Πολιτισμός

 

Η αφήγηση του Ροΐδη, διακρίνεται από πολλά επίπεδα και από εκφραστικά στοιχεία που ταιριάζουν στο κόμικ. Νομίζω ότι διατηρεί μια δύσκολη ισορροπία στο συνδυασμό της σκληρής κριτικής με το παιχνιδιάρικο ύφος. Η ιδέα να μεταφέρω την ιστορία σε κόμικ έχει να κάνει και μ'αυτά τα χαρακτηριστικά, αλλά και με το ότι είναι μια φρέσκια ιστορία που έχει να πει πολλά σήμερα.

 

Αντιμετωπίζω το Μεσαίωνα σαν ένα καμβά πάνω στον οποίο απλώνεται η χιουμοριστική κριτική της εξουσίας καθώς και των διαχρονικών ανθρώπινων αδυναμιών που γεννιούνται απ'αυτή. Χρησιμοποιώ τους αναχρονισμούς και τις υπόγειες ιστορικές συγκρίσεις για να τονίσω ακριβώς αυτό, ότι αν σήμερα ξανακοιτάμε μια μεσαιωνική ιστορία που ζει εδώ και χίλια χρόνια πια, δεν είναι από κάποια μουσειακή διάθεση, αλλά ένας τρόπος να δούμε βαθιά μέσα στο σήμερα. Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα τέχνασμα, όπου η ιστορική απόσταση σου δίνει την πολυτέλεια να δεις τα κύρια χαρακτηριστικά μιας κατάστασης. Στο ίδιο το κόμικ χρησιμοποιώ συνεχώς αναφορές -φανερές και υπόγειες- που οδηγούν τον αναγνώστη σ'αυτό που θέλω να δείξω και φυσικά βγάζουν και γέλιο. Χωρίς γέλιο δεν γίνεται!

 

 

Η εμπορευματοποίηση είναι μια διαδικασία ανελέητη που, παρά το φαντεζί πρόσωπό της, υποβαθμίζει κάθε πτυχή της ζωής μας. Αυτό το βλέπουμε στην εργασία μας, τα ρούχα και την τροφή μας, την καταστροφή του περιβάλλοντος, αλλά το βλέπουμε και στην τέχνη που, ενώ υποτίθεται ότι είναι ανώτερη έκφραση της ανθρώπινης διάνοιας, στην πραγματικότητα είναι σε μεγάλο βαθμό μια άνευρη μαζική παραγωγή θεάματος. Δεν ξέρω αν ανεξάρτητοι δημιουργοί ή καλλιτεχνικές κοινότητες έχουν τη δύναμη να ανακόψουν αυτή την πορεία, αν και η αλήθεια είναι πως -ίσως από τη φύση του- το κόμικ είναι ένα μέσο που μπαίνει σε κύκλους ανατροφοδότησης με μια ριζοσπαστική κριτική της κοινωνίας μας.

 

 

Οι συνδέσεις αυτές προκύπτουν από την κοσμοθεωρία μου, και ως εκ τούτου αβίαστα. Οι ζωές των ανθρώπων περιλαμβάνουν ένα σωρό διαφορετικές καταστάσεις και δραστηριότητες. Θεωρώ όμως ότι, τουλάχιστον στο βαθμό των συνειδητών δραστηριοτήτων, πρέπει κανείς να βρίσκει εκείνους τους κεντρικούς άξονες γύρω απ'τους οποίους αυτές θα περιστρέφονται. Για μένα, τόσο για τη διδασκαλία, όσο και για τη δημιουργική καλλιτεχνική έκφραση ή τον αγώνα μέσα από συλλογικότητες ανθρώπων, οι άξονες αυτοί έχουν να κάνουν από τη μια με την κατανόηση και την κριτική του κόσμου που ζούμε κι από την άλλη με την αρχέγονη, τόσο ανθρώπινη, πάλη για μετασχηματισμό του. Θεωρώ ότι τόσο η τέχνη, όσο και η επιστήμη, δεμένες στον αγώνα για την Ελευθερία, μπορούν να δώσουν στον άνθρωπο την ώθηση να ξεπεράσει τη σκουριά της μοιρολατρίας που η καθημερινότητα συσσωρεύει πάνω του.

 

 

Παρά το γεγονός ότι υπήρχαν πολιτικά ρεύματα που προειδοποιούσαν για το πού μπορεί να οδηγήσει η κοινοβουλευτική ανάθεση και η ρεφορμιστική αντίληψη, ειδικά σε μια κατάσταση απίστευτης πολιτικής πίεσης, θεωρώ ότι μετά τους έντονους αγώνες της πενταετίας και την κορύφωση με το μεγαλείο του Ιούλη περνούμε σήμερα μια περίοδο απογοήτευσης. Μέσα σ'αυτή όμως φαίνονται τα σκιρτήματα μια νέας συλλογικής αντίστασης. Έχει ενδιαφέρον το ότι σε τέτοιες περιόδους πάντα αναπτύσσονται αντιλήψεις ότι “φτάσαμε στο τέλος”, ότι “δεν τραβάει άλλο”, μα αυτές πάντα συντρίβονται από ένα νέο γύρο ανάκαμψης. Πιστεύω ότι είναι η πραγματικότητα που κινεί τους ανθρώπους στο δρόμο του αγώνα και όχι οι κατασκευές που έχει καθένας από μας στο κεφάλι του.

 

Σε κάθε περίπτωση όμως, η αντικαπιταλιστική Αριστερά έχει σήμερα ένα διπλό φορτίο, από τη μία να βοηθήσει οργανωτικά τις νέες αντιστάσεις κι από την άλλη να προωθήσει ένα πολιτικό σχέδιο διεξόδου από την καπιταλιστική κρίση. Εκτιμώ, όχι από ιδεολογική εμμονή, ότι είναι πια σαφές ότι αυτή η πολιτική προοπτική δεν μπορεί παρά να βασίζεται στην επαναστατική αυτενέργεια των ίδιων των καταπιεσμένων, πράγμα που για μένα είναι η καρδιά της Αριστεράς. Σε κάθε περίπτωση, τα σκίτσα μου θα είναι μέρος και αυτής της προσπάθειας.