Και το 2001-2003, όπως και σήμερα, οι ιμπεριαλιστές σε ΗΠΑ και ΕΕ έπαιξαν τα χαρτιά της τρομοϋστερίας και της ισλαμοφοβίας επιδιώκοντας να κερδίσουν την υποστήριξη στα πολεμικά τους σχέδια. Ακόμα και στις ΗΠΑ, που έχει παράδοση στο αντιπολεμικό κίνημα από την περίοδο του Βιετνάμ, ποιος θα μπορούσε να πει όχι σε ένα πόλεμο, μετά την επίθεση της 11/9;

 

Όμως έπεσαν έξω. Το διάστημα 2001-2003, η πάλη ενάντια στον πόλεμο έγινε κέντρο για εκατομμμύρια ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη. Μια ολόκληρη γενιά ανακάλυψε ξανά τον αντιιμπεριαλισμό, ξανάμαθε να οργανώνει συλλαλητήρια και να πολιορκεί τις αμερικάνικες πρεσβείες, στις ΗΠΑ οι βετεράνοι ενάντια στον πόλεμο βγήκαν στους δρόμους των αμερικάνικων πόλεων. 

 

Το αντικαπιταλιστικό κίνημα (που είχε ξεκινήσει στο Σιάτλ στα τέλη του 1999 και τον Ιούλη του 2001 έβρισκε το ευρωπαϊκό του αντίστοιχο στη Γένοβα) μπόλιασε επιτυχημένα το νέο αντιπολεμικο κίνημα. Πέτυχε να κάνει τις συνδέσεις που είχαν καταδικαστεί ως ξεπερασμένες ανάμεσα στα συμφέροντα του καπιταλισμού και στον πόλεμο, ανάμεσα στο αίμα και στο πετρέλαιο.

 

Όμως χρειάστηκαν κρίσιμες πολιτικές επιλογές και πρωτοβουλίες για να μπορέσει το κίνημα να σταθεί στα πόδια του και να υψώσει το ανάστημά του ενάντια στον παγκόσμιο ιμπεριαλισμό, σε όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα. Το πρώτο διάστημα, οι επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους χρησιμοποιήθηκαν ως άγριος εκβιασμός απέναντι στις αντιπολεμικές φωνές. Ο πειρασμός να υποκύψει κανείς και να συμφωνήσει στις “ίσες αποστάσεις” απέναντι στο ΝΑΤΟ και την “τρομοκρατία” ήταν ισχυρός. Στην Ελλάδα, πολιτικοί όπως η Μαρία Δαμανάκη, πρώην πρόεδρος ΣΥΝ δήλωνε ότι «δεν χρειάζονται αντιπολεμικές διαδηλώσεις, αλλά καθαρή θέση» και κατήγγειλε την ηγεσία του ΣΥΝ ότι «έχει μπει σε λογική ίσων αποστάσεων». Ακόμα και οι ίσες αποστάσεις έπεφταν πολύ «αριστερές» για το κορυφαίο ακόμα τότε στέλεχος του ΣΥΝ! 

 

Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρώτη πορεία που έγινε στην Αθήνα όταν ξεκίνησαν οι βομβαρδισμοί στο Αφγανιστάν, τα μπλοκ του Συνασπισμού και του ΚΚΕ δεν βάδισαν καν προς την αμερικάνικη πρεσβεία. Ο ΣΥΝ κρατώντας ίσες αποστάσεις καλούσε συναυλία στο Σύνταγμα ενάντια στον “πόλεμο και την τρομοκρατία”. Το ΚΚΕ που συμμετείχε στη διαδήλωση που ξεκίνησε από τα Προπύλαια, αποφάσισε να μην συνεχίσει μέχρι την αμερικάνικη πρεσβεία από σεβασμό στο πένθος. 

 

Τα μπλοκ της Πρωτοβουλίας Γένοβα και της Πρωτοβουλίας Αγώνα ήταν αυτά που διαδήλωσαν ως την Αμερικάνικη Πρεσβεία και έβαλαν το σπόρο για ένα κίνημα που δεν θα υποτασσόταν στα διλήμματα. Στην επόμενη κινητοποίηση λίγες μέρες αργότερα όλα τα μπλοκ διαδήλωσαν στην αμερικάνικη πρεσβεία. Η κυβέρνηση Σημίτη αποφάσισε μεν τη συμμετοχή της Ελλάδας στην επέμβαση στο Αφγανιστάν, αλλά με λίγες δυνάμεις υγειονομικού και μηχανικού. 

 

Χωρίς ξεκάθαρο αντιπολεμικό κίνημα για το Αφγανιστάν δεν θα είχαμε την εκρηκτική αντίσταση κατά του πολέμου στο Ιράκ. Αλλά πάλι χρειάστηκε πολιτική μάχη για να προχωρήσει. 

 

Στο 1ο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ που έγινε στη Φλωρεντία το φθινόπωρο του 2002 υπήρχε η πρόταση για να γίνει η 15 Φλεβάρη 2003 παγκόσμια μέρα δράσης ενάντια στον επερχόμενο πόλεμο στο Ιράκ, την οποία υποστήριζε η αριστερή πτέρυγα του αντικαπιταλιστικού κινήματος - και από την Ελλάδα η Πρωτοβουλία Γένοβα 2001. Οι δυνάμεις που στήριζαν το Ελληνικό Κοινωνικό Φόρουμ, και λίγα χρόνια αργότερα συγκρότησαν το ΣΥΡΙΖΑ, υποστήριζαν ότι το ζήτημα του ιμπεριαλιστικού πόλεμου δεν θα πρέπει να είναι στην πρώτη γραμμή της ατζέντας και το αντιπολεμικό κίνημα θα μπορούσε να αρκεστεί σε αποσπασματικές δράσεις. 

 

Η μέρα δράσης τελικά εγκρίθηκε στη Φλωρεντία και η 15η Φλεβάρη του 2003 έμεινε στην ιστορία. Μια έρευνα υπολόγισε ότι πάνω από 30 εκατομμύρια σε 600 πόλεις σε όλο τον κόσμο βρίσκονταν ταυτόχρονα σε διαδηλώσεις εκείνη τη μέρα. Τα ΜΜΕ ονομάσαν αυτό το κίνημα «η νέα υπερδύναμη» παρόλο που στις 15 Φλεβάρη δεν είχε καν ξεκινήσει ο πόλεμος. 

 

Την καμπάνια στην Ελλάδα οργάνωσε η Συμμαχία Σταματήστε τον Πόλεμο που είχε ιδρυθεί στα τέλη του 2002, κερδίζοντας τη στήριξη των συνδικάτων και τραβώντας τελικά όλες τις δυνάμεις της αριστεράς να διαδηλώσουν. «Με την πρώτη βόμβα απεργούμε και κατεβαίνουμε στο δρόμο» προέτρεπαν οι αφίσες της Συμμαχίας, ενώ ανάλογες αποφάσεις έπαιρναν μια σειρά από σωματεία.

 

Όταν το Μάρτη ξεκίνησαν οι βομβαρδισμοί στη Βαγδάτη, κηρύχθηκε γενικός ξεσηκωμός. Στη μέρα έναρξης του πολέμου στις 20 Μάρτη, εκατοντάδες χιλιάδες παίρνουν μέρος στην αντιπολεμική πανεργατική στάση εργασίας που έχουν κηρύξει ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ για τις 21 Μάρτη. Χιλιάδες μαθητές μαζί με τους δασκάλους και τους καθηγητές τους, φοιτητές, εργαζόμενοι κατεβαίνουν στο κέντρο όλων των πόλεων -μικρών ή μεγάλων- στην πιο αυθόρμητα οργισμένη αντιπολεμική λαοθάλασσα που έγινε ποτέ. Οι ίδιες εικόνες επαναλαμβάνονται στις 3 Απρίλη όταν η απεργία που είχε καλέσει η ΑΔΕΔΥ για μισθολογικά ζητήματα μετατρέπεται ξανά σε αντιπολεμική αναγκάζοντας και τη ΓΣΕΕ να βγάλει την ίδια ώρα στάση εργασίας και συμμετοχή στα συλλαλητήρια. 

 

Μέχρι και την μέρα που η Βαγδάτη έπεσε στα χέρια των Αμερικάνων, ολόκληρη η Ελλάδα κινιόταν στους ρυθμούς του αντιπολεμικού κινήματος που όξυνε ακόμα περισσότερο την ήδη υπάρχουσα πολιτική ριζοσπαστικοποίηση ενάντια στο ρόλο της ΕΕ: Στη Σύνοδο της ΕΕ στη Θεσσαλονίκη στις 20-22 Ιούνη, οι διαδηλωτές την πρώτη μέρα προσπάθησαν να σπάσουν την κόκκινη ζώνη στη Χαλκιδική όπου μετεφέρθηκε τελικά η Σύνοδος, ενώ τη δεύτερη στη Θεσσαλονίκη, πάνω από 70.000 κόσμος διαδήλωσε στο κέντρο της πόλης. 

 

Το 2001-03, το νέο αντικαπιταλιστικό κίνημα πέτυχε να μην υποκύψει στις ασφυκτικές πιέσεις και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απονομιμοποίηση των επεμβάσεων.

 

Σήμερα, οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι ξαναβάζουν τις ίδιες πιέσεις πάνω στο μεγάλο κύμα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες που ξεδιπλώθηκε το καλοκαίρι σε αρκετές χώρες της ΕΕ, πιέζοντας για συναίνεση στο νέο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Το αντιπολεμικό κίνημα οφείλει να απαντήσει ξανά ξεκάθαρα στην υποκρισία των ιμπεριαλιστών που σπέρνουν πολέμους σε όλο τον πλανήτη και παριστάνουν τους «ανίδεους» όταν θερίζουν τρομοκρατικές επιθέσεις στις μητροπόλεις τους. Αυτή είναι η υποθήκη που μας άφησε το μεγάλο αντιπολεμικό κίνημα της προηγούμενης δεκαετίας.