Το πρώτο οκτάμηνο του έτους, κομπάζουν οι φιλομνημονιακές εφημερίδες, η Ελλάδα κατάφερε να έχει ένα πρωτογενές πλεόνασμα σχεδόν 3 δισεκατομμυρίων. Τα μέτρα έχουν αρχίσει να αποδίδουν. Η οικονομία έχει αρχίσει να βγαίνει από το τούνελ: το δεύτερο τρίμηνο του έτους η ύφεση περιορίστηκε στο 3,8%. Και τώρα έρχεται το πλεόνασμα να συμπληρώσει την επιτυχία. Με λίγη ακόμα υπομονή "θα τα καταφέρουμε".
Η επιτυχία σας, απαντάει ο ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκεται μόνο στα χαρτά. Στην Βουλή, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, χαρακτήρισε το πλεόνασμα "οφθαλμαπάτη". Τα στοιχεία που παρουσίασε η κυβέρνηση, είπε, είναι πλαστά.
Από τα 2,9 δις του υποτιθέμενου πλεονάσματος, τα μισά είναι επιστροφές από τις Κεντρικές Τράπεζες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: το ίδιο το μνημόνιο, έλεγε ο Τσακαλώτος, απαγορεύει ρητά να προστεθούν στα "έσοδα".
Ανεξάρτητα από το τι λέει ή δεν λέει το μνημόνιο, το βέβαιο είναι ότι τα "έσοδα" αυτά είναι έκτακτα, εφάπαξ καταβολές που δεν θα επαναληφθούν σε κανέναν άλλο προϋπολογισμό. Τα χρήματα αυτά τα κατέβαλε το ελληνικό δημόσιο στις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες για να εξοφλήσει (στο ακέραιο) ομόλογα που αυτές είχαν αγοράσει σε τιμές ευκαιρίας από τη δευτερογενή αγορά. Με την υπογραφή του δεύτερου μνημονίου, οι κεντρικές τράπεζες δεσμεύτηκαν να επιστρέψουν τα κέρδη που αποκόμισαν από αυτή την κερδοσκοπία. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός στα οικονομικά για να καταλάβει πόσο γελοίο είναι να θεωρούνται "έσοδα" -πολύ περισσότερο "πρωτογενή έσοδα".
Εξίσου πλασματικό είναι, όμως, και το υπόλοιπο 50% του "πλεονάσματος". Η «επιτυχία» στηρίχτηκε κύρια στην ιδιότυπη στάση πληρωμών που έχει κηρύξει το δημόσιο στο εσωτερικό της χώρας: 1,2 δις "εξοικονόμησε" η κυβέρνηση από το πάγωμα του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων. Και άλλα 600 εκατομμύρια από το πάγωμα της επιστροφής φόρων σε αυτούς που την δικαιούνται. Το "πάγωμα" όμως δεν απαλλάσσει το δημόσιο από την καταβολή αυτών των δισεκατομμυρίων. Απλά οι πληρωμές "ετεροχρονίστηκαν": θα εμφανιστούν σαν έξοδα λίγους μήνες αργότερα. Είναι πρόκληση να προσπαθεί κανείς να παρουσιάσει αυτή την παταγώδη αποτυχία σαν «επιτυχία».
Αλλά είναι εξίσου προκλητικό να περιορίζει η αριστερά την κριτική της απέναντι στην κυβέρνηση στο ζήτημα της αποτυχίας. Το πραγματικό έγκλημα του Σαμαρά δεν είναι ότι δεν κατάφερε να έχει πραγματικά και μόνιμα πλεονάσματα: το πραγματικό του έγκλημα είναι ότι έχει βάλει σαν στόχο να έχει πλεονάσματα. Και αυτόν τον στόχο τον έχει υιοθετήσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Η πολιτική «των μόνιμων ελλειμμάτων και των υψηλών χρεών δεν είναι αριστερή πολιτική» λέει στην Αυγή της Κυριακής ο Δραγασάκης. Δεν πρόκειται για κάποια προσωπική απόκλιση.
Τραπεζίτες
Την Πέμπτη ο Τσίπρας θα συναντηθεί στην Γερμανία με τον Γεργκ Άσμουσεν: ο Άσμουσεν είναι μέλος της διοίκησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και (αν και σοσιαλδημοκράτης) «γεράκι» της ελεύθερης αγοράς. Αν και δεν αναμένεται να έχει κάποια θεαματικά αποτελέσματα, γράφει Το Βήμα, η συνάντηση μπορεί να αποδειχτεί σημαντική μετά την «σαφή τοποθέτηση του κ. Τσίπρα υπέρ της επιδίωξης και επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων».
Πρωτογενές πλεόνασμα σημαίνει να ξεπερνάνε τα δημόσια έσοδα τα έξοδα (πλην των τοκοχρεολυσίων). Να είναι δηλαδή το δημόσιο «κερδοφόρο». Να λειτουργεί όχι για να καλύψει τις ανάγκες του κόσμου, αλλά για να καλύπτει την βουλιμία των κερδοσκόπων με τα «πλεονάσματά» του (που θα καταλήγουν σαν τοκοχρεολύσια στις τσέπες των τραπεζιτών). Πρωτογενές πλεόνασμα σημαίνει, με άλλα λόγια, δημόσιο - επιχείρηση. Σημαίνει νοσοκομεία με μάνατζερ, σχολεία μόνο εκεί όπου «δικαιολογείται» από τον αριθμό των μαθητών, νησιά χωρίς γιατρό και γειτονιές χωρίς συγκοινωνίες. Σημαίνει άρση της μονιμότητας, αξιολογήσεις και μισθούς στο δημόσιο που θα προσδιορίζονται «από τα επίπεδα της αγοράς» -μισθούς πείνας, δηλαδή.
Αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι μια αριστερά που θα διαγκωνίζεται με τα άλλα κόμματα για το ποιος μπορεί να ισοσκελίσει καλύτερα τον προϋπολογισμό και να εξυπηρετήσει καλύτερα τα χρέη «μας» προς τους τραπεζίτες. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια αριστερά που θα μας απαλλάξει, μια και καλή, με την μονομερή διαγραφή, από το δημόσιο χρέος. Και θα βάζει σταθερά τη ζωή μας και τις ανάγκες μας πάνω από τις αγορές τους, τους τόκους τους και τα κέρδη τους.