα στην απεργία. Οι καθηγητές απάντησαν ότι το δικαίωμα στην απεργία δεν έχει όρια.
Επιστρατεύοντας τους καθηγητές γιατί απεργούν στη διάρκεια των εξετάσεων η κυβέρνηση είναι σαν να ομολογεί ότι χωρίς τους καθηγητές δεν υπάρχει παιδεία, δεν υπάρχει εκπαίδευση. Οτι χωρίς τους γιατρούς δεν υπάρχουν νοσοκομεία. Οτι αν δεν υπάρχουν εργάτες στα εργοστάσια και αγρότες στα χωράφια δεν παράγεται τίποτα. Γίνεται καθαρό ότι αυτοί που κινούν τα νήματα της κοινωνίας είναι αυτοί που κάνουν την παραγωγή. Και όταν αποσύρονται από την παραγωγή δείχνουν τη δύναμή τους, αλλά και την προοπτική ότι μπορούν να πάρουν τον έλεγχο της παραγωγής και της κοινωνίας στα χέρια τους.
Το καταλάβαιναν πολλοί ότι υπάρχει η πιθανότητα να πέσει η κυβέρνηση από ένα τέτοιο αγώνα και γι' αυτό δεν τόλμησαν να το κάνουν. Το ερώτημα είναι σε αυτούς, στις ηγεσίες της υπόλοιπης αριστεράς, το θέλουν ή δεν το θέλουν;
Εμείς θέλουμε την ανατροπή των κυβερνήσεων από τέτοια κινήματα. Δεν βάζουμε σαν πρώτο ερώτημα που πρέπει να απαντήσει η Αριστερά “πώς θα κυβερνηθεί ο τόπος”. Βάζουμε σαν πρώτο ερώτημα πώς η Αριστερά θα τονώσει τους αγώνες και ταυτόχρονα θα προβάλει πρόγραμμα και στρατηγική ανατροπής. Για μας, όταν οι κυβερνήσεις πέφτουν από τα κινήματα, ανοίγει ο δρόμος, γιατί οι εργαζόμενοι κερδίζουν αυτοπεποίθηση, γιατί αρχίζουν μέσα στον αγώνα να δημιουργούν τους δικούς τους θεσμούς, οξύνουν την πολιτική κρίση και θέτουν με πραγματικούς όρους το ζήτημα της ανατροπής και της εξουσίας, έτσι τίθεται το ζήτημα της εξουσίας από τα ανατρεπτικά κινήματα.
Πρόγραμμα
Το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν είναι κυβερνητικό αλλά μεταβατικό προς την επαναστατική διαδικασία και το Σοσιαλισμό, ένα πρόγραμμα για να γεφυρώσουμε το σήμερα του κινήματος με το αύριο. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ υποχρέωσε όλες τις δυνάμεις της αριστεράς, και όχι μόνο, να τοποθετηθούν πάνω στα σημεία που πρώτη έβαλε σε αυτό το πρόγραμμα, απέναντι στην μονομερή καταγγελία των μνημονίων, τη διαγραφή του χρέους, την εθνικοποίηση των τραπεζών με εργατικό και λαϊκό έλεγχο, την έξοδο από το ευρώ και την ΕΕ”.
“Ο κοινωνικός αυτοματισμός δεν μπόρεσε να λειτουργήσει σε βάρος των καθηγητών. Ένας αυτοματισμός υπάρχει αυτή τη στιγμή στην ελληνική κοινωνία. Πώς θα αντιδράσουμε, πώς θα αντισταθούμε αποτελεσματικά ώστε να πετύχουμε νίκες και να μην οδηγηθούμε σε πισωγυρίσματα, όπως αυτά που φάνηκαν από την προδοσία ορισμένων μερίδων στην απεργία των καθηγητών”, τόνισε ο Θανάσης Διαβολάκης.
Γιάννης Σηφακάκης: “Δεν μας φοβίζουν, μας εξοργίζουν”
“Με τις ιδέες της και τις δράσεις της η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχει αναδειχθεί σε ένα ορατό πόλο μέσα στην κοινωνία. Η αντικαπιταλιστική αριστερά είναι πολύτιμη για να μετατρέψουμε την οργή, που όλοι νιώθουμε σήμερα μετά το ξεπούλημα της απεργίας των εκπαιδευτικών, σε δύναμη και οργάνωση για το πως μπορούμε να νικήσουμε. Οι αγώνες ενάντια στην διάλυση της εκπαίδευσης, ενάντια στις απολύσεις, τις ιδιωτικοποιήσεις, όλες τις επιθέσεις της κυβέρνησης συνεχίζονται. Η αντικαπιταλιστική αριστερά πρέπει να συμβάλει στη συζήτηση να δώσει το σωστό πολιτικό τόνο ώστε να προχωρήσουν οι αγώνες και τα πράγματα σωστά” είπε ξεκινώντας την εισήγησή του ο Γιάννης Σηφακάκης.
Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ μπορεί να χτίσει την “αντικαπιταλιστική αριστερά της αισιοδοξίας” έχοντας σαν βασικό άξονα ότι δεν χωράει “καμιά υποτίμηση για το κίνημα” συνέχισε. “Δεν έχουν όλοι τις ίδιες αναγνώσεις. Οι ηγεσίες της ρεφορμιστικής αριστεράς λένε ότι το κίνημα είναι αναντίστοιχο, ότι δεν υπάρχουν οι όροι και οι προϋποθέσεις. Να αλλάξουν οι συσχετισμοί πρώτα λέει το ΚΚΕ και χαρακτηρίζει την απεργία 'τυχοδιωκτική'. Το κίνημα δεν φτάνει λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, να ψάξουμε πολιτικές λύσεις, που λίγο ως πολύ έχουν τη λογική της ανάθεσης, να έρθει μια αριστερή κυβέρνηση να κάνει αυτά που δεν μπορεί να κάνει ο κόσμος. Καταλήγουν από διαφορετικές αφετηρίες στο ίδιο συμπέρασμα ότι τώρα δεν μας παίρνει και άρα αναμονή.
Πρόκειται για μια ολόκληρη αντίληψη που λέει ότι το κίνημα δεν είναι ο πρωταγωνιστής, αλλά το αντικείμενο. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ξεκινάει από την αφετηρία ότι η εργατική τάξη είναι υποκείμενο της αλλαγής της κοινωνίας. Το μεταβατικό πρόγραμμα θα το επιβάλει ένα εργατικό κίνημα στους καπιταλιστές και όχι μια κυβέρνηση. Αυτή η ηγεμονία της εργατικής τάξης χτίζεται σήμερα, μάχη τη μάχη μέσα στους αγώνες.
Η κυρίαρχη τάξη βέβαια προσπαθεί να χτυπήσει το κίνημα και την Αριστερά. Δεν κάθεται να το θαυμάζει, κλιμακώνει από τη δική της την μεριά. Το ερώτημα είναι τα καταφέρνουν με αυτή την επίθεση να το βάλουν στην άκρη; Η απάντηση που δίνει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, “δεν μας φοβίζουν, μας εξοργίζουν” είναι η απάντηση. Τρόμαξε η επιστράτευση τους ναυτεργάτες; Οι ναυτεργάτες συνέχισαν να κάνουν απεργίες παρά το γεγονός ότι τους έχουν επιστρατευμένους. Τρόμαξε η επιστράτευση τους καθηγητές; Όχι βέβαια, ψήφιζαν ναι με ποσοστά 92% έχοντας πάρει τα χαρτιά της επιστράτευσης στα χέρια. Τρόμαξαν οι κάτοικοι της Ιερισσού; Στη Μανωλάδα, οι μετανάστες εργάτες γης όχι μόνο δεν φοβήθηκαν τις σφαίρες, αλλά ξεσηκώθηκαν και ξεσήκωσαν και την Αριστερά.
Οι συνθήκες που βιώνουν οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, είναι δύσκολες, αλλά ποτέ οι δύσκολες συνθήκες δεν καθόρισαν μέχρι το πού μπορεί να φθάσει το κίνημα. Τη δεκαετία του '40, η κατοχή και η πείνα δεν εμπόδισαν να φτιαχτεί ένα δυνατό αγωνιστικό κίνημα. Ούτε τα κόλπα της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας που ο έλεγχος της αμφισβητείται από τα κάτω όλο και περισσότερο καταφέρνουν να σταματήσουν το κίνημα.
Στήριγμα
Το εργατικό κίνημα όλο και δυναμώνει και η κυρίαρχη τάξη βρίσκεται σε όλο και μεγαλύτερη πίεση. Αυτό δεν σημαίνει εφησυχασμός. Στις πλάτες της αντικαπιταλιστικής αριστεράς πέφτει το καθήκον να γίνει πολιτικό και οργανωτικό στήριγμα στις μαχητικές πρωτοβουλίες που δημιουργούνται σε κάθε χώρο και ξέρουμε ότι αυτό είναι δύσκολο. Για να γίνει απαιτεί καθαρή θέση, ότι καταρχήν μας παίρνει, και καθαρό προσανατολισμό μέχρι πού φθάνουμε, μέχρι την αντικαπιταλιστική ανατροπή”.
Για το ζήτημα των μετώπων, των συνεργασιών και των συμμαχιών ο Γιάννης Σηφακάκης είπε ότι “με ενιαίο μέτωπο μέσα στους αγώνες η αντικαπιταλιστική αριστερά μπορεί να ξεσηκώσει όλα τα κομμάτια της αριστεράς που θέλουν να συγκρουστούν με τα μνημόνια, την καταστολή, τους φασίστες”. Τόνισε επίσης ότι “θέλουμε συμμαχίες και ανοίγματα χωρίς να σημάνουν πολιτικά μινιμαρίσματα”, προσθέτωντας ότι “οι εκλογικές συνεργασίες με τις ηγεσίες της ρεφορμιστικής αριστεράς δεν είναι τακτική. Είναι στην πραγματικότητα υποταγή στην στρατηγική τους και τα παραδείγματα υπάρχουν γύρω ολοζώντανα”.
“Είναι θετική εξέλιξη ότι μέσα σε αυτές τις συνθήκες υπάρχουν κομμάτια που σπάνε με τις ηγεσίες των κομμάτων της ρεφορμιστικής αριστεράς όπως πχ το ΜΑΑ πάνω στο ζήτημα της ρήξης με το ευρώ. Χαιρετίζουμε αυτές τις εξελίξεις. Θέλουμε μετωπική συμπόρευση και συνεργασίες με αυτά τα κομμάτια για να τα τραβάμε αριστερότερα και όχι να κινδυνεύουμε να υποτάξουμε τη στρατηγική της αντικαπιταλιστικής ανατροπής σε μονοπάτια που επίσης καταλήγουν σε προσαρμογές προς τα δεξιά. Δεν είμαστε αντι-ευρώ αριστέρα, είμαστε αντικαπιταλιστική αριστερά”.
Άρης Χατζηστεφάνου: “Το μήνυμα της επαναστατικής αριστεράς το περιμένουν άνθρωποι που ζητούν ριζοσπαστικές λύσεις”
Τη συζήτηση άνοιξε ο Αρης Χατζηστεφάνου παρουσιάζοντας το μέιλ με σκίτσα που έλαβε από τον καθηγητή του Γιέιλ και γνωστό δεξιό αναθεωρητή Καλύβα, σχετικά με το άρθρο που έγραψε ενόψει της απεργίας των εκπαιδευτικών που πλησίαζε.
“Εκεί εξηγούσα ότι είναι μια απεργία που όχι μόνο θα μπορούσε να ρίξει την κυβέρνηση, αλλά και να ανατρέψει το μνημόνιο και να διώξει την τρόικα από την Ελλάδα, αλλά και άλλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, αν το πιστεύαμε, αυτό ήταν το συμπλήρωμα αυτού του τίτλου” είπε ο εισηγητής.
“Οτι, όταν δίνεις εξετάσεις σε μια χώρα που το 67% των νέων είναι άνεργο δεν είναι και πολύ λογικό, να υπάρχουν άλλα πράγματα που θα έπρεπε να σε απασχολούν. Οτι θα μπορούσε η επιστράτευση να ανατραπεί αν οι μαθητές προχωρούσαν σε καταλήψεις, γέμιζαν με γκράφιτι τους τοίχους των σχολείων, παίζοντας πολύ δυνατά μουσική ώστε να μην μπορούν να σταθούν οι επιτηρητές ούτε ένα λεπτό, πετώντας νερό και αλεύρι στους αστυνομικούς, όπως το Δεκέμβρη 2008.
Οτι άλλες ομάδες εργαζομένων θα έπρεπε να είναι εκεί να τους βοηθήσουν: Από τους τεχνικούς της ΕΡΤ που θα έπρεπε να κόψουν το σήμα, γιατί πλέον τα θέματα μεταφέρονται με δορυφορικό σήμα μέσα από τα δίκτυα της ΕΡΤ. Μέχρι τους υπάλληλους στους δήμους θα μπορούσαν να εμποδίσουν όλους αυτούς τους νεοφιλελεύθερους που ήθελαν να παρουσιαστούν στα σχολεία και να γίνουν επιτηρητές στην θέση των καθηγητών. Και ότι κάπως έτσι θα μπορούσε να είναι μια μεγάλη νίκη για εδώ στην Ελλάδα και σε όλη την ευρωπαϊκή περιφέρεια.
Αυτό το άρθρο έκανε ρεκόρ αναγνώσεων σε ό,τι έχω γράψει και έχει αναρτηθεί στο ιντερνετ, είχε όμως και τις πιο σκληρές και χυδαίες επιθέσεις από γνωστές ομάδες νεοφιλελεύθερων, ακόμα και από την ομάδα “Αλήθειας”, τον μηχανισμό προπαγάνδας που έχει στήσει η ΝΔ. Συνειδητοποίησα ότι απ' ότι έχουμε πει και αναλύσει όλα αυτά τα χρόνια, αυτό που ο κόσμος ήθελε και αυτό που οι αντίπαλοι των απεργών μίσησαν περισσότερο ήταν μια απλή προσέγγιση του τι και πώς πρέπει να το κάνουμε.
Και όσο βαρύ και αν είναι το κλίμα σήμερα, όσο και αν έχουμε ένα κόμπο στο στομάχι αυτό δεν αλλάζει μια πραγματικότητα: Οτι ένα τμήμα από τα πιο μαχητικά και πρωτοπόρα του κινήματος, οι καθηγητές, πήραν την απόφαση παρά τις προδοσίες και ό,τι ακολούθησε, να συγκρουστούν με ένα μηχανισμό που πλέον λειτουργεί σε συνθήκες που θυμίζουν δικτατορία.
Θέλω να φέρω και μια αντεστραμμένη εμπειρία που θα μας οδηγήσει στα ίδια συμπεράσματα, είναι αυτή από την σύντομη αποστολή και ομιλία πριν από τρεις βδομάδες στην Ιερισσό. Οταν έφτασα εκεί ομολογώ ότι η πρώτη εικόνα με ξένισε. Φτάνοντας στο μπλόκο βρήκα γυναίκες 60 και 70 χρονών και γέροντες δίπλα σε ένα βαρέλι με φωτιά που περίμεναν να σταματήσουν τα ΜΑΤ αν έκαναν καμιά επίθεση. Πάνω από αυτήν την εικόνα υπήρχε μια ελληνική σημαία και μια κίτρινη σημαία του Βυζαντίου. Εγώ πήγαινα προσκεκλημένος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και πάγωσα, δεν μπορούσα να σκεφτώ τι κλίμα θα έπρεπε να περιμένω όταν πρώτη εικόνα είναι ο δικέφαλος αετός του Βυζαντίου που ξέρουμε πώς έχει χρησιμοποιηθεί στη σύγχρονη ιστορία.
Ούτε βήμα πίσω
Μπορώ να σας πω ότι άνθρωποι που, κάποιοι ενδεχομένως να μην είχαν ξανακούσει την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, γέμισαν την κεντρική πλατεία για να ακούσουν τι είχαμε να πούμε, τι σκέψεις μπορούσαμε να μοιραστούμε μαζί και μπορώ να πω ότι μας την είπαν κιόλας. Γιατί κάποια στιγμή που είπαμε δεν πρέπει να φοβάστε, δεν πρέπει να υποχωρήσετε που έχετε δύο παιδιά σας στην φυλακή, σηκώθηκε μια ηλικιωμένη κυρία και είπε τι είναι αυτά που λέτε, εμείς δεν υποχωρούμε, δεν κάνουμε βήμα πίσω.
Και οι δύο εικόνες, η μια από το πλέον πρωτοπόρο κομμάτι της κοινωνίας και η άλλη από ένα χωριό της Χαλκιδικής μας οδηγούν στο ίδιο ακριβώς συμπέρασμα: Οτι μέσα σε όλη τη μελαγχολία της Αριστεράς, ότι δεν κινείται τίποτα σε αυτή τη χώρα, ίσως ποτέ άλλοτε δεν υπήρχαν οι συνθήκες για ένα ξέσπασμα το οποίο θα μπορεί να γίνει και με τους όρους με τους οποίους εμείς πάντα ονειρευόμαστε να γίνει.
Είναι αυτή η Αριστερά, η αντικαπιταλιστική επαναστατική Αριστερά που μπορεί να δώσει ένα νόημα - και νομίζω ότι το περιμένουν άνθρωποι που δεν το πιστεύουμε ότι θα ήθελαν να κάτσουν να μας ακούσουν, που έχουν κουραστεί από δομές του συνδικαλισμού, κομματικές οργανώσεις που τους έλεγαν τα ίδια και τα ίδια και ζητούν ριζοσπαστικές λύσεις. Βέβαια, είναι εύκολο να έρθει αυτό τούμπα, γιατί ριζοσπαστική στα μάτια αρκετών φαίνεται η Χρυσή Αυγή και έχουν πει κάποιοι ότι κάθε φασισμός είναι μια χαμένη επανάσταση.
Εγώ αυτό που είδα μέσα από τις δύο ιστορίες είναι ότι υπάρχουν οι συνθήκες για ένα πραγματικό ξέσπασμα που θα έχει εργατικά χαρακτηριστικά, νεολαιίστικα χαρακτηριστικά και μπορεί να τους σταματήσει. Αρκεί να δούμε παραδείγματα από άλλες χώρες και να καταλάβουμε ότι όλα αυτά που ζητάμε θέλουν τόσο ριζικές αλλαγές που μπορούν να επιβληθούν μόνο με ένα μαζικό κίνημα. Υπάρχουν οι συνθήκες γι' αυτό το μαζικό κίνημα, ας προσπαθήσουμε να το βοηθήσουμε και κυρίως να βοηθηθούμε από αυτό χωρίς να το καπελώσουμε και να θεωρήσουμε ότι ξέρουμε κάτι παραπάνω απ' όλους αυτούς τους ανθρώπους.