Η επιμονή της FED στην πολιτική του tapering, χωρίς να δίνει ιδιαίτερη σημασία στις πιέσεις που ασκούνται στις αναδυόμενες αγορές, δεν επιτρέπει σε χώρες όπως η Τουρκία, η Νότιος Αφρική, η Ινδία και η Βραζιλία να πάρουν ανάσα, μετά το πρώτο κύμα που χτύπησε τις οικονομίες τους.
Στην Τουρκία, η κατάρρευση της τούρκικης λίρας σε ιστορικά χαμηλά προκάλεσε την παρέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας. Η Άγκυρα προσπάθησε να ανακόψει αυτήν την πορεία αυξάνοντας το βασικό επιτόκιο δανεισμού κατά 5 μονάδες, από 7,75 % σε 12 % σε μία έκτακτη συνεδρίαση. Η αρχική αντίδραση ήταν θετική με την λίρα να ανακάμπτει αλλά την εικόνα αυτή διαδέχθηκε η πτώση της λίρας σε επίπεδα χαμηλότερα ακόμα και πριν την παρέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας! Όπως γράφει στην βρετανική οικονομική εφημερίδα Financial Times ο συντάκτης James Macintosh,΄το γεγονός αυτό δείχνει την έλλειψη εμπιστοσύνης στο ότι η Κεντρική Τράπεζα θα επιμείνει στην πολιτική των χαμηλών επιτοκίων. Κατά δεύτερον δεν υπάρχει πολιτική στήριξη. Ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέκρινε δημοσίως τις αυξήσεις επιτοκίων και προειδοποίησε την Κεντρική Τράπεζα “να δρά με υπευθυνότητα” για τον αντίκτυπο στην οικονομία. Η Τουρκία θα συνεχίσει να στροβιλίζεται στην δίνη της κρίσης.
Η εικόνα συμπληρώνεται από τις πιέσεις που δέχεται η οικονομία της Νοτίου Αφρικής, σε συνδυασμό με την απεργία που ξεκίνησε στις 23 Ιανουαρίου, στα ορυχεία λευκόχρυσου. Μάλιστα, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, ανακοινώθηκε κλιμάκωση της απεργίας με την συμμετοχή ενός ακόμη σωματείου, στην εταιρεία Anglo American Platinum Ltd. (AMS). Η συγκεκριμένη επιχείρηση διαθέτει τα μεγαλύτερα ορυχεία λευκόχρυσου στον πλανήτη.
Φρένο
Ο λευκόχρυσος είναι ένα από τα προϊόντα τα οποία εισάγει η Κίνα από τις αναδυόμενες οικονομίες. Η Κινέζικη οικονομία κατάφερε, την προηγούμενη περίοδο, να σταθεροποιήσει τους ρυθμούς ανάπτυξής της σε σχετικά υψηλά επίπεδα χάρις σε ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα πιστώσεων από την Κεντρική Τράπεζα. Τώρα που το πρόγραμμα αυτό φτάνει στο τέλος του, η μείωση των πιστώσεων αυτών βάζει φρένο στις εισαγωγές πρώτων υλών από τις BRICS.
Αυτή τη στιγμή η παγκόσμια οικονομία μοιάζει με ναρκοπέδιο. Κάθε βήμα του tapering μοιάζει να ενεργοποιεί νάρκες, αρχικά στις αναδυόμενες οικονομίες, χωρίς να αποκλείεται ο κίνδυνος μετάστασης και αλλού.
Το επίκεντρο της κρίσης μεταφέρεται ξανά στις Η.Π.Α. μετά το 2008 και το αρχικό ξέσπασμά της. Οι θιασώτες της πολιτικής Ομπάμα, στην Ευρώπη, οφείλουν να αναθεωρήσουν το κατά πόσο αποτελεσματική θα ήταν η εφαρμογή μίας ανάλογης πολιτικής, στην Ευρωζώνη από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ανάμεσά τους και κομμάτια της Αριστεράς που προκρίνουν λύσεις όπως το ευρωομόλογο για αντίδοτο στην κρίση.
Σε συνθήκες οξείας οικονομικής και πολιτικής κρίσης, τα αντίδοτα σε αυτό το άρρωστο σύστημα δεν μπορεί παρά να είναι ριζοσπαστικά. Ακόμα και οι πιο ανταγωνιστικές διεθνώς οικονομίες βρίσκονται αντιμέτωπες με τα προβλήματα του πληθωρισμού και της μείωσης των εξαγωγών. Για την αριστερά στην Ελλάδα η διαγραφή του χρέους και η έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αδύναμα αιτήματα χωρίς την΄συγκολλητική ουσία του εργατικού ελέγχου. Χωρίς τον έλεγχο των εργαζομένων στις τράπεζες και τις μεγάλες επιχειρήσεις, κάθε οικονομία είναι εκτεθειμένη στις κερδοσκοπικές διαθέσεις των΄επενδυτών. Αυτός είναι ο δρόμος για την αντικαπιταλιστική ανατροπή και μία οικονομία δίχως καταστροφικές κρίσεις.
Κώστας Πολύδωρος