Πολιτισμός

Ο Βιτόριο ντε Σίκα και ο «Κλέφτης ποδηλάτων» έμειναν στην ιστορία του σινεμά σαν οι πιο χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι του ρεύματος του Ιταλικού Νεορεαλισμού. Λιγότερο γνωστή είναι η ταινία «Λούστρο παπουτσιών» που ουσιαστικά αποτελεί προπομπό του. 

 

Γυρισμένη το 1946 σε μια Ιταλία ρημαγμένη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τα στούντιο της Σινετσιτά κατειλημμένα από τους πρόσφυγες και πλήρη έλλειψη χρηματοδότησης, οι δημιουργοί κατέφυγαν σε φυσικούς χώρους, ερασιτέχνες ηθοποιούς και ιστορίες κυριολεκτικά μέσα από τη ζωή. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δυο πρωταγωνιστές αντίκρισαν για πρώτη φορά κινηματογραφική κάμερα στα γυρίσματα. 

 

 

Η ταινία αφηγείται τη φιλία δυο μικρών λούστρων που προσπαθούν να επιβιώσουν γυαλίζοντας τα παπούτσια των Αμερικανών φαντάρων που στρατοπέδευαν στην Ιταλία. Ο πρωτότυπος τίτλος, «Sciuscià» είναι παραφθορά της λέξης shoeshine (λούστρο), όπως την είχαν απομνημονεύσει και φώναζαν χιλιάδες πιτσιρίκια, προκειμένου να προσελκύσουν κάποιο πελάτη. Ανάμεσά τους, ο Τζουζέπε και ο Πασκουάλε θέλουν να ξεφύγουν από τη μιζέρια και ονειρεύονται να αποκτήσουν ένα άλογο κούρσας, όμως πέφτουν σε μια σειρά παγίδες (όπου φτωχός κι η μοίρα του) και καταλήγουν στο αναμορφωτήριο, όπου η φιλία και η ζωή τους θα δοκιμαστούν σκληρά. 

 

Ο Ντε Σίκα και ο Μαρξιστής σεναριογράφος του Τσέζαρε Τσαβατίνι («πατέρας» του Ιταλικού νεορεαλισμού) καταγράφουν την κοινωνία της μεταπολεμικής Ιταλίας και θέτουν τους ήρωές τους μπροστά σε μια μεγάλη αντίθεση: Την ανθρώπινη υπόσταση απέναντι στην πραγματικότητα, και τους ίδιους δέσμιους του κοινωνικού τους χώρου (τάξης) που υπάρχει έξω από τη θέλησή τους και συχνά καθορίζει τη μοίρα τους. Γι’ αυτό και στις νεορεαλιστικές ταινίες δεν μπορείς να μείνεις αμέτοχος, ουσιαστικά ταυτίζεσαι με την εμπειρία του ήρωα και τελικά με το βλέμμα του σκηνοθέτη δημιουργού.