Συνεντεύξεις

Βρισκόμαστε στη συνέχεια μιας καπιταλιστικής κρίσης που έχει μια τεράστια ιδιαιτερότητα. Επειδή ξέσπασε στο χρηματοπιστωτικό τομέα, η καταστροφή και η απαξίωση κεφαλαίου σημαίνουν επιπλέον ζημιές για το τραπεζικό σύστημα που με τη σειρά τους σημαίνει επιπλέον καταστροφή και επιπλέον κρατικά λεφτά για την εγγύηση της αστικής τάξης από όλη την κοινωνία πια, μια κοινωνικοποίηση των χρεών που γίνεται όλο και μεγαλύτερη με όλο και μεγαλύτερα κρατικά χρέη. Άρα η πορεία καταστροφής κεφαλαίου προχωράει αργά και βασανιστικά.

 

Σε αυτό το πλαίσιο και οι ενδοαστικοί ανταγωνισμοί οξύνονται και οι εσωτερικοί ταξικοί ανταγωνισμοί οξύνονται, οπότε στην ΕΕ αυτή τη στιγμή βλέπουμε και τα δύο. Οι αστικές τάξεις μεταξύ τους να συγκρούονται, η αστική τάξη της ΕΕ στο σύνολό της να συγκρούεται με την αμερικάνικη αστική τάξη σε ένα λυσσαλέο ανταγωνισμό και συγχρόνως ο μοναδικός συνεκτικός κλοιός πλέον που απομένει μέσα στην ΕΕ είναι η καταπίεση των λαών της Ευρώπης και η προσπάθεια καταπνιγής οποιασδήποτε σοσιαλιστικής ή απελευθερωτικής πολιτικής στο πλαίσιο αυτών των χωρών. Κι αυτό βέβαια από την δική του μεριά δε δουλεύει αν κρίνει κανείς τα γεγονότα στη Γαλλία. Άρα η όξυνση της κρίσης και η μεγάλη της διάρκεια, που θυμίζει τη μεγάλη κρίση του 1870-90 είναι ο παράγοντας εκείνος που πυροδοτεί και τις αντιθέσεις στις κορυφές αλλά και τις κοινωνικές αντιθέσεις στο εσωτερικό.

 

Η αστική τάξη της Ελλάδας είναι η μοναδική αστική τάξη της Ευρώπης όπου κανείς δεν αμφισβητεί την ΕΕ. Αυτό είναι ένα ιδιαίτερο στοιχείο της Ελλάδας, ένα στοιχείο της όξυνσης της κρίσης, αλλά και ένα στοιχείο και της ταξικής της διαστρωμάτωσης αλλά και της αδύναμης παραγωγικής της βάσης. Με αυτή τη έννοια δεν είναι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ο πιο πιστός υποστηρικτής, είναι η αστική τάξη ο πιο πιστός υποστηρικτής και η μετακίνηση του ΣΥΡΙΖΑ και η υποστήριξη από αυτόν των ταξικών συμφερόντων της αστικής τάξης είναι που τον καθιστά υποχείριο της ΕΕ και πιστό των ευρωπαϊκών συμφερόντων.

 

Οι περισσότεροι από την αριστερά και ιδιαίτερα από την αντικαπιταλιστική αριστερά βλέπουμε αυτή τη μετακίνηση αναμενόμενη. Η ανάγνωση της κρίσης από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι η κρίση είναι μια κρίση χρέους, κρίση πολιτικής, κρίση της κυρίαρχης ομάδας στην ΕΕ, ως εκ τούτου η αλλαγή αυτής της ομάδας θα συνιστά και αλλαγή της πολιτικής. Κι αυτό ήταν το πρώτο βήμα για να κάνει το δεύτερο, που ήταν ο συμβιβασμός με την κυρίαρχη ομάδα της ΕΕ. Με αυτή την έννοια η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν και είναι σε μια αναμενόμενη πορεία από την πρώτη στιγμή.

 

Το γεγονός ότι κάποιοι νιώθουν προδομένοι από αυτό και εξεγείρονται είναι καλό για τα δικά τους αντανακλαστικά. Αλλά αν μιλάμε σε επίπεδο πολιτικής ανάλυσης, είναι μία προδιαγεγραμμένη πορεία που χαρακτηρίστηκε από την ψευδαίσθηση ορισμένων ανθρώπων αλλά κυρίως από τη συνειδητή επιλογή των περισσοτέρων στο ΣΥΡΙΖΑ ότι θα οδηγούνταν σε ένα συμβιβασμό με την ΕΕ με αντάλλαγμα να παραμείνουν στην εξουσία, με αντάλλαγμα να γίνουν μια αποδεκτή δύναμη. Εκεί βρίσκεται και η λογική της συμπόρευσης του ΣΥΡΙΖΑ με τη σοσιαλιστική, δημοκρατική ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μια ομάδα που έχει προσχωρήσει στη λογική του νεοφιλελευθερισμού εδώ και τριάντα χρόνια. Αυτοί είναι πλέον οι σύμμαχοι του ΣΥΡΙΖΑ στην Ευρώπη, με αυτούς συντάσσεται και η πορεία του θα είναι μια πορεία ενσωμάτωσης σε αυτό το ρεύμα.

 

Η σοσιαλιστική αντικαπιταλιστική αριστερά από την πρώτη στιγμή είχε και διατηρεί μια συγκεκριμένη πολιτική αδυναμία. Δεν έχει βγάλει προς τα έξω αυτό που λέμε ένα μεταβατικό πρόγραμμα, μία πολιτική ατζέντα. Δεν έχει βγει να ζυμώσει αυτή την πολιτική ατζέντα και να την κάνει καταρχάς υπόθεση του εργατικού κινήματος. Για να μιλάμε πιο στεγνά, η αντικαπιταλιστική αριστερά που το είχε αυτό σαν πρόταγμα πολιτικής, ποτέ δε του έδωσε ένα συγκεκριμένο περιεχόμενο και ποτέ δε βγήκε να το προπαγανδίσει με οργανωμένο τρόπο. 

 

Περιλαμβάνει την αποχώρηση από την ΕΕ σαν προϋπόθεση. Την αποχώρηση από την ευρωζώνη φυσικά με το σκεπτικό της ανάκτησης μιας νομισματικής και δημοσιονομικής αυτονομίας για να μπορέσεις να κάνεις πέντε πράγματα για τον κόσμο. Και από την άλλη μεριά περιλαμβάνει την κρατικοποίηση των τραπεζών, την παύση πληρωμών και τη μονομερή διαγραφή του χρέους. Ένα ευρύ πρόγραμμα κρατικών επενδύσεων με κοινωνικό έλεγχο για την αναζωπύρωση της ανάπτυξης στη χώρα και το κυριότερο μία αναδιανεμητική πολιτική σε όφελος των πολλών. Είναι ένα πρόγραμμα που δεν κρύβει το σοσιαλιστικό προσανατολισμό του, το μεταβατικό πρόγραμμα από τη γέννησή του ποτέ δεν έκρυψε ότι είναι σοσιαλιστικό εντέλει.

 

Όμως από την άλλη είναι ένα πρόγραμμα που ξεκινάει να υλοποιείται μέσα στον καπιταλισμό και στην ουσία είναι μια μετάβαση σε κάποιες οριστικές συγκρούσεις. Ιστορικά, είναι η γεφύρωση ανάμεσα στην κατάσταση του κινήματος και στα ιστορικά του καθήκοντα. 

 

Θα έπρεπε άμεσα να βγει ένα τέτοιο πολιτικό πρόγραμμα και να αρχίσει να ζυμώνεται στην κοινωνία και στο εργατικό κίνημα, στα συνδικάτα, τους μαζικούς φορείς, τις πολιτικές οργανώσεις. Να παίρνονται πρωτοβουλίες ίσως και θεματικές αλλά το κυριότερο να παίρνονται πρωτοβουλίες στο πλαίσιο μίας συνολικής πολιτικής ατζέντας. Ούτε σαν μία συνάντηση κορυφών με σκοπό ένα μίνιμουμ πρόγραμμα ούτε από την άλλη μεριά σαν ένα ατομικό πρόγραμμα της ίδιας της αντικαπιταλιστικής αριστεράς. Αλλά σαν ένα πρόγραμμα ζύμωσης στην κοινωνία και στο εργατικό κίνημα με σκοπό τη δημιουργία ενός πολιτικού μετώπου στη βάση αυτού του προγράμματος. Το μεταβατικό πρόγραμμα στην ουσία είναι ένα μετωπικό πρόγραμμα αλλά είναι ένα μετωπικό πρόγραμμα όχι εμπόριο ενότητας, είναι μια πολιτική αρχών.

 

Αν βγουν αύριο το πρωί πολιτικές δυνάμεις από αριστερή θέση που να δώσουν στα κινήματα πολιτική διάσταση και περιεχόμενο, να τα κάνουν να έχουν αναφορά στους πολιτικούς συσχετισμούς και δεν εννοώ τους εκλογικούς, αλλά στην κοινωνία, πιστεύω ότι μπορούν να αλλάξουν την ατζέντα άρδην. Να φέρουν δηλαδή στην επιφάνεια την ανάγκη αποχώρησης από την ΕΕ και τελικής διάλυσής της και συγχρόνως την ανάγκη αντιμετώπισης των προβλημάτων της κοινωνίας από αριστερή σκοπιά.

 

Το πρώτιστο είναι να δοκιμάσουμε. Και η αντικαπιταλιστική αριστερά στην Ελλάδα δεν έχει δοκιμάσει να βγει από το καβούκι της και να κάνει ένα πρόγραμμα και κάποια αιτήματα υπόθεση της κοινωνίας. Για μένα από εκεί θα ξεκινήσουν τα πάντα. Δεν υποτιμώ τις επαφές κορυφής ή τις σχέσεις μεταξύ οργανώσεων, κομμάτων, ρευμάτων κλπ, τουναντίον τις προκρίνω με όλες μου τις δυνάμεις. Νομίζω όμως το πρώτο πράγμα είναι να κατοχυρώσεις μια ατζέντα στην κοινωνία. Και νομίζω ότι από εκεί θα ξεκινήσει και η όλη πολιτική κινητικότητα.

 

Η καπιταλιστική κρίση από τα πράγματα ξανάφερε το αριστερό κίνημα, τις αριστερές λύσεις, τη μαρξιστική λογική, στο προσκήνιο και την ανάγκη στον κόσμο να ξαναδεί τις ιδέες, τις σκέψεις και κυρίως την πολιτική της αριστεράς από διαφορετικό μάτι. Το ερώτημα είναι κατά πόσο η αριστερά η ίδια μπορεί να σταθεί στο ύψος αυτών των ιστορικών απαιτήσεων. Γιατί το γεγονός ότι έχεις μια ευκαιρία αυξάνει και τις απαιτήσεις από εσένα. Μπορεί λοιπόν η αριστερά να σταθεί στο ύψος αυτών των απαιτήσεων; Αυτό είναι το στοίχημα.