Βιβλία
Βιβλίο: Οι μαθητές δεν “κάθονται καλά”

Από αριστερά Δ. Σκλαβενίτης και Γ. Πίττας

Πλούσια σε συζήτηση ήταν η εκδήλωση που οργάνωσε το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο για την παρουσίαση του βιβλίου “Κάτσε καλά Γεράσιμε – Μαθητικό κίνημα και καταλήψεις 1974-2000”.

Ομιλητές ήταν ο Δημήτρης Σκλαβενίτης, συγγραφέας του βιβλίου κι ο Γιώργος Πίττας, δημοσιογράφος της εφημερίδας Εργατική Αλληλεγγύη.

Τους ομιλητές προλόγισε ο Κώστας Πίττας, υπεύθυνος του Μαρξιστικού Βιβλιοπωλείου, ο οποίος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην πρόσφατη μαθητική κατάληψη στο Περιστέρι υπέρ των προσφύγων, για να την παραλληλίσει με αντίστοιχες του παρελθόντος που γίνονταν ως απάντηση σε φασιστικές επιθέσεις.

Ο Δ. Σκλαβενίτης, αφού αναφέρθηκε στη μεθοδολογία που χρησιμοποίησε για την έρευνά του, μίλησε για τον ρόλο που έπαιξαν πολιτικές καμπές στην μεταπολιτευτική ιστορία “που δεν άφησαν ανεπηρέαστο το μαθητικό κίνημα”. Η ιστορική καμπή της μεταπολίτευσης, η “αλλαγή” το '81, η επιστροφή της Ν.Δ. δέκα χρόνια μετά και ο “εκσυγχρονισμός” του Σημίτη το '97, “συνοδεύτηκαν με  εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις ή απόπειρές τους”, που έφεραν τα αντίστοιχα ξεσπάσματα του μαθητικού κινήματος. 

“Από τις αρχές του '83 εντοπίζονται οι πρώτες καταλήψεις σχολείων. Το πρώτο μαζικό κίνημα μαθητικών καταλήψεων ξεσπά το 1986 με τις καταλήψεις στα Πολυκλαδικά. Κορυφαία στιγμή του μαθητικού κινήματος είναι η καταλήψεις του '90-'91 και η συνάντησή τους με τις εργατικές κινητοποιήσεις της περιόδου ενάντια στη νεοφιλελεύθερη πολιτική της Νέας Δημοκρατίας. Οι διεκδικήσεις για αναβάθμισης της τεχνικής εκπαίδευσης και η υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα της Παιδείας παραμένουν, όπως το 1986 αλλά και το 1999 με το κίνημα ενάντια στη μεταρρύθμιση του Αρσένη. Ειδικά στην περίοδο '90-'91 οι καταλήψεις σχολείων είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος διαμαρτυρίας των μαθητών” τόνισε μεταξύ άλλων. 

Πολυτεχνείο

“Αν θέλει κανείς να μιλήσει για μαθητικό κίνημα μετά τη χούντα θα βρει τις απαρχές του στην ίδια την εξέγερση του Πολυτεχνείου, όπου συμμετείχαν μαθητές και κάποιοι από αυτούς έδωσαν και τη ζωή τους”, είπε στη συνέχεια ο Γ. Πίττας. “Ο απόηχος της εξέγερσης καθόρισε την επόμενη περίοδο μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '80. Το σχολείο συνέχιζε να είναι αυταρχικό όπως στη χούντα. Μαθητές διαδηλώνουν διεκδικώντας μαθητικό συνδικαλισμό – δεν υπήρχαν ακόμα 5μελή και 15μελή συμβούλια. 

Η μορφή της κατάληψης στα σχολεία εμφανίζεται σποραδικά μετά την εκλογή του ΠΑΣΟΚ. Είχε πολλά προτερήματα ως μορφή αγώνα. Σίγουρα το γεγονός ότι δεν μπαίνουν απουσίες. Είχε το χαρακτηριστικό του σταματήματος της εκπαιδευτικής διαδικασίας με αποτελεσματικότερο τρόπο από την αποχή, που η επιτυχία της εξαρτάται από το κάθε τμήμα. Η κατάληψη έδινε στους μαθητές τον έλεγχο του χώρου που ζουν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας. Παρείχε τη δυνατότητα συντονισμού με άλλα κατειλημμένα σχολεία. Το κατειλημμένο σχολείο μετατρεπόταν σε κέντρο πολιτικής δράσης και συζήτησης για τη μαθητική κοινότητα και όχι μόνο”, είπε ο Γ. Πίττας και συνέχισε αναφέροντας λεπτομέρειες από το μαθητικό κίνημα του 1986 που συμμετείχε ως μαθητής, αλλά και το ρόλο που έπαιξε η σχέση μαθητών με την επαναστατική αριστερά, φέρνοντας το παράδειγμα της Μαθητικής Πρωτοβουλίας, τότε.

Οι τοποθετήσεις των παρευρισκομένων στη συζήτηση που ακολούθησε ήταν γεμάτες από εμπειρίες μαθητικών καταλήψεων, που χρονικά καλύπτουν όλη την περίοδο από την πτώση της χούντας μέχρι σήμερα.

Αναμνήσεις και συμπεράσματα από το μαθητικό κίνημα του 1986, το αντίστοιχο του '90 – 91 και τη δολοφονία του Τεμπονέρα. Τις καταλήψεις του '99 και το ρόλο που έπαιξε η ΚΝΕ στο ξέσπασμα και το κλείσιμο του κινήματος. Τις μαθητικές κινητοποιήσεις ενάντια στον πόλεμο στο Ιράκ το 2003. Το πώς αυτές “εκπαίδευσαν” κινηματικά χιλιάδες μαθητές που τρία χρόνια μετά ως φοιτητές κατέλαβαν τα πανεπιστήμια ενάντια στην μεταρρύθμιση της Γιαννάκου. Τις οργισμένες καταλήψεις των μαθητών του 2008 ως απάντηση στη δολοφονία ενός συμμαθητή τους, του Αλέξη Γρηγορόπουλου.

Χαρακτηριστικό ήταν και το κλείσιμο από τους δύο ομιλητές, αναφερόμενοι στη “μοναδική φορά που το κράτος προώθησε μαθητικές κινητοποιήσεις για αντιδραστικό λόγο”, την περίοδο των εθνικιστικών διαδηλώσεων για το Μακεδονικό, θυμίζοντας σπουδαία παραδείγματα απειθαρχίας μαθητών και καθηγητών στην εθνικιστική υστερία.   

• Βίντεο με τις εισηγήσεις του Δ. Σκλαβενίτη και του Γ. Πίττα στην εκδήλωση, μπορείτε να παρακολουθήσετε εδώ